Η δίκη της Νυρεμβέργης

Η Δίκη της Νυρεμβέργης
Μία μεγάλη δίκη του 20 αιώνα σήμανε το τέλος μιας εποχής καθώς και το τέλος του 2ου παγκοσμίου πολέμου. Προβλημάτισε και συζητήθηκε για χρόνια διατηρεί δε πάντα την επικαιρότητά της. Ζήτημα αποτελεί το κατά πόσον αποδόθηκε δικαιοσύνη μέσω αυτής ή αποτέλεσε ένα συμβολικό μέσον εξιλέωσης.
Σημαντικές θεωρίες αναπτύχθηκαν στη διάρκειά της και αναδείχθηκαν προσωπικότητες νομικών που διέπρεψαν στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Καθώς η ημέρα μνήμης του πολέμου αυτού πλησιάζει η δική μας συνεισφορά θα αφορά αυτή τη συμβολική δίκη, μία πράξη λόγου, που άφησε πολλά ζητήματα στη σιωπή. 

Οι δικαστές- το δικαστήριο

Η αρμοδιότητα του Διεθνούς Στρατοδικείου βασιζόταν στη συμφωνία του Λονδίνου της 8ης Αυγούστου 1945 σχετικά με την τιμωρία των εγκληματιών πολέμου, που υπογράφτηκε αρχικά από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Μεγάλη Βρετανία, την ΕΣΣΔ και τη Γαλλία. Αργότερα υπογράφτηκε από 19 άλλες χώρες. Η συμφωνία εκείνη πρόβλεπε ότι στην αρμοδιότητα του δικαστηρίου δε θα υπόκεινταν μόνο άτομα, αλλά και ομάδες ατόμων ή οργανώσεις (όπως το ναζιστικό κόμμα και η Γκεστάπο, η χιτλερική μυστική αστυνομία) που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν εγκληματικές, σύμφωνα με απόφαση του δικαστηρίου, πράγμα που έγινε. Στην περίπτωση αυτή θα χαρακτηρίζονταν αυτόματα εγκληματίες οι ηγέτες και τα μέλη των οργανώσεων αυτών. Τέλος, κατά τη συμφωνία του Λονδίνου πάντα, οι αποφάσεις του δικαστηρίου θα ήταν τελεσίδικες, δε θα υπόκεινταν δηλαδή σε κανενός είδους αναθεώρηση. Το Διεθνές Στρατοδικείο αποτελούνταν από 8 μέλη (τέσσερα τακτικά και τέσσερα αναπληρωματικά), δύο από καθεμιά από τις χώρες που υπέγραψαν αρχικά τη συμφωνία του Λονδίνου.
Το Δικαστήριο απαρτίσθηκε από τα εξής μέλη:

• Αρχιδικαστής Τζέφρεϊ Φρέντερικ Λόρενς (Sir Geoffrey Lawrence) (Μ. Βρετανίας) - Πρόεδρος του Δικαστηρίου, τακτικό μέλος.
• Δικαστής Σερ Νόρμαν Μπίρκετ (Sir Norman Birkett) (Μ. Βρετανία) - Αντιπρόεδρος, αναπληρωματικό μέλος.

• Δικαστής Φράνσις Μπιντλ (Francis Biddle) (ΗΠΑ) - τακτικό μέλος.
• Δικαστής Τζον Πάρκερ (John Parker) (ΗΠΑ) - αναπληρωματικό μέλος.

• Καθηγητής Ποινικού Δικαίου Ανρί Ντονεντιέ ντε Βαμπρ (Henri Donnedieu de Vabres) (Γαλλία) - τακτικό μέλος.
• Εφέτης Ρομπέρ Φαλκό (Robert Falco) (Γαλλία) - αναπληρωματικό μέλος.

• Αντιστράτηγος Ιονά Νικιτσένκο (Iona Nikitchenko) (Αντιπρόεδρος του Ανωτάτου Σοβιετικού Δικαστηρίου) - τακτικό μέλος.
• Συνταγματάρχης, καθηγητής Ποινικού Δικαίου Αλεξάντερ Βολκόφ (Alexander Volchkov) - αναπληρωματικό μέλος.²

Δημόσιοι Κατήγοροι επελέγησαν οι εξής:

• Σερ Χάρτλεϋ Σόκρος (Sir Hartley Shawcross) (Γενικός εισαγγελέας του κράτους της Μ. Βρετανίας),
•  Ρόμπερτ Τζάκσον (Robert H. Jackson) (Δικαστής των ΗΠΑ),
• Φρανσουά ντε Μαντόν (François de Menthon) και Ωγκύστ Σαμπετιέ (Auguste Champetier) (Υπουργός Δικαιοσύνης της προσωρινής κυβέρνησης της Γαλλίας),
•  Ρομάν Ρουντένκο (R. A. Rudenko), στρατηγός της Σοβ. Ένωσης.

Τα εγκλήματα

Οι ηγέτες του ναζιστικού καθεστώτος κατηγορήθηκαν για τα εξής εγκλήματα:
1) Εγκλήματα εναντίον της ειρήνης (προπαρασκευή και εξαπόλυση του πολέμου, παραβίαση διεθνών συνθηκών).
2) Εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας (μαζική εξόντωση πληθυσμών, ομαδικές εκτελέσεις, βασανιστήρια κ.ά.).
3) Εγκλήματα πολέμου (παραβίαση των συμβατικών κανόνων του πολέμου, π.χ. αντίποινα κατά του άμαχου πληθυσμού).
4) Συνωμοσία για την εφαρμογή σχεδίου εκτέλεσης των παραπάνω εγκλημάτων.

