ΝΟΜΙΚΑ ΝΕΑ

NOMIKΑ ΝΕΑ LAW BLOG

NOMIKΑ ΝΕΑ LAW BLOG

Πέμπτη 28 Ιουλίου 2011

ΟΤΑΝ ΜΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΞΑΝΤΛΕΙΤΑΙ...

οποιος γράφει στη χώρα μας γνωρίζει ότι πολύ λίγοι ασχολούνται καθώς οι περισσότεροι είναι συγγραφείς και δεν έχουν καιρό για τους άλλους.
οποιος γράφει νομικά ξέρει καλύτερα ότι μέχρι πρότεινος ο μοναδικός εκδότης που υπήρχε αδιαφορούσε πλήρως για τα εκδιδόμενα έργα σε αυτόν καθώς κέρδιζε αποκλειστικά και άφθονα ποσά από τα βιβλία που μοιράζονταν στα πανεπιστήμια. το μονοπώλιο πλέον είναι ολιγοπώλειο αλλά επαρκές αν σκεφθεί κανείς την αγορά των εκδιδομένων ελλήλων και ακόμη περισσότερο των αναγνωστών.
ξέρει επίσης ότι αν δεν υπήρχε σπουδαίος λόγος βιβλιοπαρουσίασης (όπως το να είναι συγγραφέας υπουργός ή να υπάρχει ιδιαίτερη υποχρέωση) το βιβλίο έμενε στο έλεος της μικρής βιτρίνας και των εντεταλμένων βιβλιοπαρουσιάσεων. τα δικά μου βιβλία έχουν τα περισσότερα εξαντληθεί και για τη ζήτηση τα έβαλα στο scrib καθώς οι εκδότες έχουν δουλειές άλλες,
ξέρει ακόμη πως αν το βιβλίο ήταν καλό ποτέ μα ποτέ κανείς δεν θα του έλεγε μια καλή κουβέντα.
κανείς επίσης δεν θα συνέδεε ποτέ την μοίρα κάποιου με το έργο του. το διαπίστωσα το βράδυ που έγινε πρόεδρος του ΔΕΚ ο πεθερός μου οπότε σε καμία απολύτως νομική βιτρίνα δεν υπήρξε κανένα βιβλίο του. το δίχως άλλο το πρόσωπο και το επιστημονικό έργο είναι κάτι το αδιάφορο για τον ελληνα εκδότη.
δεν θα μιλήσω για αμοιβές ή για ενημέρωση για πωλήσεις. δεν θα γκρινιάξω καθόλου.
σήμερα έχω χαρά!
αποφάσισα να δοκιμάσω τα διεθνή εκδοτικά κατεστημένα και πάλι μετά από χρόνια. Με τη βοήθεια του Παναγιώτη και του Βαγγέλη το καταφέραμε. η ΝΟΜΟS μας καλοδέχθηκε και μας εξέδωσε με τον δικό της τρόπο.
δεν είδα όμως ούτε ένα βιβλίο ποτέ. Διότι η πρώτη έκδοση εξαντλήθηκε πριν βγει στα βιβλιοπωλεία. 1 ή δύο βιβλία κράτησαν τα κεντρικά της NOMOS για να τα δείχνουν στη βιτρίνα. το βιβλίο εξαντλήθηκε από προπωλήσεις μέσω internet.
τώρα επανεκδίδεται και μας λένε ότι μέχρι τέλος ιουλίου πρέπει να τελειώνουν για να προλάβουν τη ζήτηση.
οχι δεν γράψαμε ερωτικές νομικές ιστορίες, ούτε εξιστορήσαμε τα σκάνδαλα της τοπικής κοινότητας δημοσιολόγων. γράψαμε για ένα θέμα που είχε δοκιμασθεί σαν βιβλίο στη χώρα σταδιακά και ωρίμασε λίγο πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου.
τώρα περιμένω σχόλια και αντιδράσεις καθώς η πρώτη έκδοση έφυγε χωρίς μάλλον κανείς να ξέρει το περιεχόμενο.
περιμένω λοιπόν να διαβαστεί και να μας πουν για το περιεχόμενο οι πωλήσεις.
Βαγγέλη, Παναγιώτη ευχαριστώ για τη στήριξη και την καταπληκτική δουλειά μας. Πήρε λίγο καιρό και μάλλον εγώ φταίω που δεν το πίστευα ότι μπορεί να γίνει και να εξαντληθεί ένα νομικό βιβλίο πριν ακόμη κυκλοφορήσει.
και τα νομικά λοιπόν διαβάζονται!

Τετάρτη 27 Ιουλίου 2011

ν. 3049/02 κατακαημένο 5Α

και για να μην ξεχνιόμαστε:

στο νόμο για το μεσοπρόθεσμο μπήκε ειδική διάταξη για την πρόσληψη συμβούλων για τις αποκρατικοποιήσεις, λίγες μέρες μετά την υιοθέτηση του άρθρου 5 Α
ιδού:

Aρθρο 5 Α
Διαδικασία ανάθεσης συμβάσεων


1. Για την ανάθεση των συμβάσεων που συνάπτονται σύμφωνα με την παράγραφο 1
του άρθρου 7 και αφορούν υπηρεσίες που εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής
του π.δ. 60/2007 ή έχουν ως αντικείμενο υπηρεσίες αναφερόμενες στο Παράρτημα
ΙΙΒ του ίδιου διατάγματος , με εξαίρεση τη διάθεση κινητών αξιών εταιριών
εισηγμένων σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά, εφαρμόζεται αποκλειστικά η
ακόλουθη διαδικασία:

α) Η Ε.Γ.Α.Α. γνωστοποιεί την πρόθεση της Δ.Ε.Α.Α. να προχωρήσει σε ανάθεση
σύμβασης με δημοσίευση σχετικής πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος στο
διαδίκτυο ή και στο διεθνή ή εθνικό τύπο.

Με την πρόσκληση γνωστοποιούνται:

αα) Οι ανάγκες και οι απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής.

ββ) Το αντικείμενο της ζητούμενης υπηρεσίας.

γγ) Η προθεσμία υποβολής προσφορών, η οποία δεν μπορεί να είναι κατώτερη
από δεκαπέντε ημέρες και, αν συντρέχουν ειδικοί ή επείγοντες λόγοι, κατώτερη
από πέντε εργάσιμες ημέρες.

δδ) Τα ελάχιστα επίπεδα οικονομικής, χρηματοοικονομικής επάρκειας και
επαγγελματικών ικανοτήτων που συνδέονται και είναι ανάλογες με το
αντικείμενο της προς ανάθεση σύμβασης, τα οποία πρέπει να καλύπτουν οι
υποψήφιοι και οι προσφέροντες.

εε) Αν η ανάθεση θα γίνει ύστερα από διαπραγμάτευση των προσφορών ή μετά
από ανταγωνιστικό διάλογο των προσφερόντων, καθώς και ο μέγιστος και ο
ελάχιστος αριθμός των υποψηφίων που θα κληθούν να συμμετάσχουν, ο οποίος δεν
μπορεί να είναι μεγαλύτερος από πέντε και μικρότερος από τρεις. Αν ο αριθμός
των υποψηφίων που ικανοποιούν τα κριτήρια επιλογής και τα ελάχιστα επίπεδα
της προηγούμενης περίπτωσης είναι μικρότερος από τον ελάχιστο αριθμό του
προηγούμενου εδαφίου, η Ε.Γ.Α.Α. μπορεί να συνεχίζει τη διαδικασία, καλώντας
τον υποψήφιο ή τους υποψηφίους που πληρούν τα απαιτούμενα επίπεδα
ικανοτήτων.

β) Απαγορεύεται να συμμετέχουν στη διαδικασία αυτή άλλοι οικονομικοί φορείς
που δεν υπέβαλαν αίτηση συμμετοχής ή υποψήφιοι που δεν πληρούν τα
απαιτούμενα επίπεδα ικανοτήτων.

γ) Η Ε.Γ.Α.Α. προβαίνει σε διαπραγμάτευση με τους υποψηφίους που
επιλέγονται να υποβάλουν προσφορά, προκειμένου να επιτευχθεί η καλύτερη
προσφορά.

δ) Αν με την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος ορίζεται ότι θα εφαρμοστεί
ανταγωνιστικός διάλογος, η Ε.Γ.Α.Α. διεξάγει το διάλογο με τους υποψηφίους
που επιλέγονται να υποβάλουν προσφορά, προκειμένου να προσδιορίσει μετά από
συγκριτική αξιολόγηση την ή τις λύσεις που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της.

Αφού κηρύξει τη λήξη του διαλόγου και ενημερώσει σχετικά τους
συμμετέχοντες, η Ε.Γ.Α.Α. τους καλεί να υποβάλουν την τελική προσφορά τους
βάσει της ή των λύσεων που προσδιορίστηκαν κατά τη διάρκεια του διαλόγου.

ε) Οι προσφορές πρέπει να περιέχουν όλα τα απαιτούμενα και αναγκαία
στοιχεία για την εκτέλεση των ζητούμενων υπηρεσιών. Η Ε.Γ.Α.Α. μπορεί να
ζητεί διευκρίνιση, συμπλήρωση ή προσαρμογή των προσφορών, εφόσον κάτι τέτοιο
δεν επιφέρει διακρίσεις ή στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η Ε.Γ.Α.Α. αξιολογεί
τις προσφορές, όπως τις υπέβαλαν οι προσφέροντες με βάση τα κριτήρια
ανάθεσης που καθορίζονται στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος και
επιλέγουν την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, εφαρμοζομένων,
κατά τα λοιπά, αναλόγως, των διατάξεων του άρθρου 51 του π.δ. 60/2007.

στ) Κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης ή του διαλόγου, η Ε.Γ.Α.Α.
εξασφαλίζει την ίση μεταχείριση όλων των προσφερόντων. Ειδικότερα,
υποχρεούται να μην παρέχει, κατά τρόπο που δημιουργεί διακρίσεις,
πληροφορίες που ενδέχεται να ευνοούν ορισμένους προσφέροντες σε σχέση με
άλλους. Η Ε.Γ.Α.Α. δεν επιτρέπεται να αποκαλύπτει στους λοιπούς
συμμετέχοντες τις προτεινόμενες λύσεις ή άλλες εμπιστευτικές πληροφορίες που
έχουν διαβιβασθεί από υποψήφιο συμμετέχοντα, χωρίς τη συγκατάθεση του.

ζ) Η ανάθεση της σύμβασης γίνεται με απόφαση της Δ.Ε.Α.Α., ύστερα από
εισήγηση της Επιτροπής Ανάθεσης της συμβάσεως που προβλέπεται στην παράγραφο
2 και γνώμη της Επιτροπής Ελέγχου Νομιμότητας Διαδικασιών Ανάθεσης που
προβλέπεται στην παράγραφο 3. Η σύμβαση υπογράφεται, για λογαριασμό του
Δημοσίου, από τον Υπουργό Οικονομικών ή άλλο εξουσιοδοτημένο από τη Δ.Ε.Α.Α.
όργανο.

2. Για κάθε σύμβαση που ανατίθεται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος
νόμου, συνιστάται τριμελής Επιτροπή Ανάθεσης, η οποία συγκροτείται από
υπαλλήλους που υπηρετούν στην Ε.Γ.Α.Α., άλλους δημόσιους υπαλλήλους ή
ιδιώτες με εξειδικευμένες γνώσεις στο αντικείμενο της σύμβασης που πρόκειται
να ανατεθεί, οι οποίοι ορίζονται με τους αναπληρωτές τους, με απόφαση του
Ειδικού Γραμματέα Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων.

Έργο της Επιτροπής είναι η αξιολόγηση των προσφορών και η εισήγηση προς την
Ε.Γ.Α.Α., για την ανάθεση της συγκεκριμένης σύμβασης, για την οποία αυτή
έχει συγκροτηθεί.

3. Για κάθε σύμβαση που ανατίθεται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος
νόμου, συνιστάται τριμελής Επιτροπή Παρακολούθησης της Εκτέλεσης και
Παραλαβής της Σύμβασης, η οποία συγκροτείται από υπαλλήλους που υπηρετούν
στην Ε.Γ.Α.Α., άλλους δημόσιους υπαλλήλους ή ιδιώτες με εξειδικευμένες
γνώσεις στο αντικείμενο της σύμβασης που πρόκειται να ανατεθεί, οι οποίοι
ορίζονται με τους αναπληρωτές τους, με απόφαση του Ειδικού Γραμματέα
Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων.

Έργο της Επιτροπής είναι η παρακολούθηση της εκτέλεσης και η παραλαβή της
συγκεκριμένης σύμβασης, για την οποία αυτή έχει συγκροτηθεί.

4. Στην Ε.Γ.Α.Α. συνιστάται πενταμελής Επιτροπή Ελέγχου Νομιμότητας των
Διαδικασιών Ανάθεσης (ΕΠ. Ε.Ν.Δ.Α.), η οποία συγκροτείται από συνταξιούχους
ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς, συνταξιούχους λειτουργούς του Νομικού
Συμβουλίου του Κράτους, μέλη Δ.Ε.Π. Α.Ε.Ι. ή συνταξιούχους ή εν ενεργεία
ανώτατους δημόσιους υπαλλήλους, που ορίζονται με τους αναπληρωτές τους, με
απόφαση της Δ.Ε.Α.Α., ύστερα από εισήγηση του Υπουργού Οικονομικών. Η θητεία
των μελών της Επιτροπής είναι τριετής και μπορεί να παρατείνεται για ίσο
χρονικό διάστημα.

Έργο της Επιτροπής είναι η πιστοποίηση και ο έλεγχος της τήρησης των
διαδικασιών ανάθεσης, σύμφωνα με την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος και
τις διατάξεις του άρθρου αυτού και η γνωμοδότηση προς τη Δ.Ε.Α.Α. για την
τήρηση των διαδικασιών αυτών.
«Μέχρι την πρώτη συγκρότηση της Επιτροπής της παρούσας παραγράφου, η ανάθεση των συμβάσεων του παρόντος άρθρου διενεργείται χωρίς γνώμη της Επιτροπής, με απόφαση της Δ.Ε.Α.Α.. »



5. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών ορίζεται η αποζημίωση που
καταβάλλεται στα μέλη των Επιτροπών που προβλέπονται στις παραγράφους 2, 3
και 4, για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις τους, η οποία βαρύνει το
λογαριασμό που προβλέπεται στην περίπτωση δ` του άρθρου 5.

Με όμοια απόφαση καθορίζονται οι ειδικότερες λεπτομέρειες και κάθε σχετικό
θέμα για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου.

6. Για τη διάθεση μετοχών εταιριών εισηγμένων σε οργανωμένη
χρηματιστηριακή αγορά εφαρμόζεται αποκλειστικά η διαδικασία που προβλέπεται
στις οικείες κατά περίπτωση ειδικές διατάξεις."

Δηλαδή τόσο δύσκολο ήταν η συγκρότηση της επιτροπής αυτής ή μήπως το ΔΝΤ καιγόταν να μην συγκροτηθεί?
Οσο διαβάζω το Μεσοπρόθεσμο (ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 3986 Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012 - 2015) τόσο δεν βρίσκω πουθενά την Ευρώπη και τους δανειστές μας αλλά τοπικά μικροσυμφέροντα...

Aποκρατικοποιήσεις ξανά

Πολύς ο λόγος για τις αποκρατικοποιήσεις στο νόημα των οποίων τείνει να συγκαταλέγεραι πλέον και το παγκάρι της εκκλησίας. Ο,τι προαιρείται η εγχώρια και διεθνής ανθρωπιστική βοήθεια θα θεωρείται ως φαίνεται και αυτό αποκρατικοποίηση. Κάθε μέρα και μία δημοσίευση για αποφάσεις της Διϋπουργικής, για προσλήψεις για εκατομμύρια που πρέπει να μαζέψουμε το συντομότερο δυνατό με κάθε τρόπο. Ετσι βαφτίζουμε αποκρατικοποιήσεις το σύμπαν και ζητούμε συμβούλους για να μετατρέψουμε τα αστέρια σε αποκρατικοποιηση που θα φέρει στον κρατικό κορβανά μερικά λεφτουδάκια.

Να γίνω όμως σαφέστερη. Αποκρατικοποίηση είναι συγκεκριμενη διαδικασία με θεσμικό καθεστώς. Ο ν. 3049/2002 όπως και πρόσφατα τροποποιήθηκε την περιγράφει. Εχουμε και διεθνή δεδομένα έχουμε και την θεωρία και πορευόμαστε. Η Αποκρατικοποίηση σίγουρα δεν είναι μια άσκηση φαντασίας που θα οδηγήσει σε χρήμα. Γι'αυτό και η διϋπουργική πρέπει να μελετήσει και οι σύμβουλοι ακόμη περισσότερο. Να πουληθεί λοιπόν ο ΟΠΑΠ και να επεκταθεί η σύμβαση που του παρείχε μονοπώλειο παράλληλα. Ας εκκρεμεί το ζήτημα στο ΔΕΚ. Ας ξέρουμε ότι και τα δύο δεν γίνονται. Αποκρατικοποίηση και στα μεταλλεία. Ο θεός να μας φυλάει. Το ΟΤΕ πάλι να τον αποκρατικοποιήσουμε ας κρίθηκε παράνομη η προηγούμενη αποκρατικοποίηση. Και έμπειροι θα βρεθούν να δασκαλέψουν: όλοι όσοι οδήγησαν τις μέχρι σήμερα αποκρατικοποιήσεις σε αποτυχία συνολικά! αποκρατικοποίηση λοιπόν στα δικαιώματα, στα αδέσποτα γατιά,...

Ε λοιπον όχι! αν είναι να ξεκινήσουμε ασκήσεις φαντασίας ας πουλήσουμε το κρατικό πολιτικό προσωπικό αρχίζοντας από τους καλύτερους και πιό γυμνασμένους. Να δούμε λοιόν πόσα πιάνει στις αγορές ο Πρωθυπουργός (να τον αποκρατικοποιήσουμε αμέσως!) οι κάπως ευπαρουσίαστοι υπουργοί βλ. Ραγκούσης,Λοβέρδος και τους εύσωμους για τις βιτσιόζες. Εκεί σας θέλω πόσα πιάνεται μάγκες μου. Οχι να νομίζουμε ότι πουλιούνται τα μελλοντικά κέρδη των λαχείων που ήδη έχουν εκχωρηθεί σε Λουξεμβουργέζικη off shore!

