ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΤΑΦΗΣ ! αξιοποιώντας τους νεκρούς

της Eλένης Tροβά - 31/1/2014
Πεδίον δόξης λαμπρό για τους νομικούς και νέα ειδικότητα Burial law που λένε και οι άγγλοι που όλα τα βρίσκουν πρώτοι στα νομικά!
Σχολή Τελετών Επαγγελμάτων Κηδείας επιθυμεί να δημιουργήσει το Σωματείο Ιδιοκτητών Γραφείων Τελετών Ελλάδος, ενώ για το θέμα προβλέπεται συνάντηση με τους αρμόδιους των υπουργείων Παιδείας και Υγείας. Στη σχολή αυτή θα διδάσκεται δίκαιο Ταφής κατά τις εξαγγελίες μεταξύ άλλων μαθημάτων.
Στόχος σύμφωνα με τον πρόεδρο του Σωματείου Ιδιοκτητών Γραφείων Τελετών Ελλάδος κ. Μιχάλη Παναγιώτου είναι να υπάρχουν στο χώρο αυτό, «μόνο άνθρωποι που θα μπορούν να κάνουν με τον απαραίτητο επαγγελματισμό τη δουλειά τους, σε μια τόσο ιδιαίτερη στιγμή πόνου…». Κατά συνέπεια τα προσόντα των καθηγητών αυτής της σχολής θα πρέπει να είναι υψηλά όπως και το κύρος τους.
Όπως αναφέρει δημοσίευμα της εφημερίδα της Λάρισας «Ελευθερία», το Σωματείο Ιδιοκτητών Γραφείων Τελετών Ελλάδος έχει μελετήσει και συντάξει με κάθε λεπτομέρεια τη λειτουργία της σχολής, τόσο όσον αφορά στα μαθήματα που θα διδάσκονται όσο και στην πιστοποίηση που θα λαμβάνουν οι εκπαιδευόμενοι, που θα κρίνονται ικανοί να μπαίνουν στον κλάδο και να ασκούν το εν λόγω επάγγελμα.
«Υπήρχε πάντα ένα κενό σε αυτό το επάγγελμα. Κανείς δεν έχει εκπαιδευτεί για να το κάνει. Μπορεί κάποιος με μεγάλη ευκολία. Το να γίνεις Νομικό Κοράκι δεν είναι απλό! Και το να διδάξεις Νομικά Κοράκια ακόμη πιο σύνθετο και να μας συγχωρούν οι επαγγελματίες για τον όρο που όμως μας έρχεται στο νου για το σκέλος του δικαίου και μόνον. Σκέψου πόσες διαθήκες, σκέψου πόσα νομικά θέματα!
Την ανάγκη για εξειδικευμένη εκπαίδευση των ανθρώπων που θα αναλαμβάνουν τις τελετές κηδειών και φροντίδας του νεκρού εξέφρασε και ο γενικός γραμματέας του Σωματείου, κ. Νίκου Αγγελέτος, ο οποίος μας ενημέρωσε για το τι περιλαμβάνει η πρόταση λειτουργίας της σχολής: «Πρόκειται για ένα χρόνιο αίτημα του Σωματείου μας. Ανάλογες σχολές, σαν κι αυτή που προτείνουμε, λειτουργούν χρόνια σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με μεγάλη επιτυχία. Αποτέλεσμα αυτού είναι να υπάρχουν σήμερα σε αυτές, πολύ καλοί επαγγελματίες και να γίνεται μια σοβαρή δουλειά, όπως αρμόζει, στους νεκρούς μας και με σεβασμό στον πόνο των συγγενών τους.
Τα μαθήματα που θα διδάσκονται είναι μεταξύ άλλων τα εξής: Ανατομία, δίκαιο ταφής, γενική ψυχολογία, Βιολογία, ιστορία κηδείας, συμβουλευτική δύναμη, κοινωνιολογία κηδείας, λογιστικά, κηδεία: σκηνοθεσία και πρακτικές, λειτουργία και διαχείριση επιχειρήσεων, επαγγελματική ασφάλεια, κανόνες υγιεινής…κ.α.
Είναι προφανές ότι το υπόψη σωματείο έχει κάνει πολύ σοβαρή προεργασία. Πώς αλλιώς να πιστέψει κανείς ότι ανέδειξε το σημαντικό burial law που στη χώρα δεν διδάσκεται εισέτι?
Να σημειωθεί ότι τον ερχόμενο μήνα προβλέπεται να πραγματοποιηθεί συνάντηση μελών του Σωματείου Ιδιοκτητών Γραφείων Τελετών Ελλάδος, με αρμόδιους των δύο Υπουργείων. Φέτος μάλιστα προγραμματίζεται να γίνει και το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επαγγελμάτων Κηδείας, στον Βόλο. Αρα και το οικείο περί τους νεκρούς σύστημα είναι οργανωμένο θεσμικά και αριθμητικά πολυπληθές. Το σίγουρο είναι ότι ο χώρος θα έχει σίγουρους πελάτες.
Ετσι και εμείς ως Νομικοί ετοιμαζόμαστε:
Ποιος θα διδάξει το σπουδαίο αυτό επιστημονικό αντικείμενο? Σε ποιες σχολές και σε ποιο τομέα εντάσσεται?
Δημόσιο δίκαιο θα πουν οι του γαλλικού διοικητικού δικαίου γνώστες της service publique!
Ιδιωτικό θα πουν οι αστικολόγοι του κληρονομικού!
Εκκλησιαστικό θα πει αυτός που δεν σκέπτεται ότι πεθαίνουν και μουσουλμάνοι και βουδιστές στη χώρα?
Η επιλογή του νομοθέτη θα είναι δύσκολη.
Και τα προσόντα?
Σίγουρα θα πρέπει να έχει μεγάλη γκάμα ειδικότητας και γνώσεων.
Ανθρώπινα δικαιώματα αφού εκεί εντάσσονται και τα δικαιώματα των νεκρών.
Αντε βιαστείτε συνάδελφοι γιατί αλλιώς όλες τις δουλειές θα τις πάρουν οι χρυσοί πέντε του city και πάλι θα κλαίμε.
Ας αξιοποιήσουμε τους νεκρούς αφού οι ζωντανοί δεν αφήνουν και μεγάλα περιθώρια.
Και οι νομικοί γρηγορείτε. Μάθετε το αντικείμενο εγκαίρως!
Οσο για τους καθηγητές? βλέπω ήδη κάποιους ομότιμους (που έχουν όλα τα προσόντα) να σπεύδουν να διδάξουν.... όσο προλαβαίνουν φυσικά.

Και εμείς ψηφίζουμε στις δικηγορικές εκλογές!

το - 31/1/2014
Για το συνδικαλιστικό κίνημα των σκύλων εταίρων σε δικηγορικές εταιρίες και των νέων δικηγόρων με σκύλους προτείνουμε τα ακόλουθα μέτρα και θα στηρίξουμε όποιον δεχθεί να μας  κατοχυρώσει:
1. συμμετοχή των σκύλων στις συσκέψεις όπως εγώ. Οχι εγκλεισμός στα πίσω δωμάτια. Κατουράμε μόνο στη βόλτα
2. τάισμα δύο φορές την ημέρα ευπρεπώς. Δικηγόρος νηστικός πελάτης ατυχήσας
3. δικαίωμα στον ύπνο. Μετά τις 8 το βράδυ το αργότερο στο σπιτάκι του κήπου. Οχι στο γραφείο για πάντα επειδή το χρηματιστήριο του Κεηπ Τάουν λειτουργεί... άλλες ώρες. Ακου τα Ελενίτσα.
4. ιατροφαρμακευτική πλήρη και τα εμβόλια με γλύκα. Αλλιώς θα λυσσάξουμε.
5. υπογραφή των δικογράφων που συντάσσουμε και με την πατουσίτσα μας. Αρκει η ανωνυμία στο ιντερνετ (που εγώ δηλαδή γράφω επωνύμως...)
6. δικαίωμα στην προσωπικότητα του ζώου. Μόνον οι Peta θα μας νοιάζονται?
7. δικαίωμα στην τεκνοποιία. Σταματείστε τις στειρώσεις μας. Από τότε που ο Καψάσκης είπε ότι δεν προσλαμβάνει στην Εργασίας γυναίκες γιατί γεννάνε κατοχυρώθηκε το δικαίωμα στο να δηλώνεις κοτσάνες. Να που κατάντησε και η Εργασίας.... άλλοτε κραταιά.
8. μια φορά το ωράριο βόλτα. Κάθομαι όλη μέρα στο κομπιούτερ  και πονάνε οι τένοντες. Να κατουρήσω  μόνον...

καλά καλά Ελένη σταματάω. Ξέρω ότι η σκέψη σου είναι ότι το πάω συμβολικά. Ολο με καταπιέζεις. Αλλά τι σκύλοι τι νέοι δικηγόροι!

Εγώ και η Φλόξα θα ψηφίσουμε όποιον μας σκεφθεί και δεν υποστηρίζει μόνο τα γατόνια.

Aπόφαση Mall : η δική μας Μarbury v. Madison

της Eλένης Tροβά - 29/1/2014 4:08:24 μμ
Η  απόφαση 1528/2003 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας  έκρινε αντισυνταγματικό το ν. 2947/2001 (νόμο Λαλιώτη) και την τροποποίησή του από τo ν. 3010/2002 (τροπολογία Βάσως Παπανδρέου) και ακύρωσε την υπουργική απόφαση 16043/12.8.2002 για την ανέγερση του Mall..

H απόφαση θεωρήθηκε  ιστορική για δύο αντιφατικούς λόγους:
Πρώτον, ήταν η μόνη απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας για ολυμπιακό έργο που βγήκε παμψηφεί. Και δεύτερον, είναι η μόνη απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας που δεν έγινε σεβαστή ούτε από το ελληνικό Δημόσιο, ούτε από τον ανάδοχο του έργου, την εταιρεία Lamda.

Τον Φεβρουάριο του 2008, το Ε” Τμήμα του ΣτΕ εξέδωσε την απόφαση 391/2008 σχετικά με την προσφυγή του Δορύλαου Κλαπάκη κατά της ανέγερσης του Mall. Oι δικαστές του Ε” τμήματος τάχθηκαν υπέρ της αποδοχής της προσφυγής του Κλαπάκη (παρότι με αυτή βάλλεται απευθείας νόμος). Πρότειναν μάλιστα τρόπους ώστε η «πατέντα Βενιζέλου» να μην περάσει και η Ολομέλεια του ΣτΕ να αποφανθεί επί της ουσίας της υπόθεσης.

Έφερε στη Βουλή νέο νόμο (τον 3207/2003, με ελάχιστες αλλαγές από τους παλιούς που κρίθηκαν αντισυνταγματικοί). Αλλά αυτό δεν έφτανε. Στο νόμο του υπάρχει μια μαγική φράση:

«Η παρούσα έγκριση επέχει θέση αδείας της αρμόδιας πολεοδομικής αρχής για την εκτέλεση των εργασιών που αφορούν την Ολυμπιακή και μεταολυμπιακή χρήση του έργου»

Ακολούθησε μια μεγάλη δικαστική περιπέτεια με ολοκλήρωση τη χθεσινή μέρα όπου εκδόθηκε η απόφαση που ακύρωσε ευθέως νόμο στη Χώρα λίγες εβδομάδες μετά την απόφαση του ΣτΕ για τον Αχελώο,

Υποθέσεις που συζητήθηκαν και θα συζητηθούν, που ανέδειξαν πρόσωπα και αξίες, τάσεις και κόλπα. Που θα προκαλέσουν έντονες αντιδράσεις.
Υποθέσεις που έκαναν το Νίκο Ρόζο και την Κατερίνα Σακελαροπούλου πρόσωπα της ημέρας καθώς όρθωσαν με τις εισηγήσεις τους ανάστημα στην ανομία. Στην κύρωση των άλλοτε ακυρώσιμων αποφάσεων με νόμο, ή σε κάθε άλλο ανάλογο τερτίπι που καθιστά καθαρτήριο τη Βουλή για τις παρανομίες του σύμπαντος. Στη συνέχεια καταργήθηκαν οι Εισηγήσεις.

Χαίρομαι που ως νομικός ζω αυτές τις παράξενες μέρες εν καιρώ κρίσης. Μόνον η κρίση θα μπορούσε άλλωστε να παράγει τέτοιες αποφάσεις. Αλλάζουν οι καιροί και αναδεικνύονται αξίες.
Φυσικά δεν εννοώ όπως και η νομολογία ως  αξία την απαξία των επενδύσεων. Αντιθέτως
Εννοώ την απαξία της ανομίας.

nothing here

 
της Eλένης Tροβά - 29/1/2014
Δεν πέρασε πολύς καιρός από την ημέρα που δημοσιεύσαμε ένα πικρό κείμενο με αφορμή την αποστροφή του λόγου μέσα σε επιστημονικό κείμενο κύρους ότι η
«Εξάλλου, "οικογένεια" είναι ασφαλώς η ολοκληρωμένη μορφή της με τους συζύγους και τα φυσικά τέκνα τους, αλλά μπορεί να είναι και η "ατελής" οικογένεια της άγαμης μητέρας με το παιδί της, η θετή οικογένεια κ.ο.κ.» χαρακτηρίζοντας ως ατελή οικογένεια την μονογονεϊκή και την (θετή?) αντίθετα με βασικές γνώσεις πρωτοετούς στο οικογενειακό δίκαιο. Το κείμενο αυτό είχε αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Ομίλου Αριστόβουλος Μάνεσης και αποτελεί λόγο που εκφωνήθηκε στην Ακαδημία Αθηνών.
Το κείμενο αυτό δεν βρίσκεται πλέον στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα. Και δεν μιλάμε για την αποστροφή του λόγου αλλά για το συνολικό κείμενο (το οποίο ειρήσθω εν ήταν άκρως ενδιαφέρον). Ο καθένας μπορεί να φαντασθεί το διάλογο:
- Αποτελεί επιστημονική γνώμη, δεν αναφέρεται κατ’ακριβολογία, είναι σχήμα λόγου…
- Από την άλλη μεριά μπορεί κανείς να ακούσει
Πώς σου ξέφυγε τέτοιο πράγμα, είναι τίποτα να σβήσεις μια λεξούλα?
Όμως όχι. Η λεξούλα δεν έπρεπε να φύγει. Είχε πιο μεγάλη σημασία από την ίδια την υπόσταση του ομιλούντος. Οπότε έφυγε το κείμενο.
Τα Νομικά Νέα δεν μπορούν παρά να επισημάνουν το γεγονός αυτό που είναι σπάνια ένδειξη ήθους και επιστημοσύνης από την πλευρά του Ομίλου Αριστόβουλος Μάνεσης και των εκπροσώπων του. Δεν κατεβάζει κανείς εύκολα κείμενο προσώπου εξουσίας για το πρώτο τυχόν μπασταρδάκι! Φαίνεται όμως ότι ο Αριστόβουλος Μάνεσης παίζει μουσική σε κάποιες ψυχές και θυμίζει πως καμιά φορά τα ατελή μπασταρδάκια είναι γνήσια τέκνα όλων μας όσων έτυχε να καλλιεργήσουμε το πνεύμα και την ελευθεροφροσύνη. Ότι η νομολογία δεν είναι μόνον ζήτημα των διαδίκων αλλά και ζήτημα αρχών.
Από σήμερα λοιπόν και στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη επιβεβαιώνεται η θέση της νομολογίας των εθνικών και των κοινοτικών δικαστηρίων από την επιστήμη εμπράκτως. 
Σπάνια στιγμή για τον τόπο και τους ανθρώπους μιας γενιάς που αποδεικνύεται ότι έχει ακόμη πολλά να πει και να προσφέρει.
Σπάνια τιμή για τα Νομικά Νέα να εισακουσθούν και για κάθε ατελή πολίτη αυτού του κόσμου να ξαναβρεί τη θέση που του αξίζει. Ευχαριστούμε θερμά!

από τούδε και στο εξής Nothing here όπως σημειώνει η http://www.constitutionalism.gr/site/2276-i-tesi-twn-koinwnikwn-itikwn-protypwn-kai-tis-atom/

«Kαμπάνα» στο The Mall από το ΣτΕ

Συνταγματικά προβλήματα στις πολεοδομικές ρυθμίσεις που είχαν γίνει στην περιοχή του Αμαρουσίου όπου έγιναν κατασκευές ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, εντόπισε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, γεγονός που θίγει τη νομιμότητα του κτιριακού συγκροτήματος «Mall».
Το ανώτατο δικαστήριο έκρινε αντισυνταγματικές και ανίσχυρες τις διατάξεις του νόμου 3207/03 στο μέτρο που επέτρεψαν στο επίμαχο οικοδομικό τετράγωνο ένα συντελεστή δόμησης υπερδιπλάσιο από το μέσο συντελεστή που πρόβλεπε το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) της περιοχής, χωρίς να προκύπτει ότι εξετάστηκαν με επιστημονική μελέτη αναλυτικά οι συνέπειες που μπορεί να δημιουργούνται στο αστικό περιβάλλον.
Νομικοί κύκλοι σημείωναν, πάντως, ότι η ακυρωτική απόφαση του ΣτΕ δεν σημαίνει ότι η πολιτεία πρέπει να προχωρήσει σε διαδικασίες χαρακτηρισμού εγκαταστάσεων ως αυθαίρετων και κατεδαφιστέων, καθώς αφήνεται ανοικτή η δυνατότητα υποβολής μίας νέας επιστημονικά τεκμηριωμένης Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) που να καλύπτει τα έως τώρα κενά και να αιτιολογεί γιατί εγκρίθηκε ένας τόσο αυξημένος συντελεστής δόμησης.
Η Ολομέλεια ΣτΕ (πρόεδρος Κ. Μενουδάκος, εισηγητής Ν. Ρόζος) δέχθηκε ότι οι μεταβολές των όρων δόμησης του ν. 3207/03, δεν επέφεραν κατ' αρχήν ανεπίτρεπτη μεταβολή του πολεοδομικού καθεστώτος της περιοχής, ενόψει του νέου προορισμού της ως υπερτοπικού πόλου. Εκρινε, όμως ότι για το επίμαχο τετράγωνο με τον υπερδιπλάσιο συντελεστή δόμησης δεν υπάρχει επιστημονική μελέτη που να αντιμετωπίζει το ζήτημα της οικιστικής επιβάρυνσης σε σχέση με το σύνολο της περιοχής και των συνεπειών στο αστικό περιβάλλον. Παράλληλα κρίθηκε ότι δεν υπάρχουν τα αντίστοιχα στοιχεία περιβαλλοντικών επιπτώσεων που αξιώνει και η κοινοτική οδηγία 85/337 ΕΟΚ, με αποτέλεσμα οι διατάξεις του ν. 3207/03 να είναι και γι' αυτό τον λόγο ανίσχυρες.
Την αίτηση ακύρωσης είχαν υποβάλει κάτοικοι της περιοχής το 2004 (είχε προηγηθεί άλλη απόφαση της Ολομέλειας ΣτΕ που ακύρωνε τις αμέσως προηγούμενες ρυθμίσεις του 2002) και η υπόθεση παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια αφού το Ε΄ τμήμα έθεσε πρώτα διάφορα συνταγματικά ζητήματα.
Αλ. Αυλωνίτης


Από χθες τη νύχτα διαβάζω την είδηση και ανησυχώ! για ποιό παραπεμπτικό στο ΔΕΕ αναφέρονται οι δημοσιογράφοι?
Ευτυχώς ο Αυλωνίτης στο Εθνος  και η Καθημερινή σήμερα  δεν έχουν ανάλογες ανακρίβειες.
Θα σας ενημερώσουμε μόλις δούμε την απόφαση!

H Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας με την υπ΄ αριθμ. 376/2014 απόφασή της έκρινε μεν ότι η ανέγερση και κατασκευή του εμπορικού κέντρου «The Mall» στο Μαρούσι Αττικής είναι αντισυνταγματική και παράνομη.
Όμως όπως έλεγαν δικαστές τα προβλήματα αυτά μπορούν να ξεπεραστούν με νεότερες αποφάσεις της Πολιτείας, προκειμένου να αποφευχθεί η κατεδάφισή του. Η δικαστική περιπέτεια ανέγερσης του μεγαλύτερου εμπορικού κέντρου στα Βαλκάνια άρχισε το 2006, απασχόλησε το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ, την Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου,( το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων) και επανήλθε πάλι στην Ολομέλεια του ΣτΕ η οποία εξέδωσε την οριστική απόφασή της.
Αναλυτικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι για την ανέγερση του Mall δεν υπήρχε προβλεπόμενη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και οι πολεοδομικές ρυθμίσεις έγιναν με μελέτη που δεν ήταν επαρκώς αιτιολογημένη.
Παράλληλα, όμως δεν υπήρξε ούτε ειδική αιτιολογία, όπως απαιτεί η νομοθεσία, για τον υπερδιπλάσιο του μέσου συντελεστή δόμησης του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου της περιοχής που χρησιμοποιήθηκε κατά την ανέγερση του εμπορικού κέντρου στο Μαρούσι.
Οι δικαστές έκριναν ότι το άρθρο 6 του νόμου 3207/2003 που προβλέπει υπερδιπλάσιο του επιτρεπομένου συντελεστή δόμησης είναι σε αντίθεση με το άρθρο 24 του Συντάγματος, ενώ σημειώνουν ότι δεν τηρήθηκαν οι προβλεπόμενες από την Ευρωπαϊκή οδηγία 85/337ΕΟΚ προϋποθέσεις σύνταξης μελέτης, καθώς συντάχθηκε μια απλή μελέτη από αρχιτέκτονα-πολεοδόμο, η οποία δεν καλύπτει τις Ευρωπαϊκές προδιαγραφές.
Ακόμη, η Ολομέλεια του ΣτΕ ακύρωσε την οικοδομική άδεια για την κατασκευή του επίμαχου εμπορικού κέντρου, καθώς κρίθηκε ότι δεν υπήρχε η απαιτούμενη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Οι δικαστές μετά τη δημοσίευση της επίμαχης απόφασης επισημαίνουν ότι το ΥΠΕΧΩΔΕ για να ξεπεράσει τα συνταγματικά και νομικά ζητήματα που ανέκυψαν μπορεί να επανέλθει με νεότερες αποφάσεις του οι οποίες θα περιλαμβάνουν Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του όλου έργου και θα αιτιολογούν την αναγκαιότητα μεγαλύτερου (υπερδιπλάσιου) συντελεστή δόμησης για την ανέγερση του Mall.
Υπενθυμίζεται ότι στο ΣτΕ είχαν προσφύγει η «Παρέμβαση Πολιτών Αμαρουσίου» και κάτοικοι του Αμαρουσίου οι οποίοι ζητούσαν να ακυρωθεί ο νόμος του 2003 περί «Ολυμπιακής προετοιμασίας», με τον οποίο χορηγήθηκε οικοδομική άδεια για την κατασκευή του Mall.

Ας δουμε τι λένε για μας!

- 28/1/2014


Μπορεί για πολλούς η λέξη «ψυχοπαθής» να ηχεί πολύ βαριά, ωστόσο μόλις το 15-25% αυτών των ανθρώπων θεωρούνται επικίνδυνοι.

Σύμφωνα με μια ιδιάζουσα και πρωτότυπη έρευνα του ψυχολόγου Kevin Dutton, που δημοσίευσε το doctv, μπορεί καθημερινά να ζούμε και να συνεργαζόμαστε με ψυχοπαθείς ανθρώπους, οι οποίοι φαίνεται ότι προτιμούν κατά βάση τα εξής επαγγέλματα:

1. Διευθύνων Σύμβουλος
2. Δικηγόρος,
3. Εργαζόμενος στα Media (TV / Radio)
4. Πωλητής
5. Χειρουργός
6. Δημοσιογράφος
7. Αστυνομικός
8. Κληρικός
9. Σεφ
10. Δημόσιος υπάλληλος

Τώρα, πώς ξεχωρίζει κάποιος ψυχοπαθής, ο Dutton αποφαίνεται πως δεν χρειάζεται να είναι απρόβλεπτος και επικίνδυνος, αλλά σε συνθήκες γραφείου παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά:

1. Αυτοπεποίθηση
2. Σκληρότητα
3. Χειραγώγηση
4. Έλλειψη φόβου
5. Εγωκεντρισμός
6. Υπέρμετρη ψυχραιμία κάτω από συνθήκες πίεσης

Βέβαια, αν κοιτάξουμε μέσα στη λίστα των επαγγελμάτων, μπορούμε να δούμε πως μερικά από αυτά τα χαρακτηριστικά ενδέχεται να είναι εξαιρετικά χρήσιμα. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι π.χ. κάθε διευθύνων σύμβουλος ή δικηγόρος είναι ψυχοπαθής ή έχει την τάση.

Πολλοί ψυχολόγοι, όμως, έχουν θέσει υπό αμφισβήτηση το αν πραγματικά υπάρχει άνθρωπος που να ονομάζεται «επιτυχημένος ψυχοπαθής». Αυτό συμβαίνει επειδή έρευνες όπως αυτή διαπιστώνουν ότι οι ψυχοπαθείς γενικά κάνουν χειρότερα τα πράγματα που συνδέονται συχνά με την επιτυχία: οι σχέσεις τους είναι χειρότερες, κερδίζουν λιγότερα χρήματα και δεν επιτυγχάνουν γενικά υψηλές θέσεις.

Ο Dutton έχει δημιουργήσει και στη σελίδα του ένα ανάλογο τεστ για να μετρήσουμε κι εμείς την τάση μας προς την ψυχοπάθεια, ανώνυμα και μέσα σε 26 ερωτήσεις.

Πηγή: Πώς να ξεχωρίσετε τους ψυχοπαθείς στη δουλειά -Τα χαρακτηριστικά που «ανησυχούν» και ένα τεστ για το πού βρίσκεστε | iefimerida.gr http://www.iefimerida.gr/node/140651#ixzz2rhxWp18i

Ο δικός μας Ολάντ

του παρδαlaw - 27/1/2014 Μετά τον Στρώς Καν η γαλλική πολιτική ζωή μας φέρει του γηραιούς ερωτύλους στο προσκήνιο και πάλι. Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας αυτή τη φορά. Άσχημος, ασήμαντος και αξόδευτος όπως θα λέγαμε στην καθομιλουμένη. Δεν μπορώ να φαντασθώ καμία φίλη μου να γυρίσει να τον κοιτάξει. Και όμως: το μεγαλύτερο αφροδισιακό για πολλές είναι η εξουσία. Και η δημοκρατία? Ποιος νοιάζεται τάχα για το πολίτευμα και τους θεσμούς. Ποιος ιδίως από τους εκπροσώπους αυτής της γενιάς που έχει περάσει πιά τα εξήντα και είναι ζήτημα αν το βιάγκρα μπορεί να της προσφέρει και πολλά. Διότι αγαπητοί αναγνώστες και άλλοι πρόεδροι της Γαλλικής Δημοκρατίας συνουσιάζοντο. Και μάλιστα με αποτελεσματικό τρόπο καθώς έφεραν στον κόσμο και παιδάκια. Ποια η σχέση όμως του Μιττεράν με αυτό τον κοντοπίθαρο ασήμαντο ερωτύλο που ευτελίζει το σοσιαλισμό? Ότι ο Μιττεράν την προσωπική του ζωή την είχε τη ζούσε και τον αφορούσε ιδιωτικά. Δεν την διαφήμιζε για να αναπληρώσει την γενικότερη ανεπάρκειά του! Δεν την προέβαλε ως άλλοθι της πολιτικής του ανικανότητας! Και την θυγατέρα του όταν την αναγνώρισε το έπραξε ο Μιττεράν πριν αποβιώσει όταν πολιτικά του ήταν άχρηστο. Και είχε το σθένος να πεθάνει με το σκύλο του μόνον αφού κανένας άλλος δεν μοιράστηκε τις επιλογές του. Ε ναι λοιπόν του Μιττεράν του έμεινε ένας σκύλος για την τελευτή, μια πλούσια ιδιωτική ζωή, αρκετοί αντίπαλοι και φίλοι. Τον Ολάντ θα τον έχουμε μόνον για να γελάμε στην απόλυτη δυστυχία μας. Στη θεσμική απαξίωση  της Γαλλίας όπως μεθοδευμένα έγινε μετά την Ιταλία. Ενα όχημα εκμηδένισης των δημοκρατικών θεσμών έγινε αυτός ο πρόεδρος. Κάτι που ώς φαίνεται έχουν πολλοί ανάγκη για λόγους που αφορούν τα διεθνή ζητήματα που ποιά είμαι εγώ για να γνωρίζω τάχα? Έτσι και στα καθ’ημάς, με άλλο τρόπο η χώρα συνταράχθηκε όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου προχώρησε με την καλή του αεροσυνοδό γυρίζοντας από το Χέρφιλντ. Τα στήθη της στόλισαν την εθνική μας ανεπάρκεια αλλά εν τέλει ο Ανδρέας Παπανδρέου κρίνεται για την πολιτική του και όχι για τα στήθη της κ. Λιάνη. Η συνέχεια γνωστή. Μα θα μου πείτε εμείς δεν είχαμε Στρώς Καν! Δεν έχουμε Ολάντ! Τι χρειάζεται τάχα στη χώρα μας ένα τέτοιο είδος? τι διαπραγματευόμαστε? Μα και βέβαια έχουμε. Τι νομίζατε ότι έχουμε μείνει πίσω στην παρούσα γενιά των εξήντα κάτι? Δεν έχουμε εμείς άσχημους, ασήμαντους και αναξιοπρεπείς να προβάλουν την αστοχία του βιάγκρα και την επιτυχία του κακοήθους ναρκισσισμού τους? Φυσικά έχουμε. Η στήλη θα σας κρατά σε αγωνία και θα αφήνει τη φαντασία σας στο μεταξύ να δουλεύει. Και για να το κάνουμε πιο εύκολο: εμείς Νομικά Νέα είμαστε δεν θα μπορούσαμε παρά να κοιτάξουμε στην…. κορυφή του νομικού κόσμου και δεν θα μπορούσαμε παρά να στιγματίσουμε όχι την προσωπική αλλά την θεσμική ανεπάρκεια που καλύπτεται τάχα με ερωτοδουλίτσες…. Το ζώδιό του: ψαράκι!

O ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ

- 27/1/2014 2:18:21 μμ
Ο Δικηγόρος

Άρθρο 1 Κώδικα Δικηγόρων: «Ο δικηγόρος είναι δημόσιος λειτουργός. Το λειτούργημα του αποτελεί θεμέλιο του κράτους δικαίου.». Άρθρο 2: «Ο δικηγόρος είναι συλλειτουργός της δικαιοσύνης. Η θέση του είναι θεμελιώδης, ισότιμη, ανεξάρτητη και αναγκαία για την απονομή της.». Σε μια εποχή όπου η ισοπέδωση θεσμών και αξιών είναι συνήθης, θα πρέπει ως κοινωνία να στραφούμε από την αρχή στην κατανόηση και την αναγνώριση θεμελιωδών θεσμών, αναγκαίων για την προάσπιση του κράτους δικαίου.

Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια η κεντρική εξουσία επέλεξε τη στοχοποίηση επαγγελματικών ομάδων προκειμένου, δήθεν, να επιτύχει με τον τρόπο αυτό την εξυγίανση τους και να πατάξει τη φοροδιαφυγή. Καμία, όμως, άλλη κατηγορία επαγγελματιών δεν στοχοποιήθηκε τόσο πολύ όσο οι δικηγόροι. Τεχνητά και για πολύ μεγάλο διάστημα συντηρήθηκε στην επικαιρότητα η συζήτηση για τους «φοροφυγάδες» δικηγόρους, που προασπίζονται τάχα ξεπερασμένες αντιλήψεις και συντεχνιακά συμφέροντα εις βάρος όλων των υπολοίπων. Η ρητορική αυτή, συνδυασμένη μάλιστα με αντίστοιχη περί «προνομιούχων δικαστών», ως βασική συνέπεια είχε να πληγεί ακόμα περισσότερο η εμπιστοσύνη των πολιτών στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης στη χώρα μας. Όμως, όταν ο πολίτης δεν μπορεί να εμπιστευτεί τη δικαιοσύνη, τότε άραγε που θα στραφεί;

Δεν αρνείται κανείς ότι υπήρχαν πολλές στρεβλώσεις στο χώρο μας ήδη πριν την έναρξη της κρίσης, που έχρηζαν ριζικής αντιμετώπισης Ωστόσο, η ίδια η πολιτεία όλα αυτά τα χρόνια όχι μόνο δε λάμβανε καμία πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση των παθογενειών αλλά, αντιθέτως, η ίδια τις συντηρούσε και τις επέτεινε, χωρίς καμία διάκριση, χωρίς κανένα σεβασμό στο θεσμικό ρόλο των δικηγόρων. Και, ασφαλώς, αποσιωπώντας σκοπίμως ότι χιλιάδες νέοι δικηγόροι αδυνατούν να ανταπεξέλθουν ακόμα και σε βασικές τους υποχρεώσεις. Κανένας σχεδιασμός, καμία μέριμνα για συνολική αντιμετώπιση των προβλημάτων.

Αποτελεί, λοιπόν, σήμερα κοινωνική αναγκαιότητα η αποκατάσταση του κύρους του δικηγορικού λειτουργήματος. Προς την κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να συμβάλλουν τόσο η Πολιτεία, σταματώντας την αναίτια στοχοποίηση μας και διοργανώνοντας άμεσα θεσμικό διάλογο για την αναμόρφωση γενικά του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, όσο και ο Σύλλογος μας, λαμβάνοντας σειρά μέτρων και πρωτοβουλιών.

Ο δικηγόρος βρισκόταν πάντοτε στην κορυφή της κοινωνικής πυραμίδας, σε όλες τις εποχές και σε όλες τις χώρες. Δεν το λέμε αυτό με κάποια διάθεση ελιτισμού, άλλωστε δεν είναι μόνο αυτός, και, σίγουρα, χωρίς καμία διάθεση διάκρισης και κατηγοριοποίησης των ανθρώπων. Ιστορικά, όμως, μέσα από τις κοινωνικές διαμάχες, τις διεκδικήσεις, την πρόοδο της ανθρωπότητας και την εξελικτική πορεία του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, ο ρόλος του δικηγόρου εδραιώθηκε και αναγνωρίστηκε ως του θεσμικού εγγυητή που σε κάθε ανθρώπινη σχέση, σε κάθε διαφορά ατόμου και πολιτείας, αναλάμβανε την υπεράσπιση των δικαιωμάτων όσων το είχαν ανάγκη. Χωρίς το δικηγόρο του, κάθε πολίτης θα ήταν ανυπεράσπιστος έναντι της κρατικής αυθαιρεσίας, της αδικίας (έστω και αναίτιας) και έναντι κάθε άλλου που βάλει αδίκως εναντίον του. Ο δικηγόρος αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στο θεσμό της Δικαιοσύνης, που εξισορροπεί το ζυγό της ώστε στο τέλος να μετουσιώνεται σε πράξη. Μπορούμε να δεχτούμε ότι δεν είναι πάντα απολύτως επιτυχής η συμβολή του, μπορούμε όμως να διανοηθούμε τις συνέπειες της απουσίας του;

Καθόλου τυχαία ή υπερβολική δεν είναι, λοιπόν, η επιλογή του νομοθέτη να θεωρεί το λειτούργημα του δικηγόρου ως «θεμέλιο του κράτους δικαίου». Και σε μια εποχή που οι ίδιες οι έννοιες της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης αμφισβούνται και πλήττονται, θα πρέπει, θεσμικά, να διαφυλαχθεί και να αναδειχθεί το κύρος του δικηγορικού λειτουργήματος, προς όφελος της ίδιας της κοινωνίας και των θεσμών της.


Δημήτρης Αναστασόπουλος
Δικηγόρος Αθηνών, ΜΔ Ποινικών Επιστημών, Υπ.Διδ., Πρόεδρος e-Θέμις

Καταργούνται τα επικυρωμένα αντίγραφα

Οι απλές φωτοτυπίες αντικαθιστούν στο εξής τα επικυρωμένα αντίγραφα στις συναλλαγές των πολιτών και των επιχειρήσεων, όπως αποφασίστηκε από το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Στόχος, η διευκόλυνση των πολιτών και η πάταξη της γραφειοκρατίας. Στο πλαίσιο αυτό καταργούνται επίσης η υποχρέωση δημοσίευσης των ισολογισμών των εταιρειών ΑΕ και ΕΠΕ καθώς και των τροποποιήσεων των καταστατικών τους σε ΦΕΚ, επιμηκύνεται η ισχύς της παραγωγικής άδειας για ιχθυοκαλλιεργητές και αλιείς σε λαϊκές αγορές από 6 σε 12 μήνες και καταργείται η υποχρέωση βεβαίωσης γνησίου της υπογραφής στην υπεύθυνη δήλωση που κατατίθεται στην πρώτη φάση προσφοράς σε διαγωνισμό του Δημοσίου, όσον αφορά στον τομέα των κρατικών προμηθειών. Τα επικυρωμένα αντίγραφα κόστιζαν:  50 εκατομμύρια επικυρώσεις αντιγράφων σε ΚΕΠ και αστυνομικά τμήματα, 3 λεπτά ο μέσος χρόνος για την κάθε επικύρωση, 2,5 εκατομμύρια εργατοώρες 312.500 εργάσιμες ημέρες και 1.420 υπάλληλοι με αποκλειστική και πλήρη απασχόληση (πηγή: topontiki.gr)

Παράσταση πολιτικής αγωγής Δημοσίου ενώπιον ποινικών δικαστηρίων (εγκύκλιος)

Mε την ΠΟΛ. 1019/17-1-2014 (Παράσταση πολιτικής αγωγής Δημοσίου ενώπιον ποινικών δικαστηρίων) διευκρινίζονται ζητήματα σε νομολογιακή βάση σχετικά με την παράσταση πολιτικής αγωγής του Δημοσίου στις ποινικές δίκες. Η εγκύκλιος έχει ως εξής:

"Σε συνέχεια του αριθ. πρωτ. ΔΝΥ Α 1168770 ΕΞ 2012/6.12.2012 εγγράφου μας, με το οποίο σας δόθηκαν οδηγίες για τη δήλωση παράστασης πολιτικής αγωγής ενώπιον των ποινικών δικαστηρίων σε υποθέσεις φοροδιαφυγής μείζονος σημασίας, κοινοποιούμε σχετική νομολογία επί θεμάτων παράστασης του Δημοσίου ως πολιτικώς ενάγοντος (επιμέλεια: Πάρεδρος Ν.Σ.Κ. Ευθύμιος Τσάκας):

1. Το Δημόσιο δύναται να παρασταθεί ως πολιτικώς ενάγον για την αποκατάσταση της προκληθείσας περιουσιακής του ζημίας, χωρίς την έγγραφη προδικασία του άρθρου 68 παρ. 1 ΚΠοινΔικ.

ανέκδοτο

 Όλοι οι δικηγόροι μαζεύτηκαν για το Παγκόσμιο Συνέδριο Δικηγόρων. Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου μπαίνουν στο κτίριο τρομοκράτες και τους έπιασαν όλους ομήρους. Αφού κλείστηκαν στο κτίριο, απείλησαν πως αν τα αιτήματά τους δεν ικανοποιηθούν θα απελευθερώνουν έναν δικηγόρο την ώρα.

από τα Νομικά Νέα εδώ!

Το κοινοτικό δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων

Ελένη Τροβά - Παναγιώτης Σκουρής
Εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε., 2009
797 σελ.
ISBN 978-960-445-468-6, [Κυκλοφορεί]
Τιμή € 75,00

Οι δημόσιες συμβάσεις σε διαβούλευση!

Οι δημόσιες συμβάσεις σε διαβούλευση ξανά! ένα νέο προτεινόμενο κανονιστικό πλαίσιο εδώ.http://www.opengov.gr/ypoian/?p=4643

Ενοποίηση και απλοποίηση του συνόλου των δημοσίων συμβάσεων αλλά και των συμβάσεων των εταιρειών κοινής ωφέλειας, επιδιώκεται με το νομοσχέδιο για τις δημόσιες συμβάσεις που παρουσιάστηκε το μεσημέρι της Δευτέρας από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης.

Το σχέδιο νόμου τίθεται σε δημόσια διαβούλευση μέχρι το τέλος Ιανουαρίου και όπως σημείωσε σε συνέντευξη Τύπου ο υπουργός Κ.Χατζηδάκης, «στόχος, μέσα από αυτήν τη μεταρρύθμιση, είναι το νοικοκύρεμα του δημοσίου τομέα και η δημοσιονομική εξυγίανση».

Αυτό-όπως τόνισε-θα επιτευχθεί, μέσα από το τρίπτυχο: διαφάνεια- ενίσχυση ανταγωνισμού- εξοικονόμηση πόρων.

Ειδικότερα, όπως σημείωσε ο υπουργός, ενοποιούνται οι κανόνες για την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων ανεξαρτήτως του φορέα που τη διενεργεί. Δηλαδή θα ισχύει το ίδιο πλαίσιο, για όλους, χωρίς εξαιρέσεις.

Όπως είπε ο ίδιος, η νομοθεσία της ανάθεσης δημοσίων έργων, προμηθειών, μελετών, υπηρεσιών, σήμερα είναι δαιδαλώδης και είναι ένας από τους λόγους που οι δημόσιες προμήθειες χαρακτηρίζονται ως μια από τις εστίες κατασπατάλησης του δημόσιου χρήματος, όπως σημείωσε χαρακτηριστικά.

Τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου είναι τα εξής:

• Καταργούνται όλα τα ειδικά καθεστώτα και η ειδική νομοθεσία που (με τη μορφή κυρίως Κανονισμών) χρησιμοποιούσαν μέχρι σήμερα ΟΤΑ, ΔΕΚΟ, νοσοκομεία για να αναθέτουν τις προμήθειές τους.
• Δίνεται σημασία στην πρόβλεψη και τον προγραμματισμό των αναγκών από την πλευρά των αναθετουσών Αρχών με κανόνες διαφάνειας.
• Ενιαίες προβλέψεις τόσο για τους διαγωνισμούς πάνω από τα κοινοτικά όρια (σήμερα 130.000 για τις προμήθειες και 5 εκατ. για τα έργα) όσο και για τους διαγωνισμούς κάτω από τα κοινοτικά όρια, ενώ προβλέπει τη δυνατότητα για απλοποιημένες διαδικασίες κάτω από τα κοινοτικά όρια.
• Προβλέπεται η δυνατότητα περιορισμού των δικαιολογητικών συμμετοχής για όλους τους διαγωνισμούς σε μια υπεύθυνη δήλωση, στα νομιμοποιητικά έγγραφα και στην εγγυητική επιστολή, εφόσον υπάρχει, προκειμένου να διευκολύνεται η συμμετοχή στους διαγωνισμούς και να μειωθεί η γραφειοκρατία: τα πλήρη δικαιολογητικά θα προσκομίζονται εφόσον παραστεί ανάγκη ή με την κατακύρωση.
• Γίνονται προαιρετικές για τους συμμετέχοντες μια σειρά από εγγυητικές επιστολές, με εξαίρεση τις εγγυητικές επιστολές καλής εκτέλεσης
• Ενσωματώνει στοιχεία από τις νέες Οδηγίες που ψηφίζονται τον Ιανουάριο από το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την καταπολέμηση της διαφθοράς, με την υιοθέτηση «μαύρης λίστας» για τη συμμετοχή στους διαγωνισμούς σε συγκεκριμένες περιπτώσεις
• Προβλέπει ειδικό ανεξάρτητο όργανο για την εξέταση των προσφυγών που γίνονται στους διαγωνισμούς, έξω από την ίδια την αναθέτουσα Αρχή.
• Ανοίγει τη συζήτηση για τα Μητρώα Εργοληπτών και τη σύνδεσή τους με τη δυνατότητα συμμετοχής στους διαγωνισμούς.

 Ουδέν σχόλιον

Oι φορολογικές αλλαγές στα νομικά επαγγέλματα που ισχύουν από το 2014

Οι αλλαγές που ισχύουν και αφορούν και τους δικηγόρους από την 1η Ιανουαρίου 2014 στον Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών είναι οι εξής:  (ΠΟΛ.1023/20.1.2014 Εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (ν. 4093/2012, υποπαράγραφος Ε1) από 1.1.2014, μετά τις τροποποιήσεις που επήλθαν με το άρθρο 51 του ν. 4223/2013 (ΦΕΚ 287 Α')

Καταργείται η θεώρηση φορολογικών βιβλίων και στοιχείων. Οι εφορίες δεν θεωρούν οποιοδήποτε φορολογικό βιβλίο και στοιχείο. Τυχόν αποθέματα θεωρημένων και μη χρησιμοποιηθέντων φορολογικών βιβλίων και στοιχείων μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέχρι της εξαντλήσεως αυτών.

Οι δικηγόροι, δικ.επιμελητές και συμβολαιογράφοι ως υπόχρεοι απεικόνισης συναλλαγών μπορούν να εκδίδουν τις αθεώρητες πλέον αποδείξεις λιανικών συναλλαγών είτε χειρόγραφα, με αναγραφή του ονοματεπωνύμου και της διεύθυνσης του πελάτη, είτε με τη χρήση φορολογικής ταμειακής μηχανής, ανεξάρτητα της μορφής του φορέα τους (φυσικά ή νομικά πρόσωπα) και της κατηγορίας των βιβλίων τους (απλογραφικά ή διπλογραφικά). Σε περίπτωση μηχανογραφικής έκδοσης, οι αποδείξεις λιανικών συναλλαγών πρέπει να σημαίνονται υποχρεωτικά με τη χρήση φορολογικού μηχανισμού Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ.

Σημειώνεται ότι, δεν εκδίδονται ιδιαίτερα τιμολόγια και αποδείξεις λιανικών συναλλαγών, για την είσπραξη αμοιβής από συμβολαιογράφο, εφόσον η αμοιβή του αναγράφεται στο συμβόλαιο για το οποίο εισπράττεται. Κατ' αναλογία, οι δικαστικοί επιμελητές, δεν εκδίδουν ιδιαίτερα τιμολόγια και αποδείξεις λιανικών συναλλαγών, για την είσπραξη της αμοιβής τους, εφόσον η αυτή αναγράφεται στα έγγραφα επιδόσεων, κατασχέσεων κ.λπ. για τα οποία εισπράττεται.

Εξακολουθούν να απαλλάσσονται από την υποχρέωση να τηρούν βιβλία και να εκδίδουν αποδείξεις λιανικής τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία κατά τη προηγούμενη χρήση είχαν ακαθάριστα έσοδα έως 5.000 ευρώ. Ωστόσο, ο κανόνας αυτός δεν ισχύει για όσους ασκούν ελευθέριο επάγγελμα (γιατροί, δικηγόροι, λογιστές κλπ) οι οποίοι θα πρέπει να τηρούν βιβλία και να κόβουν αποδείξεις έστω και αν τα ακαθάριστα έσοδα τους είναι μικρότερα των 5.000 ευρώ.

Τα πρόσωπα που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα εξακολουθούν και από 1-1-2014 να εκδίδουν αθεώρητα πάντα τιμολόγια για τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς το Δημόσιο και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, με κάθε επαγγελματική τους είσπραξη.

Νομική Προστασία των ΑΜΕΑ

- 23/1/2014 10:47:34 πμ

Περίπου το 10% του πληθυσμού της χώρας τα άτομα με αναπηρίες και ειδικές ανάγκες όπως ονομάζονται είναι πολίτες με δικαιώματα και υποχρεώσεις όπως όλοι. Η κατηγοριοποίηση ποικίλει ανά χώρα όπως και η δυνατότητα χαρακτηρισμού κάποιου ως ΑΜΕΑ.

Οι θρησκείες ρύθμιζαν την προστασία των ΑΜΕΑ με θαύματα συνήθως. Η θεραπεία χωλών, τυφλών κλπ υπήρξε για αιώνες λόγος πίστης στο θεό όπως και η καύση στην πυρά τρόπος αντιμετώπισης του "μάγου" πάσχοντος από σχιζοφρένεια κοκ. Η επίγνωση της συνέπειας των προκαταλήψεων σταδιακά επιχειρεί να εκπολιτισει το σήμερα και να αναδείξει την πρόοδο του πολιτισμού (αν  και εφόσον υφίσταται φυσικά) κατά περίπτωση.

Μια σύντομη εισαγωγή στη νομική προστασία των ΑΜΕΑ αλλά και μια πρώτη προσέγγιση συνολικά των νομικών προβλέψεων είναι αναγκαία.

Αρχικά τονίζεται ότι οι άνθρωποι με ειδικές ανάγκες τυγχάνουν της συνολικής προστασίας κάθε ανθρώπου ως ίσοι ενώπιον του νόμου. Στη συνέχεια η διαφορές κατά περίπτωση της αναπηρίας τους καθιστούν αναγκαία την ιδιαίτερη προστασία και φροντίδα του νόμου. Οι κοινωνίες σταδιακά επιχειρούν να αποκτήσουν ταυτότητα και νόημα ανάλογα με το καθεστώς αυτής της νομικής προστασίας.

Η Διεθνής Προστασία

Η Ελλάδα νομοθετικά έχει προσαρμοσθεί με την ανάλογη οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αποδεχόμενη Διεθνείς Συμβάσεις, Διακηρύξεις και Κανονισμοί Προστασίας Σχετικά µε την Αναπηρία
Η νομοθεσία σχετικά µε την αναπηρία, σε διεθνές επίπεδο, έχει σημαντικά επηρεαστεί από διακηρύξεις και διεθνείς συμβάσεις, οι οποίες επιχειρούν να θέσουν ρυθμιστικούς κανόνες που να βελτιώνουν και να προστατεύουν τη ζωή των ΑµεΑ µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Από ουσιαστική άποψη, η κοινωνική προστασία των ΑμεΑ πρέπει να ενταχθεί στο διεθνές πλαίσιο κατοχύρωσης των κοινωνικών δικαιωμάτων, το οποίο εγκαινιάσθηκε με την Οικουμενική Διακήρυξη του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, και συμπληρώθηκε με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, καθώς επίσης και µε το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Μορφωτικά Δικαιώματα (ΟΗΕ, 1966).

Νομοθεσία για την Αναπηρία στην Ε.Ε.

Ευρωπαϊκή πολιτική για την αναπηρία και η θέση των ανθρώπων με αναπηρίες
Μια δέσμευση για το κοινωνικό πρότυπο

Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αναπηρία στηρίζεται σε μια ρητή δέσμευση για το κοινωνικό πρότυπο της αναπηρίας. Όπως δηλώθηκε από τον Διευθυντή της Υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ένταξη των ανθρώπων με αναπηρίες:

Η ΕΕ θεωρεί την αναπηρία αποτέλεσμα της δυναμικής αλληλεπίδρασης μεταξύ ενός προσώπου και του περιβάλλοντός του, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών κατασκευών, οι οποίες οδηγούν στη διάκριση και το στιγματισμό. Είναι επομένως το περιβάλλον που πρέπει να προσαρμοστεί σε κάθε μεμονωμένο πρόσωπο, περιλαμβανομένων και των ανθρώπων με αναπηρίες, με την κατάργηση αυτών των εμποδίων. (Goelen. 2005)

Αυτό, στη συνέχεια, οδηγεί σε μια δέσμευση για μια προσέγγιση βασισμένη στα δικαιώματα του ατόμου με αναπηρίες.

Η αναπηρία είναι ένα ζήτημα δικαιωμάτων και η διάκριση πρέπει να εξαλειφτεί. Οι πολιτικές αναπηρίας πρέπει να ακολουθήσουν μια κοινωνική αλλάκαι εξατομικευμένη προσέγγιση: τα δικαιώματα πρέπει να συμπληρωθούν από ενέργειες, οι οποίες να παρέχουν την πρόσβαση στα δικαιώματα, δηλαδή στις ίσες ευκαιρίες (Goelen 2005).

Η νομική βάση

Η νομική βάση για τη δράση της ΕΕ σε αυτήν την περιοχή παρέχεται από το άρθρο 13 της ευρωπαϊκής Συνθήκης, που χρονολογεί από το 1999, η οποία επιτρέπει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «να λάβει κατάλληλα μέτρα να καταπολεμηθεί η διάκριση βασισμένη στο φύλο, τη φυλετική ή εθνική προέλευση, τη θρησκεία ή την πεποίθηση, την αναπηρία, την ηλικία και το σεξουαλικό προσανατολισμό» (Goelen 2005). Έχει εκφραστεί με ποικίλες μορφές, όπως ο χάρτης των θεμελιωδών δικαιωμάτων και, παραδείγματος χάριν, στην ανακοίνωση της Επιτροπής «προς μια Ευρώπη χωρίς εμπόδιο για τους ανθρώπους με αναπηρίες» (Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2000a).
Δράση ενάντια στη διάκριση

Η οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενάντια στη διάκριση λόγω της θρησκείας ή της πεποίθησης, της αναπηρίας, της ηλικίας ή του σεξουαλικού προσανατολισμού (Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2000b) απαγορεύει τη διάκριση με τον καθορισμό ενός κατώτατου επιπέδου που ισχύει σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι εθνικές νομοθεσίες καθορίζουν ότι η ακριβής μορφή εφαρμογής της οδηγίας από τα κράτη μέλη μπορεί να επιβάλουν τις πιό απαιτητικές ρυθμίσεις εάν το επιθυμούν, αλλά αυτή η οδηγία θέτει ένα επίπεδο κοινής βάσης.

Η οδηγία (που σχετίζεται με το νόμο ενάντια της διάκρισης ως προς την αναπηρία) απαιτεί από τους εργοδότες (και τους εκπαιδευτικούς φορείς) να παρέχουν τις «λογικές ρυθμίσεις» για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρίες. Έτσι η υποχρέωση από τους εργοδότες και από τους εκπαιδευτικούς φορείς δεν είναι απόλυτη: παραδείγματος χάριν, δεν πρέπει να πληρώσουν δαπάνες πέρα από εκείνες που η επιχείρηση θα μπορούσε να κάνει, ή να δεχτεί για τα γενικά επιμορφωτικά της προγράμματα. Η οδηγία κάνει τη σωστή πρόταση, ότι οι περισσότερες ρυθμίσεις απαιτούν μόνο τις μικρής κλίμακας αλλαγές και ότι η απαίτηση να γίνουν οι «λογικές ρυθμίσεις» που θα βελτιώσει αρκετά τη θέση εύρεσης εργασίας των ατόμων με αναπηρίες.

Σε γενικές γραμμές, τα υπάρχοντα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να έχουν τους νόμους αντιδιάκρισης σε ισχύ μέχρι το Δεκεμβρίο 2003, αλλά στην πράξη τους δόθηκε η δυνατότητα μια παράτσης μέχρι το Δεκεμβρίου 2006. Τα κράτη μέλη που ενώθηκαν μετά το 2004 έπρεπε να έχουν ανάλογη νομοθεσία, ως προαπαιτούμενο για την ένωση και η Βουλγαρία και η Ρουμανία έχουν αντιμετωπίσει τις ίδιες απαιτήσεις για την ένωσή τους το 2007.

Τα κράτη μέλη που αποτυγχάνουν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους μπορούν να βρεθούν ως κατηγορούμενοι στο ευρωπαϊκό Δικαστήριο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ένα άτομο που είναι ανίκανο να κερδίσει την ένταξή του, επειδή μια εθνική κυβέρνηση είχε αποτύχει να εισαγάγει την ανάλογη νομοθεσία μπορεί να επιδιώξει αποζημίωση από εκείνη την κυβέρνηση. Αυτή η πολυβάθμια διαδικασία για να ολοκληρωθεί χρειάζεται αρκετά χρόνια ώστε να γίνει η πρακτική πολιτική σε όλα τα κράτη μέλη.
Επιπτώσεις στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση

Η στρατηγική για την αναπηρία της ΕΕ υπογραμμίζει την ίση πρόσβαση στην ποιοτική εκπαίδευση και τη δια βίου μάθηση. Αυτές οι δύο περιοχές επιτρέπουν στα άτομα με αναπηρίες να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνία και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους. Φορείς της επαγγελματικής κατάρτισης και της εκπαίδευσης ενηλίκων, οφείλουν να κάνουν τις αναγκαίες αλλαγές και ρυθμίσεις, ώστε να μην υφίσταται είτε άμεση είτε έμμεση διάκριση.

Για περισσότερες πληροφορίες για την ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία: http://ec.europa.eu/employment_social/disability/index_en.html

Δυό λέξεις για τη συνταγματική προστασία
Το Ελληνικό Σύνταγμα ορίζει στο άρθρο 4 ότι οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου και ότι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις. Με το άρθρο αυτό καθιερώνεται η αρχή της ισότητας των ΑμεΑ έναντι του νόμου, όπως και η αρχή της ισότητας των δύο φύλων. Η συνταγματική αυτή κατοχύρωση της αρχής της ισότητας έναντι του νόμου αποτελεί το θεμέλιο λίθο του ρυθμιστικού πλαισίου για τα ΑμεΑ και την αντιμετώπισή τους από το κράτος, ενώ η αρχή της ισότητας των δύο φύλων εξασφαλίζει ότι οι γυναίκες με αναπηρία αποτελούν ισότιμα μέλη της κοινωνίας και προστατεύονται από το κράτος όπως και οι άνδρες με αναπηρία.

Σύμφωνα με το άρθρο 21 παρ. 2 του Συντάγματος, οι πολύτεκνες οικογένειες, οι ανάπηροι πολέμου και ειρηνικής περιόδου, τα θύματα πολέμου, οι χήρες και τα ορφανά εκείνων που έπεσαν στον πόλεμο, καθώς και όσοι πάσχουν από ανίατη σωματική ή πνευματική νόσο έχουν δικαίωμα ειδικής φροντίδας από το κράτος, ενώ σύμφωνα με την παράγραφο 3, το κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία της νεότητας, του γήρατος, της αναπηρίας και για την περίθαλψη των απόρων.

Στο άρθρο αυτό, θεμελιώνεται το κοινωνικό κράτος δικαίου και η κοινωνική πολιτική του κράτους, η οποία ασκείται μέσω των ειδικότερων νόμων που εκτελούν αυτή τη συνταγματική επιταγή. Επίσης, το άρθρο 21 παρ. 6, αναφέρεται ρητά στα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, ορίζοντας τα εξής: «Τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας.»