Οι κατηγορούμενοι
 

1. Χέρμαν Γκαίριγκ (Hermann Göring): Ένοχος και για τις τέσσερεις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού. Αυτοκτόνησε με υδροκυάνιο μια ημέρα πριν εκτελεστεί η απόφαση.
2. Άλφρεντ Γιόντλ (Alfred Jodl): Ένοχος και για τις τέσσερεις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
3. Ερνστ Καλτενμπρούννερ (Ernst Kaltenbrunner): Ένοχος για τις κατηγορίες (Γ) και (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
4. Βίλχελμ Κάιτελ (Wilhelm Keitel): Ένοχος και για τις τέσσερις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
5. Γκούσταφ Κρούπ φον Μπόλεν ουντ Χάλμπαχ (Gustav Krupp von Bohlen und Halbach): Δεν υπήρξε ετυμηγορία, καθώς απουσίαζε για λόγους υγείας. Παραπέμφθηκε σε άλλη δίκη, όπως προβλεπόταν από τη συνθήκη ορισμού του Δικαστηρίου, ωστόσο πέθανε πριν παραστεί σε δικαστήριο.
6. Ρόμπερτ Λέι (Robert Ley): Αυτοκτόνησε στις 25 Οκτωβρίου 1945, πριν ολοκληρωθεί η ακροαματική διαδικασία.
7. Μάρτιν Μπόρμαν (Martin Bormann): Ένοχος και για τις τέσσερις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος. Δικάσθηκε ερήμην, καθώς είχε εξαφανισθεί βγαίνοντας από το καταφύγιο του Χίτλερ στο Βερολίνο. Το πτώμα του δεν είχε βρεθεί μέχρι το 1998.
8. Κόνσταντιν φον Νόϊρατ (Baron Konstantin von Neurath): Ένοχος και για τις τέσσερις κατηγορίες. Ποινή: Κάθειρξη 15 ετών.
9. Καρλ Ντένιτς (Karl Dönitz): Ένοχος για τις κατηγορίες (Β) και (Γ). Ποινή: Κάθειρξη 10 ετών.
10. Φραντς φον Πάπεν (Franz von Papen): Αθωώθηκε.
11. Έριχ Ρέντερ (Erich Röder): Ένοχος για τις κατηγορίες (Α), (Β), (Γ). Ποινή: Ισόβια κάθειρξη.
12. Γιοάχιμ φον Ρίμπεντροπ (Joachim von Ribbentrop): Ένοχος και για τις τέσσερις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
13. Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ (Alfred Rosenberg): Ένοχος και για τις τέσσερις κατηγορίες. Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
14. Φριτς Ζάουκελ (Fritz Saukel): Ένοχος για τις κατηγορίες (Γ) και (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
15. Χιάλμαρ Σαχτ (Hjalmar Schacht): Αθωώθηκε.
16. Μπάλντουρ φον Σίραχ (Baldur von Schirach): Ένοχος για την κατηγορία (Δ). Ποινή: Κάθειρξη 20 ετών.
17. Άρτουρ Ζέις-Ίνκβαρτ (Arthur Seyss-Inquart): Ένοχος για τις κατηγορίες (Β), (Γ) και (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
18. Άλμπερτ Σπέερ (Albert Speer): Ένοχος για τις κατηγορίες (Γ) και (Δ). Ποινή: Κάθειρξη 20 ετών.
19. Γιούλιους Στράιχερ (Julius Streicher): Ένοχος για την κατηγορία (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
20. Χανς Φρανκ (Hans Frank): Ένοχος για τις κατηγορίες (Γ) και (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
21. Βίλχελμ Φρικ (Wilhelm Frick): Ένοχος για τις κατηγορίες (Β), (Γ) και (Δ). Ποινή: Θάνατος δι' απαγχονισμού.
22. Χανς Φρίτζε (Hans Fritzsche): Αθωώθηκε.
23. Βάλτερ Φουνκ (Walther Funk): Ένοχος για τις κατηγορίες (Β), (Γ) και (Δ). Ποινή: Ισόβια Κάθειρξη.
24. Ρούντολφ Ες (Rudolf Hess): Ένοχος για τις κατηγορίες (Α) και (Β). Ποινή: Ισόβια Κάθειρξη
25. Οι ποινές

Οι θανατικές ποινές εκτελέσθηκαν σε ειδικά στημένη αγχόνη στις 16 Οκτωβρίου 1946. Οι Γάλλοι εκπρόσωποι πρότειναν την εκτέλεση δια τυφεκισμού, αυτό όμως δεν έγινε δεκτό από τον Μπιντλ και τους Σοβιετικούς, με το αιτιολογικό ότι οι κατηγορούμενοι είχαν προσβάλει το στρατιωτικό ήθος και δεν τους άρμοζε εκτέλεση που αρμόζει σε στρατιωτικούς. Οι καταδικασμένοι σε φυλάκιση μεταφέρθηκαν στη φυλακή του Σπάνταου.

Κάποια από τα θύματα