Oλοι μπορούμε να γίνουμε προκλητικοί και ασυμάζευτοι. Αλλά αν είναι να γίνει μια αρχή ας πουλήσουμε το κεντρικό κράτος: Κυβέρνηση και Βουλή. Ας μην ανησυχούμε πάντως. Και αν βρεθεί ήρωας να τους αγοράσει θα υπάρξουν σειρά ερασιτεχνών να τους αντικαταστήσουν δωρεάν. Μικρή θα είναι η διαφορά.
ΙΔΟΥ Ο ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ Ν. 3049/11. Με τις τροποποιήσεις αυτές που αναφέρονται στις προηγούμενες παρανομίες στις προσλήψεις συμβούλων και που προσπάθησε να διορθώσει ο ποιητής εσχάτως αν και χωρίς να βάλει μυαλό και να δαμάσει την θεσμική του φαντασία. Το νόμο τώρα θα διαβάζουμε!

Τρίτη 26 Ιουλίου 2011

οι ανεξάρτητες αρχές και πάλι

Είναι γνωστή η δυστοκία των τελευταίων ετών στο ζήτημα των διορισμών των μελών Ανεξάρτητων Αρχών.
Το ΕΣΡ για χρόνια, ο Συνήγορος για χρόνους και καιρούς, η προστασίας προσωπικών δεδομένων καιροί και χρόνια. Και άλλες πολλές.
Την αιτία της δυστοκίας αυτής δεν μπορεί κανείς να την κατανοήσει καθώς δεν μπορούμε να πιστέψουμε ότι υπάρχουν προσωπικότητες που αρνούνται να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους υπό τις καλές συνθήκες των ΑΔΑ. Ο καιρός περνά και οι ακέφαλες οι αστελέχωτες ΑΔΑ διαβιούν ως φαντάσματα του προ δεκαετίας ένδοξου εαυτού τους που πλούτιζε τα συνέδρια και τις προσδοκίες των νέων επιστημόνων.
Ισως τελικά οι ΑΔΑ να μην είναι και τόσο αναγκαίες.

Το ΣΤΕ επιλήφθηκε του θέματος πρόσφατα. Ας δούμε τις θέσεις του:

Σ.τ.Ε. 1098/2011, Δ΄ Τμήματος 7μ.
3/5/2011

Η αυτοδίκαιη εκ του νόμου παράταση της θητείας των μελών των ανεξαρτήτων αρχών «μέχρι το διορισμό νέων» (άρθρο 3 παρ. 2 εδ. τελευταίο ν. 3051/2002), είναι ανεκτή μόνον για εύλογο χρονικό διάστημα, το οποίο κρίνεται κατά τις εκάστοτε συντρέχουσες περιστάσεις, ενώ μετά την πάροδο του ευλόγου χρόνου η ανεξάρτητη αρχή δεν διαθέτει νόμιμη συγκρότηση (Σ.τ.Ε. 1098/2011, Δ΄ Τμήματος 7μ.).

Με την 1098/2011 απόφαση του Δ΄ Τμήματος του Δικαστηρίου, κρίθηκαν τα εξής: Κατά την έννοια του άρθρου 101Α του - αναθεωρηθέντος με το Ψήφισμα της 6ης Απριλίου 2001 της Ζ΄ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων - Συντάγματος, το οποίο προβλέπει ότι τα μέλη των συνταγματικώς κατοχυρωμένων ανεξάρτητων αρχών (μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται, κατά το άρθρο 15 παρ. 2 Σ., και το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης) επιλέγονται από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής, με ομόφωνη απόφαση ή, τουλάχιστον, με την αυξημένη πλειοψηφία των 4/5 των μελών του οργάνου αυτού, με συγκεκριμένη διαδικασία, εντός ορισμένων χρονικών ορίων, ορίζονται δε για «ορισμένη θητεία», είναι μεν ανεκτή η συνέχιση λειτουργίας των εν λόγω αρχών μετά τη λήξη της θητείας των μελών τους και μέχρι την επιλογή των νέων, μόνον όμως για εύλογο χρονικό διάστημα, το οποίο κρίνεται κατά τις εκάστοτε συντρέχουσες περιστάσεις. Τούτου έπεται ότι, μετά την πάροδο του ευλόγου χρόνου, το Σύνταγμα δεν ανέχεται πλέον την παράταση της θητείας των μελών της ανεξάρτητης αρχής, η δε ανεξάρτητη αρχή δεν διαθέτει, από το χρονικό αυτό σημείο και μετά, νόμιμη συγκρότηση. Ως εκ τούτου, και η ρύθμιση του τελευταίου εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 3 του ν. 3051/2002 (Α΄220) - εκτελεστικού νόμου του άρθρου 101Α του Συντάγματος - κατά την οποία «η θητεία των μελών των ανεξάρτητων αρχών παρατείνεται αυτοδικαίως μέχρι το διορισμό νέων», πρέπει να ερμηνευθεί με την αυτή, συνάδουσα προς το Σύνταγμα, έννοια, ότι, δηλαδή, επιτρέπει την παράταση της θητείας αυτών μόνον επί εύλογο χρόνο και μόνο για εύλογη αιτία. Αντίθετη εκδοχή θα αποσυνέδεε την ύπαρξη και την λειτουργία της ανεξάρτητης αυτής διοικητικής αρχής από την συγκεκριμένη συνταγματική της βάση. Εν προκειμένω, στη σύνθεση του ΕΣΡ που εξέδωσε την προσβαλλόμενη, από 13.2.2007, απόφαση, μετείχαν οι Ι. Λασκαρίδης, Ε. Δεμίρη και Γ. Παπακώστας, η τετραετής θητεία των οποίων είχε ήδη λήξει από τον Ιούνιο του 2006, χωρίς να έχουν ακόμη ορισθεί, κατά τον κρίσιμο χρόνο έκδοσης της προσβαλλόμενης πράξης (13.2.2007), τα νέα μέλη του ΕΣΡ. Η μη επιλογή των νέων μελών του ΕΣΡ από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής και η παράταση της θητείας των παλαιών μελών επί 8 και πλέον μήνες μετά τη λήξη της θητείας τους υπερβαίνουν τον εύλογο χρόνο κατά τον οποίον θα ήταν συνταγματικώς ανεκτή η εν λόγω παράταση. Ως εκ τούτου, το ΕΣΡ έλαβε την προσβαλλόμενη απόφαση υπό μη νόμιμη συγκρότηση, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα, για το λόγο δε αυτόν, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή, παρέλκει δε ως αλυσιτελής η έρευνα των λοιπών λόγων. Αν και, κατά την άποψη του Συμβούλου Ηρακλή Τσακόπουλου, προς την οποία συντάχθηκαν και οι Παρέδροι Μαρία Σωτηροπούλου και Ιω. Μιχαλακόπουλος, το Σύνταγμα επιτάσσει την αδιάλειπτη άσκηση των αρμοδιοτήτων των ανεξάρτητων αρχών. Ειδικώς δε, καθ’ όσον αφορά το ΕΣΡ, το Σύνταγμα αναθέτει στην αρχή αυτή τις αρμοδιότητες ελέγχου των ραδιοτηλεοπτικών μέσων και επιβολής κυρώσεων, προς το σκοπό να πραγματωθούν, κατά το άρθρο 15 Σ., οι σκοποί της αντικειμενικής πληροφόρησης, της εξασφάλισης ποιοτικής στάθμης των προγραμμάτων και της πολιτιστικής ανάπτυξης της χώρας, αλλά και προκειμένου να διαφυλαχθεί ο σεβασμός της αξίας του ανθρώπου [που ανάγεται σε πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας, κατά το άρ. 2 παρ. 1 Σ.], της παιδικής ηλικίας και της νεότητας [που τελούν ομοίως υπό την προστασία του Κράτους, κατά το άρθρο 21 παρ. 1 και 3 Σ.]. Κατά την άποψη, συνεπώς, αυτή, η παράταση της θητείας των μελών ανεξάρτητης αρχής είναι επιτρεπτή, κατά την έννοια του Συντάγματος (και του νόμου), επί όσο χρόνο δεν έχουν ακόμη ορισθεί τα νέα μέλη, αδιαφόρως εάν τυχόν έχει παρέλθει ο εύλογος προς τούτο χρόνος. Και τούτο διότι, σε περίπτωση υπέρβασης του ευλόγου χρόνου εκ μέρους της Διασκέψεως των Προέδρων στην επιλογή των νέων μελών, η εκδοχή ότι οι ανεξάρτητες αρχές στερούνται πλέον νόμιμης συγκρότησης οδηγεί στην αδυναμία λειτουργίας τους, ειδικώς δε προκειμένου περί του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, στην ανυπαρξία ελέγχου των ραδιοτηλεοπτικών μέσων και στο μη κολασμό των ενδεχομένων παραβάσεων, δηλαδή σε αποτέλεσμα που δεν συνάδει με τον προεκτεθέντα σκοπό του Συντάγματος. Κατά την άποψη της μειοψηφίας, το ΕΣΡ δεν εστερείτο, στις 13.2.2007, νόμιμης συγκροτήσεως εκ του ότι δεν είχαν ακόμη επιλεγεί τα νέα μέλη και ότι συνεχιζόταν η θητεία των ως άνω μελών, των οποίων η θητεία είχε λήξει τον Ιούνιο του 2006· κατά την ειδικότερη δε άποψη των Παρέδρων, σε κάθε περίπτωση, το χρονικό διάστημα των 8 μηνών που μεσολάβησε μεταξύ της λήξης της θητείας αυτών και της έκδοσης της προσβαλλόμενης πράξης παρίσταται εύλογο, ενόψει και των αντικειμενικών δυσχερειών επιλογής των νέων μελών από την αυξημένη πλειοψηφία των 4/5 των μελών της Διάσκεψης των Προέδρων, οργάνου πολυπληθούς και αποτελούμενου από το σύνολο των κοινοβουλευτικών δυνάμεων.

Πέμπτη 21 Ιουλίου 2011

Το Μνημόνιο και οι νομικές αμφισβητήσεις του

Μέρες πολλές ψάχνω να βρω την ευκαιρία να διαβάσω σε τελευταίο τεύχος ελληνικού νομικού περιοδικού τις εισηγήσεις για την αμφισβήτηση του Μνημονίου σε νομικό επίπεδο των θεωρητικών που υποστήριξαν και τις απόψεις στη γνωστή δίκη στο ΣτΕ αλλά και επιχείρησαν να νουθετήσουν την κοινή γνώμη για το κακό που εμπεριέχουν από νομική σκοπιά οι δεσμεύσεις της Χώρας όπως αναλήφθηκαν με το Μνημόνιο.
Είναι καιρός άλλωστε που στα νομικά κουτσομπολιά είναι χωρισμένες οι παρέες σε μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς.
Τελικά τα κατάφερα σήμερα μέρα σημαδιακή για την τύχη της Ευρωζώνης. Με έκπληξη διάβασα για τους άγγλους δικολάβους που στην βαθειά τους άγνοια του δικαίου δέσμευσαν τη χώρα, για τους κατασκευαστές αγχόνης στην οποία αυτή θα κρεμαστεί και άλλα υψιπετή. Είναι φανερό ότι ο έλεγχος έχει χαθεί. Η γενιά των συνταγματολόγων περιφρονεί ως φαίνεται βαθύτατα τους νομικούς του City οι οποίοι και πληρώνονται αδρά για την εργασία τους. Από το σύνολο όσων διάβασα δεν μπορώ να πω ότι εκτός από πάθη και ρητορείες καθώς και τις συνήθεις παραπομπές, αυτοπαραπομπές, γερμανολογίες και πολυξερίαση κατάλαβα από τι κινδυνεύει είτε το Μνημόνιο είτε οι λοιπές δανειακές συμβάσεις ώστε να ανησυχεί. Το αυτό θα σκεφθεί πιστεύω και ο δικολάβος του Λονδίνου.
Καμία αναφορά στον τρόπο αμφισβήτησης της εγκυρότητας των ρυθμίσεων. Φαίνεται ότι το γειτονικό Συμβούλιο Επικρατείας αρκεί στην τοπική αγορά και δεν νοιάζεται διόλου για την δωσιδικεία που προβλέπεται στις δανειακές συμβάσεις. Οι κοινοτικοί εμπειρογνώμονες από την άλλη φέρονται να δηλώνουν ότι η ακύρωση του Μνημονίου είναι αδύνατη.
Στους "συνταγματολόγους' δόθηκαν κάποιες απαντήσεις από συναδέλφους τους διεθνολόγους.
Διαβάζοντας τη Σύμβαση Δανειακής Διευκόλυνσης πάλι δεν μπορώ να μην αναλογισθώ ότι εφαρμοστέο της δίκαιο είναι το αγγλικό.
Με προβλημάτισε ιδιαίτερα ότι η επίλυση των διαφορών θα γίνει από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης και εκεί σταματώ.
Ισως το ζήτημα της δικαιοδοσίας να έχει πιό πολύ ζουμί για σκέψη. Καθώς το εφαρμοστέο δίκαιο μας καθιστά αναρμόδιους ως νομικούς να κρίνουμε τον κακό εργολάβο που συνέταξε τη σύμβαση μπορούμε μόνο να αναλογισθούμε το θέμα της δικαιοσοσίας. Αλλωστε επί του εφαρμοστέου δικαίου και της δικαιοδοσίας γνωμοδότησε δεσμευτικά το ΝΣΚ. Και οι γνωμοδοτήσεις αυτές δεν είναι παίξε γέλασε για μία δανειακή σύμβαση.
Θα επανέλθω στο ζήτημα αυτό.

Τετάρτη 20 Ιουλίου 2011

Eξορθολογισμός στην απονομή πολιτικής δικαιοσύνης

Το από καιρό αναμενόμενο νομοσχέδιο ψηφίσθηκε και είναι νόμος της χώρας:
οι Κώδικες πολιτικής δικονομίας που είχαμε θα πρέπει να αποσυρθούν και να αντικατασταθούν.


ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ

Πρωτ. ....... Από τα επίσημα Πρακτικά της ΡΟΕ', 13
Αριθ. Ιουλίου 2011, Συνεδρίασης της Ολομέλειας
Διεκπ. ...... της Βουλής, στην οποία ψηφίστηκε το
παρακάτω σχέδιο νόμου:

Εξορθολογισμός και βελτίωση στην απονομή της πολιτικής δικαιοσύνης και άλλες
διατάξεις

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α'

ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ
ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Αρθρο 1

Το άρθρο 9 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Για την εκτίμηση του αντικειμένου της διαφοράς λαμβάνεται υπόψη το αίτημα
της αγωγής. Δεν συνυπολογίζονται οι παρεπόμενες αιτήσεις για καρπούς, τόκους
και έξοδα. Συνυπολογίζονται περισσότερες απαιτήσεις που επιδιώκονται με την
ίδια αγωγή. Σε περίπτωση ομοδικίας, αν πρόκειται για διαιρετά δικαιώματα,
λαμβάνεται υπόψη το αίτημα κάθε ενάγοντος ή το αιτούμενο από κάθε εναγόμενο,
και αν οι απαιτήσεις υπάγονται στην καθ' ύλην αρμοδιότητα διαφόρων
δικαστηρίων, αρμόδιο είναι το ανώτερο από αυτά. Σε περίπτωση επικουρικής
σώρευσης αγωγών, η αξία του αντικειμένου της διαφοράς προσδιορίζεται από το
ανώτερο ως προς την αξία αίτημα.»

Αρθρο 2

Το άρθρο 14 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Στην αρμοδιότητα των ειρηνοδικείων υπάγονται
:

1. α) όλες οι διαφορές που μπορούν να αποτιμηθούν σε χρήματα και που η αξία
του αντικειμένου τους δεν υπερβαίνει το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000)
ευρώ,

β) όλες οι διαφορές, κύριες ή παρεπόμενες, από σύμβαση μίσθωσης, καθώς και
οι διαφορές του άρθρου 601 του Αστικού Κώδικα, εφόσον σε όλες τις περιπτώσεις
αυτές το συμφωνημένο μηνιαίο μίσθωμα δεν υπερβαίνει τα εξακόσια (600) ευρώ.

2. Στην αρμοδιότητα των μονομελών πρωτοδικείων υπάγονται όλες οι διαφορές
που μπορούν να αποτιμηθούν σε χρήματα και που η αξία του αντικειμένου τους
είναι πάνω από είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ, δεν υπερβαίνει όμως τις εκατόν
είκοσι χιλιάδες (120.000) ευρώ.»

Αρθρο 3

1. Το πρώτο εδάφιο του άρθρου 16 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίσταται ως εξής:

«Στην αρμοδιότητα των μονομελών πρωτοδικείων υπάγονται, ακόμη και αν η αξία
του αντικειμένου της διαφοράς υπερβαίνει τις εκατόν είκοσι χιλιάδες (120.000)
ευρώ.»

2. Ο αριθμός 10 του άρθρου 16 καταργείται.

3. Μετά το άρθρο 17 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστίθεται το άρθρο 17
Α ως εξής:

«Αρθρο 17 Α

Στην αρμοδιότητα των μονομελών πρωτοδικείων υπάγονται και οι εφέσεις κατά
των αποφάσεων των ειρηνοδικείων της περιφέρειας τους. Στην περίπτωση αυτή τα
μονομελή πρωτοδικεία συγκροτούνται από πρόεδρο πρωτοδικών ή πρωτοδίκη με
πενταετή τουλάχιστον υπηρεσία, στην οποία συνυπολογίζεται και η υπηρεσία
αυτού ως παρέδρου πρωτοδικείου και, σε περίπτωση που δεν υπηρετούν πρωτοδίκες
με την πιο πάνω υπηρεσία ή αυτοί που υπηρετούν δεν επαρκούν, από τον
αρχαιότερο κατά διορισμό πρωτοδίκη.»

Αρθρο 4

1. Το άρθρο 18 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Στην αρμοδιότητα των πολυμελών πρωτοδικείων υπάγονται όλες οι διαφορές, για
τις οποίες δεν είναι αρμόδια τα ειρηνοδικεία ή τα μονομελή πρωτοδικεία.»

2. Το άρθρο 19 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Στην αρμοδιότητα των μονομελών εφετείων υπάγονται οι εφέσεις κατά των
αποφάσεων των μονομελών πρωτοδικείων και στην αρμοδιότητα των τριμελών
εφετείων υπάγονται οι εφέσεις κατά των αποφάσεων των πολυμελών πρωτοδικείων
της περιφέρειας τους.»

Αρθρο 5

1. Το άρθρο 35 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Διαφορές από αδικοπραξία μπορούν να εισαχθούν και στο δικαστήριο του τόπου
όπου συνέβη το ζημιογόνο γεγονός ή επίκειται η επέλευση του


2. Το άρθρο 40 Α καταργείται.

Αρθρο 6

Μετά το άρθρο 39 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστίθεται άρθρο 39 Α του
Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ως εξής:

«Αρθρο 39 Α

Ειδική δωσιδικία διατροφών

Διαφορές που αφορούν αξιώσεις διατροφής μπορούν να εισαχθούν και στο
δικαστήριο του τόπου όπου έχει την κατοικία του ή τη διαμονή του ο δικαιούχος
της διατροφής.»