Με τη διάταξη αυτή, το Σύνταγμα της Χώρας εναρμονίζεται με τα πιο προοδευτικά Συντάγματα άλλων χωρών και υιοθετείται το κοινωνικό μοντέλο για την αναπηρία. Συγκεκριμένα, η διάταξη αυτή σε συνδυασμό με την αρχή της αναλογικής ισότητας (άρθρο 4 παρ.1) αλλά και με τη διάταξη του άρθρου 116 παρ. 2, που επιτρέπει την λήψη θετικών μέτρων υπέρ των ομάδων, οι οποίες τελούν υπό συνθήκες πραγματικής ανισότητας, επιτρέπει στο νομοθέτη να λάβει όλα τα μέτρα που είναι αναγκαία για την προστασία ή για τη διευκόλυνση των ατόμων με αναπηρία. Συγκεκριμένα, το άρθρο 116 παρ. 2, ορίζει τα εξής: «Δεν αποτελεί διάκριση λόγω φύλου η λήψη θετικών μέτρων για την προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών. Το Κράτος μεριμνά για την άρση των ανισοτήτων που υφίστανται στην πράξη, ιδίως σε βάρος των γυναικών.» Με το άρθρο 22 του Συντάγματος, θεμελιώνεται επίσης, το δικαίωμα των ΑμεΑ στην εργασία και η προστασία της εργασίας που παρέχουν. Εν γένει, ρυθμίζεται η παροχή της εργασίας, οι συνθήκες απασχόλησης, η αμοιβή, οι προαγωγές, η εκπαίδευση στην εργασία και όλο το καθεστώς της παροχής εργασίας από τα ΑμεΑ, υπό την έννοια ότι απαγορεύονται διακρίσεις στα παραπάνω θέματα σε βάρος των ΑμεΑ εξαιτίας της αναπηρίας τους και αναφέρει τα εξής:

H εργασία αποτελεί δικαίωμα και προστατεύεται από το Κράτος, που μεριμνά για τη δημιουργία συνθηκών απασχόλησης όλων των πολιτών και για την ηθική και υλική εξύψωση του εργαζόμενου αγροτικού και αστικού πληθυσμού. Όλοι οι εργαζόμενοι, ανεξάρτητα από φύλο ή άλλη διάκριση, έχουν δικαίωμα ίσης αμοιβής για παρεχόμενη εργασία ίσης αξίας.
Το Κράτος μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, όπως νόμος ορίζει.

Το αστικό δίκαιο

Το Αστικό Δίκαιο, όπως ρυθμίζεται από τον Αστικό Κώδικα, (Π.Δ. 456/1984), ο οποίος τροποποιήθηκε με το νόμο 2447/1996, προβλέπει στις διατάξεις για τις δικαιοπρακτικές ικανότητες, τις αδικοπραξίες, τη δικαστική συμπαράσταση και τις σχετικές διατάξεις του Κληρονομικού Δικαίου, ρυθμίσεις σχετικές με τα ΑμεΑ. Στη συνέχεια, περιγράφονται συνοπτικά ορισμένες από τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα που αφορούν περιορισμούς σε δικαιοπραξίες των ΑμεΑ.


Α. Δικαιοπραξίες

Άρθρο 128 ΑΚ Ανίκανοι για δικαιοπραξία

Ανίκανοι για δικαιοπραξία είναι: 1. όποιοι δεν έχουν συμπληρώσει το δέκατο έτος. 2. όποιοι βρίσκονται σε πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση.

Άρθρο 129 ΑΚ Περιορισμένα ικανοί

Περιορισμένη ικανότητα για δικαιοπραξία έχουν: 1. οι ανήλικοι που συμπλήρωσαν το δέκατο έτος. 2. όποιοι βρίσκονται σε μερική στερητική δικαστική συμπαράσταση. 3. όποιοι βρίσκονται σε επικουρική δικαστική συμπαράσταση.

Άρθρο 130 ΑΚ Δήλωση βούλησης από ανίκανο

Η δήλωση βούλησης από ανίκανο για δικαιοπραξία είναι άκυρη.

Άρθρο 131 ΑΚ Άκυρη δήλωση βούλησης

Η δήλωση βούλησης είναι άκυρη αν, κατά το χρόνο που έγινε, το πρόσωπο δεν είχε συνείδηση των πράξεών του ή βρισκόταν σε ψυχική ή διανοητική διαταραχή που περιόριζε αποφασιστικά τη λειτουργία βούλησής του.

Άρθρο 132 ΑΚ

Στην περίπτωση του προηγούμενου άρθρου, αν η δήλωση απευθυνόταν σε άλλον, που αγνοούσε ανυπαίτια την κατάσταση του προσώπου με το οποίο συναλλάχθηκε, μπορεί το πρόσωπο αυτό να υποχρεωθεί κατά τις περιστάσεις να ανορθώσει τη ζημιά που επήλθε από την ακυρότητα, εφόσον δεν μπορεί να καλυφθεί από αλλού.

Άρθρο 133 ΑΚ Δικαιοπραξίες του περιορισμένα ικανού

Πρόσωπα με περιορισμένη ικανότητα είναι ικανά να επιχειρήσουν δικαιοπραξία μόνο στις περιπτώσεις που ορίζει ο νόμος ή μόνο με τους όρους που τάσσει ο νόμος.

Άρθρο 172 ΑΚ Δήλωση προς περιορισμένα ικανό

Δήλωση βούλησης προς πρόσωπο με περιορισμένη δικαιοπρακτική ικανότητα είναι άκυρη, αν αυτό δεν είχε ικανότητα για τη δικαιοπραξία στην οποία η δήλωση αποσκοπούσε.

Β. Αδικοπραξίες

Άρθρο 929 ΑΚ Σε περίπτωση βλάβης του σώματος ή της υγείας

Σε περίπτωση βλάβης του σώματος ή της υγείας προσώπου η αποζημίωση περιλαμβάνει, εκτός από τα νοσήλια και τη ζημιά που έχει ήδη επέλθει, οτιδήποτε ο παθών θα στερείται στο μέλλον ή θα ξοδεύει επιπλέον εξαιτίας της αύξησης των δαπανών του. Υποχρέωση αποζημίωσης υπάρχει και προς τον τρίτο, ο οποίος είχε κατά το νόμο δικαίωμα να απαιτήσει την παροχή υπηρεσιών από τον παθόντα και τις στερείται.

Άρθρο 930 ΑΚ

Η αποζημίωση του προηγούμενου άρθρου που αναφέρεται στο μέλλον καταβάλλεται σε χρηματικές δόσεις κατά μήνα. Όταν υπάρχει σπουδαίος λόγος, η αποζημίωση μπορεί να επιδικαστεί σε κεφάλαιο εφάπαξ. Ο οφειλέτης της αποζημίωσης μπορεί κατά τις περιστάσεις να υποχρεωθεί να παράσχει ασφάλεια. Η αξίωση αποζημίωσης δεν αποκλείεται από το λόγο ότι κάποιος άλλος έχει την υποχρέωση να αποζημιώσει ή να διατρέφει αυτόν που αδικήθηκε.


Άρθρο 931 ΑΚ

Η αναπηρία ή η παραμόρφωση που προξενήθηκε στον παθόντα λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψη κατά την επιδίκαση της αποζημίωσης, αν επιδρά στο μέλλον του.

Γ. Δικαστική Συμπαράσταση


Άρθρο 1666 ΑΚ Ποιοι υποβάλλονται σε δικαστική συμπαράσταση

Σε δικαστική συμπαράσταση υποβάλλεται ο ενήλικος: 1. Όταν λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής ή λόγω σωματικής αναπηρίας αδυνατεί εν όλω ή εν μέρει να φροντίζει μόνος για τις υποθέσεις του, 2. όταν, λόγω ασωτίας, τοξικομανίας ή αλκοολισμού, εκθέτει στον κίνδυνο της στέρησης τον εαυτό του, το σύζυγό του, τους κατιόντες του ή τους ανιόντες του.

Άρθρο 1667 ΑΚ

Η υποβολή στη δικαστική συμπαράσταση αποφασίζεται από το δικαστήριο, ύστερα από αίτηση του ίδιου του πάσχοντος ή του συζύγου του, εφόσον υπάρχει έγγαμη συμβίωση, ή των γονέων ή τέκνων του ή του εισαγγελέα ή και αυτεπαγγέλτως. Όταν το πρόσωπο πάσχει αποκλειστικά από σωματική αναπηρία, το δικαστήριο αποφασίζει μόνο ύστερα από αίτηση του ίδιου.

Άρθρο 1668 ΑΚ

Οι δημόσιοι ή δημοτικοί υπάλληλοι, οι εισαγγελείς, τα όργανα των αρμόδιων κοινωνικών υπηρεσιών, καθώς και οι προϊστάμενοι μονάδων ψυχικής υγείας οφείλουν να γνωστοποιούν στο δικαστήριο κάθε περίπτωση που μπορεί να συνεπάγεται την υποβολή ενός προσώπου σε δικαστική συμπαράσταση, αμέσως μόλις την πληροφορούνται κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.


Άρθρο 1669 ΑΚ Ποιος διορίζεται δικαστικός συμπαραστάτης

Το δικαστήριο διορίζει δικαστικό συμπαραστάτη το φυσικό πρόσωπο που έχει προτείνει αυτός τον οποίο αφορά το μέτρο, εφόσον ο τελευταίος έχει συμπληρώσει το δέκατο έκτο έτος της ηλικίας του και το προτεινόμενο πρόσωπο κρίνεται κατάλληλο και μπορεί κατά το νόμο να διορισθεί. Αν αυτός που χρειάζεται τη συμπαράσταση δεν προτείνει κανέναν ή αν εκείνος που προτάθηκε δεν κρίνεται κατάλληλος, το δικαστήριο επιλέγει ελεύθερα αυτόν που κρίνει περισσότερο κατάλληλο για τη συγκεκριμένη περίπτωση, αφού λάβει υπόψη του την τυχόν εκφρασμένη βούληση του συμπαραστατέου, να αποκλεισθεί συγκεκριμένο πρόσωπο, τους δεσμούς του με τους συγγενείς του ή άλλα πρόσωπα και ιδίως με τους γονείς του, τα τέκνα του και το σύζυγό του, καθώς και τον κίνδυνο από την τυχόν υφιστάμενη αντίθεση συμφερόντων ανάμεσα στον συμπαραστατέο και σ' αυτόν που πρόκειται να διορισθεί.

Άρθρο 1671 ΑΚ Αδυναμία διορισμού

Αν δεν βρίσκεται κατάλληλο φυσικό πρόσωπο για να διοριστεί δικαστικός συμπαραστάτης, σύμφωνα με τους ορισμούς του άρθρου 1669, η δικαστική συμπαράσταση ανατίθεται σε σωματείο ή ίδρυμα, που έχουν συσταθεί ειδικά για το σκοπό αυτόν και διαθέτουν το κατάλληλο προσωπικό και υποδομή, αλλιώς στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία. Το άρθρο 1635 έχει ανάλογη εφαρμογή.

Άρθρο 1674 ΑΚ Έκθεση της κοινωνικής υπηρεσίας

Το δικαστήριο, προκειμένου να αποσείσει την υποβολή ενός προσώπου σε δικαστική συμπαράσταση και το διορισμό δικαστικού συμπαραστάτη, καθώς και όταν πρόκειται να διορίσει προσωρινό δικαστικό συμπαραστάτη, συνεκτιμά την έκθεση της αρμόδιας κοινωνικής υπηρεσίας σχετικά με την αναγκαιότητα του μέτρου και την καταλληλότητα του προσώπου που πρόκειται να διοριστεί δικαστικός συμπαραστάτης ή του σωματείου ή του ιδρύματος, στα οποία πρόκειται να ανατεθεί η δικαστική συμπαράσταση.

Άρθρο 1676 ΑΚ Αποτελέσματα της υποβολής σε δικαστική συμπαράσταση

Ανάλογα με την περίπτωση, το δικαστήριο που υποβάλλει ένα πρόσωπο σε δικαστική συμπαράσταση, είτε: 1. τον κηρύσσει ανίκανο για όλες ή για ορισμένες δικαιοπραξίες, γιατί κρίνει ότι αδυνατεί να ενεργεί γι' αυτές αυτοπροσώπως (στερητική δικαστική συμπαράσταση, πλήρης ή μερική) είτε 2. ορίζει ότι για την ισχύ όλων ή ορισμένων δικαιοπραξιών του απαιτείται η συναίνεση του δικαστικού συμπαράστατη (επικουρική δικαστική συμπαράσταση, πλήρης ή μερική) είτε 3. αποφασίζει συνδυασμό των δύο προηγούμενων ρυθμίσεων.


Άρθρο 1677 ΑΚ

Με μεταγενέστερη απόφασή του, το δικαστήριο μπορεί να τροποποιεί και αυτεπάγγελτα το είδος και την έκταση της δικαστικής συμπαράστασης.

Άρθρο 1678 ΑΚ

Η υποβολή του συμπαραστατουμένου σε καθεστώς πλήρους στέρησης της δικαιοπρακτικής του ικανότητας πρέπει να ορίζεται στην απόφαση ρητά. Αν δεν ορίζεται διαφορετικά στο νόμο ή στη δικαστική απόφαση, ο συμπαραστατούμενος δεν μπορεί να επιχειρεί, αν η δικαστική συμπαράσταση είναι στερητική, αυτοπροσώπως και, αν είναι επικουρική, χωρίς τη συναίνεση του δικαστικού συμπαραστάτη, όσες πράξεις δεν μπορεί να επιχειρεί ο επίτροπος του ανηλίκου χωρίς την άδεια του δικαστηρίου, ούτε να διεξάγει τις συναφείς με αυτές δίκες. Επίσης δεν μπορεί, εφόσον δεν του έχει επιτραπεί ρητά, να επιχειρεί μόνος χαριστικές δικαιοπραξίες, να εισπράττει και να παρέχει εξόφληση.


Άρθρο 1679 ΑΚ

Όταν το δικαστήριο υποβάλλει τον συμπαραστατούμενο σε συνδυασμό στερητικής και επικουρικής δικαστικής συμπαράστασης, ορίζει ρητά στην απόφασή του ποιες πράξεις δεν μπορεί ο συμπαραστατούμενος να επιχειρεί χωρίς τη συναίνεση του δικαστικού συμπαραστάτη του. Ο συνδυασμός μπορεί να συνίσταται και στο να αφαιρεί το δικαστήριό από αυτόν τον οποίο υποβάλλει σε επικουρική δικαστική συμπαράσταση, την αυτοπρόσωπη διοίκηση της περιουσίας του, είτε στερώντας του ταυτόχρονα και την ελεύθερη διάθεση των εισοδημάτων από αυτήν είτε όχι, και να την αναθέτει στον δικαστικό συμπαραστάτη.


Άρθρο 1680 ΑΚ Αρμοδιότητες ως προς την επιμέλεια

Το δικαστήριο μπορεί να αναθέτει στον δικαστικό συμπαραστάτη εν όλω ή εν μέρει και την επιμέλεια του προσώπου του συμπαραστατούμενου. Κατά την άσκηση της επιμέλειας, ο δικαστικός συμπαραστάτης οφείλει να διαμορφώνει μόνος του τις προσωπικές του σχέσεις, εφόσον του το επιτρέπει η κατάστασή του.


Άρθρο 1683 ΑΚ

Η συναίνεση του δικαστικού συμπαραστάτη, από την οποία εξαρτάται η ισχύς ορισμένων ή και όλων των δικαιοπραξιών αυτού που έχει υποβληθεί σε επικουρική δικαστική συμπαράσταση, παρέχεται εγγράφως, μόνο πριν από την επιχείρηση της πράξης. Αν ο δικαστικός συμπαραστάτης αρνείται να συναινέσει, αποφασίζει το δικαστήριο ύστερα από αίτηση του συμπαραστατουμένου. Οι πράξεις του συμπαραστατουμένου, για τις οποίες ο νόμος απαιτεί τη συναίνεση του δικαστικού συμπαραστάτη, είναι άκυρες, αν επιχειρήθηκαν χωρίς αυτή τη συναίνεση. Την ακυρότητα προτείνει μόνο ο δικαστικός συμπαραστάτης, ο συμπαραστατούμενος και οι καθολικοί και οι ειδικοί διάδοχοί του.


Άρθρο 1684 ΑΚ Στοιχεία που συνεκτιμώνται

Όλες οι πράξεις του δικαστικού συμπαραστάτη, του εποπτικού συμβουλίου ή του δικαστικού πρέπει να αποβλέπουν στο συμφέρον του συμπαραστατουμένου. Πριν από κάθε ενέργεια ή απόφαση, πρέπει να επιδιώκεται η προσωπική επικοινωνία με τον συμπαραστατούμενο και να συνεκτιμάται η γνώμη του.


Άρθρο 1685 ΑΚ Άρση της δικαστικής συμπαράστασης

Αν έλειψαν οι λόγοι που την προκάλεσαν, η δικαστική συμπαράσταση αίρεται με απόφαση του δικαστηρίου ύστερα από αίτηση των προσώπων που μπορούν να τη ζητήσουν ή και αυτεπαγγέλτως. Στην περίπτωση της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 1667, το δικαστήριο αποφασίζει την άρση της δικαστικής συμπαράστασης, κατά την ελεύθερη εκτίμησή του, είτε όταν το ζητεί ο ίδιος ο συμπαραστατούμενος. Η απόφαση που αίρει τη δικαστική συμπαράσταση υποβάλλεται στις διατυπώσεις δημοσιότητας του άρθρου 1675.


Άρθρο 1686 ΑΚ

Αν ο δικαστικός συμπαραστάτης γνωρίζει περιστατικά που δικαιολογούν οποιαδήποτε μεταβολή στο καθεστώς της δικαστικής συμπαράστασης, οφείλει να τα γνωστοποιεί στο δικαστήριο χωρίς καθυστέρηση.


Άρθρο 1687 ΑΚ Ακούσια νοσηλεία

Όταν η κατάσταση ενός προσώπου επιβάλλει την ακούσια νοσηλεία του σε μονάδα ψυχικής υγείας, αυτή γίνεται μετά προηγούμενη άδεια του δικαστηρίου και κατά τις διατάξεις ειδικών νόμων.


Δ. Το Κληρονομικό Δίκαιο


Άρθρο 1719 ΑΚ Ανίκανοι

Ανίκανοι να συντάσσουν διαθήκη είναι: 1. οι ανήλικοι 2. όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση με πλήρη στέρηση της δικαιοπρακτικής τους ικανότητας ή με ρητή στέρηση της ικανότητας να συντάσσουν διαθήκη 3. όσοι κατά το χρόνο της σύνταξης της διαθήκης δεν έχουν
συνείδηση των πράξεών τους ή βρίσκονται σε ψυχική ή διανοητική διαταραχή που περιορίζει αποφασιστικά τη λειτουργία της βούλησής τους. Η ανικανότητα των συμπαραστατουμένων αρχίζει από τη στιγμή που υποβλήθηκε η αίτηση ή συντάχθηκε η πράξη για την αυτεπάγγελτη εισαγωγή της υπόθεσης προς συζήτηση, με βάση τις οποίες διατάχθηκε η υποβολή στη δικαστική συμπαράσταση.


Άρθρο 1720 ΑΚ

Αν ο συμπαραστατούμενος, από τον οποίο αφαιρέθηκε (ή έχει αφαιρεθεί) ρητά η ικανότητα να συντάσσει διαθήκη, συνέταξε διαθήκη προτού καταστεί τελεσίδικη η απόφαση που τον υπέβαλε στη δικαστική συμπαράσταση, η μεταγενέστερη τελεσιδικία της απόφασης δεν επιδρά στο κύρος της διαθήκης, αν ο διαθέτης πεθάνει πριν από την τελεσιδικία. Το ίδιο ισχύει, αν το πρόσωπο του προηγούμενου εδαφίου συνέταξε διαθήκη μετά την υποβολή της αίτησης για άρση της δικαστικής συμπαράστασης ή την έκδοση της πράξης με την οποία εισάγεται αυτεπαγγέλτως η υπόθεση της άρσης στο δικαστήριο και η άρση έγινε σύμφωνα με την αίτηση ή την πράξη.


Άρθρο 1735 ΑΚ Διαθέτης κουφός

Αν ο διαθέτης δηλώσει ότι είναι κουφός, πρέπει επιπλέον να δοθεί σ΄ αυτόν η πράξη για να τη διαβάσει και να βεβαιωθεί ότι αυτό έγινε.


Άρθρο 1736 ΑΚ

Αν ο διαθέτης δηλώσει ότι είναι κουφός και δεν μπορεί να διαβάζει χειρόγραφα, η διαθήκη συντάσσεται ενώπιον πέντε μαρτύρων ή δεύτερου συμβολαιογράφου και τριών μαρτύρων.


Άρθρο 1745 ΑΚ Διαθέτης άλαλος ή κωφάλαλος

Τα Νομικά Νέα δεσμεύονται να ασχολούνται με τα θέματα αυτά τακτικότερα!

Όποιος κατά την πεποίθηση του συμβολαιογράφου είναι άλαλος ή κωφάλαλος ή από άλλο λόγο εμποδίζεται να μιλάει, μπορεί να συντάξει μυστική διαθήκη. Για το σκοπό αυτό πρέπει να γράψει επάνω στο έγγραφο που εγχειρίζεται ή επάνω στο περικάλυμμα που το περιέχει, ιδιοχείρως τη δήλωση ότι το έγγραφο είναι η διαθήκη του, και αν το έγγραφο γράφτηκε από άλλον, και ότι το διάβασε ο διαθέτης. Αυτή η δήλωση πρέπει να γραφεί από το διαθέτη ενώπιον του συμβολαιογράφου και των λοιπών προσώπων που συμπράττουν και να βεβαιωθεί αυτό στην πράξη.


Για τα συνταξιοδοτικά και λοιπά δικαιώματα βλ και εδώ

O ΣΚΥΛΟΣ ΗΘΟΠΟΙΟΣ

ΤΟΥ - 22/1/2014 1:15:47 μμ
Έντονες αντιδράσεις των φιλοζωικών οργανώσεων προκάλεσε ο σκύλος του «Φάουστ», ράτσας Levrier Greyhound, που έκανε ένα πέρασμα από τη σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών στο φινάλε της παράστασης. Κάθε φορά πριν από το τέλος της παράστασης, ο σκύλος εμφανιζόταν στη σκηνή, ο οποίος στην όψη φαινόταν πεινασμένος, μυρίζοντας και γλείφοντας το πάτωμα. Όπως επεσήμαναν οι φιλοζωικές οργανώσεις, ο νόμος ορίζει ότι η χρήση ζώων σε παραστάσεις διώκεται ποινικά. Για το λόγο αυτό, ο σκηνοθέτης Μιχαήλ Μαρμαρινός και οι συντελεστές της παράστασης απομάκρυναν τον σκύλο. Εγώ ως δικηγορόσκυλος συμπαρίσταμαι.

Οπως πληροφορεί η Στέγη σε ανακοίνωση της «ο σκύλος ο οποίος εμφανίζεται στην παράσταση ''Φάουστ'', διασχίζοντας άπαξ την σκηνή έρχεται καθημερινά στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών μισή ώρα πριν από το τέλος της παράστασης συνοδεία του αφεντικού του κ. Βασίλη Κασμά και απομακρύνεται μαζί με τον ίδιο αμέσως μετά το πέρας της παράστασης».

Ωστόσο, «ύστερα από προσεκτικότερη διερεύνηση της σχετικής νομοθεσίας, αποφασίστηκε από την παραγωγή η απομάκρυνση του εν λόγω σκύλου από την παράσταση» (νόμος 4039/2012, άρθρο 12, παράγραφος 1 «Απαγόρευση χρησιμοποίησης κάθε είδους ζώου σε κάθε είδους θεάματα και άλλες συναφείς δραστηριότητες»).

Δεν μας ρωτούσατε βρε παιδιά?
Ανεξάρτητα όμως από το όλο αυτό θέμα παρατηρώ ότι πλέον οι σκύλοι είναι παντού. Πρωταγωνιστούν σε διαφημίσεις, σε τηλεοπτικά σήριαλ, σε προεκλογικές καμπάνιες! Οι σκύλοι αποτελούν την εικόνα του καλού και του συναισθήματος.
Μήπως πρέπει να προβληματίσει αυτό λιγάκι τους ανθρώπους, φιλόζωους και μή?

ΑΧΕΛΩΟΣ Ο ΘΕΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ

ΑΧΕΛΟΟΣ Ο ΘΕΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ
- 21/1/2014
Ο ποταμός Αχελώος έδωσε και συνεχίζει να δίδει μέσω μιας μακράς σειράς αποφάσεων που αφορούν στη διαχείρισή του το έναυσμα για έντονο προβληματισμό πάνω στη διαχείριση των υδατικών πόρων και στην αντιμετώπιση του «θεού Ποταμού» από τη νομολογία καθώς στη χώρα μας το ζήτημα των υδάτων δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητο.
Από τον Όμηρο (ανώτερος του οποίου ήταν μόνον ο Δίας) μέχρι της μέρες μας ο Αχελώος παραμένει πρωτότοκος γιός του Ωκεανού και της Τηθείος (κατά τον Ησίοδο), τέκνο του ποταμού Τιτάνα, μυθικός ήρωας και ορμητικός αγωνιστής που αναδεικνύει ότι η λειψυδρία στον ελλαδικό χώρο είναι παλιά όσο και οι πηγές που έχουμε γι’αυτόν. Ο Αχελώος ήταν πάντα ένας όμορφος ποταμός.
Tο 1803, ο S.L.S. Bartholdy γράφει στις "Tαξιδιωτικές Εντυπώσεις" του: "Aνάμεσα στα πλέον ξακουστά ποτάμια της Eλλάδας, ελάχιστα απ' αυτά είναι πράγματι ωραία, γιατί, πρωτίστως, σε πολλά μέρη, οι όχθες είναι γυμνές χωρίς καθόλου πρασινάδα. O Aχελώος, είναι ο μόνος ο οποίος, με το πλάτος του και την ορμητικότητά του, παρουσιάζει ένα θέαμα επιβλητικό. H κοίτη στην οποία κυλά τα νερά του μπορεί, στις εποχές των βροχών, να φτάνει σε πλάτος το ένα τέταρτο του γερμανικού μιλίου. Tο χρώμα του είναι ασπριδερό και τα αφρισμένα νερά του μοιάζουν σαν να τους έριξαν μέσα κιμωλία - από εδώ προήλθε και το όνομα που έχει σήμερα: Aσπροπόταμος".
Ο ποταμός Αχελώος πηγάζει σε υψόμετρο 2.000 μ. από τις νότιες πλαγιές του όρους Λάκμος (Περιστέρι) στην οροσειρά της Πίνδου, στην περιοχή του Μετσόβου. Οριοθετεί την Ήπειρο από τη Θεσσαλία και διασχίζοντας τους ορεινούς όγκους της νότιας Πίνδου και της δυτικής Ρούμελης εκβάλλει στα νότια των Eχινάδων νήσων στο Ιόνιο πέλαγος. Κατά τη διαδρομή του προς νότο εμπλουτίζεται με τα νερά πλήθους παραπόταμων όπως ο Ταυρωπός, ο Αγραφιώτης και ο Τρικεριώτης.
Το μήκος του ποταμού ξεπερνά τα 220 χλμ. και το πλάτος του στο μέγιστο σημείο του φθάνει τα 90 μέτρα. Η λεκάνη απορροής του έχει συνολική έκταση 5.000 km2 κι αποτελεί ένα σημαντικό ποτάμιο οικοσύστημα με μοναδικά φυσικά τοπία, από τις πηγές μέχρι τις εκβολές του, περιλαμβάνοντας σπάνια φυτικά και ζωικά είδη, ανάμεσά τους αρκούδες, λύκους, ζαρκάδια, αγριόγιδα, γύπες και αετούς. Η κοιλάδα του Αχελώου (GR 2110005) εντάσσεται στο δίκτυο «NATURA 2000» και το σύμπλεγμα των εκβολών του Αχελώου μαζί με τις λιμνοθάλασσες Μεσολογγίου-Αιτωλικού ως περιοχές μεγάλης οικολογικής και αισθητικής αξίας προστατεύονται από τη διεθνή σύμβαση RAMSAR.

Στις όχθες του αναπτύχθηκαν από την αρχαιότητα πλήθος πολιτισμοί που τα ίχνη τους, όπως φρούρια, οικισμοί, πλακόστρωτα μονοπάτια, πέτρινα τοξωτά γεφύρια, σώζονται μέχρι σήμερα. Η περιοχή που διαρρέει στον άνω ρου του αποτέλεσε εστία ενός ορεινού πολιτισμού και καταφύγιο ανυπότακτων και εξεγερμένων με μεγάλη ιστορία από την εποχή των κλεφτών και των αρματολών μέχρι και την εποχή της αντίστασης στην κατοχή και του εμφύλιου πολέμου. Tα παλιότερα χρόνια, ο Aσπροπόταμος κατέβαινε ασυγκράτητος από την οροσειρά της Πίνδου φθάνοντας ανεμπόδιστος μέχρι το δέλτα των εκβολών του και τις λιμνοθάλασσες στις ακτές του Ιονίου.
Στην αρχαιότητα λατρευόταν ως θεός, ιδιαίτερα από τους Αιτωλούς και τους Ακαρνάνες που κατοικούσαν την Παραχελωίτιδα γη. Στην αρχαία Ακαρνανία γίνονταν αγώνες προς τιμήν του ενώ οι παλιότερες σωζόμενες παραστάσεις του θεού Αχελώου φθάνουν μέχρι και τον 6ο αι. π.Χ. Με την μορφή ανθρωπόμορφου ταύρου παρίσταναν την ορμητικότητά του και με τη μορφή δράκου τον ελικοειδή ρου των νερών του. Κατά τη μυθολογία ο Αχελώος θεωρείτο ο σπουδαιότερος ποτάμιος θεός, γιος του Ωκεανού και της Τηθύος, πατέρας των Νυμφών και των Σειρήνων, γεννήτορας όλων των ρεόντων υδάτων και των πηγών. Στην ομηρική Iλιάδα, ανώτερος σε δύναμη του θεϊκού Aχελώου θεωρείτο μόνο ο Δίας.
Ο γνωστότερος και πιο διαδεδομένος μύθος στην αρχαία μυθολογία και τέχνη αναφέρεται στην αναμέτρηση του ποτάμιου θεού Αχελώου με τον ημίθεο Ηρακλή για χάρη της Δηιάνειρας, κόρης του βασιλιά της Καλυδώνας, Οινέα. Ο Hρακλής νίκησε τελικά τον Aχελώο-ταύρο, αφού του έσπασε το ένα κέρατο και τον έριξε στο χώμα. O Ηρακλής επέστρεψε στον Aχελώο το σπασμένο κέρατο, κι αυτός σαν αντάλλαγμα του έδωσε το Kέρας της Aμάλθειας που ήταν πηγή αφθονίας και γονιμότητας. Σύμφωνα με την ερμηνεία του μύθου, κυρίως από τον Στράβωνα και τον Διόδωρο, η νίκη του Ηρακλή συνδέεται με την κατασκευή αντιπλημμυρικών και αποστραγγιστικών έργων στην Παραχελωίτιδα περιοχή και το Κέρας της Αμάλθειας συμβολίζει τη γόνιμη γη που προήλθε από την κατασκευή των έργων αυτών. Η ερμηνεία του μύθου αναδεικνύει την ιστορική συνεκτικότητα του χθες και του σήμερα που διαρκεί αιώνες.
Ένα από τα κατορθώματα του Ηρακλή ήταν η νίκη του στην πάλη με τον ποταμό Αχελώο. Αιτία της μάχης αυτής ήταν η Δηϊάνειρα, την οποία είχε ζητήσει σε γάμο ο ποταμός, ενώ ο αδερφός της ο Μελέαγρος είχε δώσει εντολή στον Ηρακλή να την παντρευτεί αυτός. H πάλη του ημίθεου με τον ποταμό υποδηλώνει την αρχέγονη σημασία του ποταμού για τον άνθρωπο και την, εκ του λόγου αυτού, «θέωση» του φυσικού στοιχείου για τον εξευμενισμό του και τη συμφιλίωση του ανθρώπου με τη δύναμη της φύσης .