Αρθρο 7

1. Η παράγραφος 2 του άρθρου 94 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίσταται ως εξής:

«2. Επιτρέπεται η δικαστική παράσταση διαδίκου χωρίς πληρεξούσιο δικηγόρο:
α) στο Ειρηνοδικείο, εφόσον το αντικείμενο της διαφοράς δεν υπερβαίνει το
ποσό των δώδεκα χιλιάδων (12.000) ευρώ, β) στα ασφαλιστικά μέτρα, γ) για να
αποτραπεί επικείμενος κίνδυνος.»

2. Το άρθρο 96 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Η πληρεξουσιότητα δίνεται είτε με συμβολαιογραφική πράξη είτε με
προφορική δήλωση που καταχωρίζεται στα πρακτικά ή στην έκθεση είτε με
ιδιωτικό έγγραφο, εφόσον η υπογραφή εκείνου που παρέχει την πληρεξουσιότητα
βεβαιώνεται από δημόσια, δημοτική ή άλλη αρμόδια αρχή ή από δικηγόρο. Η
πληρεξουσιότητα μπορεί να αφορά ορισμένες ή όλες τις δίκες εκείνου που την
παρέχει και πρέπει να αναγράφει τα ονόματα των πληρεξουσίων.

2. Η πληρεξουσιότητα μιας αρχής μπορεί να δοθεί σε δικηγόρο και με έγγραφο
της που περιέχει τα στοιχεία που αναγράφονται στην παράγραφο 1.

3. Κατά τη διαδικασία ενώπιον του Αρείου Πάγου και στις περιπτώσεις του
άρθρου 98 η πληρεξουσιότητα δίνεται μόνο με συμβολαιογραφική πράξη ή με
προφορική δήλωση που καταχωρίζεται στα πρακτικά ή στην έκθεση.»

Αρθρο 8

Το άρθρο 117 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Ουσιώδη προαπαιτούμενα για κάθε έκθεση είναι: α) να συντάσσεται όταν
γίνεται η πράξη με την παρουσία όσων συμπράττουν, β) να αναφέρει τον τόπο και
το χρόνο που γίνεται η πράξη, το όνομα, το επώνυμο, το πατρώνυμο και την
κατοικία κάθε προσώπου που είναι παρόν, γ) να διαβάζεται στους παρόντες
διαδίκους και στα άλλα πρόσωπα που συμπράττουν και να επιβεβαιώνεται από
αυτούς, δ) να υπογράφεται από το δικαστή ή δικαστικό υπάλληλο που τη
συνέταξε, από το γραμματέα που συνέπραξε, από τους παρόντες διαδίκους και τα
άλλα πρόσωπα που συνέπραξαν ή να αναφέρεται η άρνηση ή η αδυναμία τους να
υπογράψουν.

2. Η σύνταξη της έκθεσης μπορεί να γίνεται και με ηλεκτρονικά μέσα.»

Αρθρο 9

Στο άρθρο 119 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστίθεται παράγραφος 4 ως
εξής:

«4. Τα δικόγραφα είναι δυνατόν να υποβάλλονται και με ηλεκτρονικά μέσα,
εφόσον φέρουν προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή, κατά την έννοια του άρθρου 3
παράγραφος 1 του προεδρικού διατάγματος 150/2001 (Α' 125). Το δικόγραφο που
έχει υποβληθεί με ηλεκτρονικά μέσα θεωρείται ότι κατατέθηκε, εφόσον
επιστραφεί στον αποστολέα του εγγράφου από το δικαστήριο ηλεκτρονική
απόδειξη, που θα φέρει προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή, κατά την άνω έννοια
και θα περιέχει και την έκθεση κατάθεσης.
»

Αρθρο 10

1. Οι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου 122 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίστανται ως εξής:

«2. Οι επιδόσεις που γίνονται με την επιμέλεια του δικαστηρίου μπορούν να
γίνουν και από ποινικό κλητήρα της περιφέρειας ή από όργανο της ελληνικής
αστυνομίας ή της δασοφυλακής, ή από το γραμματέα του δήμου.

3. Αν δεν υπάρχει δικαστικός επιμελητής στον τόπο της επίδοσης ή αν κατά την
κρίση του εισαγγελέα πρωτοδικών ή του ειρηνοδίκη της περιφέρειας όπου
πρόκειται να γίνει η επίδοση είναι δύσκολη η μετάβαση του δικαστικού
επιμελητή στον τόπο αυτόν, η επίδοση μπορεί να γίνει και από ποινικό κλητήρα
της περιφέρειας ή από όργανο της ελληνικής αστυνομίας ή της δασοφυλακής ή από
τον γραμματέα του δήμου που ορίζεται από τον προαναφερόμενο εισαγγελέα η
ειρηνοδίκη.»

2. Στο άρθρο 122 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστίθεται παράγραφος 5 ως
εξής:

«5. Τα δικόγραφα είναι δυνατόν να επιδίδονται, σύμφωνα με την παράγραφο 1,
και με ηλεκτρονικά μέσα, εφόσον φέρουν προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή, κατά
την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 1 του προεδρικού διατάγματος 150/2001. Το
δικόγραφο που έχει επιδοθεί με ηλεκτρονικά μέσα θεωρείται ότι επιδόθηκε,
εφόσον επιστραφεί στον αποστολέα του εγγράφου από τον παραλήπτη ηλεκτρονική
απόδειξη, που θα φέρει προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή, κατά την άνω έννοια
και θα ισχύει ως έκθεση επίδοσης.»

Αρθρο 11

Η παράγραφος 1 του άρθρου 125 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται
ως εξής:

«1. Η επίδοση δεν επιτρέπεται να γίνει νύχτα, Σάββατο ή Κυριακή ή άλλη εορτή
που ορίζεται από το νόμο ως αργία, χωρίς να συναινεί ο παραλήπτης ή χωρίς
άδεια του αρμόδιου δικαστή στον οποίο εκκρεμεί η υπόθεση και, αν πρόκειται
για πολυμελή δικαστήρια, του προέδρου τους. Αν δεν εκκρεμεί δίκη, η άδεια
δίνεται από τον ειρηνοδίκη, στην περιφέρεια του οποίου πρόκειται να γίνει η
επίδοση.»

Αρθρο 12

1. Η παράγραφος 1 του άρθρου 128 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Αν ο παραλήπτης δεν βρίσκεται στην κατοικία του, το έγγραφο παραδίδεται
σε έναν από τους ενήλικους συγγενείς ή υπηρέτες που συνοικούν μαζί του. Αν
απουσιάζουν ή δεν υπάρχουν και αυτοί, η παράδοση γίνεται σε έναν από τους
άλλους ενήλικους συνοίκους που έχουν συνείδηση των πράξεων τους και δεν
συμμετέχουν στη δίκη ως αντίδικοι του ενδιαφερομένου.»

2. Οι περιπτώσεις α' β' και γ' της παραγράφου 4 του άρθρου 128 του Κώδικα
Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίστανται ως εξής:

«α) το έγγραφο πρέπει να κολληθεί στην πόρτα της κατοικίας και σε
ενσφράγιστο φάκελο, επί του οποίου θα υπάρχουν μόνο τα στοιχεία του
δικαστικού επιμελητή και του προς όν η επίδοση, μπροστά σε ένα μάρτυρα. Σε
περιπτώσεις πολυκατοικιών, οι οποίες είναι κλειστές και δεν είναι δυνατόν να
κολληθεί το έγγραφο στην πόρτα της κατοικίας, η επικόλληση μπορεί να γίνεται
κατά τα ανωτέρω και στην κεντρική είσοδο της πολυκατοικίας,

β) το αργότερο την επομένη εργάσιμη ημέρα μετά τη θυροκόλληση, αντίγραφο του
εγγράφου, που συντάσσεται ατελώς, πρέπει να παραδοθεί στα χέρια του
προϊσταμένου του αστυνομικού τμήματος ή σταθμού της περιφέρειας της κατοικίας
και αν λείπει ο προϊστάμενος, στον αξιωματικό ή υπαξιωματικό υπηρεσίας ή στο
σκοπό του αστυνομικού καταστήματος. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η παράδοση
βεβαιώνεται με απόδειξη που συντάσσεται ατελώς κάτω από την έκθεση της
επίδοσης που αναφέρεται στο άρθρο 140 παράγραφος 1. Η απόδειξη αυτή πρέπει να
αναφέρει την ημερομηνία που έγινε η παράδοση, και το ονοματεπώνυμο, καθώς και
την ιδιότητα εκείνου που παρέλαβε το αντίγραφο, ο οποίος υπογράφει την
απόδειξη και τη σφραγίζει με την υπηρεσιακή σφραγίδα. Το αντίγραφο που
παραδόθηκε φυλάγεται σε ιδιαίτερο φάκελο στο υπηρεσιακό γραφείο, όπου
υπηρετεί εκείνος που το παρέλαβε,

γ) το αργότερο την επόμενη εργάσιμη ημέρα από την παράδοση, σύμφωνα με την
περίπτωση β', εκείνος που ενήργησε την επίδοση του εγγράφου πρέπει να
ταχυδρομήσει σε εκείνον προς τον οποίο απευθύνεται η επίδοση έγγραφη
ειδοποίηση στην οποία πρέπει να αναφέρεται το είδος του εγγράφου που
επιδόθηκε, η διεύθυνση της κατοικίας, όπου έγινε η θυροκόλληση του, η
ημερομηνία της θυροκόλλησης, η αρχή στην οποία παραδόθηκε το αντίγραφο, καθώς
και η ημερομηνία της παράδοσης. Η ειδοποίηση ταχυδρομείται με έξοδα εκείνου
που ζητεί να γίνει η επίδοση. Το γεγονός ότι ταχυδρομήθηκε η ειδοποίηση
βεβαιώνεται με απόδειξη, την οποία συντάσσει και υπογράφει ατελώς, κάτω από
την επιδοτήρια έκθεση της παραγράφου 1 του άρθρου 140, εκείνος που ενεργεί
την επίδοση. Η βεβαίωση πρέπει να αναφέρει το ταχυδρομικό γραφείο, με το
οποίο έστειλε την ειδοποίηση, και τον υπάλληλο που την παρέλαβε, ο οποίος
προσυπογράφει τη βεβαίωση. Υστερα από προφορική αίτηση του παραλήπτη, η αρχή
στην οποία είχε παραδοθεί το αντίγραφο, σύμφωνα με την άνω περίπτωση β' του
παρόντος, του το παραδίδει, με έγγραφη απόδειξη που συντάσσεται ατελώς.»

Αρθρο 13

Η παράγραφος 2 του άρθρου 130 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται
ως εξής:

«2. Αν ο παραλήπτης της επίδοσης δεν έχει κατοικία, γραφείο, κατάστημα ή
εργαστήριο και είτε αρνείται να παραλάβει το έγγραφο είτε δεν μπορεί ή
αρνείται να υπογράψει την έκθεση της επίδοσης και η άρνηση του παραλήπτη ή η
αδυναμία του βεβαιώνεται και από ένα μάρτυρα που προσλαμβάνεται από το όργανο
της επίδοσης για το σκοπό αυτόν, το έγγραφο παραδίδεται στα χέρια των
προσώπων που αναφέρονται στο άρθρο 128 παράγραφος 4 εδάφιο β'.»

Αρθρο 14

Στο άρθρο 144 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστίθεται παράγραφος 3 ως
εξής:

«3. Το Σάββατο θεωρείται για τον παρόντα Κώδικα εξαιρετέα και μη εργάσιμη
ημέρα.»

Αρθρο 15

Το άρθρο 147 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Οι συντηρητικές αποδείξεις που έχουν επιτραπεί διεξάγονται σε όλη τη
διάρκεια των διακοπών

2. Το χρονικό διάστημα από 1 έως 31 Αυγούστου δεν υπολογίζεται για τις
προθεσμίες των άρθρων 503, 518 παράγραφος 1, 545 παράγραφοι 1 και 2, 564
παράγραφοι 1 και 2, καθώς και των άρθρων 153, 632 παράγραφος 1, 633
παράγραφος 2, 652, 662 ΣΤ, 681 Δ παράγραφος 5, 715 παράγραφος 5, 729
παράγραφος 5, 847 παράγραφος 1, 926 παράγραφος 2, 934 παράγραφος 1 στοιχεία
α' και γ', 943 παράγραφος 4, 955, 959 παράγραφος 4 εδάφιο τρίτο, 960, 966
παράγραφοι 2 και 3, 971 παράγραφος 1, 972 παράγραφος 1 εδάφιο τρίτο, 973,
974, 979 παράγραφος 2, 985 παράγραφος 1, 986, 988 παράγραφος 1, 995, 998
παράγραφος 4 εδάφιο τρίτο και 999.

3. Το χρονικό διάστημα των δικαστικών διακοπών δεν υπολογίζεται στην
προθεσμία του άρθρου 938 παράγραφος 4.»

Αρθρο 16

Η παράγραφος 4 του άρθρου 173 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται
ως εξής:

«4. Σε δίκες διατροφής, όποιος έχει υποχρέωση σύμφωνα με το νόμο ή με
δικαιοπραξία να δώσει διατροφή, προκαταβάλλει και τα, κατά την κρίση του
δικαστή, έξοδα και τέλη του ενάγοντος, έως το ποσό των τριακοσίων (300)
ευρώ.»

Αρθρο 17

1. Το άρθρο 195 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Με τις προϋποθέσεις του άρθρου 194 μπορεί να δοθεί το ευεργέτημα της πενίας
σε αλλοδαπούς και σε πρόσωπα που αποδεδειγμένα δεν έχουν ιθαγένεια.»

2. Η παράγραφος 3 του άρθρου 196 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίσταται ως εξής:

«3. Στην αίτηση πρέπει να επισυνάπτονται:

α) πιστοποιητικό, ατελώς, του δημάρχου όπου είναι η κατοικία ή η μόνιμη
διαμονή του αιτούντος, το οποίο βεβαιώνει την επαγγελματική, οικονομική και
οικογενειακή κατάσταση του, καθώς και όσα ορίζονται στο άρθρο 194 παράγραφοι
1 έως 3, και

β) πιστοποιητικό, ατελώς, του οικονομικού εφόρου της κατοικίας ή της μόνιμης
διαμονής του αιτούντος το οποίο βεβαιώνει αν ο αιτών υπέβαλε κατά την
τελευταία τριετία δήλωση φόρου εισοδήματος ή οποιουδήποτε άλλου άμεσου φόρου,
καθώς και την εξακρίβωση της, ύστερα από έλεγχο.»

Αρθρο 18

1. Το άρθρο 204 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Αν οι διάδικοι ή οι νόμιμοι αντιπρόσωποι τους πέτυχαν την παροχή του
ευεργετήματος της πενίας με αναληθείς δηλώσεις και στοιχεία, ο δικαστής, που
αποφασίζει την ανάκληση του ευεργετήματος, τους καταδικάζει σε χρηματική
ποινή από εκατό (100) ευρώ έως διακόσια (200) ευρώ που περιέρχονται στον
Τομέα Ασφάλισης Νομικών του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολουμένων, χωρίς
να αποκλείεται υποχρέωση τους να καταβάλουν τα ποσά από τα οποία είχαν
απαλλαγεί, ούτε και η ποινική τους δίωξη.»

2. Το άρθρο 205 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Το δικαστήριο αυτεπαγγέλτως, με την οριστική απόφαση του, επιβάλλει στο
διάδικο ή στο νόμιμο αντιπρόσωπο του ή στο δικαστικό του πληρεξούσιο, ανάλογα
με την ευθύνη καθενός, χρηματική ποινή από πεντακόσια (500) ευρώ έως χίλια
πεντακόσια (1.500) ευρώ, που περιέρχονται στον Τομέα Ασφάλισης Νομικών του
Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολουμένων, αν προκύψει από τη δίκη που έγινε,
ότι, αν και το γνώριζαν: 1) άσκησαν προφανώς αβάσιμη αγωγή, ανταγωγή ή
παρέμβαση ή προφανώς αβάσιμο ένδικο μέσο ή 2) διεξήγαγαν τη δίκη παρελκυστικά
ή δεν τήρησαν τους κανόνες των χρηστών ηθών ή της καλής πίστης ή το καθήκον
της αλήθειας.»

3. Η παράγραφος 1 του άρθρου 207 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Αν όταν ενεργείται κάποια πράξη, είτε στο ακροατήριο είτε και έξω από
αυτό, γίνει θόρυβος ή εκδηλωθεί ανυπακοή στα μέτρα που έχουν ληφθεί ή στις
διαταγές που δόθηκαν, ο δικαστής και, αν πρόκειται για πολυμελές δικαστήριο,
ο πρόεδρος έχει εξουσία να επιβάλλει σε αυτόν που θορυβεί ή στον παραβάτη
είτε χρηματική ποινή από εκατό (100) ευρώ έως πεντακόσια (500) ευρώ είτε την
απομάκρυνση του από τον τόπο όπου ενεργείται η πράξη είτε κράτηση 24 ωρών.»

Αρθρο 19

Το άρθρο 214 Α του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Οι διάδικοι μπορούν να συμβιβάζονται, μετά την επέλευση της
εκκρεμοδικίας μέχρι την έκδοση τελεσίδικης απόφασης και χωρίς να υφίσταται
στάση της δίκης, όταν αντικείμενο της είναι ιδιωτικού δικαίου διαφορά, για
την οποία επιτρέπεται κατά το ουσιαστικό δίκαιο να συνομολογηθεί συμβιβασμός.


2. Για το συμβιβασμό συντάσσεται ατελώς πρακτικό, που περιλαμβάνει το
περιεχόμενο της συμφωνίας τους και ιδίως το είδος του αναγνωριζόμενου
δικαιώματος, το ποσό της οφειλόμενης παροχής και τους τυχόν όρους υπό τους
οποίους θα εκπληρωθεί, καθώς και πρόβλεψη για τα δικαστικά έξοδα. Το πρακτικό
συντάσσεται σε τόσα αντίτυπα όσοι και οι διάδικοι ή ομάδες διαδίκων, που
αντιδικούν, χρονολογείται και υπογράφεται από αυτούς ή από τους δικηγόρους
τους αν έχουν ειδική πληρεξουσιότητα κατά το άρθρο 98 περίπτωση β'.

3. Κάθε διάδικος μπορεί, προσκομίζοντας το πρακτικό σε πρωτότυπο, να ζητήσει
την επικύρωση του από το δικαστή ή τον πρόεδρο του δικαστηρίου, ενώπιον του
οποίου εκκρεμεί η αγωγή ή το ένδικο μέσο. Το πρακτικό επικυρώνεται αφού
διαπιστωθεί ότι: α) η διαφορά είναι δεκτική συμβιβαστικής επίλυσης, β) το
πρακτικό έχει υπογραφεί σύμφωνα με όσα προαναφέρονται και γ) από αυτό
προκύπτει σαφώς το είδος του αναγνωριζόμενου δικαιώματος και το ποσό της
οφειλόμενης παροχής, καθώς και οι τυχόν όροι εκπλήρωσης της. Αν η διαφορά
περιλαμβάνει και καταψήφιση, το πρακτικό αποτελεί από την επικύρωση του τίτλο
εκτελεστό και περιάπτεται με τον εκτελεστήριο τύπο από το αρμόδιο για την
επικύρωση του δικαστήριο. Αν η διαφορά έχει χαρακτήρα απλώς αναγνωριστικό, το
πρακτικό αποδεικνύει το δικαίωμα. Με την επικύρωση του πρακτικού επέρχεται
κατάργηση της δίκης.»

Αρθρο 20

Η παράγραφος 1 του άρθρου 215 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται
ως εξής:

«1. Η αγωγή ασκείται με κατάθεση δικογράφου στη γραμματεία του δικαστηρίου
στο οποίο απευθύνεται και με επίδοση αντιγράφου της στον εναγόμενο. Η
κατάθεση του δικογράφου μπορεί να γίνεται και με ηλεκτρονικά μέσα σύμφωνα με
την παράγραφο 4 του άρθρου 119. Κάτω από το δικόγραφο που κατατέθηκε
συντάσσεται έκθεση στην οποία αναφέρεται η ημέρα, ο μήνας και το έτος της
κατάθεσης, καθώς και το ονοματεπώνυμο του καταθέτη.
Η έκθεση μπορεί να
συντάσσεται και με ηλεκτρονικά μέσα σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου
117. Αναφορά του δικογράφου της αγωγής που κατατέθηκε γίνεται χωρίς
καθυστέρηση σε ειδικό βιβλίο με αλφαβητικό ευρετήριο. Στο βιβλίο αυτό
αναγράφονται με αύξοντα αριθμό και χρονολογική σειρά οι αγωγές που
κατατίθενται και αναφέρονται τα ονοματεπώνυμα των διαδίκων, η χρονολογία της
κατάθεσης και το αντικείμενο της διαφοράς. Στη γραμματεία κάθε δικαστηρίου
τηρείται και ηλεκτρονικό αρχείο αγωγών.»

Αρθρο 21

Η παράγραφος 1 του άρθρου 220 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται
ως εξής:

«1. Αγωγές, στις οποίες περιλαμβάνονται και αναγνωριστικές ή ανακοπές
εμπράγματες, μικτές ή νομής, εκτός από τα ασφαλιστικά μέτρα νομής, καθώς και
αγωγές διάρρηξης δικαιοπραξίας ως καταδολιευτικής, όταν αφορούν ακίνητα,
εγγράφονται ύστερα από αίτηση του ενάγοντος ή ανακόπτοντος στα βιβλία
διεκδικήσεων του γραφείου της περιφέρειας όπου βρίσκεται το ακίνητο μέσα σε
τριάντα ημέρες από την κατάθεση τους, διαφορετικά απορρίπτονται και
αυτεπαγγέλτως ως απαράδεκτες.»

Αρθρο 22

1. Το άρθρο 224 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Είναι απαράδεκτο να μεταβληθεί η βάση της αγωγής. Με τις προτάσεις που
κατατίθενται ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου ή με προφορική δήλωση που
καταχωρίζεται στα πρακτικά, μπορεί ο ενάγων να συμπληρώσει, να διευκρινίσει ή
να διορθώσει τους ισχυρισμούς του, αρκεί να μη μεταβάλλεται η βάση της
αγωγής.»

2. Στην παράγραφο 4 του άρθρου 226 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
προστίθεται δεύτερο εδάφιο ως εξής:

«Ελλείψεις ή σφάλματα του πινακίου, ως προς τα στοιχεία των διαδίκων, των
εκδικαζόμενων υποθέσεων και τη σήμανση του, συμπληρώνονται κατά την εκφώνηση
της υπόθεσης ύστερα από προφορική αίτηση οποιουδήποτε διαδίκου.»

3. Η παράγραφος 2 του άρθρου 233 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίσταται ως εξής:

«2. Εάν αντικείμενο της δίκης είναι ιδιωτικού δικαίου διαφορά, για την οποία
επιτρέπεται κατά το ουσιαστικό δίκαιο να συνομολογηθεί συμβιβασμός, και οι
διάδικοι δικάζονται αντιμωλία, το δικαστήριο επιχειρεί συμβιβαστική επίλυση
της διαφοράς. Η απόπειρα συμβιβασμού μπορεί να γίνει μετά την έναρξη της
συζήτησης και καθ' όλη τη διάρκεια της, σε κάθε στάση της δίκης μέχρι την
έκδοση τελεσίδικης απόφασης. Για το σκοπό αυτόν το δικαστήριο μπορεί να
συνεχίσει τη συζήτηση της υπόθεσης που εκφωνήθηκε, αφού εκδικάσει τις
υπόλοιπες υποθέσεις του πινακίου, ή να διακόψει τη συζήτηση της για άλλη
ημέρα και ώρα. Η συνεχιζόμενη συζήτηση μπορεί να λάβει χώρα σε οποιαδήποτε
αίθουσα ή και γραφείο του οικείου δικαστικού καταστήματος, που ορίζεται με
προφορική ανακοίνωση του δικαστηρίου και καταχωρίζεται στα πρακτικά. Το
δικαστήριο μπορεί επίσης να αναβάλει μία φορά τη συζήτηση για την αμέσως
επόμενη δικάσιμο του ίδιου δικαστή ή της ίδιας πολυμελούς συνθέσεως,
διατάσσοντας και την αυτοπρόσωπη εμφάνιση διαδίκου ή την προσκομιδή ειδικού
πληρεξουσίου κατά το άρθρο 98 περίπτωση β'. Οι ανακοινώσεις του δικαστηρίου
για τη διακοπή ή αναβολή της συζήτησης επέχουν θέση κλήτευσης όλων των
παρισταμένων διαδίκων.»

4. Στο άρθρο 233 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστίθενται παράγραφοι 3
και 4 ως εξής:

«3. Εάν η απόπειρα αποτύχει, η συζήτηση της υπόθεσης συνεχίζεται κανονικά.
Οι επισημάνσεις ή οι προτάσεις του δικαστηρίου, οι θέσεις που έλαβαν οι
διάδικοι και οι τυχόν υποχωρήσεις τους κατά την προσπάθεια επίτευξης του
συμβιβασμού δεν λαμβάνονται υπόψη κατά την έκδοση της απόφασης και δεν
επηρεάζουν την έκβαση της δίκης. Στα πρακτικά αναφέρεται ότι επιδιώχθηκε
συμβιβασμός και ότι η απόπειρα απέβη ανεπιτυχής.

4. Αν επέλθει συμβιβασμός, καταχωρίζεται στα πρακτικά και εφαρμόζεται το
άρθρο 293 παράγραφος 1.»

5. Το άρθρο 236 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Ο δικαστής που διευθύνει τη συζήτηση πρέπει να φροντίζει με την υποβολή
ερωτήσεων ή με άλλο τρόπο να εκφράζονται σαφώς για όλα τα ουσιώδη πραγματικά
γεγονότα τα πρόσωπα που μετέχουν στη συζήτηση, να υποβάλλουν τις αναγκαίες
προτάσεις και αιτήσεις, να συμπληρώνουν τους ισχυρισμούς που υποβλήθηκαν
ελλιπώς και αορίστως με προφορική δήλωση που καταχωρίζεται στα πρακτικά και
γενικά να παρέχουν τις αναγκαίες διασαφήσεις για την εξακρίβωση της αλήθειας
των προβαλλόμενων ισχυρισμών.»

Αρθρο 23

Το άρθρο 237 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Ενώπιον του πολυμελούς πρωτοδικείου οι διάδικοι πρέπει να καταθέσουν το
αργότερο είκοσι ημέρες πριν από τη δικάσιμο προτάσεις, επί των οποίων ο
γραμματέας σημειώνει τη χρονολογία κατάθεσης. Εκπρόθεσμες προτάσεις δεν
λαμβάνονται υπόψη. Μαζί με τις προτάσεις οι διάδικοι πρέπει να καταθέσουν
και: α) αντίγραφο των προτάσεων ατελώς, επικυρωμένο από τον πληρεξούσιο
δικηγόρο του διαδίκου και β) με ποινή απαραδέκτου όλα τα αποδεικτικά μέσα και
διαδικαστικά έγγραφα που επικαλούνται με τις προτάσεις τους.

2. Η κατάθεση γίνεται στον αρμόδιο υπάλληλο της γραμματείας, που βεβαιώνει
με επισημείωση τη χρονολογία της κατάθεσης των προτάσεων. Κάθε διάδικος
δικαιούται να πάρει ατελώς με δική του δαπάνη αντίγραφα των προτάσεων των
αντιδίκων του και των εγγράφων που έχουν προσκομίσει. Το δικαίωμα αυτό μπορεί
να ασκηθεί και από το δικηγόρο που υπογράφει την αγωγή, την παρέμβαση ή τις
προτάσεις ή από τρίτο πρόσωπο εξουσιοδοτημένο από το δικηγόρο αυτόν. Αν ο
αντίδικος είναι μόνο ένας, μπορεί να του δοθεί το αντίγραφο των προτάσεων που
έχει κατατεθεί.

3. Οι αμοιβαίες αντικρούσεις γίνονται με προσθήκη στις προτάσεις, η οποία
κατατίθεται το αργότερο δεκαπέντε ημέρες πριν από τη δικάσιμο, κατά τους
όρους της προηγούμενης παραγράφου, οπότε κλείνει ο φάκελος και ορίζεται ο
εισηγητής της υπόθεσης, στον οποίο διαβιβάζεται ο φάκελος. Εκπρόθεσμη
προσθήκη δεν λαμβάνεται υπόψη. Νέοι ισχυρισμοί με την προσθήκη μπορεί να
προταθούν και νέα αποδεικτικά μέσα να προσκομισθούν μόνο για την αντίκρουση
ισχυρισμών που περιέχονται στις προτάσεις της παραγράφου 1. Οι διατάξεις της
παραγράφου 2 εφαρμόζονται αναλόγως.

4. Οι διάδικοι μπορούν, ως τη δωδέκατη ώρα της όγδοης εργάσιμης ημέρας από
τη συζήτηση ή από την αυτοψία ή από τη λήξη της προθεσμίας για την κατάθεση
της γνωμοδότησης των πραγματογνωμόνων, να καταθέσουν προσθήκη στις προτάσεις
τους, η οποία περιορίζεται στην αξιολόγηση των αποδείξεων και στην αντίκρουση
των ισχυρισμών που προβλήθηκαν οψίμως κατά το άρθρο 269 παράγραφος 2. Ο
γραμματέας το αργότερο την τέταρτη εργάσιμη ημέρα από τη συζήτηση υποχρεούται
να χορηγεί στους διαδίκους αντίγραφα των πρακτικών της δίκης.

5. Το αντίγραφο της αγωγής που οφείλει να προσκομίσει ο ενάγων, οι προτάσεις
και τα αποδεικτικά και διαδικαστικά έγγραφα αποτελούν τη δικογραφία.

6. Μετά την περάτωση της δίκης οι διάδικοι οφείλουν να αναλάβουν όλα τα
σχετικά έγγραφα τους. Ο γραμματέας βεβαιώνει στις προτάσεις κάθε διαδίκου ότι
ανέλαβε τα έγγραφα του. Αν υπάρχει σπουδαίος λόγος, ο πρόεδρος του
δικαστηρίου επιτρέπει στο διάδικο να αναλάβει ορισμένο έγγραφο και πριν από
την περάτωση της δίκης. Αν το έγγραφο αυτό είναι αναγκαίο, η ανάληψη
επιτρέπεται μόνο αφού κατατεθεί επικυρωμένο αντίγραφο. Οι προτάσεις
παραμένουν στο αρχείο του δικαστηρίου.»

Αρθρο 24

Στη θέση του καταργηθέντος άρθρου 238 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
τίθεται νέο άρθρο 238 ως εξής:

«Ενώπιον του μονομελούς πρωτοδικείου οι προτάσεις κατατίθενται, ενώπιον δε
του ειρηνοδικείου δύνανται να κατατεθούν, το αργότερο στο ακροατήριο κατά τη
συζήτηση της υπόθεσης. Οι αυτοτελείς ισχυρισμοί προτείνονται προφορικά και,
όσοι δεν περιέχονται στις προτάσεις, καταχωρίζονται στα πρακτικά. Οι διάδικοι
μπορούν έως τη δωδέκατη ώρα της τρίτης εργάσιμης ημέρας από τη συζήτηση ή από
την αυτοψία ή από τη λήξη της προθεσμίας για την κατάθεση της γνωμοδότησης
των πραγματογνωμόνων να καταθέσουν προσθήκη στις προτάσεις τους, με την οποία
σχολιάζονται οι αποδείξεις, προτείνονται ισχυρισμοί και προσκομίζονται
ένορκες βεβαιώσεις, έγγραφα και γνωμοδοτήσεις κατά το άρθρο 390 μόνο για την
αντίκρουση ισχυρισμών που προτάθηκαν για πρώτη φορά κατά τη συζήτηση. Κατά τα
λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 1 εδάφια β' και γ', 2, 5 και 6
του άρθρου 237.»

Αρθρο 25

1. Στην παράγραφο 1 του άρθρου 254 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
προστίθεται τελευταίο εδάφιο ως εξής:

«Εξέταση νέων μαρτύρων επιτρέπεται μόνο για την απόδειξη των ισχυρισμών του
εδαφίου β' της παραγράφου 2 του άρθρου 269.»

2. Οι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου 254 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίστανται ως εξής:

«2. Στην επαναλαμβανόμενη συζήτηση οι διάδικοι κλητεύονται τριάντα
τουλάχιστον ημέρες πριν από αυτήν, με την εξαίρεση των περιπτώσεων ειδικών
διαδικασιών, στις οποίες προβλέπεται συντομότερη προθεσμία κλητεύσεως. Οι
διάδικοι μπορούν να καταθέσουν σημείωμα πέντε ημέρες πριν από τη δικάσιμο
μόνο για τα θέματα που θα συζητηθούν. Η διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου
237 εφαρμόζεται ανάλογα και για την επαναλαμβανόμενη συζήτηση.

3. Η κατά την προηγούμενη παράγραφο επαναλαμβανόμενη συζήτηση πρέπει να
ορίζεται σε μία από τις πρώτες δικάσιμους μετά την πάροδο της προθεσμίας των
τριάντα (30) ημερών από την κλήτευση. Η υπόθεση εκδικάζεται από τον ίδιο
δικαστή και από την ίδια σύνθεση δικαστών επί πολυμελών δικαστηρίων, εκτός αν
τούτο είναι για φυσικούς ή νομικούς λόγους αδύνατο.»

3. Στην παράγραφο 1 του άρθρου 262 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
προστίθεται δεύτερο εδάφιο ως εξής: «Ο ενιστάμενος μπορεί να συμπληρώσει, να
διευκρινίσει ή να διορθώσει τους ισχυρισμούς του με προφορική δήλωση που
καταχωρίζεται στα πρακτικά.»

Αρθρο 26

1. Η παράγραφος 4 του άρθρου 268 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίσταται ως εξής:

«4. Η ανταγωγή ασκείται με χωριστό δικόγραφο, που επιδίδεται τριάντα
τουλάχιστον ημέρες πριν από τη συζήτηση ενώπιον του πολυμελούς πρωτοδικείου
και οκτώ τουλάχιστον εργάσιμες ημέρες ενώπιον του μονομελούς πρωτοδικείου και
του ειρηνοδικείου. Ασκείται επίσης με τις προτάσεις, που κατατίθενται τριάντα
τουλάχιστον ημέρες πριν από τη συζήτηση ενώπιον του πολυμελούς πρωτοδικείου
και οκτώ εργάσιμες ημέρες πριν από τη συζήτηση ενώπιον του μονομελούς
πρωτοδικείου. Οπου η υποβολή προτάσεων δεν είναι υποχρεωτική, η ανταγωγή
ασκείται και με τις τυχόν υποβαλλόμενες προτάσεις, ή και προφορικά κατά τη
συζήτηση, οπότε και καταχωρίζεται στα πρακτικά.»

2. Η παράγραφος 5 του άρθρου 268 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
καταργείται.

Αρθρο 27

Η παράγραφος 2 του άρθρου 269 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται
ως εξής:

«2. Μέσα επίθεσης και άμυνας μπορεί να προβληθούν παραδεκτά έως και τη
συζήτηση με προτάσεις ή και προφορικά: α) αν το δικαστήριο κρίνει ότι δεν
προβλήθηκαν εγκαίρως με τις προτάσεις από δικαιολογημένη αιτία' αυτό ισχύει
και για την ένσταση κατάχρησης δικαιώματος, β) αν προέκυψαν για πρώτη φορά
μεταγενέστερα και γ) αν αποδεικνύονται εγγράφως ή με δικαστική ομολογία του
αντιδίκου.»

Αρθρο 28

Το άρθρο 270 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Ενώπιον των πρωτοβάθμιων δικαστηρίων η συζήτηση είναι προφορική. Ο
δικαστής οφείλει πριν από τη συζήτηση να έχει ενημερωθεί επί της αγωγής και
επί των εκατέρωθεν ισχυρισμών και αποδεικτικών μέσων και ιδίως ως προς τα
θέματα και το βάρος απόδειξης των ισχυρισμών. Οι διάδικοι ή οι νόμιμοι
αντιπρόσωποι τους οφείλουν κατά τη συζήτηση στο ακροατήριο να εμφανισθούν
αυτοπροσώπως. Η μη εμφάνιση του διαδίκου ή του νόμιμου αντιπροσώπου του στο
ακροατήριο, αν είναι αδικαιολόγητη, εκτιμάται από το δικαστήριο ελεύθερα.

2. Το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη τα αποδεικτικά μέσα που πληρούν τους όρους
του νόμου, σύμφωνα με την προβλεπόμενη αποδεικτική δύναμη του καθενός.
Συμπληρωματικά μπορεί να λαμβάνει υπόψη και να εκτιμά ελεύθερα και
αποδεικτικά μέσα που δεν πληρούν τους όρους του νόμου, με την επιφύλαξη των
άρθρων 393 και 394. Ενορκες βεβαιώσεις ενώπιον ειρηνοδίκη ή συμβολαιογράφου ή
προξένου λαμβάνονται υπόψη το πολύ τρεις για κάθε πλευρά και μόνον αν έχουν
δοθεί ύστερα από κλήτευση του αντιδίκου δύο τουλάχιστον εργάσιμες ημέρες πριν
από τη βεβαίωση και, αν πρόκειται να δοθούν στην αλλοδαπή, οκτώ τουλάχιστον
ημέρες πριν από αυτή. Για την αντίκρουση ένορκων βεβαιώσεων επιτρέπεται η
προσκομιδή, μέσα στις προθεσμίες της παραγράφου 3 του άρθρου 237 και του γ'
εδαφίου του άρθρου 238, πρόσθετων βεβαιώσεων, το πολύ ίσου αριθμού προς τις
αντικρουόμενες.