Ο Αχελώος στην αρχαιότητα παριστάνεται με τρεις μορφές: είτε ως ταύρος, είτε ως φίδι, είτε ως άνθρωπος με κεφάλι ταύρου. Στη μάχη απεικονίζεται με τη μορφή ταύρου και θρυλείται ότι ο Ηρακλής κατάφερε να του σπάσει το ένα κέρατο και να τον νικήσει. Για να το πάρει πίσω ο Αχελώος, σύμφωνα με το μύθο, πρόσφερε στον Ηρακλή το Κέρας της Αμαλθείας, το οποίο ο τελευταίος το χάρισε στους Καλυδώνιους. Η συναλλαγή αυτή και η προσφορά του κέρατος της Αμάλθειας υποδηλώνει τους συμβιβασμούς σε σχέση με τη διαχείριση των φυσικών στοιχείων, έστω και αν αντιμετωπίζονται ως θεϊκά, για την πρόοδο της ιστορίας.
Τόσο σε επίπεδο συμβολισμών, όσο και σε επίπεδο ιστορικό, οι εξελίξεις με αφορμή την τύχη του «θεού ποταμού» στην σύγχρονη Ελλάδα, επιτρέπουν την ανάπτυξη συλλογισμών και προβληματισμών από τη θεωρία μέσα από την μελέτη της πρόσφατης νομολογίας του ΣτΕ, αλλά και την προσέγγιση της ερμηνείας του Συντάγματος και ιδίως του άρθρου 24 του Συντάγματος αυτού υπό το πρίσμα των συμβολισμών αυτών.
Γνώριζαν τάχα οι μυθοπλάστες της αρχαιότητας σε ποιο βαθμό θα όριζε ο Αχελώος το πεπρωμένο της σύγχρονης Ελλάδας του τέλους του 20ου αιώνα ? Είναι βέβαιο πώς όχι. Θα γνώριζαν όμως σίγουρα και εκείνοι τη σημασία των υδάτινων πόρων για την ιστορία και την οικονομία ενός τόπου.

Η εκτροπή του ποταμού Αχελώου παρακολούθησε στα τελευταία χρόνια την εξέλιξη της νομοθεσίας των υδάτινων πόρων
Το περιεχόμενο του νομοθετικού πλαισίου των υδάτινων πόρων καθορίστηκε αρχικά σε διεθνές επίπεδο. Ο Ευρωπαϊκός Χάρτης για τα νερά που υπογράφηκε το 1968 στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης έθεσε για πρώτη φορά τις γενικές αρχές της βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων, αναδεικνύοντας τη σημασία της ποιοτικής διάστασης των υδάτων, το χαρακτήρα του νερού ως κοινού οικολογικού αγαθού του οποίου η χρήση πρέπει να είναι λελογισμένη και ισοδίκαιη κ.λπ. Παράλληλα, εξεδόθησαν μια σειρά κοινοτικών οδηγιών σχετικά με την ποιότητα και την ποσότητα των επιφανειακών και υπογείων υδάτων.
Στην Ελλάδα η πρώτη προσπάθεια για νομοθετική ρύθμιση της διαχείρισης των υδατικών πόρων έγινε με το ν. 1650/1986, στο άρθρο 9 του οποίου ορίζεται ότι με πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου καθορίζονται οι τιμές των παραμέτρων ποιότητας νερών και οι μέθοδοι δειγματοληψίας και ανάλυσης αυτών των παραμέτρων. Στο άρθρο 10 του ιδίου νόμου προβλέπεται ότι με κοινή υπουργική απόφαση επιβάλλονται σε υφιστάμενα ή σε νέα έργα και δραστηριότητες, καθώς και σε κάθε άλλη δραστηριότητα που είναι πιθανό να υποβαθμίσει τα νερά, κατά κατηγορία και περιοχή, περιορισμοί και μέτρα για την προστασία τους. Βάσει δε των εξουσιοδοτικών αυτών διατάξεων εξεδόθησαν υπουργικές αποφάσεις που ενσωμάτωσαν τις προαναφερθείσες κοινοτικές οδηγίες.
Ένα χρόνο αργότερα, δημοσιεύθηκε ο ν. 1739/1987 , που αποτέλεσε την πρώτη ολοκληρωμένη προσπάθεια θεσπίσεως ενός συστήματος ορθολογικής διαχείρισης των υδατικών πόρων (παρακάτω ΙΙ). Στο νόμο αυτό γίνεται μια σοβαρή και ολοκληρωμένη προσπάθεια να ενταχθεί η διαχείριση των υδατικών πόρων στον συνολικό αναπτυξιακό προγραμματισμό της χώρας, χωρίς όμως να παραμελείται και η περιβαλλοντική της διάσταση. Όπως όμως προαναφέρθηκε, τα τελευταία χρόνια έχουν ανακύψει τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε εθνικό επίπεδο σοβαρά προβλήματα σχετικά με τους υπάρχοντες υδατικούς πόρους, με αποτέλεσμα η οικονομική τους εκμετάλλευση να περάσει σε δεύτερη μοίρα και να στραφεί η προσοχή στην προστασία τους και την διατήρησή τους (παρακάτω ΙΙΙ). Η αλλαγή αυτή αποτυπώθηκε νομοθετικά κατ’ αρχάς στο πλαίσιο του κοινοτικού δικαίου με την έκδοση της οδηγίας 2000/60/ΕΚ για τα ύδατα, η οποία στην συνέχεια ενσωματώθηκε στο εσωτερικό δίκαιο με το ν. 3199/2003. Παρ’ όλες τις προαναφερθείσες ιδιαιτερότητες της χώρας μας σχετικά με την διαχείριση των υδατικών πόρων, η Ελλάδα φάνηκε συνεπής στις κοινοτικές υποχρεώσεις της και ενσωμάτωσε έγκαιρα την οδηγία 2000/60 με το ν. 3199/2003.
Με τον νέο νόμο η γενική αρμοδιότητα για την διαχείριση των υδατικών πόρων περνάει από το Υπουργείο Ανάπτυξης στο ΥΠΕΧΩΔΕ, επαναλαμβάνεται η υποχρέωση έκδοσης αδείας για κάθε έργο αξιοποίησης υδατικών πόρων και προβλέπεται η ουσιαστική συμμετοχή του κοινού στις διαδικασίες προστασίας και διαχείρισης των υδάτων και ιδίως στη διαδικασία εκπόνησης, ενημέρωσης και αναθεώρησης των Σχεδίων Διαχείρισης. Κατά τα λοιπά, ο νέος νόμος παραπέμπει στην έκδοση εκτελεστικών πράξεων, προκειμένου να μεταφερθούν και οι υπόλοιπες απαιτήσεις τις οδηγίας.
Γενικά, ο ν. 3199/2003 ενσωματώνει στο εσωτερικό δίκαιο κάποιες μόνο από τις ρυθμίσεις της οδηγίας και αυτές όχι στο σύνολό τους, γεγονός που τον καθιστά ανακόλουθο και αποσπασματικό και δημιουργεί προβλήματα κατά την εφαρμογή του τόσο σε σχέση με τις απαιτήσεις του κοινοτικού δικαίου όσο και σε σχέση με τις ήδη υπάρχουσες ρυθμίσεις του εσωτερικού δικαίου και ιδίως με τις διατάξεις του ν. 1739/1987.
Η ανεπάρκεια του νέου νόμου σε σχέση με τις απαιτήσεις του κοινοτικού δικαίου δεν άργησε να φανεί. Ύστερα από αυτεπάγγελτη έρευνα, η Επιτροπή εξέδωσε την υπ’ αριθμ. 2005/2226 αιτιολογημένη γνώμη της σύμφωνα με την οποία ο ν. 3199/2003 ενσωμάτωσε πλημμελώς την Οδηγίας 2000/60/ΕΚ στο ελληνικό εσωτερικό δίκαιο, μεταξύ άλλων, διότι: α) παρέλειψε να μεταφέρει μια σειρά σημαντικών για την εφαρμογή της οδηγίας ορισμών, β) παρέλειψε να μεταφέρει τους προβλεπόμενους από την οδηγία περιβαλλοντικούς στόχους, γ) δεν έχουν εκδοθεί οι αναγκαίες εκτελεστικές διατάξεις για τον καθορισμό των χαρακτηριστικών της περιοχής λεκάνης απορροής ποταμού, για την ανάκτηση κόστους για υπηρεσίες ύδατος και για τον αναλυτικό καθορισμό του περιεχομένου των προγραμμάτων μέτρων και των σχεδίων διαχείρισης, και δ) δεν έχει προβλεφθεί ολοκληρωμένη διαδικασία ενημέρωσης και διαβούλευσης για το σχέδιο διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού.

Με την απόφαση 1688/2005 του Συμβουλίου της Επικρατείας ακυρώθηκε και η επόμενη σειρά υπουργικών αποφάσεων έγκρισης περιβαλλοντικών όρων του έργου της Εκτροπής του Αχελώου. Με την απόφαση αυτή κρίθηκε, βάσει των τότε ισχυουσών διατάξεων του νόμου 1739/1987 (ΦΕΚ Α΄ 201/20.11.1987) και της οδηγίας 2000/60, ότι, σύμφωνα με την αρχή της βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων, η εκτέλεση έργου αξιοποίησης υδάτινων πόρων επιτρέπεται μόνον εφόσον αυτό εντάσσεται σε πρόγραμμα βιώσιμης ανάπτυξης υδάτινων πόρων. Πλην όμως, τα επίμαχα έργα ουδέποτε εντάχθηκαν σε πρόγραμμα διαχείρισης υδάτινων πόρων, το οποίο άλλωστε δεν είχε καταρτισθεί. Συνεπεία της εν λόγω ακυρωτικής αποφάσεως, το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε επίσης, με την απόφαση 1186/2006, την απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος της 18ης Μαρτίου 2005, με την οποία εγκρίθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού για το έργο «Αποπεράτωση Φράγματος Συκιάς». Ως λύση στο ζήτημα εμφανίσθηκε νέα νομοθετική ρύθμιση τα 2006.
Εν συνεχεία, στις 2 Αυγούστου 2006, εκδόθηκε ο νόμος 3481/2006 (ΦΕΚ Α΄ 162/2.8.2006) του οποίου τα άρθρα 9 και 13, που αφορούσαν την έγκριση του επίμαχου στην κύρια δίκη σχεδίου, κατατέθηκαν στο ελληνικό κοινοβούλιο ως τροπολογία στις 6 Ιουλίου 2006. Κατά το άρθρο 9 του νόμου αυτού, έως την έγκριση του Εθνικού Προγράμματος Διαχείρισης και Προστασίας του υδατικού δυναμικού της χώρας και των Σχεδίων Διαχείρισης των Περιφερειών, μπορούν να εγκρίνονται Σχέδια Διαχείρισης των υδάτων συγκεκριμένης λεκάνης απορροής ποταμού και επιτρέπεται η μεταφορά ύδατος σε άλλη λεκάνη, τα σχέδια δε αυτά, προκειμένου για έργα μεγάλης κλίμακας ή εθνικής σημασίας, εγκρίνονται με νόμο. Με το άρθρο 13 του νόμου 3481/2006, αφενός, τα συναφή με το επίμαχο σχέδιο έργα χαρακτηρίσθηκαν ως έργα μεγάλης κλίμακας και εθνικής σημασίας και, αφετέρου, εγκρίθηκε το Σχέδιο Διαχείρισης των λεκανών απορροής των ποταμών Αχελώου και Πηνειού, καθώς και οι περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή και λειτουργία των επίμαχων έργων.
Κατά το άρθρο 13, παράγραφος 4, του νόμου 3481/2006, επιτρέπεται, σύμφωνα με το σχέδιο διαχείρισης και τους περιβαλλοντικούς όρους που έχουν εγκριθεί κατά την παράγραφο 3, η λειτουργία ή η ολοκλήρωση της κατασκευής των δημοσίων έργων και των έργων της εταιρείας Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ), τα οποία δημοπρατήθηκαν και κατασκευάσθηκαν ή βρίσκονται στο στάδιο κατασκευής και αφορούν έργα εκτροπής του άνω ρου του ποταμού Αχελώου προς τη Θεσσαλία και έργα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Βάσει της τελευταίας αυτής διατάξεως, δόθηκε στην ανάδοχο εταιρεία εντολή να συνεχίσει τις εργασίες που είχαν διακοπεί μετά την έκδοση της αποφάσεως περί ακυρώσεως της αναθέσεως του έργου .
Ενοψει της τελευταίας αυτής διάταξης της παρ. 4 του άθρ. 13 του ν. 3481/2006 δόθηκε εντολή στον ανάδοχο να συνεχίσει τις εργασίες που είχαν διακοπεί προσωρινά μετά την ΣτΕ 1186/2006 ακυρωτική απόφαση.

Ο Αχελώος με την ΣτΕ 3053/2009 πήρε εισιτήριο για το ΔΕΕ με σειρά προδικαστικών ερωτημάτων. . Ταξίδεψε στο Λουξεμβούργο και μετά την απόφαση του ΔΕΕ C 43/10 που εκδόθηκε το Σεπτέμβριο του 2012 επέστρεψε στο Αρσάκειο όπου και παίχθηκε το τελευταίο επεισόδιο του έργου- συμβόλου της νεοελληνικής πραγματικότητας σε εποχές Μνημονίου και όταν τα ΚΠΣ ήταν πιά παρελθόν με την έκδοση της ΣτΕ 26/2014.
Το ταξείδι αυτό ολοκληρώθηκε με την έκδοση μιας απόφασης του ΔΕΕ που δημοσιεύουμε εδώ καθώς και με την επιστροφή στο ΣτΕ οπότε εκδόθηκε η απόφαση της Ολομέλειας 26/2014.
Τα Νομικά Νέα έχουν την τιμή και τη χαρά να δημοσιεύουν την απόφαση αυτή έγκαιρα και παράλληλα παραθέτουν στους αναγνώστες τους ένα μικρό αφιέρωμα για τη νομολογία αυτή ΕΔΩ
Καλή ανάγνωση!

Σπυρίδων Παπαγιαννάκης Κριτική αξιολόγηση του σχεδίου της εκτροπής του ποταμού Αχελώου στη Θεσσαλική πεδιάδα.

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ
ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ
ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ – ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ
ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ & ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ



Mάθημα: Περιβαλλοντικές συνιστώσες του σχεδιασμού

και της οικιστικής ανάπτυξης



Υπεύθυνος μαθήματος: Ι. Πολύζος - Τ. Κοσμάκη

Διδακτική ομάδα: Ι. Πολύζος - Τ. Κοσμάκη – Σ. Μαυρομμάτη


Εκπόνηση εργασίας: Σπυρίδων Παπαγιαννάκης


ΑΘΗΝΑ 2010

Κριτική αξιολόγηση του σχεδίου της εκτροπής του ποταμού
Αχελώου στη Θεσσαλική πεδιάδα.


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ.......................................................................................................3
Αντικείμενο της Εργασίας...............................................................................4
Υπόθεση εργασίας...........................................................................................4
Μεθοδολογία...................................................................................................4
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ............................................................6
1.1 Ο Αχελώος και η ευρύτερη περιοχή αναφοράς του έργου.......................6
1.2 Σύντομη γεωγραφική – τεχνική περιγραφή των έργων της επικρατούσας
λύσης (600 εκ. μ3) της μερικής εκτροπής.......................................................9
1.3 Σκοπιμότητα του έργου (ΜΠΕ 1995 – εκτροπή 600 x 106 μ3).............12
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ....................................................................13
2.1 Το φυσικό περιβάλλον............................................................................13
2.2 Ιστορικό και πολιτιστικό περιβάλλον.....................................................16
2.3 Συνοπτική παρουσίαση των κοινωνικών – οικονομικών
χαρακτηριστικών της ευρύτερης περιοχής του έργου της εκτροπής............17
2.4 Μεσοχώρα – Αρματολικό (οικισμοί που κατακλύζονται)......................19
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ – ΣτΕ – Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΣΗΜΕΡΑ.........................................................................................................22
3.1 Σύντομη ιστορική αναδρομή του έργου της εκτροπής του Αχελώου.....22
3.2 Επισκόπηση των κυριότερων αποφάσεων του ΣτΕ................................30
3.3 Η Κατάσταση σήμερα – εξελίξεις στο μέλλον.......................................32
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ...............................................34
4.1 Σύντομη αναφορά στο νομοθετικό πλαίσιο για το περιβάλλον, την
προστασία και διαχείριση των υδάτων..........................................................34
4.2 Σύντομη Αναφορά στο νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία της
πολιτιστικής κληρονομιάς.............................................................................40
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ..........42
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.............................................................................................50
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ................................................................................................56
ΠΕΡΙΛΗΨΗ



Με γνώμονα την αειφορική διαχείριση και προστασία των υδάτινων
πόρων η παρούσα εργασία επιχειρεί μια κριτική αξιολόγηση του σχεδίου
εκτροπής του ποταμού Αχελώου στη Θεσσαλική πεδιάδα.

Η αρχική σύλληψη της ιδέας για την εκτροπή του Αχελώου ποταμού
στη Θεσσαλική πεδιάδα χρονολογείται από τη δεκαετία του 1920 και αποτελεί
ένα από τα μεγαλύτερα και πιο πολύπλοκα τεχνικά έργα της χώρας. Από τη
μέχρι σήμερα πορεία του εγχειρήματος το έργο της εκτροπής αναδείχθηκε σε
εξέχον παράδειγμα κατασπατάλησης πόρων σε έργα αντιοικονομικά,
αντικοινωνικά και με βαρύτατες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Από τη μια
προέβαλε την ανάγκη για αειφόρο χρήση των φυσικών πόρων και από την
άλλη το απηρχαιωμένο, αναχρονιστικό και αδιέξοδο αναπτυξιακό μοντέλο,
που εκπροσωπούν φαραωνικά έργα σαν αυτό. Στις διαπιστώσεις αυτές πρέπει
να προστεθούν και οι πολιτικές διαστάσεις που έχει το έργο για όλες τις
κυβερνήσεις που το διαχειρίστηκαν καθώς και οι νομικές, με αποκορύφωμα
την τελευταία απόφαση του ΣτΕ η οποία στρέφεται ευθέως κατά του νόμου
«Σουφλιά» (Ν. 3481/2006) θέτοντας σε αμφιβολία τη δυνατότητα της
Πολιτείας να καταστρατηγεί τις αποφάσεις των δικαστηρίων και να «περνάει»
με νόμο έργα.

Η όποια λύση του προβλήματος της έλλειψης των υδατικών πόρων
εκτός Θεσσαλίας θα έπρεπε να εξετασθεί μόνο αφού πρώτα θα είχαν
εφαρμοσθεί όλα τα αναγκαία μέτρα για την εξοικονόμηση νερού,
(αναδιάρθρωση καλλιεργειών, αγρανάπαυση, αλλαγή τρόπου ποτίσματος) και
θα είχαν υλοποιηθεί όλα τα δυνατά έργα (φράγματα, εγγειοβελτιωτικά έργα
κ.λπ.) εντός της λεκάνης απορροής του Θεσσαλικού κάμπου. Όποια
μεθοδολογία να χρησιμοποιήσει κανείς για την αξιολόγηση του έργου, όσο
άρτια επιστημονική κατάρτιση και να διαθέτει, αρκεί και μόνο η χρήση της
κοινής λογικής για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η εκτροπή προωθείται
καθαρά για πολιτικούς λόγους και ότι θα έχει τεράστιες αρνητικές
επιπτώσεις στο περιβάλλον φυσικό και ανθρωπογενές.

Δυστυχώς στο μεγαλύτερο βαθμό μόνο η «εκτροπή της λογικής»
μπορεί να δικαιολογήσει το εγχείρημα της εκτροπής του Αχελώου ποταμού
στη Θεσσαλική πεδιάδα.


ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Αντικείμενο της Εργασίας

Η αναπτυξιακή πολιτική που πάγια ακολουθείται στην χώρα μας (και
όχι μόνο) ταυτίζει την ανάπτυξη κυρίως με μεγαλεπήβολα έργα πολιτικού
μηχανικού, στην λογική της μεγιστοποίησης του οικονομικού κέρδους και του
πολιτικού οφέλους αδιαφορώντας για τις αρνητικές συνέπειες στο φυσικό και
ανθρωπογενές περιβάλλον. Η εκτροπή του Αχελώου από τη μέχρι σήμερα
πορεία του εγχειρήματος αναδείχθηκε σε εξέχον παράδειγμα κατασπατάλησης
πόρων σε έργα αντιοικονομικά, αντικοινωνικά και με βαρύτατες
περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

 Με γνώμονα την αειφορική διαχείριση και προστασία των υδάτινων
πόρων επιχειρείται η κριτική αξιολόγηση του σχεδίου εκτροπής του ποταμού
Αχελώου στη Θεσσαλική πεδιάδα.


Υπόθεση εργασίας


Τα προβλήματα που δημιουργούνται λόγω της ανεπάρκειας υδάτινων
αποθεμάτων, συνήθως οφείλονται περισσότερο σε κοινωνικοοικονομικές
αιτίες, παρά στην έλλειψη φυσικών πόρων και συνδέονται κυρίως με σπάταλη
και καταχρηστική κατανάλωση νερού. Η εύκολη λύση με την άκριτη μεταφορά
υδάτινων πόρων από μια λεκάνη απορροής σε μια άλλη, συνήθως βασίζεται σε
φιλόδοξα μοντέλα μη βιώσιμης ανάπτυξης που υπαγορεύονται από πολιτικά
και οικονομικά συμφέροντα.



Μεθοδολογία


Η μεθοδολογική προσέγγιση που ακολουθείται αναλύεται σε 5 στάδια:



Πρώτο στάδιο:

• Ο Αχελώος και η ευρύτερη περιοχή του έργου της εκτροπής.


• Σύντομη γεωγραφική – τεχνική περιγραφή των έργων.


• Σκοπιμότητα του έργου της εκτροπής.




Δεύτερο στάδιο:

• Το φυσικό περιβάλλον.


• Ιστορικό και πολιτιστικό περιβάλλον.


• Κοινωνικά – οικονομικά χαρακτηριστικά της ευρύτερης περιοχής.





• Μεσοχώρα – Αρματολικό (οικισμοί που κατακλύζονται).




Τρίτο στάδιο:

• Ιστορική αναδρομή του έργου της εκτροπής του Αχελώου.


• Επισκόπηση των κυριότερων αποφάσεων του ΣτΕ.


• Η κατάσταση σήμερα – εξελίξεις στο μέλλον.




Τέταρτο στάδιο:

• Σύντομη αναφορά στο νομοθετικό πλαίσιο για το περιβάλλον, την
πολιτιστική κληρονομιά και την προστασία και διαχείριση των υδάτων.




Πέμπτο στάδιο:

• Κριτική αξιολόγηση – Συμπεράσματα.

Πηγές:

-Δευτερογενείς πηγές (κείμενα, φωτογραφίες, πρακτικά συνεδρίων, άρθρα,
βιβλία αλλά και επίσημα στοιχεία από μελέτες, αποφάσεις του ΣτΕ και ΦΕΚ).

-Επιτόπιες επισκέψεις στην ευρύτερη περιοχή της εκτροπής.


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ


1.1 Ο Αχελώος και η ευρύτερη περιοχή αναφοράς του έργου


Το εγχείρημα της εκτροπής του Αχελώου στη Θεσσαλική πεδιάδα
αποτελεί ένα μεγάλο και πολυσύνθετο τεχνικό έργο, η κατασκευή και
λειτουργία του οποίου θα επηρεάσει έναν ευρύ γεωγραφικό χώρο που
περιλαμβάνει την περιφέρεια Θεσσαλίας, το νομό Αιτωλοακαρνανίας και ένα
μεγάλο μέρος της οροσειράς της νότιας Πίνδου. Είναι προφανές ότι οι
επιπτώσεις από την κατασκευή και λειτουργία του έργου στο φυσικό και
ανθρωπογενές περιβάλλον, στα υδρολογικά και υδρογεωλογικά δεδομένα,
στην οικονομική , κοινωνική και πολιτιστική δομή της παραπάνω περιοχής θα
είναι πολύπλοκες και πολυσύνθετες.

Οι αρχαίοι έλληνες
είχαν θεοποιήσει τον ποταμό
Αχελώο και πίστευαν ότι ήταν
ο πατέρας όλων των ρεόντων
υδάτων. Στη μυθολογία
γνωστή είναι η αναμέτρηση
του ποτάμιου θεού Αχελώου
με τον ημίθεο Ηρακλή για
χάρη της Δηιάνειρας, κόρης
του βασιλιά της Ακαρνανίας
Οινέα.

Ο Αχελώος είναι ο
μεγαλύτερος σε παροχή νερού
και δεύτερος μεγαλύτερος
ποταμός από τα ποτάμια που πηγάζουν και ρέουν εξολοκλήρου σε Ελληνικό
έδαφος και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ποτάμια οικοσυστήματα της
χώρας.

Πηγάζει από την οροσειρά της Πίνδου στα σύνορα Θεσσαλίας -
Ηπείρου και συγκεκριμένα από το όρος Περιστέρι(Λάκμων) σε ύψος 1800
μέτρων. Έχει μήκος 220 χιλιόμετρα περίπου και γενική κατεύθυνση από βορρά
προς νότο τέμνοντας την οροσειρά της Πίνδου. Η συνολική έκταση της
λεκάνης απορροής του Αχελώου ανέρχεται σε 4860 km2 .




Κατά την διαδρομή του διασχίζει το νομό Τρικάλων και διέρχεται από
τα όρια των νομών Καρδίτσας και Άρτας, τα όρια των νομών Ευρυτανίας και
Αιτωλοακαρνανίας και στη συνέχεια αφού διασχίσει στην πεδιάδα του
Αγρινίου στρέφεται προς τα Δ.-ΝΔ. και εκβάλει στο Ιόνιο πέλαγος (Εχινάδες
Νήσοι) κοντά στο Μεσολόγγι.

Η υψηλή αισθητική αξία και η πλούσια χλωρίδα και πανίδα
χαρακτηρίζουν το τοπίο του ποταμού. Το άνω τμήμα του είναι ορεινό, με
έντονο ανάγλυφο, πολλαπλές πτυχώσεις, και πυκνό υδρογραφικό δίκτυο ενώ
στο μέσο και κάτω τμήμα του το τοπίο εναλλάσσεται μεταξύ ορεινού,
ημιορεινού και πεδινού.

Η κοιλάδα του Αχελώου (GR 2110005) εντάσσεται στο δίκτυο
«NATURA 2000» και το σύμπλεγμα των εκβολών του Αχελώου μαζί με τις
λιμνοθάλασσες Μεσολογγίου-Αιτωλικού ως περιοχές μεγάλης οικολογικής και
αισθητικής αξίας προστατεύονται από τη διεθνή σύμβαση RAMSAR.


Οι κυριότεροι παραπόταμοι του Αχελώου είναι ο Αγραφιώτικος, ο
Ταυρωπός (ή Μέγδοβας) και ο Τρικεριώτης.

 Κατά μήκος του ποταμού έχουν κατασκευασθεί από την ΔΕΗ και είναι σε
λειτουργία τα υδροηλεκτρικά έργα των Κρεμαστών (ωφέλιμη χωρητικότητα
3.300 x 106 μ3 ) του Καστρακίου με (ωφέλιμη χωρητικότητα 220 x 106 μ3 ) και
του Στράτου (ωφέλιμη χωρητικότητα 11 x 106 μ3 ). Έχει επίσης ολοκληρωθεί η
κατασκευή του φράγματος της Μεσοχώρας (ωφέλιμη χωρητικότητα 228 x 106
μ3), ενώ έχει ξεκινήσει η κατασκευή του φράγματος της Συκιάς (ωφέλιμη
χωρητικότητα 440 x 106 μ3). Το φράγμα της Μεσοχώρας και της Συκιάς
εντάσσονται στο συνολικό εγχείρημα της εκτροπής (600 x 106 μ3) ποσότητας
νερού μέσω σήραγγας προς τη θεσσαλική πεδιάδα. Στον Ταυρωπό
(παραπόταμος του Αχελώου) έχει ήδη κατασκευασθεί το ομώνυμο φράγμα με
ωφέλιμη χωρητικότητα 300 x 106 μ3.