3. Το δικαστήριο ζητεί τις αναγκαίες πληροφορίες και διασαφήσεις από τους
διαδίκους ή τους εκπροσώπους τους και τους εξετάζει κατά την κρίση του
σύμφωνα με τα άρθρα 415 επόμενα. Οφείλει να εξετάσει έναν τουλάχιστον από
τους προτεινόμενους και παριστάμενους μάρτυρες για κάθε πλευρά. Σε περίπτωση
ομοδικίας μπορεί να εξετασθεί ένας μάρτυρας για κάθε ομόδικο, αν τούτο κριθεί
απαραίτητο λόγω διαφορετικών συμφερόντων.

4. Το δικαστήριο, αν είναι αναγκαίο, διατάσσει αυτοψία ή πραγματογνωμοσύνη
με προφορική ανακοίνωση που καταχωρίζεται στα πρακτικά. Στην ανακοίνωση αυτή
προσδιορίζεται ο τόπος, ο χρόνος, τα ονόματα των πραγματογνωμόνων, το θέμα
της πραγματογνωμοσύνης, η προθεσμία για την κατάθεση της γνωμοδότησης των
πραγματογνωμόνων, που δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από εξήντα ημέρες, καθώς
και κάθε άλλο χρήσιμο στοιχείο.

5. Η συζήτηση και η διεξαγωγή της απόδειξης ολοκληρώνονται σε μία δικάσιμο.
Οι υποθέσεις εκφωνούνται με τη σειρά τους από το πινάκιο και συζητούνται
αμέσως αυτές για τις οποίες δεν θα διεξαχθεί εμμάρτυρη απόδειξη. Αν ο χρόνος
δεν επαρκεί, επιτρέπεται διακοπή για άλλη ημέρα και ώρα ενώπιον των ίδιων
δικαστών, με προφορική ανακοίνωση που καταχωρίζεται στα πρακτικά και επέχει
θέση κλήτευσης όλων των διαδίκων και εκείνων που δεν παρίστανται.

6. Η οριστική απόφαση εκδίδεται με βάση τα αποδεικτικά μέσα που οι διάδικοι
έχουν προσκομίσει και τις αποδείξεις που έχουν διεξαχθεί στο ακροατήριο.

7. Το δικαστήριο, ύστερα από αίτηση των διαδίκων ή αυτεπαγγέλτως, μπορεί να
αποφασίσει οι διάδικοι και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους κατά τη διάρκεια
της συζήτησης να παρίστανται σε άλλο τόπο και να ενεργούν εκεί διαδικαστικές
πράξεις. Η συζήτηση αυτή μεταδίδεται ταυτόχρονα με ήχο και εικόνα στην
αίθουσα συνεδρίασης του δικαστηρίου και στον τόπο, όπου παρίστανται οι
διάδικοι και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους.

8. Το δικαστήριο, ύστερα από αίτηση των διαδίκων ή αυτεπαγγέλτως, μπορεί να
αποφασίσει την εξέταση μαρτύρων, πραγματογνωμόνων και διαδίκων χωρίς αυτοί να
παρίστανται στην αίθουσα συνεδρίασης του, η δε σχετική απόφαση του
δικαστηρίου δεν υπόκειται σε ένδικα μέσα. Η εξέταση μεταδίδεται ταυτόχρονα με
ήχο και εικόνα στην αίθουσα συνεδρίασης του δικαστηρίου και στον τόπο
εξέτασης των μαρτύρων, πραγματογνωμόνων και διαδίκων. Η εξέταση αυτή, η οποία
θεωρείται ότι διεξάγεται ενώπιον του δικαστηρίου, έχει την ίδια αποδεικτική
ισχύ με την εξέταση στο ακροατήριο.»

Αρθρο 29

Το άρθρο 271 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Αν ο εναγόμενος δεν εμφανιστεί κατά τη συζήτηση ή εμφανιστεί αλλά δεν
λάβει μέρος σε αυτήν κανονικά, το δικαστήριο εξετάζει αυτεπαγγέλτως, αν η
αγωγή και η κλήση για συζήτηση επιδόθηκαν σε αυτόν νόμιμα και εμπρόθεσμα.

2. Αν η αγωγή και η κλήση για συζήτηση δεν επιδόθηκαν εμπρόθεσμα, το
δικαστήριο κηρύσσει απαράδεκτη τη συζήτηση. Διαφορετικά συζητεί την υπόθεση
ερήμην του εναγομένου.

3. Στην περίπτωση ερημοδικίας του εναγομένου, οι περιεχόμενοι στην αγωγή
πραγματικοί ισχυρισμοί του ενάγοντος θεωρούνται ομολογημένοι, εκτός αν
πρόκειται για γεγονότα για τα οποία δεν επιτρέπεται ομολογία, και η αγωγή
γίνεται δεκτή, εφόσον κρίνεται νομικά βάσιμη και δεν υπάρχει ένσταση που
εξετάζεται αυτεπαγγέλτως.»

Αρθρο 30

Στη θέση του καταργηθέντος άρθρου 272 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
τίθεται νέο άρθρο 272 ως εξής:

«Αρθρο 272

Ερημοδικία ενάγοντος. Πότε απορρίπτεται η αγωγή. Τύχη της ανταγωγής.

1. Αν η συζήτηση γίνεται με επιμέλεια του ενάγοντος και αυτός δεν εμφανιστεί
κατά τη συζήτηση ή εμφανιστεί, αλλά δεν λάβει μέρος σε αυτήν κανονικά, το
δικαστήριο συζητεί την υπόθεση χωρίς αυτόν και απορρίπτει την αγωγή.

2. Αν η συζήτηση γίνεται με την επιμέλεια του εναγόμενου ή εκείνου που
άσκησε κύρια ή πρόσθετη παρέμβαση, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 271,
και σε περίπτωση ερημοδικίας του ενάγοντος απορρίπτεται η αγωγή.

3. Αν ο εναγόμενος άσκησε ανταγωγή με ιδιαίτερο δικόγραφο, εφαρμόζονται οι
διατάξεις του άρθρου 271. Αν η ανταγωγή ασκήθηκε με τις προτάσεις κηρύσσεται
απαράδεκτη η συζήτηση της.»

Αρθρο 31

Στη θέση του καταργηθέντος άρθρου 273 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
τίθεται νέο άρθρο 273 ως εξής:

«Αρθρο 273

Ερημοδικία κυρίως παρεμβαίνοντος.

Αν εκείνος που άσκησε κύρια παρέμβαση δεν εμφανιστεί κατά τη συζήτηση ή
εμφανιστεί αλλά δεν λάβει μέρος σ' αυτήν κανονικά, εφαρμόζονται οι διατάξεις
του άρθρου 272.»

Αρθρο 32

Στη θέση του καταργηθέντος άρθρου 274 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
τίθεται νέο άρθρο 274 ως εξής:

«Αρθρο 274

Ερημοδικία ή εμφάνιση του προσθέτως παρεμβαίνοντος.

1. Αν εκείνος που άσκησε πρόσθετη παρέμβαση δεν εμφανιστεί κατά τη συζήτηση
ή εμφανιστεί αλλά δεν λάβει μέρος σ' αυτήν κανονικά, η διαδικασία προχωρεί
σαν να μην είχε ασκηθεί η πρόσθετη παρέμβαση. Οποιος άσκησε πρόσθετη
παρέμβαση μπορεί να παρίσταται στις επόμενες στάσεις της δίκης και στις
επόμενες διαδικαστικές πράξεις, πρέπει δε να καλείται νόμιμα γι' αυτό.

2. Αν εκείνος που άσκησε πρόσθετη παρέμβαση εμφανιστεί κατά τη συζήτηση,
τότε α) αν λείπουν και οι δύο αρχικοί διάδικοι ή ο αντίδικος εκείνου υπέρ του
οποίου ασκήθηκε η παρέμβαση, το δικαστήριο συζητεί την υπόθεση ερήμην του
αντιδίκου εκείνου υπέρ του οποίου ασκήθηκε η παρέμβαση και εφαρμόζονται οι
διατάξεις των άρθρων 271 και 272, β) αν λείπει μόνο εκείνος υπέρ του οποίου
ασκήθηκε η παρέμβαση, το δικαστήριο συζητεί την υπόθεση ερήμην του μεταξύ
εκείνου που άσκησε την παρέμβαση και του αντιδίκου εκείνου υπέρ του οποίου
ασκήθηκε η παρέμβαση.

3. Αν εκείνος που άσκησε πρόσθετη παρέμβαση, λάβει μέρος στη δίκη ως κύριος
διάδικος και δεν εμφανιστεί κατά τη συζήτηση ή εμφανιστεί αλλά δεν λάβει
μέρος σ' αυτήν κανονικά, επέρχονται ως προς αυτόν οι συνέπειες της απουσίας
του διαδίκου τη θέση του οποίου ανέλαβε.»

Αρθρο 33

1. Το άρθρο 277 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Αν ο ενάγων, ο εναγόμενος ή εκείνος που έχει ασκήσει κύρια παρέμβαση
προσεπικάλεσε τους υπόχρεους σε αποζημίωση, τότε 1) αν δεν εμφανίστηκαν αυτοί
που έχουν προσεπικληθεί και εκείνος που έχει προσεπικαλέσει δικάζονται
ερήμην, 2) αν οι κύριοι διάδικοι εμφανισθούν και απουσιάζουν αυτοί που έχουν
προσεπικληθεί, συζητείται η υπόθεση μεταξύ των πρώτων κατ' αντιμωλίαν, ενώ
αυτοί που έχουν προσεπικληθεί δικάζονται ερήμην, 3) αν εμφανιστούν αυτοί που
έχουν προσεπικληθεί και απουσιάζει ο κύριος διάδικος που τους προσεπικάλεσε,
οι πρώτοι έχουν το δικαίωμα είτε να λάβουν τη θέση του κύριου διαδίκου και να
συζητήσουν την υπόθεση με τον αντίδικο, είτε απλώς να ασκήσουν παρέμβαση. Στη
δεύτερη περίπτωση η διαδικασία προχωρεί σαν να μην είχε ασκηθεί η πρόσθετη
παρέμβαση και το δικαστήριο δικάζει ερήμην τον απόντα προσεπικαλέσαντα
διάδικο, 4) αν εμφανιστούν οι κύριοι διάδικοι και αυτοί που έχουν
προσεπικληθεί, οι τελευταίοι έχουν το δικαίωμα να αρνηθούν την προσεπίκληση ή
να ασκήσουν απλώς παρέμβαση ή να πάρουν τη θέση εκείνου που τους
προσεπικάλεσε και να συζητήσουν την υπόθεση με τον αντίδικο.»

2. Το άρθρο 278 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Αν στις περιπτώσεις του άρθρου 277 αυτοί που έχουν προσεπικληθεί λάβουν τη
θέση εκείνου που τους προσεπικάλεσε, χάνουν το δικαίωμα να αμφισβητήσουν την
υποχρέωση για αποζημίωση και η υπόθεση συζητείται μεταξύ αυτών και των
υπόλοιπων διαδίκων, ενώ εκείνος που προσεπικάλεσε τίθεται εκτός δίκης. Η
απόφαση ισχύει και εναντίον του προσεπικαλούντος που τέθηκε εκτός της δίκης,
ο οποίος μπορεί να εξακολουθήσει να μετέχει στη δίκη σαν να έχει ασκήσει
πρόσθετη παρέμβαση.»

Αρθρο 34

Στην παράγραφο 1 του άρθρου 293 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστίθεται
εδάφιο γ' ως εξής:

«Ο δικαστικός συμβιβασμός που περιλήφθηκε στα πρακτικά του δικαστηρίου
υποκαθιστά τον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου, που προβλέπεται από το
ουσιαστικό δίκαιο, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τίτλος προς εγγραφή ή
εξάλειψη υποθήκης.»


Αρθρο 35

Το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 304 του Κώδικα Πολιτικής
Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Αν πρόκειται για αποφάσεις του προέδρου του μονομελούς πρωτοδικείου και του
ειρηνοδικείου, το σχέδιο συντάσσει, χρονολογεί και υπογράφει ο δικαστής που
εκδίδει την απόφαση.»

Αρθρο 36

Το άρθρο 339 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Αποδεικτικά μέσα είναι η ομολογία, η αυτοψία, η πραγματογνωμοσύνη, τα
έγγραφα, η εξέταση των διαδίκων, οι μάρτυρες, τα δικαστικά τεκμήρια και οι
ένορκες βεβαιώσεις.»

Αρθρο 37

1. Η παράγραφος 2 του άρθρου 368 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίσταται ως εξής:

«2. Το δικαστήριο οφείλει να διορίσει πραγματογνώμονες, αν το ζητήσει
κάποιος διάδικος και κρίνει ότι χρειάζονται ιδιάζουσες γνώσεις επιστήμης ή
τέχνης.»

2. Η παράγραφος 3 του άρθρου 370 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίσταται ως εξής:

«3. Τους πραγματογνώμονες μπορεί να τους αντικαταστήσει για εύλογη αιτία το
δικαστήριο που τους διόρισε με αίτηση των διαδίκων ή αυτεπαγγέλτως κατά τη
διαδικασία των άρθρων 686 επόμενα.»

Αρθρο 38

Οι παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 393 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίστανται ως εξής:

«1. Συμβάσεις και συλλογικές πράξεις δεν μπορούν να αποδειχθούν με μάρτυρες
εφόσον η αξία του αντικειμένου τους υπερβαίνει τις είκοσι χιλιάδες (20.000)
ευρώ.

2. Δεν επιτρέπεται η απόδειξη με μάρτυρες κατά του περιεχομένου εγγράφου,
έστω και αν η αξία του αντικειμένου της δικαιοπραξίας είναι μικρότερη από τις
είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ.»

Αρθρο 39

Η παράγραφος 1 του άρθρου 415 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται
ως εξής:

«1. Το δικαστήριο μπορεί να εξετάσει έναν ή περισσότερους διαδίκους για την
αλήθεια των πραγματικών γεγονότων.»

Αρθρο 40

1. Το άρθρο 444 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Ιδιωτικά έγγραφα θεωρούνται και α) τα βιβλία που έμποροι και
επαγγελματίες τηρούν κατά τον εμπορικό νόμο ή άλλες διατάξεις, β) τα βιβλία
που δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, δικαστικοί επιμελητές, γιατροί, φαρμακοποιοί
και μαίες τηρούν κατά τις ισχύουσες διατάξεις, γ) φωτογραφικές ή
κινηματογραφικές αναπαραστάσεις, φωνοληψίες και κάθε άλλη μηχανική
απεικόνιση.


2. Μηχανική απεικόνιση, κατά την έννοια της παραγράφου 1, είναι και κάθε
μέσο το οποίο χρησιμοποιείται από υπολογιστή ή περιφερειακή μνήμη υπολογιστή,
με ηλεκτρονικό, μαγνητικό ή άλλο τρόπο, για εγγραφή, αποθήκευση, παραγωγή ή
αναπαραγωγή στοιχείων, που δεν μπορούν να διαβαστούν άμεσα, όπως επίσης και
κάθε μαγνητικό, ηλεκτρονικό ή άλλο υλικό στο οποίο εγγράφεται οποιαδήποτε
πληροφορία, εικόνα, σύμβολο ή ήχος, αυτοτελώς ή σε συνδυασμό, εφόσον τα μέσα
και τα υλικά αυτά προορίζονται ή είναι πρόσφορα να αποδείξουν γεγονότα που
έχουν έννομη σημασία.»

2. Το άρθρο 445 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Εγγραφα ιδιωτικά, συνταγμένα σύμφωνα με τους νόμιμους τύπους, εφόσον η
γνησιότητα τους αναγνωρίσθηκε ή αποδείχθηκε, αποτελούν πλήρη απόδειξη ότι η
δήλωση που περιέχουν προέρχεται από τον εκδότη του εγγράφου, επιτρέπεται όμως
ανταπόδειξη. Με τους ίδιους όρους αυτά αποτελούν πλήρη απόδειξη και ως προς
το περιεχόμενο των δικαιοπρακτικών δηλώσεων.»

Αρθρο 41

1. Το άρθρο 447 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Το ιδιωτικό έγγραφο αποτελεί απόδειξη υπέρ του εκδότη μόνο αν το προσκόμισε
ο αντίδικος ή αν πρόκειται για τα βιβλία που αναφέρονται στις περιπτώσεις α'
και β' της παραγράφου 1 του άρθρου 444.»

2. Το άρθρο 448 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Τα βιβλία που αναφέρονται στις περιπτώσεις α' και β' της παραγράφου 1
του άρθρου 444, εφόσον είναι συνταγμένα σύμφωνα με τους νόμιμους τύπους,
αποτελούν μεταξύ εμπόρων ή άλλων προσώπων υποχρεωμένων να τηρούν όμοια βιβλία
πλήρη απόδειξη για όσα αναφέρονται σε αυτά, αλλά επιτρέπεται η ανταπόδειξη.
Κατά προσώπων όμως που δεν έχουν υποχρέωση να τηρούν αυτά τα βιβλία αποτελούν
πλήρη απόδειξη για το μέγεθος της απαίτησης, όταν η ύπαρξη της είναι
αποδεδειγμένη με άλλο τρόπο, και μόνο για ένα έτος αφότου γίνει η εγγραφή,
εκτός αν ο υπόχρεος αναγνώρισε με την υπογραφή του το περιεχόμενο.

2. Τα έγγραφα που αναφέρονται στην περίπτωση γ' της παραγράφου 1 του άρθρου
444 αποτελούν πλήρη απόδειξη για τα γεγονότα ή πράγματα που αναγράφουν,
επιτρέπεται όμως ανταπόδειξη.

3. Οι απεικονίσεις της παραγράφου 2 του άρθρου 444 αποτελούν πλήρη απόδειξη
με την επιφύλαξη του άρθρου 445.»

Αρθρο 42

1. Το άρθρο 466 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Αν το αντικείμενο της διαφοράς υπάγεται στο ειρηνοδικείο και αφορά
απαιτήσεις, καθώς και δικαιώματα επάνω σε κινητά πράγματα ή τη νομή τους και
η αξία του δεν είναι μεγαλύτερη από πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ, εφαρμόζονται
τα άρθρα 467 έως 472.

2. Τα άρθρα 467 έως 472 εφαρμόζονται και όταν η αξία του αντικειμένου της
διαφοράς είναι μεγαλύτερη από πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ, αν ο ενάγων
δηλώσει ότι δέχεται προς ικανοποίηση του, αντί για το αντικείμενο που ζητεί
με την αγωγή χρηματικό ποσό όχι μεγαλύτερο από πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ.
Στην περίπτωση αυτή ο εναγόμενος καταδικάζεται διαζευκτικά να καταβάλει είτε
το αντικείμενο που ζητείται με την αγωγή είτε την αποτίμηση του σύμφωνα με
την απόφαση που θα εκδώσει ο ειρηνοδίκης.»