1.2 Σύντομη γεωγραφική – τεχνική περιγραφή των έργων της
επικρατούσας λύσης (600 εκ. μ3) της μερικής εκτροπής



 Τα έργα μερικής «μικρής ή οικολογικής» εκτροπής μέρους των υδάτων
(600 εκ. κυβικά μέτρα) του ποταμού Αχελώου προς τη Θεσσαλία
αναπτύσσονται στο μεγαλύτερο μέρος τους στην ορεινή Νότια Πίνδο, σε μια
ζώνη που εκτείνεται από ανάντη των οικισμών Μεσοχώρας και Αρματωλικού
(οικισμοί που κατακλύζονται) του νομού Τρικάλων μέχρι και τη θέση του
φράγματος της Συκιάς, που βρίσκεται πλησίον του οικισμού Πετρωτού στα
σύνορα των νομών Άρτας και Καρδίτσας. Στη ζώνη αυτή αναπτύσσονται τα
φράγματα Μεσοχώρας και Συκιάς, οι αντίστοιχοι ταμιευτήρες τους, η σήραγγα
προσαγωγής Μεσοχώρας-Γλύστρας και οι ΥΗΣ Γλύστρας και ΥΗΕ Συκιάς.
Μεταξύ ΥΗΣ Γλύστρας και ΥΗΕ Συκιάς βρίσκεται η μονή Αγ. Γεωργίου
Μυροφύλλου Τρικάλων, για την προστασία της οποίας από την κατάκλυση
προβλέπεται (ΜΠΕ 2002) η κατασκευή, περιμετρικά της, προστατευτικού
αναχώματος ύψους 15 μ.. Κοντά στον οικισμό Πετρωτό ξεκινά η σήραγγα
εκτροπής του Αχελώου προς τη Θεσσαλία, η οποία διασχίζει σχεδόν κάθετα
την οροσειρά της Πίνδου και εξέρχεται κοντά στον οικισμό Πευκόφυτο του
Νομού Καρδίτσας. Εντός των ορίων του Νομού Καρδίτσας αναπτύσσονται ο
ΥΗΣ Πευκοφύτου (πλησίον του ομώνυμου οικισμού) και η αναρρυθμιστική
δεξαμενή και ο μικρός ΥΗΣ Μαυροματίου (πλησίον του ομώνυμου οικισμού).
Τέλος, για τη διανομή και αξιοποίηση του νερού που θα εκτρέπεται στο
θεσσαλικό κάμπο προβλέπονται έργα συμπλήρωσης και βελτίωσης των
αρδεύσεων - έργα πεδιάδας -, κόστους 305,94 δις δρχ., σύμφωνα με τη
Συνολική Μελέτη Οικονομικής Σκοπιμότητας του έργου (1997), τα οποία,
όμως, στην ΜΠΕ του 1995 δεν εξετάζονται.



Αναλυτικότερα τα έργα που προβλέπονται είναι:


• Φράγμα και ταμιευτήρας Μεσοχώρας: ύψος φράγματος 150μ., με
Ανωτάτη Στάθμη Λίμνης (Α.Σ.Λ.) +770,0 μ., ωφέλιμο όγκο ταμιευτήρα 228
x 106 m3, με σταθμό παραγωγής στη Γλύστρα. Η λειτουργία του ΥΗΕ
Μεσοχώρας είναι αμιγώς ενεργειακή και δεν συνεισφέρει στις ανάγκες της
εκτροπής ούτε επηρεάζεται από αυτή. Στον εκκενωτή πυθμένα του ΥΗΕ
λειτουργεί μικρός ΥΗΣ για την εξασφάλιση συνεχούς οικολογικής παροχής
1,5 m3/s.).


• Σήραγγα προσαγωγής Μεσοχώρας –Γλύστρας: 7,4 χλμ.


• ΥΗΣ Γλύστρας: δύο μονάδες ισχύος 2 x 80 MW και ετήσια συνολική
παραγόμενη ενέργεια 362 GWh.

 Τα παραπάνω έργα έχουν ολοκληρωθεί από την ΔΕΗ και δεν επηρεάζουν
την εκτροπή η οποία πραγματοποιείται από τον κατάντη ταμιευτήρα της
Συκιάς.

• Φράγμα, ταμιευτήρας και ΥΗΣ Συκιάς: ύψος φράγματος 145 μ., με
Α.Σ.Λ. + 545,0 μ. αντί της αρχικής +550,0 μ., ώστε να μειωθεί σε 15 μ. το
ύψος του αναχώματος προστασίας της Μονής Αγ. Γεωργίου Μυροφύλλου,
ωφέλιμος όγκος ταμιευτήρα 440 x 106 m3. Ο ΥΗΣ Συκιάς λειτουργεί με δύο
μονάδες ισχύος 2 x 60 MW και παράγει συνολική ετήσια ενέργεια 283,1
GWh. Ο μικρός ΥΗΣ στον εκκενωτή πυθμένα λειτουργεί με οικολογική
παροχή 5 m3/s. Ο ταμιευτήρας του ΥΗΕ Συκιάς τροφοδοτεί τη σήραγγα
εκτροπής προς τη Θεσσαλία, με ετήσιο όγκο εκτρεπόμενου νερού προς
Θεσσαλία 600 x 106 m3 .

• Σήραγγα εκτροπής Αχελώου: μήκος 17,5 χλμ., διάμετρος 6 μ., υψόμετρο
εισόδου +470,0 μ. και εξόδου +433,50 μ. προς Θεσσαλία (Συκιά-
Πευκόφυτο) με υδροληψία από ταμιευτήρα Συκιάς.






• Δύο οδοί μήκους 1.000 μ. και 1.500 μ., με αφετηρία την Ε.Ο. Μουζακίου -
Αργιθέας και πέρας τη θέση εισόδου και συναρμολογήσεως του ΤΒΜ και
την είσοδο της σήραγγας αερισμού του φρέατος αναπλάσεως αντίστοιχα,
καθώς και χώροι εργοταξιακών εγκαταστάσεων.


• ΥΗΣ Πευκοφύτου στην έξοδο της σήραγγας εκτροπής, με Α.Σ.Λ. +260,0 μ.
και ΥΗΣ δύο μονάδων 2 x 80 MW και συνολική ετήσια παραγωγή
ενέργειας 377 GWh.

• Αναρρυθμιστική δεξαμενή (αρδευτική χρήση) και μικρός ΥΗΣ
Μαυρομματίου: χωμάτινο ανάχωμα ύψους 25 μ., εγκατεστημένη ισχύς 20
MW.


• Έργα συμπλήρωσης άρδευσης της Θεσσαλικής πεδιάδας


1.3 Σκοπιμότητα του έργου (ΜΠΕ 1995 – εκτροπή 600 x 106 μ3)


Το έργο της εκτροπής σύμφωνα με την ΜΠΕ του 1995 χαρακτηρίζεται ως
έργο πολλαπλής σκοπιμότητας. Οι κυριότερες πλευρές της είναι:


• .Παραγωγή ΥΗ ενέργειας κατά τη μεταφορά του νερού του Αχελώου
από τη νότια Πίνδο στα χαμηλά υψόμετρα της Θεσσαλίας.
Δευτερευόντως, επειδή μεγάλο μέρος των εισρεουσών ποσοτήτων θα
υποκαταστήσει αντλούμενο νερό από γεωτρήσεις μεγάλου βάθους, θα
υπάρξει και εξοικονόμηση ενέργειας.


• .Παροχή νερού για ύδρευση οικιστικών συγκροτημάτων.
Πρωτεύουσας σημασίας είναι η εξασφάλιση ποσοτήτων νερού για
ύδρευση, άμεσα ή έμμεσα, μεγάλων οικιστικών συγκροτημάτων (Βόλου
και Λάρισας) και μικρότερων κοινοτήτων οι οποίες αντιμετωπίζουν
προβλήματα υδροδότησης, είτε ποσοτικά είτε ποιοτικά.


• .Παροχή νερού για άρδευση. Κύριο στόχο αποτελεί μια ευρύτερη
περιοχή της Θεσσαλικής πεδιάδας, έκτασης περίπου 2,4 εκατ. στρ., η
οποία αρδεύεται σήμερα πλημμελώς, με γεωτρήσεις συνεχώς
αυξανόμενου βάθους και μειωμένης παροχής. Αναμένεται ότι με τα
νερά της εκτροπής θα υπάρξει σημαντική υποκατάσταση υπογείων
υδάτων με επιφανειακά πλέον νερά, τα οποία θα καλύπτουν τις
αρδευτικές ανάγκες τμήματος της ως άνω περιοχής.


• Οικολογική σκοπιμότητα. Η εντατική εκμετάλλευση των υπογείων
νερών της Θεσσαλίας και της θερινής απορροής του Πηνειού για την
άρδευση του κάμπου έχει υποβιβάσει επικίνδυνα τόσο την ποσότητα
όσο και την ποιότητα των υπογείων υδροφοριών (υφαλμύρωση στην
περιοχή Κάρλας και Πηνειού, καθιζήσεις στον Ριζόμυλο) και έχει
ξεράνει τα φυσικά ρέματα, συμπεριλαμβανομένου και του Πηνειού, του
οποίου η θερινή παροχή σχεδόν μηδενίζεται, με επιπτώσεις στο ποτάμιο
οικοσύστημα και στη δυνατότητα αποκαθαρισμού των επιφανειακών
αποδεκτών που δέχονται μεγάλα ρυπαντικά φορτία αστικής, αγροτικής
και αγροτοβιομηχανικής προελεύσεως. Επίσης, η εντατική
εκμετάλλευση του υπογείου υδροφορέα, έχει συντελέσει στην
εξαφάνιση πολλών πηγών και μικρολιμνών. Αναμένεται ότι η
επιφανειακή διάθεση των εκτρεπομένων ποσοτήτων δια της κοίτης του
Πηνειού θα περιορίσει τις άνω αρνητικές επιπτώσεις.


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ



2.1 Το φυσικό περιβάλλον


 Σε όλο το μήκος του ρου του Αχελώου υπάρχουν πολλά και αξιόλογα
στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος.

Η περιοχή του άνω ρου το Αχελώου περιλαμβάνει μεικτά δάση με
παραποτάμια βλάστηση, αλπικά και υποαλπικά λιβάδια. Τα κυρίαρχα είδη των
δένδρων είναι η ελάτη(Abies borisii-regis) και η βελανιδιά(Quercus cerris). Η
οικολογική σπουδαιότητα της περιοχής οφείλεται στο ότι περιλαμβάνει μεγάλη
ποικιλία οικοτόπων, οι
οποίοι βρίσκονται σε πολύ
καλή κατάσταση. Τα δάση
οξυάς, ελάτης και δρυός
διατηρούν τη δομή και τη
λειτουργία τους σε άριστο
επίπεδο. Ενδεικτική της
σπουδαιότητας της περιοχής
είναι η παρουσία πολλών
φυτικών και ζωικών ειδών
τα οποία είναι ενδημικά ή απθηλαστικά όπως η ρκούδα(rsus αrctos), η ΒίδραLutrα lutrα και ο
Αγριόγιδο (Rupicαprα rupicαprα bαlcαnicα), ο Λύκος (Canis lupus). Επίσης
συναντούνται και αρκετά είδη αρπακτικών πτηνών. Πλούσια επίσης είναι η
ιχθυοπανίδα της περιοχής ιδιαίτερα τα ρεόφιλα είδη. Σημαντική είναι η
παρουσία μεγάλων πληθυσμών άγριας πέστροφας.

δασωμένη χαράδρα και περι-
λαμβάνει τ τμήμα του ποαμού
Αχελώου, το οποίο καθορίζει τα
σύνορα μεταξύ των νομών Άρτας
και Τρικάλων και εκείνα μεταξύ
των νομών Άρτας και Καρδίτσας.
Κατά μήκος του ποταμού
υπάρχουν δάσημε Ιτιές (Salix
alba), Λεύκες (Populus nigra),
Κλήθρ (Alnus glutinosa) και

Φράξους(Fraxinus αngustifolia). Το παρόχθιο δάσος περιβάλλεται από μακκία
και φρυγανώδη βλάστηση. Κοντά στο χωριό Συκιά βρίσκεται το υπό
κατασκευή υδροηλεκτρικό φράγμα της Συκιάς που αποτελεί μέρος του έργου
της εκτροπής. Ένα σημαντικό τμήμα της περιοχής καλύπτεται από μικτό δάσος
δρυός (επικρατεί η Quercus frainetto), ενώ ένα μικρό τμήμα από το ελληνικό
ενδημικό έλατο(Abies borisii-regis). Το παρόχθιο δάσος καθώς και η υπόλοιπη
βλάστηση κατά μήκος της όχθης και της κοιλάδας του ποταμού είναι πολύ
σημαντικά για την προστασία του εδάφους από τη διάβρωση και την
κατολίσθηση, το σχηματισμό σημαντικών βιοτόπων για τα ζώα της περιοχής
(ειδικά για τη βίδρα και για πολλά είδη πουλιών), τη μείωση της ρύπανσης του
ποταμού, τη συγκράτηση των υλικών που μεταφέρει το ποτάμι και την άμεση ή
έμμεση βελτίωση του κλίματος στην ευρύτερη περιοχή. Η περιοχή αυτή
αποτελεί ένα από τα λίγα εναπομείναντα καταφύγια και είναι μεγάλης
σημασίας για την επιβίωση πολλών ζωικών ειδών που απειλούνται και
προστατεύονται σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες και την ελληνική
νομοθεσία. Στην περιοχή αυτή υπάρχει μια σημαντική αποικία από Όρνια
(Gyps fulvus), όπως επίσης και από αρπακτικά πουλιά όπως ο Χρυσαετός
(Aquila chrysaetos), ο Ασπροπάρης (Neophron percnopterus)κ.ά. Επίσης η
κοιλάδα του Αχελώου χρησιμοποιείται από πολλά μεταναστευτικά πουλιά ως
ενδιάμεσος σταθμός. Οι Βίδρες (Lutrα lutrα) απαντούνται και σε αυτή την
περιοχή παρατηρείτε επίσης και η παροδική παρουσία της καστανής
αρκούδας(Ursus αrctos).

Σημαντικό να αναφερθεί για την περιοχή αυτή είναι η εξαίρεση της περιοχής
«Κοιλάδα Αχελώου» από τον Κατάλογο των Περιοχών Ειδικής Προστασίας
(SPA) και το Δίκτυο Natura 2000 (GR2110003) και η ένταξη στη θέση της με
το ίδιο όνομα άλλης περιοχής (GR2110005). Η πρακτική αυτή της διοίκησης
ενέχει υποψίες μιας και σχεδόν το σύνολο της κατακλύζεται από την πλήρωση
του ταμιευτήρια της Συκιάς.

Η περιοχή του δέλτα του Αχελώου είναι ένα πολύπλοκο οικοσύστημα που
βρίσκεται στη δυτική Ελλάδα και αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς
υγροτόπους της χώρας και προστατεύεται από τη διεθνή σύμβαση RAMSAR.
Η χλωρίδα και η πανίδα της περιοχής παρουσιάζουν μεγάλη ιδιαιτερότητα
λόγω της έντονης παρουσίας και κυριαρχίας ειδών του υγρού στοιχείου. Η
θέση του δέλτα του Αχελώου αποτελεί σημαντικό μεταναστευτικό σταθμό. Τα
παραποτάμια δάση που εκτείνονται κατά μήκος του ποταμού περιλαμβάνουν
ποικιλία δένδρων όπως πλατάνια, λεύκες, ιτιές, φράξοι, καραγάτσια κ.ά.
Ιδιαίτερα σημαντικό τμήμα της περιοχής αποτελεί το μοναδικό στην Ελλάδα
αμιγέs δάσος φράξου (Fraxinus αngustifolia) που υπάρχει στην περιοχή του
Λεσινίου. Παρά την έντονη διαμόρφωση της γης, υπάρχουν ακόμη
εκτεταμένες περιοχές με αλμυρά έλη, αμμώδεις περιοχές και λασποτόπια.
Αυτές οι περιοχές έχουν τεράστιο ορνιθολογικό αλλά και γενικότερα
οικολογικό ενδιαφέρον. Ενδεικτικά αναφέρονται διάφορα είδη ορνιθοπανίδας
όπως: ο Αργυροπελεκάνος (Pelecannus crispus), η Λεπτομύτα (Numenius
tenuirostris), το Νεροχελίδονο(Glareola pratincola), ο Καλαμοκανάς
(Himantopus himantopus), η Αβοκέτα (Recurvirostra avosetta), ο
Λεπτόραμφος γλάρος (Larus genei), ο Αργυροτσικνιάς (Ergetta alba) ο
Κορμοράνος(Phalacrocorax carbo), ο Θαλασσαετός (Haliaeetus albicilla), ο
Χρυσαετός (Aquila chrysaetos).κ.ά.








Πηγή: Aναπτυξιακή Εταιρεία Αιτωλοακαρνανίας – ΕNVIPLAN
Γ. Θ. Τσεκούρας & Συνεργάτες (2004)



2.2 Ιστορικό και πολιτιστικό περιβάλλον



 Η Ιστορία της περιοχής ξεκινά από τους προϊστορικούς χρόνους,
συνεχίζεται στην κλασική και ρωμαϊκή περίοδο, στους βυζαντινούς χρόνους,
και περνά στην τουρκοκρατία όπου η περιοχή
διατήρησε σχετική αυτονομία μέχρι το 1882 όποτε
και γίνετε η προσάρτησή της στην υπόλοιπη
Ελλάδα. Η μακραίωνη αυτή ανθρώπινη παρουσία
στην περιοχή του Άνω Αχελώου έχει αφήσει μια
πλούσια πολιτιστική κληρονομιά. Πέτρινα γεφύρια,
μοναστήρια και εκκλησίες, νερόμυλοι, βρύσες,
μονοπάτια, τοποθεσίες, ιστορικοί χώροι, δείγματα
όλα εποχών με άλλη αισθητική αντίληψη και με
διαφορετική σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον,
προϊόντα ενός πολιτισμού αιώνων, ο οποίος
κατόρθωσε όχι απλά να επιβιώσει, αλλά να ανθίσει,
στις δύσκολες συνθήκες της Πίνδου, χωρίς να υπο-
βαθμίσει το φυσικό περιβάλλον. Πρόκειται για μνημεία ανυπολόγιστης αξίας,
μάρτυρες της Ιστορίας, σημεία του Χώρου, στα οποία επιζεί η Μνήμη και ο
Χρόνος, αποτυπωμένα στην ελληνική ψυχή μέσα από μύθους και τραγούδια.

Ενδεικτικά αναφέρονται οι εξής εκκλησίες: η Ιερά Μονή Αγ. Γεωργίου
Μυροφύλλου Τρικάλων, το Ιερό Ναό Αγ. Τριάδος Μεσοχώρας, την Ι. Μ. Αγ.
Παρασκευής (1762 μ.Χ.), η Ι. Μ.
Τιμίου Σταυρού Δολιανών, η Ι. Μ.
Ανταποδόσεως Κοιμήσεως Παλαιο-
χωρίου Γαρδικίου, η Ι. Μ. Αγ.
Κυριακής Νεράιδας Τρικάλων, η Ι.
Ν. Σωτήρος Λαφίνας, ο Ι. Ν. Αγ.
Γεωργίου Τερπνών Άρτας, ο Ι. Ν.
Αγ. Παρασκευής Σκαρπαρίου.

Επίσης ιδιαίτερα σημαντικές είναι
οι λιθόκτιστες γέφυρες, παλαιότερες
και νεότερες, που συνδέουν και
εξυπηρετούν τις κοντινές κοινότητες αλλά και πιο μακρινές περιοχές. (π.χ. η
τοξωτή γέφυρα Κορανοσίας (1241 μ.Χ.) που βρίσκεται στον Αρέντιο ποταμό,
η γέφυρα Καρυάς (13ος αιώνας), η κουτσογέφυρα Συκιάς, η γέφυρα
Χατζηπέτρου Μεσοχώρας (1894), η γέφυρα στη θέση Πετρωτό (13ος αιώνας).

 (Πηγή: www.eepf.gr/arthra

/ektropiacheloou_f116.html)

 (Πηγή: Aναπτυξιακή Εταιρεία Αιτωλοακαρνανίας –

ENVIPLAN Γ. Θ. Τσεκούρας & Συνεργάτες , 2004)



2.3 Συνοπτική παρουσίαση των κοινωνικών – οικονομικών
χαρακτηριστικών της ευρύτερης περιοχής του έργου της εκτροπής



• Η πληθυσμιακή εξέλιξη του Νομού Αιτωλοακαρνανίας χαρακτηρίζεται
από αρνητικούς ρυθμούς μεταβολής (-1,51%) κατά τη διάρκεια των
ετών 1991-2001 σε αντίθεση με την Περιφέρεια Θεσσαλίας (+2,63%)
και το σύνολο της χώρας.


• Ο παραγωγικός πληθυσμός (2001) του Νομού Αιτωλοακαρνανίας
(ηλικίας 15-64) είναι αρκετά χαμηλότερος (63,9%) από την αντίστοιχο
της περιφέρειας Θεσσαλίας (65,9%).


• Το ποσοστό ανεργίας του νομού Αιτωλοακαρνανίας (2001) είναι
υψηλότερο (12,7%) από το αντίστοιχο της περιφέρειας Θεσσαλίας
(10,8%). Αξιοσημείωτο είναι ότι στο νομό Αιτωλοακαρνανίας το
ποσοστό των ανέργων που είναι νέοι (7.093) είναι 66,4% σε σχέση με
το αντίστοιχο επίπεδο της χώρας (48,2%).


• Το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων του νομού Αιτωλοακαρνανίας
(2001) έχει αποφοιτήσει μόνο από το Δημοτικό σχολείο (64,7%),
ποσοστό μεγαλύτερο από κάθε άλλο νομό της περιοχής μελέτης και
πολύ υψηλότερο από αυτό της Περιφέρειας Θεσσαλίας (59,9%) και του
συνόλου της χώρας (54,4%). Το ποσοστό αναλφάβητων για το έτος
2001 είναι πολύ υψηλό (7,8%), σε σχέση με το αυτό της Περιφέρειας
Θεσσαλίας (6,5%) και του συνόλου της χώρας (3,6%)


• Από τους νομούς της περιοχής μελέτης, ο νομός Αιτωλοακαρνανίας
έχει το χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ το έτος 2001 (78% του
μέσου εθνικού).






Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2001 (ΕΣΥΕ) η περιοχή μελέτης είναι σαφώς
προσανατολισμένη στον πρωτογενή τομέα. Η συμβολή των δραστηριοτήτων
του πρωτογενή τομέα στο παραγόμενο προϊόν μειώνεται συνεχώς στη διάρκεια
των τελευταίων τριάντα ετών (1971-2001) όσον αφορά όλες τις χωρικές
ενότητες (σε επίπεδο νομών και συνόλου χώρας), διατηρώντας όμως συνεχώς
την πολύ υψηλότερη τιμή σε όλους τους νομούς της περιοχής μελέτης
συγκριτικά με το μέσο εθνικό όρο.



Με βάση τα κοινωνικοοικονομικά δεδομένα των επιμέρους χωρικών ενοτήτων
της περιοχής, διαπιστώνεται σχετική «υστέρηση» της Αιτωλοακαρνανίας.
Το γεγονός αυτό, καθώς επίσης και ο υψηλός βαθμός εξάρτησης του νομού
από τον πρωτογενή τομέα και οι παρεμβάσεις όπως το έργο της εκτροπής του


Αχελώου στη θεσσαλική πεδιάδα, φαίνεται να αποδυναμώνουν ακόμη
περισσότερο το «ευάλωτο» αναπτυξιακό υπόβαθρό της Αιτωλοακαρνανίας,
στερώντας της «έναν πολύτιμο φυσικό πόρο».


2.4 Μεσοχώρα – Αρματολικό (οικισμοί που κατακλύζονται)



Η Μεσοχώρα και το Αρματολικό Τρικάλων είναι οι δύο οικισμοί που
κατακλύζονται από τα νερά της τεχνητής λίμνης που θα σχηματιστεί όταν
λειτουργήσει το φράγμα της Μεσοχώρας.

Ο οικισμός της Μεσοχώρας βρίσκεται περίπου 70 χιλιόμετρα δυτικά της
πόλης των Τρικάλων σε υψόμετρο 800μ., έχει πληθυσμό 500 κατοίκους, και
διοικητικά ανήκει στο δήμο Πινδέων. Στη συνέχεια διανύοντας 2χλμ.
χωματόδρομου από τη Μεσοχώρα συναντάμε το Αρματολικό το οποίο
βρίσκεται σε υψόμετρο 840 μ., έχει πληθυσμό 250 κατοίκους, και διοικητικά
ανήκει στην κοινότητα Νεράιδας. Οι οικισμοί αυτοί είναι κτισμένοι στην
αγκαλιά της Νότιας Πίνδου, στην κοιλάδα του Αχελώου ποταμού ή
Ασπροπόταμου και περιβάλλονται από ψηλά βουνά και πλούσια δάση.

Η περιοχή ξεχωρίζει για την μοναδική χλωρίδα και πανίδα. Ενδεικτική της
σπουδαιότητας της περιοχής είναι η παρουσία πολλών φυτικών και ζωικών
ειδών τα οποία είναι ενδημικά ή απειλούμενα. Εκεί ζει η καφέ αρκούδα της
Πίνδου (Ursus αrctos,) η Βίδρα (Lutrα lutrα) το Αγριόγιδο (Rupicαprα
rupicαprα bαlcαnicα), ο Λύκος (Canis lupus) κ.ά. Πλούσια επίσης είναι και η
ιχθυοπανίδα της περιοχής ιδιαίτερα τα ρεόφιλα είδη. Σημαντική είναι η
παρουσία μεγάλων πληθυσμών άγριας πέστροφας.

Η ιστορία της περιοχής χάνεται στα βάθη των αιώνων. Σύμφωνα με τα
μέχρι τώρα αρχαιολογικά στοιχεία ο πρώτος οικισμός βρισκόταν στη θέση
"Λούτσες" δυτικά του σημερινού χωριού της Μεσοχώρας που ιδρύθηκε κατά
τους ελληνιστικούς χρόνους (ανασκαφές της ΚΗ Εφορίας Προϊστορικών και
κλασικών Αρχαιοτήτων καλοκαίρι 1999). Οι κάτοικοι είναι αυτόχθονες
απόγονοι των αρχαίων Αθαμάνων οι οποίοι διασταυρώθηκαν με Ηπειρώτες και
Θεσσαλούς. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας οι κάτοικοι έδωσαν
μεγάλους αγώνες για την απελευθέρωση τους και πρωτοστάτησαν στους
αγώνες του 1821. Στα χρόνια της γερμανικής κατοχής στη Μεσοχώρα είχε
εγκαταστήσει το στρατηγείο του ο Άρης Βελουχιώτης. Κορυφαία ιστορική
στιγμή για την Μεσοχώρα υπήρξε η πυρπόληση του χωριού το 1943 από τους
Γερμανούς.

Το θρίλερ για την τύχη των οικισμών που θα κατακλυστούν από τα έργα
της εκτροπής ξεκινά το 1985 όπου αρμόδιο κυβερνητικό κλιμάκιο, με
συμμετοχή του τότε διοικητή της Δ.Ε.Η. κ. Δημ. Παπαμαντέλου, επισκέφτηκε
τη Μεσοχώρα και εξήγγειλε το έργο παραπλανώντας τους κατοίκους
λέγοντας ότι πρόκειται να δημιουργηθεί ένα μικρό φράγμα ύψους 60 - 80
μέτρων που δεν απειλούσε το χωριό με κατάκλυση. Ωστόσο, αν και στην αρχή


δεν υπήρξαν μεγάλες αντιδράσεις άρχισαν σιγά σιγά να διατυπώνονται
επιφυλάξεις για το έργο. Το 1986 η ΔΕΗ, επικαλούμενη το -εθνικό- συμφέρον,
ξεκινάει την κατασκευή του φράγματος για τη λειτουργία υδροηλεκτρικού
εργοστασίου χωρίς καμιά συμφωνία κράτους–κατοίκων. Το 1987 γίνεται
αντιληπτό μετά από επίσημο έγγραφο της ΔΕΗ (έγγραφο της 1181
ΔΑΥΗΕ/28. 12. 87) ότι το υψομετρικό όριο επέμβασης ήταν τα 755μ.(σήμερα
800μ.) δηλαδή, με τη τεχνητή λίμνη θα κατακλυσθούν τα 2/3 της Μεσοχώρας
και το μισό Αρματολικό. Το 1988 ιδρύεται ο Σύνδεσμος Κατακλυζομένων
Μεσοχώρας με πρωταρχικό σκοπό τη ματαίωση του έργου και την πρόταση
εναλλακτικών λύσεων που μέχρι και σήμερα συνεχίζει να δίνει σκληρούς
αγώνες ενάντια στο κράτος, τη ΔΕΗ και τις εταιρείες. Στις 30-5-1989 οι
κάτοικοι της Μεσοχώρας και του Αρματολικού σε κινητοποίηση διαμαρτυρίας
βρίσκονται αντιμέτωποι με 400 περίπου άνδρες των ΜΑΤ στην περιοχή του
φράγματος. Το 1993 ((ΚΥΑ 1092519/5318/0010 19.7.1993 (ΦΕΚ 1000Δ') –
ΚΥΑ 1092518/5317/0010 19/07/1993 (ΦΕΚ 993Δ')) εκδίδεται απόφαση για
την αναγκαστική απαλλοτρίωση των οικισμών η οποία λόγω της αντίστασης
των κατοίκων δεν εφαρμόζετε. Το 1994 το Συμβούλιο Επικρατείας βγάζει
ακυρωτική απόφαση για το έργο(2759-2760/1994), η ΔΕΗ όμως συνεχίζει και
ολοκληρώνει παράνομα το φράγμα το καλοκαίρι του 1995. Το 2002 ισχύει
ξανά αναγκαστική απαλλοτρίωση με νόμο (Ν.3066/2002) που μπήκε στο
πακέτο των έργων της Ολυμπιάδας. Τέλος το 2009 ψηφίζεται νέος νόμος (Ν.
3734/2009) περί «της ρύθμισης ζητημάτων σχετικών με το Υδροηλεκτρικό
Έργο Μεσοχώρας». Ο νόμος αυτός αναφέρετε στην αναγκαστική
απαλλοτρίωση πέραν της ζώνης ασφαλείας ολόκληρου του τμήματος του
χωριού που δεν κατακλύζεται (540 .000 τ.μ, στο τμήμα αυτό δεν είχε τεθεί
θέμα απαλλοτρίωσης με τον Ν.3066/2002). Στην περιοχή Αρματολικού η
απαλλοτρίωση δεν υπερβαίνει τη ζώνη ασφαλείας. Οι απαλλοτριωμένες
εκτάσεις πέραν της ανώτατης στάθμης πλημμύρας θα διαμορφωθούν από τη
ΔΕΗ Α.Ε., κατά τρόπο ώστε να αποτελούν χώρο αναψυχής. Ο Ν. 3734/2009
έχει προσβληθεί ως προς την συνταγματικότητά του και η εκδίκαση θα γίνει
στο ΣτΕ στις 25 Ιανουαρίου 2010.




