2. Το άρθρο 467 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Ο ενάγων είναι υποχρεωμένος να ασκήσει με την ίδια αγωγή όλες τις
απαιτήσεις του κατά του εναγομένου, οι οποίες δεν εξαρτώνται από αίρεση ή
προθεσμία, εφόσον το σύνολο τους δεν υπερβαίνει τις πέντε χιλιάδες (5.000)
ευρώ. Αν τις ασκήσει χωριστά, οι αγωγές δεν απορρίπτονται, αλλά οι σχετικές
δαπάνες, εκτός της πρώτης, βαρύνουν τον ενάγοντα.»

Αρθρο 43

1. Στο τρίτο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 484 του Κώδικα Πολιτικής
Δικονομίας οι λέξεις «Στο πρόγραμμα» αντικαθίστανται με τις λέξεις «Στην
έκθεση περιγραφής».

2. Το άρθρο 497 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Το πρωτότυπο του ενδίκου μέσου ή η έκθεση που συντάχθηκε φυλάσσονται στο
αρχείο του δικαστηρίου.»

3. Στην παράγραφο 1 του άρθρου 498 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
προστίθεται δεύτερο εδάφιο ως εξής:

«Ο προσδιορισμός δικασίμου, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, προκειμένου
για εφέσεις κατά αποφάσεων των πολυμελών και μονομελών πρωτοδικείων που
εκδικάζονται στις μεταβατικές έδρες των εφετείων της περιφερείας τους,
γίνεται κατ' εντολήν του οικείου προέδρου εφετών από τον προϊστάμενο του
πρωτοδικείου τούτου.»

Αρθρο 44

1. Το άρθρο 524 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Στη διαδικασία της δευτεροβάθμιας δίκης εφαρμόζονται οι διατάξεις των
άρθρων 227, 233 έως 269, 270 παράγραφοι 2, 4, 5 εδάφια α' και β', 6 και 271
έως 312.

2. Η προφορική συζήτηση κατά τις διατάξεις του άρθρου 270 είναι υποχρεωτική
μόνο στην περίπτωση του άρθρου 528, στην οποία εφαρμόζονται όλες οι διατάξεις
του άρθρου 270. Εφόσον η δίκη στον πρώτο βαθμό διεξήχθη αντιμωλία των
διαδίκων, η κατάθεση των προτάσεων γίνεται έως την έναρξη της συζήτησης και η
κατάθεση της προσθήκης σε αυτές έως τη δωδέκατη ώρα της τρίτης εργάσιμης
ημέρας μετά τη συζήτηση.

3. Σε περίπτωση ερημοδικίας του εκκαλούντος εφαρμόζονται ως προς την έφεση
οι διατάξεις για την ερημοδικία του ενάγοντος. Το ίδιο ισχύει σε περίπτωση
ερημοδικίας του εφεσίβλητου ως προς την αντέφεση.

4. Σε περίπτωση ερημοδικίας του εφεσίβλητου ως προς την έφεση η διαδικασία
προχωρεί σαν να ήταν και αυτός παρών. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση
ερημοδικίας του εκκαλούντος ως προς την αντέφεση. Ο παριστάμενος διάδικος
υποχρεούται μέσα σε πέντε ημέρες από τη συζήτηση να προσκομίσει αντίγραφα του
εισαγωγικού δικογράφου και των προτάσεων του αντιδίκου του, που κατατέθηκαν
στην πρωτοβάθμια δίκη, καθώς και τα πρακτικά και τις εκθέσεις που λήφθηκαν
κατ' αυτήν. Διαφορετικά κηρύσσεται απαράδεκτη η συζήτηση.

5. Τους Εισαγγελείς Πρωτοδικών, αν έχουν την ιδιότητα του εκκαλούντος ή του
εφεσίβλητου, εκπροσωπεί ο εισαγγελέας εφετών.»

2. Το άρθρο 528 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Αν ασκηθεί έφεση από τον διάδικο που δικάσθηκε ερήμην, η εκκαλούμενη
απόφαση εξαφανίζεται μέσα στα όρια που καθορίζονται από την έφεση και τους
πρόσθετους λόγους, ανεξάρτητα από τη διαδικασία που τηρήθηκε. Ο εκκαλών
δικαιούται να προβάλει όλους τους ισχυρισμούς που μπορούσε να προτείνει
πρωτοδίκως.»

Αρθρο 45

1. Το άρθρο 538 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Με αναψηλάφηση, μπορούν να προσβληθούν οι αποφάσεις των ειρηνοδικείων, των
μονομελών και των πολυμελών πρωτοδικείων, των εφετείων και του Αρείου Πάγου
εφόσον δικάζει κατ' ουσίαν, σε κάθε δε περίπτωση εφόσον πρόκειται για
στηριζόμενο στον αριθμό 10 του άρθρου 544 λόγο.»

2. Στο άρθρο 544 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστίθεται αριθμός 10 ως
εξής:

«10) αν το περιεχόμενο της προσβαλλόμενης απόφασης επηρεάστηκε ουσιωδώς από
δωροληψία ή από άλλη εκ προθέσεως παράβαση καθήκοντος συμπράττοντος στην
έκδοση της δικαστή, εφόσον η δωροληψία ή η παράβαση καθήκοντος αποδεικνύονται
με αμετάκλητη απόφαση ποινικού δικαστηρίου. Αν η άσκηση της ποινικής αγωγής ή
η πρόοδος της ποινικής διαδικασίας είναι αδύνατη, η αναγνώριση της δωροληψίας
ή της παράβασης καθήκοντος γίνεται με απόφαση που εκδίδεται σε κύρια αγωγή, η
οποία ασκείται μέσα σε έξι μήνες από την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης,
και αν η αδυναμία επήλθε κατόπιν, μέσα σε έξι μήνες από αυτήν.»

3. Στην παράγραφο 3 του άρθρου 545 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
προστίθεται στοιχείο η' ως εξής:

«η) στην περίπτωση του άρθρου 544 αριθ. 10 από το αμετάκλητο της απόφασης με
την οποία αναγνωρίζεται η δωροληψία ή η παράβαση καθήκοντος του δικαστή.»

4. Η παράγραφος 4 του άρθρου 545 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίσταται ως εξής:

«4. Στις περιπτώσεις της παραγράφου 3 εδάφια δ', ε', στ' και η', η προθεσμία
δεν αρχίζει αν δεν επιδοθεί προηγουμένως η προσβαλλόμενη απόφαση, αλλιώς
αρχίζει από την επίδοση και το αμετάκλητο ή τη γνώση των κρίσιμων εγγράφων ή
της απόφασης που ανατράπηκε. Τα γεγονότα που αποτελούν την αφετηρία της
προθεσμίας των εδαφίων αυτών, πρέπει να αποδεικνύονται με έγγραφο ή με
δικαστική ομολογία.»

5. Η παράγραφος 5 του άρθρου 545 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίσταται ως εξής:

«5. Αν η απόφαση δεν επιδόθηκε, η προθεσμία της αναψηλάφησης είναι τρία
χρόνια από τη δημοσίευση της προσβαλλόμενης απόφασης, εφόσον είναι τελεσίδικη
ή ανέκκλητη, αλλιώς από την ημέρα που έγινε τελεσίδικη. Στις περιπτώσεις όμως
του άρθρου 544 αριθ. 6 και 10, η αναψηλάφηση είναι απαράδεκτη μετά την
παρέλευση ενός έτους από τη δημοσίευση της αμετάκλητης απόφασης των ποινικών
ή των πολιτικών δικαστηρίων. Η προθεσμία αυτή δεν αρχίζει πριν από την
επίδοση της προσβαλλόμενης απόφασης.»

6. Το άρθρο 548 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Στη διαδικασία της κατ' αναψηλάφηση δίκης εφαρμόζονται οι διατάξεις των
άρθρων 227, 233 έως 269, 270 παράγραφοι 2, 4, 5 εδάφια α' και β', και 6, 271
έως 312, και 524 παράγραφος 2 επόμενα έως 534.»

7. Το άρθρο 555 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Δεύτερη αναίρεση από τον ίδιο διάδικο κατά της ίδιας απόφασης, ως προς το
ίδιο ή άλλο κεφάλαιο, δεν επιτρέπεται.»

Αρθρο 46

1. Το άρθρο 571 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Ο εισηγητής της υπόθεσης οφείλει να συντάξει συνοπτική έκθεση για το
παραδεκτό της αναίρεσης, καθώς και για το παραδεκτό και το βάσιμο των λόγων
της, και να την καταθέσει στη γραμματεία του Αρείου Πάγου οκτώ τουλάχιστον
ημέρες πριν από τη δικάσιμο. Οι διάδικοι έχουν το δικαίωμα να πληροφορηθούν
το περιεχόμενο της έκθεσης του εισηγητή.»

2. Το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 575 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίσταται ως εξής:

«Τα εδάφια τρίτο και τέταρτο της παραγράφου 4 του άρθρου 226 εφαρμόζονται
και εδώ.»

Αρθρο 47

1. Το άρθρο 603 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Αν ερημοδικεί ο εναγόμενος ή ο εφεσίβλητος, το δικαστήριο εκδικάζει την
υπόθεση σαν να ήταν παρόντες. Το ίδιο γίνεται, αν ερημοδικεί ο ενάγων, ως
προς την ανταγωγή που έχει ασκηθεί με ιδιαίτερο δικόγραφο, και αν ερημοδικεί
ο εκκαλών, ως προς την αντέφεση.»

2. Το άρθρο 636 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Οι διαφορές που αναφέρονται στο άρθρο 635 υπάγονται στην αρμοδιότητα των
ειρηνοδικείων αν η αξία του αντικειμένου της διαφοράς δεν υπερβαίνει τις
είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ και στην αρμοδιότητα των μονομελών
πρωτοδικείων, αν είναι ανώτερη από το ποσό αυτό.»

Αρθρο 48

1. Η παράγραφος 4 του άρθρου 691 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που είχε
προστεθεί με την παράγραφο 2 του άρθρου 3 του ν. 3327/2005 αντικαθίσταται ως
εξής:

«4. Για την έκδοση της προσωρινής διαταγής καλείται υποχρεωτικά ο αντίδικος
πριν από είκοσι τέσσερις (24) ώρες, εκτός αν ο δικαστής ορίσει συντομότερη
προθεσμία κλητεύσεως. Αν υφίσταται κίνδυνος βλάβης των δικαιωμάτων του
αιτούντος, η προσωρινή διαταγή μπορεί να χορηγηθεί και χωρίς κλήτευση του
αντιδίκου. Στην τελευταία περίπτωση, η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων πρέπει να
συζητείται υποχρεωτικά εντός τριάντα (30) ημερών, άλλως παύει αυτοδικαίως η
ισχύς της προσωρινής διαταγής. Σε κάθε περίπτωση ο αντίδικος διατηρεί το
δικαίωμα να ζητήσει την ανάκληση της προσωρινής διαταγής.»

2. Στο άρθρο 691 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστίθεται παράγραφος 5 ως
εξής:

«5. Η προσωρινή διαταγή που έχει ως αντικείμενο την απαγόρευση μεταβολής της
πραγματικής ή νομικής κατάστασης ακινήτου ή πλοίου ή αεροσκάφους επιδίδεται,
μαζί με την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων επί της οποίας εκδόθηκε, στην αρχή που
είναι αρμόδια να τηρεί το βιβλίο κατασχέσεων ή το νηολόγιο ή το μητρώο, και
εγγράφεται στο αντίστοιχο βιβλίο, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 713 και
714, οι οποίες εφαρμόζονται αναλόγως.»

Αρθρο 49

Το άρθρο 693 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Αν το ασφαλιστικό μέτρο έχει διαταχθεί πριν από την άσκηση της αγωγής
για την κύρια υπόθεση, ο δικαστής που το διατάσσει μπορεί να ορίσει, κατά την
κρίση του, προθεσμία για την άσκηση της, όχι όμως μικρότερη από τριάντα (30)
ημέρες.

2. Αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία που έχει οριστεί κατά την παράγραφο 1,
αίρεται αυτοδικαίως το ασφαλιστικό μέτρο, εκτός αν ο αιτών, μέσα στην
προθεσμία αυτή, πέτυχε την έκδοση διαταγής πληρωμής. Υποβολή νέας αίτησης δεν
αποκλείεται.»

Αρθρο 50

Το άρθρο 699 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Αποφάσεις που δέχονται ή απορρίπτουν αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων ή
αιτήσεις για ανάκληση ή για μεταρρύθμιση των μέτρων αυτών, δεν προσβάλλονται
με κανένα ένδικο μέσο, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά.»

Αρθρο 51

1. Το προτελευταίο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 943 του Κώδικα
Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Πέντε (5) τουλάχιστον ημέρες πριν από την ημέρα του πλειστηριασμού γίνεται
δημόσια κήρυξη στον τόπο του πλειστηριασμού και τηρούνται συνάμα οι διατάξεις
του άρθρου 963.»

2. Στο άρθρο 943 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστίθεται παράγραφος 5 ως
εξής:

«5. Αναγκαστική εκτέλεση για απόδοση ακινήτου δεν επιτρέπεται να γίνει κατά
το διάστημα α) από 23 Δεκεμβρίου μέχρι 7 Ιανουαρίου του επομένου έτους, β)
από τη Μεγάλη Δευτέρα μέχρι την Κυριακή του Θωμά και γ) την προηγουμένη και
την επομένη εβδομάδα των εκλογών για την ανάδειξη βουλευτών, αντιπροσώπων στο
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Οργάνων Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η απαγόρευση αυτή
ισχύει και για επαναληπτικές εκλογές και μόνο για τις περιφέρειες που
διεξάγονται τέτοιες.»

Αρθρο 52

1. Η παράγραφος 1 του άρθρου 946 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Αν ο οφειλέτης δεν εκπληρώνει την υποχρέωση του να επιχειρήσει πράξη που
δεν μπορεί να γίνει από τρίτο πρόσωπο και η επιχείρηση της εξαρτάται
αποκλειστικά από τη βούληση του οφειλέτη, το δικαστήριο τον καταδικάζει να
εκτελέσει την πράξη και στην περίπτωση που δεν την εκτελέσει τον καταδικάζει
αυτεπαγγέλτως σε χρηματική ποινή έως πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ υπέρ του
δανειστή και σε προσωπική κράτηση έως ένα έτος.»

2. Η παράγραφος 1 του άρθρου 947 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Οταν ο οφειλέτης έχει υποχρέωση να παραλείψει ή να ανεχθεί πράξη, το
δικαστήριο, για την περίπτωση που παραβεί την υποχρέωση του, απειλεί για κάθε
παράβαση χρηματική ποινή έως εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ υπέρ του δανειστή
και προσωπική κράτηση έως ένα έτος. Αν η απειλή της χρηματικής ποινής και της
προσωπικής κράτησης δεν περιέχεται στην απόφαση που καταδικάζει τον οφειλέτη
να παραλείψει ή να ανεχθεί πράξη, απαγγέλλεται από το μονομελές πρωτοδικείο.
Το δικαστήριο αυτό είναι αρμόδιο να βεβαιώσει την παράβαση και να καταδικάσει
στη χρηματική ποινή και στην προσωπική κράτηση. Στην τελευταία περίπτωση,
δικάζει κατά τη διαδικασία των άρθρων 670 έως 676.»

3. Η παράγραφος 1 του άρθρου 950 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Με την απόφαση που διατάζεται η απόδοση ή παράδοση τέκνου καταδικάζεται
ο γονέας που έχει το τέκνο να εκτελέσει αυτή την πράξη και με την ίδια
απόφαση, για την περίπτωση που δεν την εκτελέσει, απαγγέλλεται αυτεπαγγέλτως
χρηματική ποινή έως πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ υπέρ του αιτούντος την
απόδοση ή παράδοση ή σε προσωπική κράτηση έως ένα έτος ή και στις δύο ποινές.
Αν το τέκνο δεν βρεθεί, εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 861 έως 866.»

Αρθρο 53

Η παράγραφος 2 του άρθρου 959 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται
ως εξής:

«2. Ο πλειστηριασμός γίνεται στο κατάστημα του ειρηνοδικείου στην περιφέρεια
του οποίου έγινε η κατάσχεση, εργάσιμη ημέρα Τετάρτη. Αν τα κατασχεμένα
πράγματα βρίσκονται στην περιφέρεια περισσότερων ειρηνοδικείων, ο
πλειστηριασμός γίνεται στο κατάστημα του ειρηνοδικείου που ορίζει ο
δικαστικός επιμελητής με την κατασχετήρια έκθεση. Αν ο πλειστηριασμός αφορά
κινητά πράγματα ο πλειστηριασμός μπορεί να γίνει, κατά την κρίση του
δικαστικού επιμελητή είτε στο ειρηνοδικείο του τόπου της εκτέλεσης είτε στον
τόπο της κατάσχεσης είτε στον τόπο που φυλάσσονται τα πράγματα. Οι γραπτές
και σφραγισμένες προσφορές, που με ποινή ακυρότητας δεν πρέπει να
περιλαμβάνουν αίρεση ή όρο, είναι ανέκκλητες και υποβάλλονται, μαζί με την
εγγύηση του άρθρου 965 παράγραφος 1 και το τυχόν πληρεξούσιο του άρθρου 1003
παράγραφος 2, στον υπάλληλο του πλειστηριασμού είτε στο γραφείο του την
αμέσως προηγούμενη εργάσιμη ημέρα του πλειστηριασμού κατά τις ώρες 9 το πρωί
ως 2 το απόγευμα με σύνταξη σχετικής πράξης είτε την ημέρα του πλειστηριασμού
στον τόπο του από τις 4 έως τις 5 το απόγευμα, οπότε καταχωρίζονται στην
έκθεση του πλειστηριασμού. Ο υπάλληλος του πλειστηριασμού οφείλει κατά την
έναρξη του πλειστηριασμού να καταχωρίσει στην έκθεση του τα στοιχεία
ταυτότητας των πλειοδοτών που έχουν ήδη καταθέσει προσφορές και τις εγγυήσεις
τους. Στις 5 το απόγευμα και εφόσον δεν υπάρχει άλλος πλειοδότης, ο οποίος
αναμένει να καταθέσει προσφορά, ο υπάλληλος του πλειστηριασμού κηρύσσει
περαιωμένη τη διαδικασία συγκέντρωσης των προσφορών και αμέσως μετά προβαίνει
δημόσια στην αποσφράγιση τους, καταχωρίζοντας το περιεχόμενο τους στην έκθεση
του. Αν υποβλήθηκε μία μόνο γραπτή προσφορά, τα πράγματα που πλειστηριάζονται
κατακυρώνονται στο μοναδικό πλειοδότη, ακόμα και αν δεν παρευρίσκεται στον
τόπο του πλειστηριασμού. Αν υποβλήθηκαν δύο ή περισσότερες γραπτές προσφορές
ο πλειστηριασμός συνεχίζεται μέσω της υποβολής προφορικών προσφορών μόνο
μεταξύ των δύο πλειοδοτών που προσέφεραν τη μεγαλύτερη τιμή με τις γραπτές
προσφορές. Αν: α) δύο ή περισσότεροι πλειοδότες κατέθεσαν γραπτές προσφορές
με ίση μεγαλύτερη τιμή, η διαδικασία των προφορικών προσφορών συνεχίζεται
μεταξύ αυτών, β) η γραπτή προσφορά με τη μεγαλύτερη τιμή είναι μία, και δύο ή
περισσότεροι πλειοδότες έχουν καταθέσει ίσες γραπτές προσφορές με την αμέσως
χαμηλότερη τιμή, στη διαδικασία των προφορικών προσφορών μετέχουν και οι
πλειοδότες αυτοί. Οι προφορικές προσφορές υποβάλλονται αμέσως μετά προς τον
υπάλληλο του πλειστηριασμού, ο οποίος μετά την ολοκλήρωση τους προβαίνει στην
κατακύρωση. Η κατακύρωση γίνεται προς τον πλειοδότη που προσφέρει τη
μεγαλύτερη τιμή, αφού πρώτα γίνει τρεις φορές πρόσκληση για μεγαλύτερη
προφορική προσφορά. Αν δεν υπάρξει προφορική προσφορά τα πράγματα που
πλείστηριάζονται κατακυρώνονται σε όποιον υπέβαλε τη γραπτή προσφορά με τη
μεγαλύτερη τιμή, ακόμη και αν δεν παρευρίσκεται στον τόπο του πλειστηριασμού.
Σε περίπτωση ίσων γραπτών προσφορών με τη μεγαλύτερη τιμή χωρίς να υποβληθεί
προφορική προσφορά, ο υπάλληλος του πλειστηριασμού διενεργεί αμέσως κλήρωση,
από την οποία αναδεικνύεται ο υπερθεματιστής.»