Πηγή: Aναπτυξιακή Εταιρεία Αιτωλοακαρνανίας – ΕNVIPLAN
Γ. Θ. Τσεκούρας & Συνεργάτες (2004)


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ – ΣτΕ – Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΣΗΜΕΡΑ



3.1 Σύντομη ιστορική αναδρομή του έργου της εκτροπής του Αχελώου



Το 1925 για πρώτη φορά άρχισε να καλλιεργείται η ιδέα της εκτροπής του
ποταμού Αχελώου στη θεσσαλική πεδιάδα από τον καθηγητή του ΕΜΠ κ.
Κουτσοκώστα.



Το 1958 διατυπώνεται η πρόταση από το κ. Κουτσοκώστα σε εκθεσή του προς
τη ΔΕΗ. Η εκτροπή προβλέπονταν να γίνει με σήραγγα μήκους περίπου 20
χιλιομέτρων από την περιοχή της Μεσοχώρας.



Το 1964 ο Γεώργιος Παπανδρέου σε ομιλία του στην κεντρική πλατεία της
Λάρισας ήταν ο πρώτος πολιτικός που εξάγγειλε το έργο της εκτροπής του
Αχελώου.



Τη δεκαετία του 1960 και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970 έγιναν
μια σειρά από μελέτες με σκοπό την αξιοποίηση των υδατικών πόρων της
Θεσσαλίας και του Αχελώου με σημαντικότερες αυτές της ελβετικής εταιρίας
ELECTRO WATT (EW) και της καναδικής εταιρίας (SNC). Η μελέτη της EW
(1968 – 1974) είχε ως κύρια κατεύθυνση την ανάπτυξη του θεσσαλικού
κάμπου στα πλαίσια του υδρολογικού δυναμικού των λεκανών απορροής της
περιφέρειας Θεσσαλίας. Η «εκτροπή του Αχελώου» ερευνήθηκε από την EW
ως εναλλακτική λύση, αλλά απορρίφθηκε λόγο αντιοικονομικότητας για
ενεργειακή εκμετάλλευση και λόγο προβλημάτων χρηματοδότησης. Η μελέτη
της SNC (1971-1972) αφορούσε την ενεργειακή αξιοποίηση των υδάτων του
Αχελώου για λογαριασμό της ΔΕΗ . Η λύση της εκτροπής εξετάσθηκε και σε
αυτήν τη μελέτη αλλά απορρίφθηκε ως αντιοικονομική, προτάθηκε δε στη
ΔΕΗ σαν βέλτιστη λύση η κατασκευή μιας σειράς υδροενεργειακών έργων
κατά μήκος του ρου του Αχελώου.



Το 1972 ο υδροενεργειακός μηχανικός της ΔΕΗ Σ. Μαγειρίας συμπεριέλαβε
το σχέδιο εκτροπής του Αχελώου από τη θέση Συκιά με φράγμα στην
Παλαιοκαρύα Πύλης μέσα από μιά σειρά προτάσεων διαφόρων εκτροπών με
σκοπό την ανάπτυξη της Θεσσαλίας. Η επιτροπή που συστάθηκε για την
αξιολόγηση των προτάσεων Μαγειρία απέρριψε την εκτροπή με το αιτιολογικό


ότι η υδροηλεκτρική εκμετάλλευση του Αχελώου μέσα στην κοίτη του είναι
πιο συμφέρουσα για την ΔΕΗ.



Κατά τα έτη 1973-1977 έγιναν διάφορες μελέτες επιτροπών και ομάδων
εργασίας για το έργο, με σημαντικότερη την έκθεση της ΕΣΥΟ (Επιτροπή
Συνεργασίας Υδατικής Οικονομίας), όπου διαπιστώθηκε ότι το υδατικό
έλλειμα της θεσσαλίας ξεπερνά το 1,5 διδ m3 νερού το χρόνο και προτάθηκε η
κάλυψή του μέσω της εκτροπής του Αχελώου.



Το 1978 στο συνέδριο του ΤΕΕ Λάρισας με θέμα « Το υδατικό δυναμικό της
Θεσσαλίας» προτείνεται η άμεση προώθηση της μελέτης και υλοποίησης του
έργου της εκτροπής του Αχελώου. Τον ίδιο χρόνο ανατίθεται στη ΔΕΗ σε
συνεργασία με το ΥΠ.ΓΕ, ΥΠ.ΔΕ και Τ.Γ.Μ.Ε. μελέτη επανεξέτασης του
υδατικού προβλήματος του Θεσσαλικού κάμπου και η ανεύρεση βέλτιστης
λύσης αντιμετώπισής του. Το Νοέμβριο, στην έκθεση της, η ομάδα εργασίας
καταλήγει στο συμπέρασμα ότι θα πρέπει να ανατεθεί σε ειδικό γραφείο η
μελέτη σκοπιμότητας του έργου.



Το 1979 η Κυβέρνηση Γ. Ράλλη με Υπουργό Συντονισμού τον Κ. Μητσοτάκη
εγκρίνει πόσο 200 εκ. δρχ. για τη μελέτη του έργου.



Το 1980 η ομάδα εργασίας της ΔΕΗ υποβάλλει στο Υπουργείο Συντονισμού
τα συμβατικά τεύχη και τις προδιαγραφές για την μελέτη τεχνικής ευστάθειας
και οικονομικής σκοπιμότητας του έργου.



Το Σεπτέμβριο του 1981 λίγο πριν τις βουλευτικές εκλογές με απόφαση του
Υπουργείου Συντονισμού, προκηρύσσεται διεθνής διαγωνισμός για την
ανάθεση εκπόνησης της μελέτης του έργου.



Το Νοέμβριο του 1981 η νέα κυβέρνηση του Α. Παπανδρέου ακυρώνει την
προκήρυξη για τη μελέτη σκοπιμότητας του έργου.



Τον Ιούνιο του 1982 γίνεται Πανθεσσαλική διάσκεψη διανομαρχιακού
χαρακτήρα και προβάλλεται η εκτροπή του Αχελώου ως καθολικό αίτημα του
Θεσσαλικού λαού και των οργανώσεών του. Το ίδιο μήνα σε σύσκεψη
υπηρεσιακών παραγόντων μεταξύ ΔΕΗ και Υ.Σ., ΥΠ.ΓΕ, ΥΠ.ΔΕ συμφωνείται
η άμεση προώθηση μελέτης για την αντιμετώπιση του υδατικού προβλήματος
της Θεσσαλίας μέσω της εκτροπής υδάτων από τον Αχελώο ποταμό στο
Θεσσαλικό κάμπο.




Το Μάρτιο του 1983 ο πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου εξαγγέλει στους
εορτασμούς για την επέτειο του ξεσηκωμού στο Κιλελέρ ότι «η κυβέρνηση
μελετά την εκτροπή». και συστήνεται για το σκοπό αυτό Διυπουργικό
Συντονιστικό Όργανο (ΔΣΟ) από τους υπουργούς ΥΠΕΘΠ, ΥΠΓΕ,
ΥΠΕΧΩΔΕ, ΥΒΕΤ, και Εκτελεστική Γραμματεία (ΕΓ) από εκπροσώπους των
υπουργών μελών του ΔΣΟ. Τον ίδιο χρόνο εντάσσεται η εκτροπή στο
πενταετές πρόγραμμα 1983-1987.



Το 1984 πριν από τις ευρωεκλογές, ο πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου και πάλι
στους εορτασμούς για την επέτειο του ξεσηκωμού στο Κιλελερ δηλώνει την
τελική απόφαση της κυβέρνησης για την πραγματοποίηση του έργου λέγοντας
ότι «η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έβαλε την εκτροπή στο πενταετές 1983-87».



Τον Ιούνιο του 1984, η ΔΕΗ υποβάλει προκαταρκτική μελέτη σύμφωνα με
την οποία προσδιορίζονται διάφορες εναλλακτικές λύσεις, διερευνώνται οι
προϋποθέσεις μελέτης και κατασκευής του έργου και προσδιορίζονται οι
απαιτούμενες ενέργειες για την απόκτηση των δεδομένων που πρέπει να
συλλεγούν και να αναλυθούν. Μετά τη σχηματοποίηση της ταυτότητας του
έργου επικράτησε ένα βασικό σχέδιο εκτροπής (1,1 έως 1,5δις μ3 ετήσιας
ποσότητας νερού) που αποτέλεσε με μικρές παραλλαγές τη βάση για την
περαιτέρω υλοποίηση του έργου και περιελάμβανε τα εξής έργα :

• Φράγμα και ταμιευτήρας Μεσοχώρας


• Σήραγγα παραγωγής Μεσοχώρας –Γλύστρας και ΥΗΣ Γλύστρας


• Φράγμα, ταμιευτήρας και ΥΗΣ Συκιάς


• Σήραγγα εκτροπής Αχελώου προς Θεσσαλία (Συκιά-Πευκόφυτο) και
ΥΗΣ Πευκοφύτου


• Φράγμα, ταμιευτήρας και ΥΗΣ Μουζακίου


• Φράγμα και ταμιευτήρας Πύλης


• Συνδετήρια σήραγγα ταμιευτήρων Πύλης-Μουζακίου


• Αναρρυθμιστική δεξαμενή και μικρός ΥΗΣ Μαυρομματίου




Την ίδια χρονιά, η ΕΕ εκφράζει επιφυλάξεις για την εκτροπή μετά από την
υποβολή σχετικού μνημονίου της Ελλάδας για το έργο.



Το 1985 ξεκινούν οι προκαταρκτικές εργασίες στη Μεσοχώρα, την Συκιά, την
Πύλη, και το Μουζάκι.



Το 1986 η ΔΕΗ αρχίζει την κατασκευή του φράγματος της Μεσοχώρας.




Το 1987 εντάσσονται μέρος των έργων κεφαλής (Φράγμα Μεσοχώρας,
φράγμα Συκιάς, ήμισυ της σήραγγας εκτροπής) και κατασκευής του
αρδευτικού δικτύου στη Θεσσαλία για την άρδευση 300.000 στρεμμάτων στο
Μεσογειακό Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Ανατολικής και Κεντρικής Ελλάδας
(ΜΟΠ/ΑΚΕ). Επίσης προκηρύσσεται διεθνής διαγωνισμός για το σύνολο των
έργων κεφαλής (Φράγμα Μεσοχώρας, φράγμα και υδροηλεκτρικός σταθμός
Συκιάς, σύνολο της σήραγγας εκτροπής, υδροηλεκτρικός σταθμός
Πευκόφυτου) και το αρδευτικό έργο.



Το 1988 γίνεται διημερίδα του ΤΕΕ, στην Αθήνα και υποβάλλεται η πρώτη
μελέτη σκοπιμότητας από την Morgan Grenfeld .(Σύμφωνα με τη μελέτη το
έργο θα απαιτούσε τουλάχιστον 12 χρόνια για να ολοκληρωθεί με κόστος 986
δις. Δρχ.)



Το 1989 γίνεται υποβολή των τελικών προσφορών του διεθνούς διαγωνισμού
από έναν και μόνο όμιλο (TAYEURO). Τον ίδιο χρόνο συστήνεται
διυπουργική μελετητική ομάδα (ΥΠΕΘΟ, ΥΠΓΕ, ΥΠΕΧΩΔΕ, ΥΒΕΤ), η
οποία εκπονεί «Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων στο δέλτα του
Αχελώου από την εκτροπή του στη Θεσσαλία». Επίσης, η ΕΕ εξαρτά τη
χρηματοδότηση από την τήρηση των όρων που περιλαμβάνονται στη ΜΠΕ.



Το 1990 η ΕΕ εξαιρεί οριστικά τη χρηματοδότηση αρδευτικών έργων και η
Ελληνική Κυβέρνηση αναγκάζεται να αφαιρέσει το αρδευτικό έργο των
300.000 στρεμμάτων από το αντικείμενο του διεθνούς διαγωνισμού. Στη
συνέχεια εντάσσονται τα λοιπά έργα κεφαλής (Υδροηλεκτρικός σταθμός
Συκιάς, υπόλοιπο σήραγγας εκτροπής, υδροηλεκτρικός σταθμός Πευκόφυτου)
στο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (ΚΠΣ).



Το 1991 η τεχνική επιτροπή αξιολόγησης του διεθνούς διαγωνισμού κάνει
δεκτή την προσφορά της TAYEURO. Τον ίδιο χρόνο η Ελληνική Κυβέρνηση
εγκρίνει τους περιβαλλοντικούς όρους για τα φράγματα Μεσοχώρας και
Συκιάς. Επίσης διαρρέει επιστολή του διοικητή της ΔΕΗ Θ. Ξανθόπουλου
προς τον τύπο στην οποία η ΔΕΗ ζητά αποζημίωση ύψους 139,7 δις δρχ. λόγο
ζημίας που υφίσταται εξαιτίας του έργου της εκτροπής.



Το 1992 η ΕΕ διαπιστώνει παραβίαση των κοινοτικών κανόνων ως προς την
ανάθεση του έργου. Επίσης τον ίδιο χρόνο η Ελληνική Κυβέρνηση εγκρίνει


τους περιβαλλοντικούς όρους για τη σήραγγα εκτροπής και για τους σταθμούς
Πύλης και Μουζακίου.



Το 1993 υπογράφεται η σύμβαση με την TAYEURO. Παραδίδονται δύο
μελέτες που ερευνούν το έργο ως καθαρά ενεργειακό με αντίθετα
συμπεράσματα (θετική της LDK Consultants, αρνητική της Colenco). Η ΕΕ
αναθέτει στην Cooper & Lybrand την σύγκριση των δύο μελετών και η Cooper
& Lybrand αποφαίνεται ότι το έργο θα ήταν βιώσιμο υπό εξαιρετικά απίθανες
συνθήκες. Η ΕΕ γνωστοποιεί στην ελληνική πλευρά ότι οι όροι της σύμβασης
ανάθεσης του έργου αντίκεινται στους όρους της προκήρυξης και κατά
συνέπεια υπάρχει ενδεχόμενο παραπομπής της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό
Δικαστήριο. Οι συστάσεις αυτές της ΕΕ συνεχίζονται μέχρι τις αρχές του
επόμενου έτους. Γίνεται προσφυγή των περιβαλλοντικών οργανώσεων στο
Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) με κύριο θέμα την έλλειψη μελέτης
περιβαλλοντικών επιπτώσεων για το σύνολο του έργου.



Το 1994 η σύμβαση ακυρώνεται ύστερα από παρέμβαση της ΕΕ σύμφωνα με
τη οποία οι όροι του διαγωνισμού του 1987 παραβιάζουν το κοινοτικό δίκαιο.
Τον ίδιο χρόνο το ΣτΕ εκδίδει τις ακυρωτικές απόφασεις αριθμ. 2759-
2760/1994 κατά των υπουργικών αποφάσεων με τις οποίες εγκρίθηκαν οι
περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή των φραγμάτων Μεσοχώρας-Συκιάς
και Πύλης-Μουζακίου και διατάσσει τη διακοπή των έργων με το σκεπτικό ότι
η συνολική επίδραση ενός σύνθετου και πολύπλοκου τεχνικού έργου δεν
ισούται με το άθροισμα των συνεπειών των επί μέρους τεχνικών έργων αλλά
είναι πολλαπλάσιο, λόγω του δυναμικού χαρακτήρα των διαταρασσόμενων
φυσικών και ανθρωπογενών οικοσυστημάτων που βρίσκονται σε
αλληλεπίδραση. Επομένως μόνο με μια συνολική μελέτη περιβαλλοντικών
επιπτώσεων θα ήταν δυνατόν να διαγνωστούν σε όλη τους την έκταση οι
περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εκτροπής. Στη συνέχεια εξαγγέλλεται η
μικρότερη(600 x 106 μ3 ) – ήπια ή οικολογική εκτροπή όπως ονομάσθηκε. Το
έργο χαρακτηρίζεται ως πολλαπλής σκοπιμότητας(ενεργειακό, αρδευτικό,
περιβαλλοντικό). Επίσης γίνεται υποβολή του επιχειρησιακού προγράμματος
«Αχελώος» στην ΕΕ για χρηματοδότηση από το Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης
(ΚΠΣ) 1994 - 1999.



Το 1995, με σκοπό την συμμόρφωση με τις αποφάσεις του (ΣτΕ),
συντάσσεται η «συνολική» Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) σε
χρονκό διάστημα περίπου 3 μηνών και ακολουθεί η έγκριση των
περιβαλλοντικών όρων (23271/15-12-1995) και η αδειοδότηση του έργου.


Παρά τις αντιδράσεις για το φράγμα της Μεσοχώρας, η ΔΕΗ ολοκληρώνει το
έργο το καλοκαίρι. Τον ίδιο χρόνο επιστημονική επιτροπή του ΕΜΠ μετά από
ενασχόληση 18 μηνών με το έργο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η
πραγματοποίησή του θα προξενήσει πολύ μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά
που σκοπεύει να λύσει. Τέλος εκδίδεται από το (ΣτΕ) απόφαση αριθ.
(3943/1995) που ακυρώνει την άρνηση του ΥΒΕΤ να παράσχει στις
περιβαλλοντικές οργανώσεις την πρόσβαση στα στοιχεία που σχετίζονται με
έργα της εκτροπή.



Το 1996 κυρώνεται από τη Βουλή η σύμβαση με τη ρωσική κοινοπραξία
(ΑΤΡ) για την προμήθεια του ηλεκτρικού και του μηχανολογικού εξοπλισμού
των σταθμών Συκιάς και Πευκοφύτου. Επίσης προκηρύσσεται ο διαγωνισμός
για το φράγμα Συκιάς και τη σήραγγα εκτροπής και γίνεται η ανάθεση του
φράγματος Συκιάς στη μειοδότρια κοινοπραξία. (Προοδευτική ΑΤΕ -
ΑΤΕΜΚΕ ΑΤΕ - ΑΤΤΙΚΑΤ ΑΤΕ - ΑΒΑΞ ΑΕ). Τα έργα στο φράγμα της
Συκιάς ξεκινούν.



Το 1997 γίνεται η ανάθεση της σήραγγας εκτροπής στη μειοδότρια
κοινοπραξία (IMPREGILO Spa - ΤΕΓΚ ΑΕ - Γνώμων ΑΕ ).



Το 1998-99 συνεχίζονται οι εργασίες με αρκετά τεχνικά προβλήματα και
περιορισμένη χρηματοδότηση.



Το 2000 το ΣτΕ εκδίδει την ακυρωτική απόφαση αριθμ 3478/2000 κατά της
κοινής υπουργικής απόφασης του 1995, με την οποία εγκρίθηκαν οι
περιβαλλοντικοί όροι του έργου και επίσης διατάσσει τη διακοπή των έργων με
το σκεπτικό ότι δεν υπάρχει διερεύνηση εναλλακτικών λύσεων για την
διάσωση του ναού του Αγίου Γεωργίου στο Μυρόφυλλο Τρικάλων.



Το 2001 διαλύεται η εργολαβία του φράγματος Συκιάς και εκπονείται
συμπληρωματική ΜΠΕ για το έργο που θα περιλαμβάνει και λύσεις σύμφωνα
με τις αποφάσεις του ΣτΕ για το ναό του Αγίου Γεωργίου στο Μυρόφυλλο
Τρικάλων.



Το 2002 παραδίδεται η μελέτη για την διάσωση του ναού του Αγίου Γεωργίου
και αρχίζουν οι διαδικασίες για την έγκριση της νέας μελέτης από το ΥΠΕΧΩΔΕ.



Το 2003 υπογράφεται η έγκριση της συμπληρωματικής ΜΠΕ (ΚΥΑ αριθμ.
131957/19-3-2003) με τους νέους περιβαλλοντικούς όρους και ξεκινούν και πάλι


οι εργασίες στη σήραγγα εκτροπής. Επίσης επαναπροκηρύσσεται ο
διαγωνισμός για το φράγμα Συκιάς (5-11-2003) αλλά αναβάλλεται για τις (14-
1-2004).



Το 2004 αναβάλλεται εκ νέου ο διαγωνισμός για το φράγμα της Συκιάς δύο
φορές, την πρώτη για τις 31-3-2004 και τη δεύτερη για το έτος 2005.



Το 2005 διενεργείται ο διαγωνισμός και γίνεται η ανάθεση και η υπογραφή της
σύμβασης για το φράγμα Συκιάς στη μειοδότρια κοινοπραξία (Μηχανική
Α.Ε.). Το ΣτΕ εκδίδει την ακυρωτική απόφαση αριθμ. 1688./3-6-2005 κατά της
έγκριση της συμπληρωματικής ΜΠΕ (ΚΥΑ αριθμ. 131957/19-3-2003) με το
σκεπτικό ότι δεν υπάρχει εθνικό σχέδιο διαχείρισης υδατικών πόρων όπως
προβλέπεται από την ελληνική και την κοινοτική νομοθεσία.



Το 2006 το ΣτΕ εκδίδει τις ακυρωτικές αποφάσεις αριθμ.1186-1187/2006 κατά
της ανάθεσης του έργου στην εταιρεία Μηχανική Α.Ε. για την ολοκλήρωση
του φράγματος της Συκιάς σύμφωνα με το σκεπτικό του ότι οι εν λόγω
αποφάσεις βασίστηκαν στις μελέτες περιβαλλοντικών όρων τις οποίες είχε
ακυρώσει το ΣτΕ το 2005. Στη συνέχεια ο υπουργός ΥΠΕΧΩΔΕ κ. Γ.
Σουφλιάς με την ψήφιση του Ν. 3481/2006 από την ολομέλεια της
Βουλής, παρακάμπτει τις αποφάσεις του (ΣτΕ) με νόμο και ξεμπλοκάρει τα
έργα της εκτροπής. Σύμφωνα με το νόμο αυτό δημόσια έργα που αφορούν
στην εκτροπή του Αχελώου και δημοπρατήθηκαν ή κατασκευάσθηκαν ή
βρίσκονται στο στάδιο κατασκευής επιτρέπεται να λειτουργήσουν ή να
ολοκληρωθεί η κατασκευή τους.



Το 2007 γίνεται επανέναρξη των εργασιών στη σήραγγα εκτροπής και στο
φράγμα Συκιάς. Το ΣτΕ με την απόφαση αριθ. 999/2007 απορρίπτει την
αίτηση αναστολής φορέων της Αιτωλοακαρνανίας και οργανώσεων που
ζητούσαν αναστολή της απόφασης του υπουργού ΥΠΕΧΩΔΕ, η οποία
ενέκρινε το αποτέλεσμα της δημοπρασίας για την εκτέλεση του έργου
αποπεράτωσης του φράγματος Συκιάς. Το ΣτΕ έκρινε ότι η αίτηση στρέφεται
ευθέως κατά του νόμου (Ν. 3481/2006) και ακολούθησε την πάγια νομολογία
του δικαστηρίου, σύμφωνα με την οποία ελέγχονται μόνον οι διοικητικές
πράξεις που εκδίδονται βάσει νόμου και όχι οι ίδιοι οι νόμοι.



Το 2008 συνεχίζονται οι εργασίες στη σήραγγα εκτροπής και στο φράγμα της
Συκιάς όπου ανακύπτουν τεχνικά προβλήματα.




Το 2009 συνεχίζονται οι εργασίες στο φράγμα της Συκιάς και
ολοκληρώνονται οι εργασίες διάτρησης στη σήραγγα εκτροπής μήκους 17.504
μέτρων τον Απρίλιο του 2009. Το ΣτΕ με την αποφασή αριθ. 3054/09-10-2009

έκρινε αντίθετο το σύνολο των έργων της εκτροπής προς την κοινοτική
νομοθεσία του περιβάλλοντος και υπέβαλε σειρά προδικαστικών ερωτημάτων
προς το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Η απόφαση αυτή
στρέφεται ευθέως κατά του νόμου «Σουφλιά» (Ν. 3481/2006) θέτοντας σε
αμφιβολία τη δυνατότητα της Πολιτείας να καταστρατηγεί τις αποφάσεις των
δικαστηρίων και να «περνάει» με νόμο έργα. Η εισηγήτρια, σύμβουλος
Επικρατείας κ. Κατερίνα Σακελλαροπούλου ζήτησε να μεταστραφεί η
νομολογία του ΣτΕ, θεωρώντας ότι η μη δικαστική έρευνα των αποφάσεων της
Πολιτείας που κυρώνονται με νόμο δημιουργούν έλλειμμα δικαστικής
προστασίας.



Το 2010 σύμφωνα με τις δηλώσεις της υπουργού ΥΠΕΚΑ κ. Τ. Μπιρμπίλη
(ΣΚΑΪ, 10/02/2010) πρόκειται να προκηρυχθεί διαχειριστική μελέτη
προκειμένου να απαντηθεί το ερώτημα σχετικά με την αναγκαιότητα ή μη του
έργου. Επίσης εκδίδεται η απόφαση υπ’ αριθμ. (141/2010) της Επιτροπής
Αναστολών του ΣτΕ μετά από αίτηση του «Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση
(WWF) Ελλάς», που ζητούσε να ανασταλούν προσωρινά τα έργα της
εκτροπής. Σύμφωνα με την απόφαση αυτή το ΣτΕ διατάσσει: α) την άμεση
διακοπή όλων των εργασιών που διενεργούνται και αποσκοπούν στην
κατασκευή του έργου της μερικής εκτροπής του άνω ρου του ποταμού
Αχελώου προς τη Θεσσαλία, καθώς και την αποχή από κάθε υλική ενέργεια
που κατατείνει στην ολοκλήρωση και λειτουργία των έργων που συνδέονται με
το εγχείρημα της εκτροπής, β) τη μη λειτουργία όσων εκ των έργων χρήσης
και αξιοποίησης υδάτων έχουν ολοκληρωθεί.


3.2 Επισκόπηση των κυριότερων αποφάσεων του ΣτΕ



1994: Το Ε΄ τμήμα του ΣτΕ «μπλοκάρει» για πρώτη φορά την εκτροπή του
Αχελώου με τις ακυρωτικές αποφάσεις υπ’ αριθμ. (2759-2760/1994) κατά των
υπουργικών αποφάσεων με τις οποίες εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για
την κατασκευή των φραγμάτων Μεσοχώρας-Συκιάς και Πύλης-Μουζακίου και
διατάσσει τη διακοπή των έργων με το σκεπτικό ότι η συνολική επίδραση ενός
σύνθετου και πολύπλοκου τεχνικού έργου δεν ισούται με το άθροισμα των
συνεπειών των επί μέρους τεχνικών έργων αλλά είναι πολλαπλάσιο, λόγω του
δυναμικού χαρακτήρα των διαταρασσόμενων φυσικών και ανθρωπογενών
οικοσυστημάτων που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση. Επομένως μόνο με μια
συνολική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων θα ήταν δυνατόν να
διαγνωστούν σε όλη τους την έκταση οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της
εκτροπής.



1995: Το ΣτΕ εκδίδει την απόφαση υπ’ αριθμ. (3943/1995) που ακυρώνει την
άρνηση του ΥΒΕΤ να παράσχει στις περιβαλλοντικές οργανώσεις την
πρόσβαση στα στοιχεία που σχετίζονται με έργα της εκτροπή.


2000: Το ΣτΕ εκδίδει την ακυρωτική απόφαση υπ’ αριθμ. (3478/2000) κατά
της κοινής υπουργικής απόφασης του 1995, με την οποία εγκρίθηκαν οι
περιβαλλοντικοί όροι του έργου και επίσης διατάσσει τη διακοπή των έργων με
το σκεπτικό ότι δεν υπάρχει διερεύνηση εναλλακτικών λύσεων για την
διάσωση του ναού του Αγίου Γεωργίου στο Μυρόφυλλο Τρικάλων.



2005: Το ΣτΕ εκδίδει την ακυρωτική απόφαση υπ’ αριθμ. (1688./3-6-2005) κατά
της έγκρισης της συμπληρωματικής ΜΠΕ (ΚΥΑ αριθμ. 131957/19-3-2003) με το
σκεπτικό ότι δεν υπάρχει εθνικό σχέδιο διαχείρισης υδατικών πόρων όπως
προβλέπεται από την ελληνική και την κοινοτική νομοθεσία.



2006: Το ΣτΕ εκδίδει τις ακυρωτικές αποφάσεις υπ’ αριθμ.(1186-1187/2006)
κατά της ανάθεσης του έργου στην εταιρεία Μηχανική Α.Ε. για την
ολοκλήρωση του φράγματος της Συκιάς σύμφωνα με το σκεπτικό του ότι οι εν
λόγω αποφάσεις βασίστηκαν στις μελέτες περιβαλλοντικών όρων τις οποίες
είχε ακυρώσει το ΣτΕ το 2005.


2007: Το ΣτΕ με την απόφαση υπ’ αριθμ. (999/2007) απορρίπτει την αίτηση
αναστολής φορέων της Αιτωλοακαρνανίας και οργανώσεων που ζητούσαν


αναστολή της απόφασης του υπουργού ΥΠΕΧΩΔΕ, η οποία ενέκρινε το
αποτέλεσμα της δημοπρασίας για την εκτέλεση του έργου αποπεράτωσης του
φράγματος Συκιάς. Το ΣτΕ έκρινε ότι η αίτηση στρέφεται ευθέως κατά του
νόμου (Ν. 3481/2006) και ακολούθησε την πάγια νομολογία του δικαστηρίου,
σύμφωνα με την οποία ελέγχονται μόνον οι διοικητικές πράξεις που εκδίδονται
βάσει νόμου και όχι οι ίδιοι οι νόμοι.



2009: Το ΣτΕ με την απόφαση υπ’ αριθμ. 3054/09-10-2009 έκρινε αντίθετο το
σύνολο των έργων της εκτροπής προς την κοινοτική νομοθεσία του
περιβάλλοντος και υπέβαλε σειρά προδικαστικών ερωτημάτων προς το
Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Η απόφαση αυτή στρέφεται ευθέως
κατά του νόμου «Σουφλιά» (Ν. 3481/2006) θέτοντας σε αμφιβολία τη
δυνατότητα της Πολιτείας να καταστρατηγεί τις αποφάσεις των δικαστηρίων
και να «περνάει» με νόμο έργα. Η εισηγήτρια, σύμβουλος Επικρατείας κ.
Κατερίνα Σακελλαροπούλου ζήτησε να μεταστραφεί η νομολογία του ΣτΕ,
θεωρώντας ότι η μη δικαστική έρευνα των αποφάσεων της Πολιτείας που
κυρώνονται με νόμο δημιουργούν έλλειμμα δικαστικής προστασίας.



2010: Η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ εκδίδει την απόφαση υπ’ αριθμ.
(141/2010) μετά από αίτηση του «Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF)
Ελλάς», που ζητούσε να ανασταλούν προσωρινά τα έργα της εκτροπής.
Σύμφωνα με την απόφαση αυτή διατάσσεται: α) η άμεση διακοπή όλων των
εργασιών που διενεργούνται και αποσκοπούν στην κατασκευή του έργου της
μερικής εκτροπής του άνω ρου του ποταμού Αχελώου προς τη Θεσσαλία,
καθώς και η αποχή από κάθε υλική ενέργεια που κατατείνει στην ολοκλήρωση
και λειτουργία των έργων που συνδέονται με το εγχείρημα της εκτροπής, β) η
μη λειτουργία όσων εκ των έργων χρήσης και αξιοποίησης υδάτων έχουν
ολοκληρωθεί.











3.3 Η Κατάσταση σήμερα – εξελίξεις στο μέλλον



Σήμερα το θρίλερ της εκτροπής του Αχελώου μετά από παλινωδίες
δεκαετιών συνεχίζεται αμείωτο χωρίς να διαφαίνεται ένα ξεκάθαρο μέλλον.

Κύριοι παράγοντες που θα καθορίσουν τις μελλοντικές εξελίξεις είναι :



Το πραγματικό κόστος ολοκλήρωσης των έργων. Σύμφωνα με την
Εφημερίδα Ελευθεροτυπία (25-11-2009) το συνολικό κόστος των έργων της
εκτροπής ανέρχεται σε 3 – 4 δις ευρώ από τα οποία έχουν δαπανηθεί μέχρι
σήμερα περίπου 500 εκ. ευρώ (Καθημερινή 29-11-209). Η όποια αισιοδοξία
στο στρατόπεδο των «φίλων» της εκτροπής ότι το υπολοιπόμενο κόστος είναι
220-250 εκ. ευρώ είναι πλαστή διότι το κόστος αυτό αναφέρεται στην
αποπεράτωση μέρους και όχι του συνόλου των έργων που απαιτούνται για την
εκτροπή και ιδιαίτερα δεν περιλαμβάνεται σε αυτό το τεράστιο κόστος για τα
«έργα πεδιάδας» που απαιτούνται στο Θεσσαλικό κάμπο για την ανάπτυξη του
δικτύου διανομής και αξιοποίησης των εκτρεπομένων υδάτων. Η παγκόσμια
οικονομική κρίση και ο αντίκτυπός της στην Ελληνική οικονομία καθιστούν
στο μέλλον την χρηματοδότηση των έργων που γίνετε αποκλειστικά από τις
Δημόσιες Επενδύσεις δυσχερής.

Η στάση της πολιτικής ηγεσίας και των κομμάτων. Πρόσφατα η
υπουργός Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής κ. Τίνα Μπιρμπίλη
εξέφρασε επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητα της εκτροπής του
Αχελώου, υποστηρίζοντας ότι λόγω της μείωσης των βροχοπτώσεων, το νερό
του ποταμού που υπολογίζεται ότι θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των Θεσσαλών
δεν θα επαρκεί. Επίσης πρότεινε να τεθεί σύντομα σε λειτουργία το
υδροηλεκτρικό φράγμα της Μεσοχώρας, ανεξάρτητα από τα υπόλοιπα έργα
της εκτροπή του Αχελώου(τα έργα στην Μεσοχώρα έχουν ολοκληρωθεί από το
1997 και εκκρεμούν οι απαλλοτριώσεις) ώστε να εξασφαλισθεί η παραγωγή
καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας. Σε τελευταία συνέντευξή της (ΣΚΑΪ,
10/02/2010) δήλωσε ότι προτίθεται να προκηρύξει διαχειριστική μελέτη
προκειμένου να απαντηθεί το ερώτημα σχετικά με την αναγκαιότητα ή μη του
έργου. Χαρακτηριστικό των τριβών που υπάρχουν για το έργο της εκτροπής -
που ήταν αντικείμενο και του προεκλογικού αγώνα των κομμάτων στις
εκλογές του 2009 (τηλεμαχία Καραμανλή – Παπανδρέου) - είναι η αντίδραση
που προήλθε μέσα από το κυβερνητικό στρατόπεδο του Υπουργού Υποδομών
Δημήτρη Ρέππα, που σε συνεδρίαση της Βουλής, μίλησε για την εκτροπή και
διαβεβαίωσε ότι πρόκειται για «υδρευτικό, αρδευτικό, ενεργειακό και
περιβαλλοντικό» έργο, που θα ολοκληρωθεί σε δυόμισι έως τρία χρόνια.


Οι αποφάσεις της δικαιοσύνης και ιδιαίτερα του ΣτΕ. Σταθμός στην
εξέλιξη της εκτροπής θα αποτελέσουν στο μέλλον οι απαντήσεις των
προδικαστικών ερωτημάτων από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
που απέστειλε το ΣτΕ (3054/09-10-2009), προκειμένου να κριθεί εάν ο νόμος
Σουφλιά (Ν.3481/06) για την εκτροπή του Αχελώου προς τον θεσσαλικό
κάμπο παραβιάζει κοινοτικές οδηγίες. Με βάση την απόφαση αυτή (ΣτΕ
3054/09-10-2009) κρίθηκε θετικά από την Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ με
την υπ’ αριθμ. (141/2010) απόφαση που εκδόθηκε τον Φεβρουάριο του 2010 η
προσφυγή του WWF Ελλάς που ζητούσε να εκδοθεί προσωρινή διαταγή ώστε
να ανασταλούν οι εργασίες στα έργα εκτροπής μέχρι να αποφανθεί τελεσίδικα
η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας. Τέλος το 2010 αναμένεται να
εκδικαστεί και η προσφυγή των κατοίκων της Μεσοχώρας για την
συνταγματικότητα της τελευταίας απαλλοτρίωσης του νόμου (Ν.3734/2009).



ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ



4.1 Σύντομη αναφορά στο νομοθετικό πλαίσιο για το περιβάλλον, την
προστασία και διαχείριση των υδάτων.



 Η προστασία του περιβάλλοντος (φυσικού και πολιτιστικού) και ο
χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός απορρέει από το Συντάγματα του
1975. Ειδικότερα σύμφωνα με το άρθρο 24 παρ. 1 η προστασία του φυσικού
και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και
δικαίωμα του καθενός. Για τη διαφύλαξή του το Κράτος έχει υποχρέωση να
παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλαίσιο της αρχής της
αειφορίας.

 Το 1976 με βάση τις ανωτέρω επιταγές του συντάγματος ψηφίζεται ο
Ν.360/76 «περί Χωροταξίας και Περιβάλλοντος» ο οποίος εισάγει έννοιες
όπως η χρήση του χώρου, το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον, η προστασία
του περιβάλλοντος και καθιερώνει τα χωροταξικά σχεδία και προγράμματα ως
ένα ιεραρχημένο σύστημα αλληλοεξαρτώμενων σταδίων σχεδιασμού και
προγραμματισμού (εθνικό, ειδικό, περιφερειακό). Δυστυχώς ο νόμος αυτός
δεν έτυχε ευρείας χρήσης και παρά κάποιες λίγες αποφάσεις, παρέμεινε
ουσιαστικά ανενεργός.

 Το 1980 σημαντικό βήμα προόδου και εκσυγχρονισμού αποτελεί η
δημιουργία του Υπουργείου Χωροταξίας Οικισμού και Περιβάλλοντος με το
N. 1032/1980. Στη συνέχεια το Υπουργείο αυτό μετονομάζεται σε Υπουργείο
Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και απορροφά τις
αρμοδιότητες του καταργηθέντος Υπουργείου Δημοσίων Έργων.

 Το 1986 ψηφίζεται ο Ν. 1650/86(ΦΕΚ160Α) «Για την προστασία του
περιβάλλοντος», ο οποίος αποτελεί το βασικό νόμο για το περιβάλλον και
περιλαμβάνει πλήθος εξουσιοδοτήσεων για την έκδοση Προεδρικών
Διαταγμάτων και Υπουργικών Αποφάσεων απαραίτητων για την εφαρμογή
του.

Σκοπός του νόμου είναι: η θέσπιση θεμελιωδών κανόνων και η
καθιέρωση κριτηρίων και μηχανισμών για την προστασία του περιβάλλοντος έτσι
ώστε ο άνθρωπος, ως άτομο και ως μέλος του κοινωνικού συνόλου να ζει σε ένα
υψηλής ποιότητος περιβάλλον μέσα στο οποίο να προστατεύεται η υγεία του και
να ευνοείται η ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Η προστασία του
περιβάλλοντος θεμελιώδες και αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής και
αναπτυξιακής διαδικασίας και πολιτικής, υλοποιείται κύρια μέσα από το
δημοκρατικό προγραμματισμό. 
Βασικοί στόχοι και επιδιώξεις του νόμου είναι:

• Η αποτροπή της ρύπανσης με την λήψη προληπτικών μέτρων


• Η διασφάλιση της ανθρώπινης υγείας από την υποβάθμιση του
περιβάλλοντος.


• Η προώθηση της ισόρροπης ανάπτυξης μέσα από την ορθολογική
διαχείριση του περιβάλλοντος.


• Η διασφάλιση της δυνατότητας ανανέωσης των φυσικών πόρων και η
ορθολογική αξιοποίηση των μη ανανεώσιμων ή σπάνιων.


• Η διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας των φυσικών
οικοσυστημάτων.


• Η αποκατάσταση του περιβάλλοντος.


• Η προστασία του εδάφους και η λήψη των αναγκαίων μέτρων σύμφωνα
τη φέρουσα ικανότητα του.


• Η προστασία των επιφανειακών και υπόγειων νερών.


• Η προστασία της ατμόσφαιρας.


• Η προστασία και διατήρηση της φύσης και του τοπίου.


• Η προστασία των ακτών των θαλασσών, των οχθών των ποταμών, των
λιμνών, του βυθού αυτών και των νησίδων ως φυσικών πόρων.


• Ο καθορισμός της επιθυμητής και της επιτρεπόμενης ποιότητας των
φυσικών αποδεκτών καθώς και των κάθε είδους επιτρεπόμενων
εκπομπών αποβλήτων.


• Η ευαισθητοποίηση – ενεργοποίηση- πληροφόρηση -εκπαίδευση των
πολιτών στα θέματα προστασίας του περιβάλλοντος.


Ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο που εισάγει ο Ν. 1650/86 είναι η
θεσμοθέτηση της διαδικασίας της Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων
για την προστασία του περιβάλλοντος από έργα και δραστηριότητες μέσα από
τη λογική της πρόβλεψης και της εκ των προτέρων αποφυγής των επιπτώσεων
στο περιβάλλον από την υλοποίηση και λειτουργία τους.



 Άξιο αναφοράς είναι ότι παρόλο που ο Ν. 1650/86 εισήγαγε ένα αξιόλογο
θεσμικό πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος θέτοντας περιορισμούς
και επιβάλλοντας έλεγχο στην οικονομική ανάπτυξη, η πλήρης εφαρμογή του
δεν έχει επιτευχθεί ακόμα λόγω της μη έκδοσης όλων των απαραίτητων
Προεδρικών Διαταγμάτων και Υπουργικών Αποφάσεων καθώς και της μη


δημιουργίας όλων των απαραίτητων τεχνικών και διοικητικών μηχανισμών
που προβλέπονται από το νόμο.


 Το 1987 ψηφίστηκε ο Ν. 1739/87 «Διαχείριση των υδατικών πόρων και
άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ201Α/20-11-87 ).



Για την επίτευξη των σκοπών του ο νόμος:

• Διαιρεί την επικράτεια της χώρας σε 14 υδατικά διαμερίσματα.


• Καθορίζει αρμόδιες αρχές κατά κατηγορία χρήσης των υδατικών
πόρων.


• Ορίζει το Υπουργείο Ανάπτυξης αρμόδιο για τη διαχείριση των
υδατικών πόρων.


• Συνιστά γνωμοδοτικές επιτροπές για τη λήψη αποφάσεων σε κεντρικό
επίπεδο με τη Διυπουργική Επιτροπή Υδάτων (ΔΕΥΔ), σε
περιφερειακό επίπεδο με τις 14 Περιφερειακές Επιτροπές Υδάτων
(ΠΕΥΔ) και σε επίπεδο υδατικού διαμερίσματος όπου εκπροσωπούνται
και κοινωνικοί φορείς .


• Καθορίζει τις αρμόδιες αρχές χρήσης και τους φορείς έρευνας των
υδατικών πόρων.


• Καθορίζει τα προγράμματα ανάπτυξης και τις διαδικασίες κατάρτισης
και έγκρισης των υδατικών πόρων.


• Ρυθμίζει τα θέματα έρευνας των υδατικών πόρων.


• Καθορίζει τις διαδικασίες αξιοποίησης των υδατικών πόρων.


• Ρυθμίζει το ζήτημα της χρήσης του νερού.


• Καθορίζει τις γενικές αρχές της διατήρησης και προστασίας των
υδατικών πόρων.

 Ο Ν.1739/87 δυστυχώς δεν μπόρεσε να αξιοποιηθεί πλήρως διότι
ουδέποτε εκδόθηκαν όλα τα προεδρικά διατάγματα και οι λοιπές κανονιστικές
διατάξεις, οι οποίες ήταν απαραίτητες για την πλήρη εφαρμογή του.

Το 1992 θεσμοθετήθηκε από το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών
Κοινοτήτων η οδηγία 92/43/ΕΟΚ «για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων
καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας» που σκοπό έχει να συμβάλλει
στην προστασία της βιολογικής ποικιλότητας, μέσω της διατήρησης των
φυσικών οικοτόπων, καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας της Ευρώπης.
Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, επελέγη η δημιουργία ενός συνεκτικού
οικολογικού δικτύου ειδικών ζωνών, επονομαζόμενο ως «Natura 2000». Το


Δίκτυο αυτό αποτελείται από δύο κατηγορίες περιοχών τις «Ζώνες Ειδικής
Προστασίας (ΖΕΠ- SPA) για την Ορνιθοπανίδα, όπως ορίζονται στην Οδηγία
79/409/EΟΚ, και τους Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ - SCI) όπως
ορίζονται στην Οδηγία 92/43/ΕΟΚ. Μετά την οριστικοποίηση του καταλόγου
των ΤΚΣ, τα Κράτη Μέλη υποχρεούνται να κηρύξουν τις περιοχές αυτές ως
«Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ - SAC) το αργότερο μέσα σε μια εξαετία
και να καθορίσουν τις προτεραιότητες για την διατήρηση σε ικανοποιητική
κατάσταση των τύπων οικοτόπων και ειδών κοινοτικού ενδιαφέροντος εντός
αυτών. Ο κατάλογος των ΤΚΣ όσον αφορά τη Μεσογειακή ζώνη, στην οποία
ανήκει εξ ολοκλήρου η Ελλάδα, οριστικοποιήθηκε και δημοσιεύθηκε στην
επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, τεύχος με αριθμό L259
vol.49 21/9/06.

Το δίκτυο Natura 2000 στην Ελλάδα σήμερα απαρτίζεται από 239 ΤΚΣ
και 163 ΖΕΠ. Οι περιοχές αυτές παρουσιάζουν χωρική αλληλοεπικάλυψη.
Μάλιστα, 31 ΤΚΣ είναι απολύτως ταυτόσημοι με ΖΕΠ όσον αφορά την έκταση
και την χωροθέτησή τους. Ειδικές Ζώνες Διατήρησης δεν έχουν κηρυχθεί
ακόμη στην Ελλάδα. Επίσης στο δίκτυο Natura έχουν ενταχθεί και όλες οι
περιοχές που είχαν θεσμοθετηθεί ως προστατευόμενες βάσει της εθνικής
νομοθεσίας (Ν. 1650/1986) καθώς και οι 10 Υγρότοποι Διεθνούς Σημασίας
(βάσει της Σύμβασης Ραμσάρ).

Η Οδηγία 92/43/ΕΚ εναρμονίστηκε στο ελληνικό Δίκαιο με την Κοινή
Υπουργική Απόφαση 33318/3028/11-12-98 (ΦΕΚ 1289/Β/28-12-98), η οποία
συμπληρώθηκε με την ΚΥΑ Η.Π. 14849/853 /Ε 103/4-4-2008 (ΦΕΚ 645/Β/11-
4-08).

To 1999 τέθηκε σε ισχύ ο N. 2742/99 «Χωροταξικός σχεδιασμός και
αειφόρος ανάπτυξη και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ207/Α/1999). Σκοπός του
νόμου είναι η θέσπιση θεμελιωδών αρχών και η θεσμοθέτηση σύγχρονων
οργάνων, διαδικασιών και μέσων άσκησης χωροταξικού σχεδιασμού που
προωθούν την αειφόρο και ισόρροπη ανάπτυξη, κατοχυρώνουν την παραγωγική
και κοινωνική συνοχή, διασφαλίζουν την προστασία του περιβάλλοντος στο
σύνολο του εθνικού χώρου και στις επιμέρους ενότητές του και ενισχύουν τη
θέση της χώρας στο διεθνές και ευρωπαϊκό πλαίσιο.

Με το Ν.2742/99 εκτός από τους στόχους και τις κατευθυντήριες αρχές
του χωροταξικού σχεδιασμού, καθορίζονται τα όργανα, τα μέσα, και οι
μηχανισμοί εφαρμογής ελέγχου και υποστήριξής του.

Ειδικότερα καθορίζεται για όλη την χώρα ένα ιεραρχικό πλαίσιο χωροταξικού
σχεδιασμού τριών επιπέδων:


• Το Γενικό Πλαίσιο, που αφορά τη μακροπρόθεσμη χωρική ανάπτυξη
και διάρθρωση του εθνικού χώρου


• Τα Ειδικά Πλαίσια με τα οποία εξειδικεύονται ή συμπληρώνονται οι
κατευθύνσεις του Γενικού Πλαισίου και αφορούν την ανάπτυξη και
οργάνωση ορισμένων περιοχών ή τομέων


• Τα Περιφερειακά Πλαίσια, που καταρτίζονται για κάθε περιφέρεια της
χώρας


To 2000 θεσπίσθηκε με σκοπό την προστασία των υδάτων στην Κοινότητα
η Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της
23ης Οκτωβρίου 2000 «για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα
της πολιτικής των υδάτων».


Βασικές αρχές και κατευθύνσεις της οδηγίας αυτής είναι:



• Η εφαρμογή ολοκληρωμένης διαχείρισης των υδατικών πόρων σε
επίπεδο λεκάνης απορροής.


• Η εφαρμογή της αρχής της αυτονομίας.


• Η εφαρμογή μιας συνδυασμένης προσέγγισης για τον έλεγχο της
ρύπανσης καθορίζοντας τόσο όρια εκπομπών ρύπων όσο και στόχους
για την επίτευξη της επιθυμητής ποιότητας των υδάτινων σωμάτων
(επιφανειακών, μεταβατικών, παράκτιων και υπόγειων).


• Η εφαρμογή τιμολογιακής πολιτικής στις διαφορετικές χρήσεις του
νερού.


• Η συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων για την διαχείριση
υδάτινων πόρων.


• Η αποτροπή περαιτέρω υποβάθμιση της ποιότητας των υδάτων και η
προστασία και βελτίωσή τους.


• Η προώθηση της βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων, μέσω της
μακροπρόθεσμης προστασίας των υδατικών πόρων.


• Η υποβοήθηση και βελτίωση του υδάτινου περιβάλλοντος μέσω
εφαρμογής συγκεκριμένων μέτρων για τη σταδιακή μείωση της
απόρριψης ρυπαντικών ουσιών προτεραιότητας και την εξάλειψη της
απόρριψης επικίνδυνων ρυπαντικών ουσιών προτεραιότητας.


• Η εξασφάλιση και προοδευτική μείωση της ρύπανσης των υπόγειων
υδάτων και η αποτροπή της περαιτέρω ρύπανσή τους.


• Η υποβοήθηση και η αντιμετώπιση των επιπτώσεων ακραίων
φαινομένων πλημμύρων και ξηρασίας.


 Το 2003 με σκοπό την εναρμόνιση του εθνικού δικαίου προς τις διατάξεις
της Οδ. 2000/60/ΕΚ ψηφίσθηκε ο Ν. 3199/2003 «Προστασία και διαχείριση
των υδάτων – Εναρμόνιση με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2000» (Α΄ 280).


Με το νόμο ιδρύονται οι εξής φορείς και όργανα:

• Εθνική Επιτροπή Υδάτων.

• Εθνικό Συμβούλιο Υδάτων.

• Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων.

• Διεύθυνση Υδάτων της Περιφέρειας.

• Περιφερειακό Συμβούλιο Υδάτων.


 Το βασικό εργαλείο για τη διαχείριση και προστασία των υδάτων είναι το
Σχέδιο Διαχείρισης των λεκανών απορροής ποταμών. Το Σχέδιο Διαχείρισης
καταρτίζεται από τη Διεύθυνση Υδάτων της Περιφέρειας, εγκρίνεται με
απόφαση του Γ. Γ. της Περιφέρειας και περιέχει όλα τα στοιχεία, πληροφορίες
και εκτιμήσεις, που είναι απαραίτητα για την προστασία και διαχείριση των
υδάτων.

 Το Πρόγραμμα Μέτρων και Πρόγραμμα Παρακολούθησης της
κατάστασης των υδάτων αποτελούν μέρη του Σχεδίου Διαχείρισης.

 Με σκοπό την αποφυγή ή την καταπολέμηση της ρύπανσης, καταρτίζεται
Πρόγραμμα Ειδικών μέτρων κατά της ρύπανσης, σε επίπεδο Περιφέρειας.


 Ιδιαίτερη σημασία έχει η πρόβλεψη του νόμου σχετικά με την ανάκτηση
του κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις, η οποία γίνεται
λαμβάνοντας υπόψη:


• Την ανάλυση των χαρακτηριστικών των λεκανών απορροής.

• Την επισκόπηση των επιπτώσεων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στην
κατάσταση των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων.

• Την οικονομική ανάλυση.

• Την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει».

• Τα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά αποτελέσματα της
ανάκτησης, καθώς και τις γεωγραφικές και κλιματολογικές συνθήκες της
οικείας περιοχής.


4.2 Σύντομη Αναφορά στο νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία της
πολιτιστικής κληρονομιάς


 Όπως αναφέρθηκε και στην αρχή του κεφαλαίου την πολιτιστική
κληρονομιά θέτει υπό την προστασία του κατ’ αρχήν το Σύνταγμα του 1975 με
τις παρ. 1 και 6 του άρθρου 24.

 Ειδικότερα, το 2002 ψηφίζεται ο νόμος 3028/2002 «Για την προστασία των
Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» (Α΄ 153). Ο νόμος
στοχεύει στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας από τους
αρχαιότατους χρόνους μέχρι σήμερα, για τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης
και την αναβάθμιση του πολιτιστικού περιβάλλοντος. Η προστασία αυτή
συνίσταται μεταξύ άλλων και στον εντοπισμό, την έρευνα, καταγραφή,
τεκμηρίωση και μελέτη στοιχείων της πολιτιστικής κληρονομιάς, στη
διατήρηση και αποτροπή της καταστροφής, αλλοίωσης και γενικά κάθε
έμμεσης ή άμεσης βλάβης της.

 Στο κείμενο του νόμου γίνεται διάκριση μεταξύ κινητών και ακίνητων
μνημείων. Μεταξύ των ακίνητων περιλαμβάνονται τα αρχαία που
χρονολογούνται έως και το 1830, τα νεότερα πολιτιστικά αγαθά που είναι
προγενέστερα των τελευταίων 100 χρόνων ή ανάγονται στην περίοδο των
τελευταίων 100 χρόνων και χαρακτηρίζονται μνημεία λόγω της
αρχιτεκτονικής, πολεοδομικής, κοινωνικής, εθνολογικής, λαογραφικής,
τεχνικής, βιομηχανικής ή εν γένει ιστορικής, καλλιτεχνικής ή επιστημονικής
σημασίας τους.


 Ο νόμος ρυθμίζει τα θέματα των επεμβάσεων σε ακίνητα μνημεία και στο
περιβάλλον τους, των χωρικών ρυθμίσεων για την προστασία των ακίνητων
μνημείων (αρχαιολογικοί χώροι, ιστορικοί τόποι κ.ά.), των συλλογικών
οργάνων για την προστασία των μνημείων (τοπικά συμβούλια μνημείων,
κεντρικό αρχαιολογικό συμβούλιο κ.ά.) κλπ.

 Περαιτέρω, η υποχρέωση της Ελλάδας να προστατεύει την πολιτιστική
κληρονομιά της προκύπτει και από:

• τη Σύμβαση των Παρισίων της 23ης.11.1972 για την Προστασία της
Παγκοσμίου Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς (Ν. 1126/1981) και
ιδίως από τα άρθρα 1, 3, 4, 5 και 12,

• την Ευρωπαϊκή Σύμβαση του Λονδίνου της 6ης.5.1969 δια την Προστασία
της Αρχαιολογικής Κληρονομιάς (Ν. 1127/1981),

• τη Σύμβαση για την Προστασία της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της
Ευρώπης, γνωστή ως Σύμβαση της Γρανάδας (Ν. 2039/1992), ιδίως
άρθρα 1-4, 7, 10.



ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

- Η ιδέα της εκτροπής ξεκινά από το 1925 και αντανακλά ανάγκες του
παρελθόντος που δεν έχουν πλέον σχέση με τη σύγχρονη πραγματικότητα.

- Σύμφωνα με την ιστορική αναδρομή η απόφαση για την υλοποίηση του
έργου είναι περισσότερο πολιτική και λιγότερο επιστημονική, μιας και οι
δύο κύριες μελέτες της ελβετικής εταιρίας ELECTRO WATT και της
καναδικής εταιρίας (SNC) που εξέτασαν την εκτροπή χωρίς να τους
«επιβληθεί η βέλτιστη λύση» την απέρριψαν.

- Από τη δικαστική «περιπέτεια» του έργου και τις αλλεπάλληλες ακυρώσεις
του διαπιστώνεται ότι η πολιτεία δεν σέβεται το νομικό πλαίσιο και τους
θεσμούς, παρουσιάζοντας σε ορισμένες περιπτώσεις, έλλειμμα
δημοκρατικής λειτουργίας. Αποκορύφωμα αποτελεί ο νόμος “Σουφλιά” (Ν.
3481/2006) που παρακάμπτει τις αποφάσεις του ΣτΕ με νόμο.

- Το έργο της εκτροπής έρχεται σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή οδηγία
2000/60/ΕΚ για την διαχείριση υδάτων που αποκλείει τη μεταφορά νερού
από μια λεκάνη απορροής σε άλλη και απαιτεί σε αντίθετη περίπτωση ειδική
επιστημονική μελέτη που να τεκμηριώνει την αναγκαιότητα του
εγχειρήματος μόνο για τις απολύτως απαραίτητες ποσότητες νερού σε
συνδυασμό με ολοκληρωμένα σχέδια διαχείρισης.

- Το έργο απέτυχε να χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή ¨Ένωση και η
χρηματοδότηση του θα πραγματοποιηθεί αποκλειστικά από εθνικούς
πόρους στερώντας τους από άλλες περιφέρειες που έχουν μεγαλύτερες
ανάγκες σε υποδομές, μεσούσης της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.

- Ο σχεδιασμός και η εκτέλεση μεγάλων έργων που επηρεάζουν το
περιβάλλον αλλά και τη ζωή πολλών ανθρώπων, πρέπει να εξασφαλίζουν
μεγάλο βαθμό κοινωνικής συναίνεσης. Αντί αυτής της βασικής αρχής, δεν
έγινε καμία ουσιαστική διαβούλευση και σκόπιμα καλλιεργείται η λογική
των περιφερειακών συγκρούσεων (Θεσσαλία vs Αιτωλοακαρνανίας).