Αρθρο 54

1. Το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 960 του Κώδικα Πολιτικής
Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Απόσπασμα της περίληψης αυτής, που περιλαμβάνει τα ονοματεπώνυμα του υπέρ
ου και του καθ' ου η εκτέλεση, συνοπτική περιγραφή των κατασχεθέντων κινητών,
την τιμή πρώτης προσφοράς, το όνομα και την ακριβή διεύθυνση του υπαλλήλου
του πλειστηριασμού, καθώς και τον τόπο, την ημέρα και την ώρα του
πλειστηριασμού, δημοσιεύεται δέκα (10) τουλάχιστον ημέρες πριν από την ημέρα
του πλειστηριασμού σε Ιστοσελίδα Δημοσιεύσεων Πλειστηριασμών του Δελτίου
Δικαστικών Δημοσιεύσεων του Τομέα Ασφάλισης Νομικών του Ενιαίου Ταμείου
Ανεξάρτητα Απασχολουμένων, καθώς και σε κύριο φύλλο καθημερινής εφημερίδας
που εκδίδεται στο δήμο όπου βρίσκεται ο τόπος του πλειστηριασμού και αν δεν
εκδίδεται τέτοια εφημερίδα σε κύριο φύλλο καθημερινής εφημερίδας που
εκδίδεται στην περιφερειακή ενότητα, διαφορετικά στην έδρα της περιφέρειας,
όπου υπάγεται ο δήμος.»

2. Τα εδάφια τρίτο και τέταρτο της παραγράφου 2 του άρθρου 960 του Κώδικα
Πολιτικής Δικονομίας καταργούνται.

Αρθρο 55

Το άρθρο 963 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Την ημέρα του πλειστηριασμού και αμέσως πριν αυτός αρχίσει πρέπει να
γίνεται κήρυξη από κήρυκα στον τόπο του πλειστηριασμού και αυτό να αναφερθεί
στην έκθεση του πλειστηριασμού.»

Αρθρο 56

Η περίπτωση 3 του άρθρου 975 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται
ως εξής:

«Οι απαιτήσεις που έχουν ως βάση τους την παροχή εξαρτημένης εργασίας, οι
απαιτήσεις των δασκάλων, καθώς και οι απαιτήσεις από αμοιβές, έξοδα και
αποζημιώσεις των δικηγόρων είτε αμείβονται κατά υπόθεση είτε με πάγια
περιοδική αμοιβή, εφόσον προέκυψαν μέσα στην τελευταία διετία πριν από την
ημερομηνία ορισμού του πρώτου πλειστηριασμού. Οι αποζημιώσεις λόγω
καταγγελίας της σχέσης εργασίας, καθώς και οι απαιτήσεις των δικηγόρων για
αποζημίωση λόγω λύσης της σύμβασης έμμισθης εντολής κατατάσσονται στην τάξη
αυτή ανεξαρτήτως του χρόνου στον οποίο προέκυψαν. Στην ίδια τάξη υπάγονται
και οι απαιτήσεις των φορέων κοινωνικής ασφάλισης αρμοδιότητας γενικής
γραμματείας κοινωνικών ασφαλίσεων, εφόσον προέκυψαν έως την ημέρα του
πλειστηριασμού ή την κήρυξη της πτώχευσης. Η διαίρεση του πλειστηριάσματος σε
ποσοστά, κατά το άρθρο 977, γίνεται μετά την ικανοποίηση των απαιτήσεων της
τάξεως αυτής.»

Αρθρο 57

Στο άρθρο 983 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστίθεται παράγραφος 4 ως
εξής:

«4. Για την κατάσχεση στα χέρια πιστωτικού ιδρύματος ως τρίτου το έγγραφο
επιδίδεται στην έδρα του ή σε οποιοδήποτε κατάστημα του.»

Αρθρο 58

1. Μετά το άρθρο 991 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστίθεται άρθρο 991Α
ως εξής:

«Αρθρο 991Α

Αν αντικείμενο της κατάσχεσης είναι κινητές αξίες ή χρηματοπιστωτικά μέσα
που τηρούνται σε άυλη μορφή και εκποιούνται σε χρηματιστήριο ή άλλη
ρυθμιζόμενη αγορά που λειτουργεί στην ημεδαπή, εφαρμόζονται αναλόγως οι
διατάξεις των άρθρων 983 επόμενα. Η κατάσχεση θεωρείται ως κατάσχεση
πράγματος που βρίσκεται στα χέρια τρίτου. Η εκποίηση των κινητών αξιών ή των
χρηματοπιστωτικών μέσων που κατασχέθηκαν γίνεται στο πλαίσιο δημόσιου
αναγκαστικού πλειστηριασμού, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται σε
αποφάσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.»

2. Μετά το άρθρο 991Α προστίθεται άρθρο 991 Β ως εξής:

«Αρθρο 991Β

Αν αντικείμενο της κατάσχεσης είναι μερίδια οργανισμών συλλογικών
επενδύσεων, εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 983 επόμενα. Η
κατάσχεση θεωρείται ως κατάσχεση απαίτησης στα χέρια τρίτου και καταλαμβάνει
την αξίωση του οφειλέτη για εξαγορά των μεριδίων. Ως τρίτος προς τον οποίον
επιδίδεται το προβλεπόμενο στο άρθρο 983 έγγραφο νοείται η εταιρεία
διαχείρισης που έχει εκδώσει τα μερίδια.»

Αρθρο 59

1. Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 998 του Κώδικα Πολιτικής
Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Ο πλειστηριασμός δεν μπορεί να γίνει πριν περάσουν σαράντα ημέρες από την
ημέρα που έγινε η κατάσχεση, από την 1η Αυγούστου έως και τις 15 Σεπτεμβρίου,
καθώς και την προηγουμένη και την επομένη Τετάρτη της ημέρας των εκλογών για
την ανάδειξη βουλευτών, αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Οργάνων
Τοπικής Αυτοδιοίκησης.»

2. Μεταξύ του πρώτου και του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 4 του άρθρου
998 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστίθεται νέο εδάφιο ως εξής:

«Η απαγόρευση αυτή ισχύει και για επαναληπτικές εκλογές και μόνο για τις
περιφέρειες που διεξάγονται τέτοιες.»

Αρθρο 60

1. Το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 3 του άρθρου 999 του Κώδικα Πολιτικής
Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής:

«Απόσπασμα της περίληψης αυτής, το οποίο πρέπει να περιέχει τα ονοματεπώνυμα
του υπέρ ου και του καθ' ου η εκτέλεση, συνοπτική περιγραφή του ακινήτου κατά
το είδος, τη θέση και την έκταση του με τα συστατικά αυτού, μνεία του αριθμού
των εγγεγραμμένων υποθηκών και προσημειώσεων, την τιμή της πρώτης προσφοράς,
το όνομα και την ακριβή διεύθυνση του υπαλλήλου του πλειστηριασμού, καθώς και
τον τόπο, την ημέρα και την ώρα του πλειστηριασμού, δημοσιεύεται σε
Ιστοσελίδα Δημοσιεύσεων Πλειστηριασμών του Δελτίου Δικαστικών Δημοσιεύσεων
του Τομέα Ασφάλισης Νομικών του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολουμένων,
καθώς και σε κύριο φύλλο καθημερινής εφημερίδας που εκδίδεται στο δήμο όπου
βρίσκεται ο τόπος του πλειστηριασμού και, αν δεν εκδίδεται τέτοια εφημερίδα,
δημοσιεύεται σε κύριο φύλλο καθημερινής εφημερίδας που εκδίδεται στο δήμο
όπου βρίσκεται ο τόπος του πλειστηριασμού και, αν δεν εκδίδεται τέτοια
εφημερίδα, δημοσιεύεται σε κύριο φύλλο καθημερινής εφημερίδας, που εκδίδεται
στην περιφερειακή ενότητα, διαφορετικά στην έδρα της περιφέρειας, όπου
υπάγεται ο δήμος, δεκαπέντε (15) τουλάχιστον ημέρες πριν από την ημέρα του
πλειστηριασμού.»

2. Τα εδάφια πέμπτο και έκτο της παραγράφου 3 του άρθρου 999 του Κώδικα
Πολιτικής Δικονομίας καταργούνται.

Αρθρο 61

Το πρώτο εδάφιο του άρθρου 1021 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίσταται ως εξής:

«Οταν σύμφωνα με διάταξη νόμου ή με δικαστική απόφαση ή με συμφωνία των
μερών γίνεται εκούσιος πλειστηριασμός ενώπιον συμβολαιογράφου, η διαδικασία
αρχίζει με έκθεση περιγραφής, η οποία συντάσσεται από δικαστικό επιμελητή και
περιέχει όσα ορίζονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 955, αν πρόκειται για
κινητό, ή του άρθρου 995, αν πρόκειται για ακίνητο.»

Αρθρο 62

Οι παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 1047 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
αντικαθίστανται ως εξής:

«1. Προσωπική κράτηση διατάσσεται, εκτός από τις περιπτώσεις που ορίζει
ρητώς ο νόμος, και για απαιτήσεις από αδικοπραξίες. Η διάρκεια της προσωπικής
κράτησης ορίζεται με την απόφαση, έως ένα έτος. Η αγωγή για απαγγελία
προσωπικής κράτησης μπορεί να ασκηθεί και αυτοτελώς. Στην περίπτωση αυτή
εκδικάζεται κατά το άρθρο 270 και υπάγεται στο μονομελές πρωτοδικείο. Η αγωγή
αυτή, όταν ασκείται αυτοτελώς, εισάγεται είτε στο δικαστήριο της γενικής
δωσιδικίας του εναγομένου, είτε στο δικαστήριο που είναι κατά τόπον αρμόδιο
για την απαίτηση. Αίτηση απαγγελίας προσωπικής κράτησης που περιέχεται σε
αγωγή για την απαίτηση εκδικάζεται κατά τη διαδικασία στην οποία υπάγεται η
αγωγή.

2. Δεν διατάσσεται προσωπική κράτηση για απαίτηση δικαστικών εξόδων που
επιδικάστηκαν από πολιτικό δικαστήριο ή για απαίτηση μικρότερη από τριάντα
χιλιάδες (30.000) ευρώ.»

Αρθρο 63

Στην παράγραφο 2 του άρθρου 1049 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
προστίθενται περιπτώσεις δ' έως στ' ως εξής:

«δ) από 23 Δεκεμβρίου μέχρι 7 Ιανουαρίου του επόμενου έτους, ε) από τη
Μεγάλη Δευτέρα μέχρι την Κυριακή του Θωμά και στ) την προηγούμενη και την
επόμενη εβδομάδα των εκλογών για την ανάδειξη βουλευτών, αντιπροσώπων στο
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Οργάνων Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η απαγόρευση αυτή
ισχύει και για επαναληπτικές εκλογές και μόνο για τις περιφέρειες που
διεξάγονται τέτοιες.»

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β

ΛΟΙΠΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Αρθρο 64

Τροποποίηση του Κώδικα Οργανισμού
Δικαστηρίων και Κατάστασης
Δικαστικών Λειτουργών

Η περίπτωση δ' της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του ν. 1756/1988 (Α' 35)
αντικαθίσταται ως εξής:

«το μονομελές εφετείο (πολιτικό) από πρόεδρο εφετών ή εφέτη, και το τριμελές
εφετείο (πολιτικό ή ποινικό) από πρόεδρο εφετών και δύο εφέτες.»

Αρθρο 65

1. Το δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης δ' της παραγράφου 2 του άρθρου 6 του
Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, όπως η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε με την
παράγραφο 1 του άρθρου 13 του ν. 3900/2010 (Α' 213), αντικαθίσταται ως εξής:

«Οι διατάξεις της παραγράφου 9 του άρθρου 13 του ν. 2523/1997 (Α' 179), όπως
αντικαταστάθηκε με το άρθρο 51 του ν. 3900/2010 (A' 213), εφαρμόζονται για
την εκδίκαση των προσφυγών αυτών.»

2. Η παράγραφος 5 του άρθρου 79 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, όπως
ίσχυε πριν από τη θέση σε ισχύ του ν. 3900/2010, αναριθμείται σε παράγραφο 6.

3. Στην περίπτωση α' της παραγράφου 5 του άρθρου 79 του Κώδικα Διοικητικής
Δικονομίας, η οποία προστέθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 20 του ν.
3900/2010, το ρήμα «διακριθεί» αντικαθίσταται με το ρήμα «διακριβωθεί».

4. Στην παράγραφο 3 του άρθρου 277 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, όπως
αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 45 του ν. 3900/2010,
προστίθενται τα εξής:

«Ως αντικείμενο της διαφοράς θεωρείται η διαφορά του κύριου φόρου, δασμού,
τέλους ή προστίμου.

Για την έφεση και την αντέφεση ως αντικείμενο της διαφοράς, όταν από το νόμο
προβλέπεται η υποβολή δήλωσης του φορολογουμένου πριν από την έκδοση της
σχετικής πράξης, θεωρείται η διαφορά του κύριου φόρου, που προκύπτει ανάμεσα
σε εκείνον που αντιστοιχεί στη δήλωση και σε αυτόν που καθορίστηκε με την
απόφαση.

Στην περίπτωση που δεν προβλέπεται η υποβολή δήλωσης, ως αντικείμενο της
διαφοράς θεωρείται το ποσό που καθορίστηκε στην πρωτόδικη απόφαση.»

5. Μετά το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 9 του άρθρου 13 του ν. 2523/1997,
όπως η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 51 του ν. 3900/2010,
προστίθενται τα εξής:

«Ο διοικητικός φάκελος με αναλυτική έκθεση των απόψεων της διοικητικής αρχής
αποστέλλεται στο δικαστήριο εντός δεκαπέντε ημερών από την επίδοση, κατά την
παράγραφο 1 του άρθρου 126 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, της προσφυγής.»

6. Οι προηγούμενες παράγραφοι εφαρμόζονται και στις εκκρεμείς κατά την
έναρξη της ισχύος του ν. 3900/2010 υποθέσεις.

7. Η παράγραφος 3 του άρθρου 277 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, όπως
αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 45 του ν. 3900/2010, δεν
εφαρμόζεται στις εκκρεμείς κατά την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού διαφορές.

Αρθρο 66

Το άρθρο 61 του ν. 3900/2010 (Α' 213) αντικαθίσταται ως εξής:

«Αρθρο 61

Οι οργανικές θέσεις των δικαστικών λειτουργών των Τακτικών Διοικητικών
Δικαστηρίων αυξάνονται ως εξής:

1. Από την 1η Ιανουαρίου 2011:

α) των Προέδρων Εφετών κατά τέσσερις και ο συνολικός τους αριθμός ορίζεται
σε εξήντα τρεις,

β) των Εφετών κατά δεκαπέντε και ο συνολικός τους αριθμός ορίζεται σε
διακόσιους είκοσι,

γ) των Προέδρων Πρωτοδικών κατά τέσσερις και ο συνολικός τους αριθμός
ορίζεται σε εκατόν δύο, και

δ) των Παρέδρων - Πρωτοδικών κατά είκοσι πέντε και ο συνολικός τους αριθμός
ορίζεται σε τετρακόσιους πενήντα δύο.

2. Από την 1η Ιανουαρίου 2012:

α) των Προέδρων Εφετών κατά τέσσερις και ο συνολικός τους αριθμός ορίζεται
σε εξήντα επτά,

β) των Εφετών κατά δεκαπέντε και ο συνολικός τους αριθμός ορίζεται σε
διακόσιους τριάντα πέντε,

γ) των Προέδρων Πρωτοδικών κατά τέσσερις και ο συνολικός τους αριθμός
ορίζεται σε εκατόν έξι, και

δ) των Παρέδρων - Πρωτοδικών κατά είκοσι πέντε και ο συνολικός τους αριθμός
ορίζεται σε τετρακόσιους εβδομήντα επτά.

3. Από την 1η Ιανουαρίου 2013:

α) των Προέδρων Εφετών κατά τέσσερις και ο συνολικός τους αριθμός ορίζεται
σε εβδομήντα ένα,

β) των Εφετών κατά δεκαπέντε και ο συνολικός τους αριθμός ορίζεται σε
διακόσιους πενήντα,

γ) των Προέδρων Πρωτοδικών κατά τέσσερις και ο συνολικός τους αριθμός
ορίζεται σε εκατόν δέκα, και

δ) των Παρέδρων - Πρωτοδικών κατά είκοσι πέντε και ο συνολικός τους αριθμός
ορίζεται σε πεντακόσιους δύο.»

Αρθρο 67

1. Στο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 5 του άρθρου 99 του Ποινικού Κώδικα,
όπως αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 6 παράγραφος 5 του ν. 3090/2002 (Α'
329), η φράση «στην παράγραφο 2 του άρθρου 100Α» αντικαθίσταται με τη φράση
«στην παράγραφο 3 του άρθρου 100».

2. Στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 6 του άρθρου 5 του ν. 3126/2003 (Α' 66),
όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 του ν. 3961/2011 (Α' 97), η
φράση «τέταρτου εδαφίου» αντικαθίσταται με τη φράση «τρίτου εδαφίου».

3. Στο δεύτερο στίχο της παραγράφου 1 του άρθρου 100 του Ποινικού Κώδικα,
όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 3 του ν. 3904/2010 (Α' 218), μετά τις λέξεις
«τρία έτη» τίθενται οι λέξεις «και μέχρι πέντε έτη».

Αρθρο 68

Η παράγραφος 5 του άρθρου 6 του νομοθετικού διατάγματος 3026/1954 (Α' 235)
όπως προστέθηκε με το άρθρο 33 του ν. 3910/2011 (Α' 11) συμπληρώνεται ως
εξής:

α) Στο πρώτο εδάφιο μετά τη λέξη «Εισαγγελία» προστίθενται οι λέξεις «ή στο
Ειρηνοδικείο».

β) Στο δεύτερο εδάφιο μετά τη λέξη «Εισαγγελίας» προστίθενται οι λέξεις «ή
του Ειρηνοδικείου».

Αρθρο 69

Στην παράγραφο 6 του άρθρου 73 του ν. 2812/2000 (Α' 67), όπως ισχύει,
προστίθεται νέο εδάφιο ως εξής:

«Η ανωτέρω ρύθμιση δεν καταλαμβάνει τους προϊσταμένους των τμημάτων
Τεκμηρίωσης και Πληροφορικής.»

Αρθρο 70

Η παράγραφος 3 του άρθρου 7 του ν.δ. 144/1942 (Α' 189) αντικαθίσταται ως
εξής:

«3. Στο τέλος, που επιβάλλεται κατά το άρθρο 2 του ν. ΓΠΟΗ/1912 δεν
υπόκεινται οι αγωγές περί εξαλείψεως υποθήκης και προσημειώσεως, καθώς και
περί ακυρώσεως πλειστηριασμού.»

Αρθρο 71

Στην παράγραφο 6 του άρθρου 14 του ν. 3917/2011 (Α' 22) προστίθεται δεύτερο
εδάφιο ως εξής:

«Ομοίως, καταργείται η περίπτωση γ' της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του ν.
2472/1997, όπως αυτή προστέθηκε με το άρθρο 12 παράγραφος 1 του ν. 3873/2009
(Α' 136).»

Αρθρο 72

Μεταβατικές διατάξεις

1. Ολα τα χρηματικά ποσά που ορίζουν οι διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής
Δικονομίας σε ευρώ, επιτρέπεται να αυξομειώνονται με διατάγματα που
εκδίδονται ύστερα από πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

2. Στις δίκες που κατά την εισαγωγή του παρόντος νόμου είναι εκκρεμείς στον
πρώτο βαθμό, οι διαδικαστικές πράξεις ρυθμίζονται από τις διατάξεις του, όσες
όμως είχαν ενεργηθεί πριν από την εισαγωγή του ρυθμίζονται από το
προγενέστερο δίκαιο.

3. Οι διατάξεις των άρθρων 214Α και 233 παράγραφοι 2-4 του Κώδικα Πολιτικής
Δικονομίας εφαρμόζονται και στις αγωγές που ασκήθηκαν πριν από την έναρξη
ισχύος του και δεν έχουν ακόμη συζητηθεί.

4. Το παραδεκτό των ενδίκων μέσων, το επιτρεπτό των προβαλλόμενων λόγων και
ο χρόνος της άσκησης τους κρίνονται σύμφωνα με το νόμο που ισχύει κατά το
χρόνο που δημοσιεύεται η απόφαση. Στα ένδικα μέσα που είχαν ασκηθεί πριν από
την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου εφαρμόζονται οι διατάξεις της παραγράφου
2.

5. Οι σχετικές με την αναγκαστική εκτέλεση, διατάξεις του παρόντος νόμου
εφαρμόζονται στις εκτελέσεις που αρχίζουν μετά την έναρξη της ισχύος του. Τα
άρθρα 959 παράγραφος 2, 963 και 975 παράγραφος 3 του Κώδικα Πολιτικής
Δικονομίας εφαρμόζονται και επί πλειστηριασμών, που θα διενεργηθούν μετά την
έναρξη ισχύος του παρόντος.

6. Οι διατάξεις των άρθρων 960 παράγραφος 2 εδάφιο β' και 999 παράγραφος 3
εδάφιο β' του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας θα τεθούν σε εφαρμογή με προεδρικό
διάταγμα που θα εκδοθεί με πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και θα εξειδικεύει τους όρους δημιουργίας της
κατάλληλης υποδομής της Ιστοσελίδας Δημοσιεύσεων Πλειστηριασμών, τις
απαιτούμενες προϋποθέσεις και τις λοιπές λεπτομέρειες για τη δημοσίευση του
αποσπάσματος της περίληψης κατασχετήριας έκθεσης.

7. Η διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 119 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
θα τεθεί σε εφαρμογή με προεδρικό διάταγμα που θα εκδοθεί με πρόταση του
Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στο οποίο θα
ορίζονται οι ειδικότερες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται.

8. Η κατάθεση της αγωγής με ηλεκτρονικά μέσα, η σύνταξη της έκθεσης
κατάθεσης με ηλεκτρονικά μέσα και η τήρηση του ηλεκτρονικού αρχείου αγωγών
όπως αναφέρονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 215 του Κώδικα Πολιτικής
Δικονομίας θα τεθεί σε εφαρμογή με προεδρικό διάταγμα που θα εκδοθεί με
πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, και
στο οποίο θα ορίζονται οι ειδικότερες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται,
καθώς και ο τρόπος με τον οποίο θα γίνεται και θα αποδεικνύεται η με
ηλεκτρονικά μέσα κατάθεση της αγωγής, η με ηλεκτρονικά μέσα σύνταξη της
έκθεσης κατάθεσης της αγωγής και η τήρηση του ηλεκτρονικού αρχείου αγωγών.

9. Οι διατάξεις των παραγράφων 7 και 8 του άρθρου 270 του Κώδικα Πολιτικής
Δικονομίας θα τεθούν σε εφαρμογή με προεδρικό διάταγμα, που θα εκδοθεί ύστερα
από πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,
και στο οποίο θα ορίζονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής της και ειδικότερα η
διεξαγωγή της συζήτησης και η εξέταση προσώπων από το δικαστήριο με
τεχνολογικά μέσα, όταν τα πρόσωπα αυτά βρίσκονται εκτός της αίθουσας του
δικαστηρίου και σε άλλο τόπο.

10. Η διάταξη της παραγράφου 5 του άρθρου 122 του Κώδικα Πολιτικής
Δικονομίας θα τεθεί σε εφαρμογή με προεδρικό διάταγμα που θα εκδοθεί με
πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στο
οποίο θα ορίζονται οι ειδικότερες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται.

11. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας
και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων προσδιορίζεται ειδικότερα ο τρόπος καταβολής και
είσπραξης τελών και ενσήμων για τα δικόγραφα που κατατίθενται και επιδίδονται
ηλεκτρονικά.

12. Η παράγραφος 2 του άρθρου 1047 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας
εφαρμόζεται και στις αγωγές που εκκρεμούν κατά τη δημοσίευση του παρόντος.

13. Στην αρμοδιότητα των μονομελών δικαστηρίων του άρθρου 19 του Κώδικα
Πολιτικής Δικονομίας υπάγονται οι εφέσεις που ασκούνται μετά τη δημοσίευση
του παρόντος νόμου.

14. Η παράγραφος 3 του άρθρου 7 του νομοθετικού διατάγματος 1544/1942
εφαρμόζεται στις αγωγές που ασκούνται μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος
νόμου.

Αρθρο 73

Καταργούμενες διατάξεις

1. Με τη θέση σε ισχύ του παρόντος νόμου καταργούνται:

α) Η παράγραφος 1 του άρθρου 90 του νομοθετικού διατάγματος 17.7/13.8.1923.

β) Οι περιπτώσεις ιδ' και ιε' της υποπαραγράφου 1 της παραγράφου 1 του
άρθρου 2 του ν. δ. 1017/1971 (Α' 209).

γ) Το άρθρο 64 του ν. 3659/2008 (Α' 77).

Αρθρο 74

1. Οι δικηγορικοί σύλλογοι, οι οποίοι δεν έχουν προβεί σε σύσταση
Λογαριασμού Ενίσχυσης και Αλληλοβοήθειας Δικηγόρων (ΛΕΑΔ), κατ' εφαρμογή της
διάταξης του άρθρου 31 παρ. 2 του ν. 2676/1999 (Α' 1), μέσα στην ταχθείσα από
τη διάταξη αυτή προθεσμία, μπορεί να προβούν σε σύσταση ΛΕΑΔ, με απόφαση της
γενικής συνέλευσης των μελών τους, και όταν τα μέλη τους υπολείπονται των
είκοσι.

2. Λογαριασμοί Ενίσχυσης και Αλληλοβοήθειας Δικηγόρων οι οποίοι συστήθηκαν
από δικηγορικούς συλλόγους μετά την εκπνοή της προθεσμίας του άρθρου 31 παρ.
2 του ν. 2676/1999, λογίζονται νομίμως συσταθέντες.

3. Δικηγορικός σύλλογος που συστήνει ΛΕΑΔ, μπορεί να μεταβιβάσει σε αυτόν,
χωρίς την καταβολή φόρου, τέλους ή δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου, οργανισμού
τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλων προσώπων, πάγια περιουσιακά στοιχεία που
περιήλθαν αυτοδικαίως σε αυτόν, κατά την παρ. 4 του άρθρου 31 του ν.
2676/1999 ως καθολικό διάδοχο του καταργηθέντος κατά την παράγραφο 1 του
άρθρου τούτου Ταμείου Προνοίας Δικηγόρων Τούτο ισχύει και ως προς τους ΛΕΑΔ
που συστήθηκαν από δικηγορικούς συλλόγους μετά την εκπνοή της προθεσμίας του
άρθρου 31 παρ. 2 του ν. 2676/1999.

4. Ορίζεται ως πόρος των ΛΕΑΔ ποσοστό 5% επί των κατά την παράγραφο 1 του
άρθρου 96 του ν.δ. 3026/1954 «Κώδικας Δικηγόρων» (Α' 235) «ποσών αναφοράς»,
προκαταβαλλόμενο από δικηγόρους που είναι μέλη του οικείου ΛΕΑΔ στον
αντίστοιχο Δικηγορικό Σύλλογο, προς απόδοση στο ΛΕΑΔ, επί διενεργείας
παραστάσεων ή παροχής υπηρεσιών που προβλέπει η ως άνω διάταξη. Για την
αναπροσαρμογή του ποσοστού τούτου έχει εφαρμογή η παράγραφος 2 του άρθρου 96
του Κώδικα Δικηγόρων.

5. Εγκρίνονται και ισχυροποιούνται οι γενόμενες μέχρι τώρα εκ μέρους
Δικηγορικών Συλλόγων, προς απόδοση στον αντίστοιχο ΛΕΑΔ, παρακρατήσεις
ποσοστού από προεισπραχθείσες δικηγορικές αμοιβές κατά την παράγραφο 7 του
άρθρου 96 του Κώδικα Δικηγόρων ή εισπράξεις από δικηγόρους, προς απόδοση στον
αντίστοιχο ΛΕΑΔ, προκαταβληθέντων ποσοστών επί «ποσών αναφοράς», επί
διενεργείας παραστάσεων ή παροχής υπηρεσιών κατά την παράγραφο 1 του άρθρου
96 του Κώδικα Δικηγόρων.

6. Οι διατάξεις των παραγράφων 4 και 5 του παρόντος άρθρου καταλαμβάνουν και
την έκδοση της κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και
Κοινωνικής Ασφάλισης και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,
δυνάμει της παρεχόμενης με τη δεύτερη πρόταση του πρώτου εδαφίου της
παραγράφου 1 του άρθρου 96 του Κώδικα Δικηγόρων νομοθετικής εξουσιοδοτήσεως.

Αρθρο 75

1. Στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 432 του Κώδικα Ποινικής
Δικονομίας απαλείφεται η φράση «ή του κλητηρίου θεσπίσματος».

2. Στο τέλος της παραγράφου 2 του άρθρου 432 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας,
προστίθεται εδάφιο ως εξής:

«Στην περίπτωση αυτή δεν είναι αναγκαίος ο διορισμός συνηγόρου σύμφωνα με τα
άρθρα 340 παρ. 1 και 376.»

3. Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 10 του ν. 3213/2003 (Α'
309) αντικαθίσταται ως εξής: «Για την κατηγορία, εφόσον γι' αυτήν έχει
ασκηθεί δίωξη ή απαγγελθεί κατηγορία σε βαθμό κακουργήματος, αποφαίνεται σε
πρώτο και τελευταίο βαθμό το συμβούλιο των εφετών.»

4. Οι οργανικές θέσεις των δικαστικών λειτουργών πολιτικής και ποινικής
δικαιοσύνης αυξάνονται ως εξής:

α) των προέδρων εφετών κατά μία και ο συνολικός τους αριθμός ορίζεται σε
εκατόν τέσσερις, β) των εισαγγελέων εφετών κατά τρεις και ο συνολικός τους
αριθμός ορίζεται σε σαράντα τέσσερις, γ) των εφετών κατά δεκαέξι και ο
συνολικός τους αριθμός ορίζεται σε τετρακόσιες είκοσι, δ) των αντεισαγγελέων
εφετών κατά επτά και ο συνολικός τους αριθμός ορίζεται σε εκατόν έντεκα, με
ισάριθμη μείωση των προβλεπόμενων οργανικών θέσεων στον εισαγωγικό βαθμό.

5. Στο άρθρο 9 του ν. 3907/2011 (Α' 7) προστίθεται παράγραφος 9 ως εξής:

«9. Για τους δικηγόρους που διορίζονται στη θέση του διευθυντή της Κεντρικής
Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής, καθώς και στη θέση του διευθυντή της Κεντρικής
Υπηρεσίας Ασύλου αναστέλλεται η άσκηση του δικηγορικού λειτουργήματος καθ'
όλη τη διάρκεια της θητείας τους στις ως άνω θέσεις. Η ισχύς της παρούσας
παραγράφου αρχίζει από τη δημοσίευση του ν. 3907/2011 στην Εφημερίδα της
Κυβερνήσεως».

Αρθρο 76

1. Η παράγραφος 1 του άρθρου 52 του ν. 3691/2008 (Α' 166) αντικαθίσταται ως
εξής:

«1. Στα υπόχρεα πρόσωπα του άρθρου 5 που παραβαίνουν τις υποχρεώσεις τους
από τις διατάξεις του παρόντος νόμου, των σχετικών κανονισμών και αποφάσεων
της Ευρωπαϊκής Ενωσης, των υπουργικών αποφάσεων και των αποφάσεων της Αρχής
του άρθρου 7 ή των αρμόδιων αρχών, επιβάλλονται με αποφάσεις των τελευταίων,
σωρευτικά ή διαζευκτικά, είτε η λήψη συγκεκριμένων διορθωτικών μέτρων εντός
τακτού χρονικού διαστήματος, είτε μία ή περισσότερες από τις κατωτέρω
κυρώσεις:

α) Στα υπόχρεα νομικά πρόσωπα:

i) πρόστιμο σε βάρος του νομικού προσώπου από δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ
μέχρι ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ και σε περίπτωση υποτροπής από πενήντα
χιλιάδες (50.000) μέχρι δύο εκατομμύρια (2.000.000) ευρώ,

ii) πρόστιμο σε βάρος των μελών του διοικητικού συμβουλίου, του διευθύνοντος
συμβούλου, των διευθυντικών στελεχών ή άλλων υπαλλήλων του νομικού προσώπου,
υπεύθυνων για την τέλεση των παραβάσεων ή ασκούντων ανεπαρκή έλεγχο ή
εποπτεία επί των υπηρεσιών, υπαλλήλων και δραστηριοτήτων του νομικού
προσώπου, λαμβανομένης υπόψη της θέσης ευθύνης και των εν γένει καθηκόντων
τους, από πέντε χιλιάδες (5.000) μέχρι πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ και σε
περίπτωση υποτροπής από δέκα χιλιάδες (10.000) μέχρι εκατό χιλιάδες (100.000)
ευρώ,

iii) απομάκρυνση των ανωτέρω προσώπων από τη θέση τους, για ορισμένο ή
αόριστο χρόνο, και απαγόρευση ανάληψης άλλης αντίστοιχης θέσης,

iv) απαγόρευση της άσκησης ορισμένων δραστηριοτήτων του νομικού προσώπου,
της ίδρυσης νέων υποκαταστημάτων στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα ή της αύξησης του
μετοχικού κεφαλαίου αν πρόκειται για ανώνυμη εταιρεία,

v) σε περίπτωση σοβαρών ή / και επανειλημμένων παραβάσεων, οριστική ή
προσωρινή ανάκληση ή αναστολή για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα της άδειας
λειτουργίας του νομικού προσώπου ή απαγόρευση της άσκησης της επιχειρηματικής
δραστηριότητας.

β) Στα υπόχρεα φυσικά πρόσωπα:

i) τα πρόστιμα της περίπτωσης α' στοιχείο ii,

ii) οριστική ή προσωρινή απαγόρευση της άσκησης της επιχειρηματικής ή
επαγγελματικής τους δραστηριότητας.

Καμία κύρωση δεν επιβάλλεται χωρίς προηγούμενη κλήτευση προς παροχή
εξηγήσεων των νόμιμων εκπροσώπων του νομικού προσώπου ή των υπεύθυνων για την
τέλεση της παράβασης φυσικών προσώπων, κατά περίπτωση, σύμφωνα με τα
προβλεπόμενα στο άρθρο 51 παράγραφος 3.»

2. Στο άρθρο 3 του ν.δ. 1059/1971 (Α' 270) προστίθεται εδάφιο τελευταίο ως
εξής:

«Οι σχετικές αποφάσεις και τα βουλεύματα αποστέλλονται από τις δικαστικές
αρχές στην Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία, με ευθύνη της, τα διαβιβάζει αμέσως
στις διατασσόμενες από αυτές τράπεζες.»

Αρθρο 77

Εναρξη ισχύος

Η ισχύς των διατάξεων του παρόντος νόμου αρχίζει από τη δημοσίευση του στην
Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν ορίζεται ειδικότερα στις επί μέρους
διατάξεις του.

Αθήνα, 2011

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΕΤΣΑΛΝΙΚΟΣ

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Δ. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Κ. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