- Παρά το «χορό» των δισεκατομμυρίων που αφορούν τα έργα, το
«ανθρώπινο πρόσωπο» της πολιτείας φάνηκε από την αρχή για τους
κάτοικους των οικισμών που πρόκειται να κατακλυσθούν. Στην αρχή
επιχειρήθηκε η παραπλάνηση τους, στη συνέχεια τους επισκέφθηκαν τα


ΜΑΤ και σήμερα αντί για τη μετεγκατάστασή τους σε πρότυπο οικισμό,
αντιμετωπίζουν την πιθανότητα «προσωρινής» εγκατάστασης σε container.

- Η διαστασιολόγηση των έργων κεφαλής (ύψος φραγμάτων Μεσοχώρας και
Συκιάς, διάμετρος της σήραγγας εκτροπής Αχελώου-Θεσσαλίας) παρέμεινε
ίδια με εκείνη που προβλεπόταν για την εκτροπή υπερδιπλάσιου όγκου
νερού, δημιουργώντας βάσιμες υποψίες ότι ο αρχικός σχεδιασμός δεν έχει
εγκαταλειφθεί.


- Το έργο έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές που διέπουν σήμερα τον
αναπτυξιακό σχεδιασμό και ιδιαίτερα τις αρχές της βιώσιμης
(αειφόρου) ανάπτυξης, αλλά και με τη σύγκλιση των οικονομιών των
περιφερειών, που είναι πρωταρχικός στόχος της ΕΕ.



- Η εκτροπή θα ενισχύσει περαιτέρω τις ανισότητες μεταξύ των δύο
γεωγραφικών ενοτήτων που αφορούν το έργο (Δυτική Ελλάδα-Θεσσαλία)
λόγω της μείωσης των υδατικών πόρων εις βάρος της Αιτωλοακαρνανίας
και της υποβάθμισης των φυσικών και πολιτισμικών πόρων που αποτελούν
κύριο παράγοντα ανάπτυξης για τις λιγότερο ευνοημένες ορεινές περιοχές.


- Η κάλυψη των υδατικών αναγκών της Θεσσαλικής πεδιάδας δεν επιχειρείται
μέσω ορθής διαχείρισης και μείωσης της σπατάλης των υδατικών
πόρων. Οι απώλειες του ανοιχτού αρδευτικού δικτύου και της τεχνητής
βροχής φτάνουν το 50-60 % ενώ οι παράνομες γεωτρήσεις ξεπερνούν τις
20.000 (όλες ηλεκτροδοτούμενες από τη ΔΕΗ).


- Με σκοπό τη βελτίωση της οικολογικής κατάστασης του Πηνειού ποταμού,
θα έπρεπε για λόγους αρχής οι παρεμβάσεις να αφορούν μόνο τη λεκάνη
του Πηνειού, με ταυτόχρονη καλύτερη επεξεργασία και περιορισμό των
ρυπαντικών φορτίων που δέχεται ο ποταμός.


- Στο σχεδιασμό του έργου αγνοείται πλήρως η Κοινή Αγροτική Πολιτική
(ΚΑΠ) η οποία έχει στόχο την προώθηση της γεωργίας μειωμένης έντασης,
με την εξοικονόμηση νερού στις υφιστάμενες χρήσεις και όχι την επέκταση
της άρδευσης, την αγρανάπαυση, την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών με
λιγότερο υδρόφιλα είδη, την αποσύνδεση των χορηγούμενων ενισχύσεων
από την παραγωγή. κ.ά


- Η εντατική καλλιέργεια του βαμβακιού (μία από τις κύριες και πιο
υδρόφιλες καλλιέργειες του Θεσσαλικού κάμπου) μπορεί να έχει σοβαρές
αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Έτσι η Ε.Ε. καλεί τα κράτη μέλη να
λάβουν μέτρα για τον περιορισμό της επιδοτούμενης ανά παραγωγό έκταση,
της στρεμματικής απόδοσης που θεωρείται αποδεκτή, και την επέκταση του
Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής (που περιλαμβάνει διατάξεις για την
εξοικονόμηση νερού και ειδικά σε περιοχές που υπάρχει έλλειψη) και για το
βαμβάκι. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει ήδη
καθορίσει διοικητικά μέτρα που αποσκοπούν στον περιορισμό της
βαμβακοκαλλιέργειας σε ολόκληρη την επικράτεια.

- Στα πλαίσια της καταπολέμησης της νιτρορύπανσης γεωργικής
προέλευσης έχει θεσπισθεί Σχέδιο Δράσης για το Θεσσαλικό πεδίο που
θέτει περιορισμούς στην άρδευση αλλά και προβλέπει τη μείωση της
αρδευόμενης έκτασης.


- Αν τα νερά του Αχελώου φτάσουν κάποτε στη Θεσσαλία, δεν υπάρχει
δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν άμεσα στη γεωργία. Σύμφωνα με τη
συνολική μελέτη οικονομικής σκοπιμότητας του 1997 αν τα έργα κεφαλής
είχαν περατωθεί το 2002 η κατασκευή του γιγάντιου αρδευτικού δικτύου
που χρειάζεται για τη μεταφορά και αξιοποίηση του νερού θα
ολοκληρώνονταν το 2019 με κόστος 305,94 δις δρχ. σε τιμές 1997. Το
κόστος αυτό μετά την άρνηση της Ε.Ε. να χρηματοδοτήσει το έργο θα
βαρύνει αποκλειστικά τις ελληνικές δημόσιες επενδύσεις.


- Δεν είναι γνωστός έως σήμερα ο τρόπος και ο φορέας συνολικής
διαχείρισης των εκτρεπομένων ποσοτήτων νερού.

- Κατά το σχεδιασμό του έργου της εκτροπής του Αχελώου δεν έχει ληφθεί
υπόψη ο κρίσιμος παράγων της τιμολόγησης του νερού, ως μέτρου ορθής
χρήσης. (Ν. 3199/2003) «Προστασία και διαχείριση των υδάτων –
Εναρμόνιση με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ).



- Οι μελέτες της ελβετικής εταιρίας ELECTRO WATT (1968 – 1974) που
είχαν ως κύρια κατεύθυνση την ανάπτυξη του θεσσαλικού κάμπου
πρότειναν ως λύση για το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας μια σειρά
τοπικών φραγμάτων και ταμιευτήρων που επιπρόσθετα θα βοηθούσαν και
στην αντιπλημμυρική θωράκιση της περιοχής. Από τις μελέτες αυτές
προκύπτει ότι ο προς εκτροπή ετήσιος όγκος των 600 x 106 μ3, μπορεί να αναπληρωθεί επαρκώς από τον προτεινόμενο σχεδιασμό χωρίς την
ανάγκη της εκτροπής.

- Η βέλτιστη ενεργειακή αξιοποίηση του Αχελώου σύμφωνα με τη μελέτη της
καναδικής SNC (1971-1972) είναι δυνατή με την κατασκευή μιας σειράς
υδροενεργειακών έργων κατά μήκος του ρου του Αχελώου και όχι με την
εκτροπή. Είναι γνωστή η διαρροή της επιστολής του διοικητή της ΔΕΗ Θ.
Ξανθόπουλου προς τον τύπο, στην οποία η ΔΕΗ ζητά αποζημίωση ύψους
139,7 δις δρχ. λόγο ζημίας που υφίσταται εξαιτίας του έργου της εκτροπής.

 Η εκτροπή των 600 x 106 m3 νερού κατ’ έτος από τον ποταμό Αχελώο προς
τη θεσσαλική πεδιάδα επιφέρει ετήσια ενεργειακή ζημία της τάξης των
280 GWh, αξίας 25 εκατομμυρίων ευρώ. (Aναπτυξιακή Εταιρεία
Αιτωλοακαρνανίας – ΕNVIPLAN Γ. Θ. Τσεκούρας & Συνεργάτες, 2004).


- Η Συνολική Μελέτη οικονομικής σκοπιμότητας (1997) για το ενεργειακό
σκέλος υπολογίζει την Καθαρή Παρούσα Αξία θετική με επιτόκιο
προεξόφλησης 5,5%. Αν όμως χρησιμοποιηθεί κοινωνικό επιτόκιο
προεξόφλησης 8%, βάσει του οποίου η ΔΕΗ αξιολογεί τις επενδύσεις της
τότε το έργο γίνεται οριακά βιώσιμο ή ασύμφορο ενεργειακά
(Aναπτυξιακή Εταιρεία Αιτωλοακαρνανίας – ΕNVIPLAN Γ. Θ. Τσεκούρας
& Συνεργάτες, 2004).

- Η υλοποίηση του έργου της εκτροπής του Αχελώου ποταμού προς τη
Θεσσαλία επιχειρείται "σταδιακά" χωρίς να υπάρχει το απαραίτητο
μελετητικό υπόβαθρο που τυχόν θα τεκμηρίωνε τη σκοπιμότητα και τη
βιωσιμότητά του.

- Η χρονολογική παρακολούθηση των προς εκτροπή ποσοτήτων νερού που
προτάθηκαν ως «απολύτως αναγκαίες» για τη σωτηρία του Θεσσαλικού
κάμπου από τη λειψυδρία καταδεικνύει συνεχή μέχρι και σήμερα
φθίνουσα πορεία. Η αρχική ποσότητα του 1,5 δις μ3 κατέβηκε στο 1,1 δις
μ3 μετά στα 600 εκ. μ3 και πρόσφατα οι προτάσεις της Διαχειριστικής
Μελέτης Υδατικών Πόρων για τη λεκάνη απορροής του Πηνειού ποταμού,
προτείνουν ως αναγκαία ποσότητα τα 300 εκ. μ3 (ΥΠΕΧΩΔΕ / Γ.
ΚΑΡΑΒΟΚΥΡΗΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ, 3ος/2006). Τέλος, σύμφωνα με τις
τελευταίες δηλώσεις της υπουργού ΥΠΕΚΑ κ. Τ. Μπιρμπίλη (ΣΚΑΪ,
10/02/2010) θα προκηρυχθεί διαχειριστική μελέτη προκειμένου να
απαντηθεί το ερώτημα σχετικά με την αναγκαιότητα ή μη του έργου. Στο
μέλλον ίδωμεν!

- Η λογική «πρώτα ξεκινούν τα έργα και μετά έπονται οι ΜΠΕ» χωρίς
υπερβολή έχει «στοιχειώσει» την εκτροπή. Η βασική ΜΠΕ του έργου, που
έγινε το 1995 με σκοπό τη συμμόρφωση με τις αποφάσεις του (ΣτΕ) που
ζητούσε μια συνολική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, συντάσσεται
σε χρόνο ρεκόρ 3 μηνών περίπου και ακολουθεί η έγκριση των
περιβαλλοντικών όρων (23271/15-12-1995) και η αδειοδότηση του έργου.
Όπως είναι λογικό η ΜΠΕ αυτή βρίθει λαθών και αποτελεί περισσότερο μια
συρραφή παλαιότερων μελετών παρά μια νέα ολοκληρωμένη μελέτη.
Έκτοτε και παρά τις μελλοντικές επικαιροποιήσεις, η συνολική ΜΠΕ
συνεχίζει να χαρακτηρίζεται από ασάφειες, ελλείψεις, παραλείψεις και
παραπομπές σε …περαιτέρω μελέτες, ενώ είναι σαφής η προσπάθεια
επιλεκτικής χρήσης στοιχείων για την εξαγωγή των επιθυμητών
συμπερασμάτων με σκοπό την υποστήριξη μιας εκ των προτέρων
ειλημμένης απόφασης με επιστημονικοφανή τρόπο.


- Η ασάφεια που υπάρχει στις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ
1995-97-01) σχετικά με το αξιολογούμενο έργο είναι τόσο μεγάλη που σε
συνδυασμό με τις αντιφάσεις, τόσο τις εσωτερικές όσο και μεταξύ των
μελετών, δεν είναι σαφές ποιο έργο αξιολογούν ως προς τις περιβαλλοντικές
επιπτώσεις, αν αυτό ταυτίζεται με το αξιολογούμενο ως προς τη σχέση
κόστους / οφέλους και τέλος τη σχέση των δύο παραπάνω με το
προτεινόμενο τελικά έργο. Ως παράδειγμα αναφέρεται το γεγονός ότι η
κάθε μελέτη έχει διαφορετικό πεδίο αναφοράς. Στη μελέτη του '95
αναφέρεται ότι θα αρδευτεί ισοδύναμο έκτασης περίπου 665 χιλ στρ. με
κόστος 67 δις δρχ., στη μελέτη του '97 ότι θα αρδευτεί ισοδύναμο έκτασης
περίπου 744 χιλ στρ. με κόστος 236 δισ. δρχ. αλλά στην ολοκλήρωση του
έργου και στην επικαιροποίηση των δύο το 2001 θεωρούνται σωστοί και οι
δύο αριθμοί, απλώς αυξάνεται κατά 50% ο υπολογισμός της μελέτης του '95
και μειώνεται λίγο αυτός της μελέτης του '97

- Σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις (άμεσες & έμμεσες) αναμένονται τόσο
κατά τη φάση κατασκευής όσο και κατά τη διάρκεια λειτουργίας στο φυσικό
και πολιτιστικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής του έργου.
Αναλυτικότερα:

• Οι βιότοποι της Νότιας Πίνδου θα υποστούν εκτεταμένη και μόνιμη
υποβάθμιση – αλλοίωση.


• Τα δάση στην περιοχή του Άνω Αχελώου θα υποστούν σημαντικές
πιέσεις λόγω αποψιλώσεων, εκσκαφών, επιχώσεων καθώς και λόγω της
κατάκλισης μεγάλων εκτάσεων.

• Η άγρια πανίδα θα υποστεί εντονότατη πίεση λόγω των έργων, αλλά
κυρίως λόγω της αλλοίωσης και κατάτμησης των βιοτόπων.

• Η ανάσχεση των φυσικών πλημμυρών λόγω της κατασκευής των
φραγμάτων Μεσοχώρας και Συκιάς και η συγκράτηση των απορροών
στους ταμιευτήρες συνεπάγεται σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην
ισορροπία των κατάντη οικοσυστημάτων.

• Στις εκβολές του Αχελώου, η μείωση της ποσότητας του νερού θα
διαταράξει την ισορροπία μεταξύ γλυκού και αλμυρού νερού με σοβαρή
μόνιμη αρνητική επίπτωση στην ποιότητα των υδάτων και στην αύξηση
της αλατότητας των εδαφών στην περιοχή.

• Στους υγροτόπους της Αιτωλοακαρνανίας θα σημειωθούν αρνητικές
επιπτώσεις στη δομή και σύνθεση της βλάστησης, στην ποικιλία,
κατανομή και σύνθεση των βιοτόπων, στην ποιότητα και διαθεσιμότητα
των βιοτόπων της άγριας ζωής και στην πανίδα της περιοχής.

• Τα εδάφη θα υποβαθμιστούν κυρίως λόγω των έντονων φαινομένων
διάβρωσης, της διάθεσης των προϊόντων εκσκαφής, της εντατικής χρήσης
αγροχημικών στις καλλιέργειες, καθώς και λόγω των νέων
δραστηριοτήτων, που αναμένεται να αναπτυχθούν.

• Η εκτεταμένη απόληψη αμμοχάλικου από την κοίτη του Αχελώου για την
κατασκευή του φράγματος Συκιάς, είναι μία μη αναστρέψιμη και
βαρύτατη παρέμβαση μεγάλης κλίμακας. (έκταση απόληψης 1.000
στρέμματα σε μήκος κοίτης 6 χιλιόμετρων - προβλεπόμενο μέγιστο βάθος
εκσκαφής 7-8 μ. σε πλάτος 800 μ.).

• Πιθανότητα σεισμικής διέγερσης στην περιοχή λόγω της πλήρωσης και
λειτουργίας των ταμιευτήρων .

• Μόνιμη αλλαγή της δίαιτας των επιφανειακών υδάτων.

• Αναμένεται αλλαγή στο μικροκλίμα της περιοχής, κυρίως όσον αφορά το
καθεστώς των ανέμων, την αύξηση της σχετικής υγρασίας, τη μείωση των
θερινών απορροών και τη δυνατότητα σχηματισμού και συγκράτησης του
χιονιού.

• Σοβαρή αλλοίωση και υποβάθμιση θα υποστεί το υψηλής αισθητικής
αξίας τοπίο της ευρύτερης περιοχής.

• Μεγάλος αριθμός στοιχείων της πολιτιστικής κληρονομιάς στην περιοχή
του Άνω Αχελώου θα υποστούν εκτεταμένη ή και πλήρη καταστροφή.


• Η κατασκευή αναχώματος (15μ.) για την προστασία της Ι. Μ. Αγ.
Γεωργίου Μυροφύλλου, πέρα από την απαράδεκτη αισθητική του
εγχειρήματος αποτελεί βάναυση προσβολή της ιστορικής μνήμης
απομονώνοντας το μνημείο από το φυσικό του χώρο. 
Σύνοψη

Η εκτροπή του ποταμού Αχελώου στη θεσσαλική πεδιάδα αποτελεί ένα
μεγάλο και πολυσύνθετο τεχνικό έργο, η κατασκευή και λειτουργία του οποίου
προβλέπεται ότι θα επηρεάσει έναν πολύ μεγάλο γεωγραφικό χώρο. Είναι
προφανές ότι οι επιπτώσεις από την κατασκευή και λειτουργία του έργου στο
φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, στα υδρολογικά και υδρογεωλογικά
δεδομένα, στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική δομή των περιοχών που
επηρεάζονται θα είναι πολύπλοκες και πολυσύνθετες.

Η όποια λύση του προβλήματος της έλλειψης των υδατικών πόρων
εκτός Θεσσαλίας θα έπρεπε να εξετασθεί μόνο αφού πρώτα θα είχαν
εφαρμοσθεί όλα τα αναγκαία μέτρα για την εξοικονόμηση νερού,
(αναδιάρθρωση καλλιεργειών, αγρανάπαυση, αλλαγή τρόπου ποτίσματος) και
θα είχαν υλοποιηθεί όλα τα δυνατά έργα (φράγματα, εγγειοβελτιωτικά έργα
κ.λπ.) εντός της λεκάνης απορροής του θεσσαλικού κάμπου. Όποια
μεθοδολογία να χρησιμοποιήσει κανείς για την αξιολόγηση του έργου, όσο
άρτια επιστημονική κατάρτιση και να διαθέτει, αρκεί και μόνο η χρήση της
κοινής λογικής για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η εκτροπή προωθείται
καθαρά για πολιτικούς λόγους και ότι θα έχει τεράστιες αρνητικές
επιπτώσεις στο περιβάλλον φυσικό και ανθρωπογενές.

Η διακήρυξη που υπογράφθηκε από Ευρωπαίους επιστήμονες στη
Μαδρίτη το 2005 για μια «Νέα Κουλτούρα του Νερού» αναφέρει μεταξύ
άλλων : Το να θεωρεί κανείς τα υδατικά συστήματα απλώς ως κανάλια ή
αποθήκες νερού είναι σαν να ταυτίζει το δάσος με απόθεμα ξύλου. Δεν
πρέπει να είναι κατανοητή η διαφορετική αφθονία νερού ανά περιοχή σαν
ένα λάθος της φύσης που πρέπει να διορθωθεί με δαπανηρά δημόσια έργα,
όπως αντίστοιχα δεν έχει νόημα να διορθωθούν με τεχνικά έργα το
έλλειμμα λιακάδας στις βόρειες χώρες ή το έλλειμμα πεδιάδας στις
ορεινές. Η προσπάθεια διόρθωσης της «φυσικής αδικίας», δηλαδή της
φυσιολογικής υδρολογικής ανισορροπίας στον κόσμο, συνήθως
συνεπάγεται μεταφορά οικονομικών πόρων από υπανάπτυκτες σε


πλουσιότερες περιοχές, χειροτερεύοντας τις περιφερειακές και κοινωνικές
ανισότητες. Σε αντίθεση με τον τρόπο σκέψης που οδηγεί σε
μεγιστοποίηση της προσφοράς, οι νέες τάσεις θεωρούν ότι τα προβλήματα
λειψυδρίας δημιουργούνται περισσότερο από κοινωνικοοικονομικές αιτίες
παρά από έλλειψη φυσικών πόρων και συνδέονται συνήθως με σπάταλη
και καταχρηστική κατανάλωση νερού, βασισμένη σε φιλόδοξα μοντέλα μη
βιώσιμης ανάπτυξης.

 Δυστυχώς στο μεγαλύτερο βαθμό μόνο η «εκτροπή της λογικής» μπορεί να
δικαιολογήσει το εγχείρημα της εκτροπής του Αχελώου ποταμού στη
Θεσσαλική πεδιάδα.




ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ



Αιτωλική Εταιρεία Προστασίας Τοπίου και Περιβάλλοντος (1996), Η Εκτροπή
του Ποταμού Αχελώου, Ανάλυση μελετών - Γενικά στοιχεία, έκδοση: Δημοτική
Επιχείρηση Ύδρευσης-Αποχέτευσης Αγρινίου, Αγρίνιο.



Aναπτυξιακή Εταιρεία Αιτωλοακαρνανίας – ΕNVIPLAN Γ. Θ. Τσεκούρας &
Συνεργάτες (2004), Αξιολόγηση του σχεδίου εκτροπής του ποταμού Αχελώου στη
Θεσσαλική πεδιάδα, Αθήνα.



ΔΕΗ (1987), Εκτροπή του Αχελώου (φυλλάδιo), Αθήνα.



Ελευθεροτυπία - Ένθετο ‘Ε’ (26-04-2009), Μεσοχώρα – Αχελώος, Αθήνα



Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF),
Ελληνική Εταιρεία για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της
Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης (1993),
Η εκτροπή του Αχελώου-Στοιχεία αντικειμενικής εκτίμησης, Αθήνα.



Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF),
Ελληνική Εταιρεία για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της
Πολιτιστικής Κληρονομιάς (1994), Αξιολόγηση των μελετών περιβαλλοντικών
επιπτώσεων για τα έργα εκτροπής του ποταμού Αχελώου στη Θεσσαλία-Έκθεση
προς το Συμβούλιο της Επικρατείας, Αθήνα.



Ε.Μ.Π - Επιτροπή για τη Συνολική Αξιολόγηση του Σχεδίου Εκτροπής του
Αχελώου, συντονιστής: Γ. Τσακίρης (1995), Έκθεση για τη συνολική
αξιολόγηση του Σχεδίου Εκτροπής του Αχελώου, Αθήνα.

Ευθυμιόπουλος Η., Τσαντίλης Δ., Χατζημπίρος Κ. (επιμέλεια) (1999), Η Δίκη
του Αχελώου, εκδ. Στοχαστής/ ΔΙΠΕ, Αθήνα.



Καθημερινή - Ένθετο 7ημέρες (20-6-1999), “Αχελώος”, Αθήνα.



Κλαμπατσέα Ε. (2003), Φθίνουσες Βιομηχανικές Περιοχές. Κριτήρια
αξιολόγησης για την επενδυτική πολιτική και το ανθρώπινο δυναμικό σε
περιπτώσεις μονοανάπτυξης, Διδακτορική Διατριβή, ΕΜΠ.


Κοινότητα Μυροφύλλου Τρικάλων, Σύλλογος Αποδήμων Μυροφυλλιτών,
Πανθεσσαλικός Σύλλογος Μυροφυλλιτών «Ο Άγιος Γεώργιος», «Οι Φίλοι της
Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου Μυροφύλλου Τρικάλων» (1997), Ιερά Μονή
Αγίου Γεωργίου Μυροφύλλου Τρικάλων: Ένα μνημείο σε κίνδυνο! - Πρακτικά
Ημερίδας, Μυρόφυλλο.



Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF), Ελληνική Εταιρεία για την
Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Ελληνική
Ορνιθολογική Εταιρεία, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, Νέα
Οικολογία (1995), Αξιολόγηση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για το
έργο της εκτροπής του ποταμού Αχελώου στη Θεσσαλία, Αθήνα.



Ράπτης Δ. (1985), Αφύλακτοι Θησαυροί: Το Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου
Μυροφύλλου Τρικάλων, Εκδ. Γλάρος.



Ράπτης Δ. (1994), Το Μυρόφυλλο Τρικάλων (1880-1980), Εκδ. Ταχυδρόμος,
Άρτα.



Τα Νέα - Ένθετο ‘ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ’ (7-11-2009), Μεσοχώρα – Το χωριό των
«καταραμένων», Αθήνα



Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (1993), Η εκτροπή του Αχελώου προς τη
θεσσαλική πεδιάδα (διημερίδα), ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ, Αθήνα.



Τσεκούρας Γ. (1988), Εκτίμηση κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων
των χρηματοδοτύμενων από το ΜΟΠ Κρήτης έργων διαχείρισης υδάτινου
δυναμικού (φράγματα, δεξαμενές).



Τσεκούρας Γ. (1978), Μελέτη εκτίμησης συνολικών επιπτώσεων από την
κατασκευή του φράγματος ύδρευσης WEIJA ACCRA Γκάνα Δυτικής
Αφρικής.



Τσεκούρας Γ., (1992-2003), Εκτίμηση επιπτώσεων έργων διαχείρισης
υδατικών πόρων και κάλυψης υδατικών αναγκών στην περιφέρεια Νοτίου
Αιγαίου στο πλαίσιο του έργου της Αξιολόγησης των ΠΕΠ Νοτίου Αιγαίου Α’,
Β’ και Γ’ ΚΠΣ.


Τσεκούρας Γ., Τσούτσου Χ., Κλαμπατσέα Ε., (2000-2001), Χωροταξικό
Πρόγραμμα Ρυθμίσεων, Έργων και Δράσεων για την Αειφόρο Διαχείριση
Υδατικών Πόρων στα Βόρεια Δωδεκάνησα, ΕΜΠ - Εργαστήριο Χωροταξίας
& Οικιστικής Ανάπτυξης και Εργαστήριο Εγγειοβελτιωτικών Εργων &
Διαχείρισης Υδατικών Πόρων- ΥΠΕΘΟ.



Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων-Γ.Γ. Δημοσίων
Έργων-Ε.Υ.Δ.Ε. Αχελώου, ENVECO A.E. (1995), ΜΠΕ Εκτροπής Αχελώου
προς τη Θεσσαλία, Αθήνα.



Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων-Γ.Γ. Δημοσίων
Έργων-Ε.Υ.Δ.Ε. Αχελώου, «Υδροεξυγιαντική» Λ. Λαζαρίδης & ΣΙΑ Ε.Ε.,
ENVECO A.E. κ.α. (2001), Συμπληρωματική Μελέτη Περιβαλλοντικών
Επιπτώσεων Εκτροπής του Αχελώου ποταμού προς Θεσσαλία, Αθήνα.



Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων-Γ.Γ. Δημοσίων
Έργων-Γενική Διεύθυνση Υδραυλικών Έργων-Ε.Υ.Δ.Ε. Αχελώου (1997),
Εκτροπή Αχελώου-Συνολική Μελέτη Οικονομικής Σκοπιμότητας-Παράρτημα
Ι.Α.-Οικονομική Αξιολόγηση-Τελική Έκθεση, Αθήνα.



Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων-Γ.Γ. Δημοσίων
Έργων-Γενική Διεύθυνση Υδραυλικών Έργων-Ε.Υ.Δ.Ε. Αχελώου (1997),
Εκτροπή Αχελώου-Συνολική Μελέτη Οικονομικής Σκοπιμότητας-Παράρτημα
Ι.Β.-Εγγειοβελτιωτικά Έργα (Α-1) Φάσης στη Θεσσαλίας-Τελική Έκθεση,
Αθήνα.



Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (2003),
Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού & Αειφόρου Ανάπτυξης
Περιφέρειας Θεσσαλίας.



Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (2003),
Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού & Αειφόρου Ανάπτυξης
Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.




Greenpeace Ελλάς, Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF), Ελληνική
Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, Ελληνική Εταιρεία για την Προστασία του
Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Ελληνική Ορνιθολογική
Εταιρεία, Νέα Οικολογία (1996), Ειδικό Περιβαλλοντικό Δικαστήριο για την
εκτροπή του Αχελώου - Έκθεση Κατηγοριών.



Διαδίκτυο


http://natura.minenv.gr/natura/server/user/region.asp?lng=GR&id=12


http://www.ste.gr/portal/page/portal/StE/ProsfatesApofaseis#a110


http://www.mesochora.gr/mesochora.htm


http://www.eepf.gr/arthra/ektropiacheloou_f116.html


http://archive.enet.gr/online/online_text/c=112,dt=12.04.2005,id=61356624


http://aheloos.blogspot.com/


http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=Splatt_Forums&file=viewtopic&topic=10300&start=0

http://beta.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=449493&ct=75&dt=30/07/2006


http://www.ecocrete.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=2226&Itemid=82


http://mesochoraphotos.blogspot.com/search/label/MESOCHORAS%20POLITIC


http://www.zougla.gr/page.ashx?pid=2&aid=59753&cid=17

http://archive.enet.gr/online/online_text?c=112&id=62657648


http://portal.tee.gr/portal/page/portal/teelar/EKDILWSEIS/damConference/eisigiseis/1.3.pdf


http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=105401

http://www.epoxi.gr/Themata/themata17.htm

http://wikimapia.org/#lat=39.3131501&lon=21.415658&z=16&l=14&m=s&v=
9

http://politics.wwf.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=479&Itemid=384

http://www.eleftheria.gr/viewarticle.asp?aid=7891&pid=5

http://www.larissa.gr/ypiresies/pase/istoria.html


http://www.nomosphysis.org.gr/articles.php?artid=3946&lang=1&catpid=98

http://www.itia.ntua.gr/filotis/SitesHTML/ALL211.html

http://www.express.gr/news/ellada/215726oz_20090928215726.php3


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Εφημερίδα “Συνείδηση”, 12-02-2010


Εφημερίδα “Ελευθεροτυπία”, 25-11-2009


Εφημερίδα “Καθημερινή”, 29-11-2009



Εφημερίδα “Guardian”


Φράγμα Συκιάς




Φράγμα Μεσοχώρας