Η καλή νομοθέτηση αποτελεί αντικείμενο ενδιαφέροντος πολλών διεθνών οργανισμών και θεσμικών φορέων.H έννοια αποδίδει άκομψα θεωρουμε τον αγγλοσαξωνικό better regulation όρο. Ο ΟΟΣΑ εργάζεται στην κατεύθυνση αυτή. Ειδικη αναφορά αξίζει στο πρόγραμμα SIGMA. Αποτελεί όμως αντικείμενο και το 2ου Μνημονίου το οποίο μεριμνά για την βελτίωση των νόμων μας εισάγοντας ως παράδειγμα τον εαυτό του σε 1000 περίπου σελίδες ΦΕΚ όπου εγκρίνονται σχέδια και πολιτικά κείμενα. Σίγουρα το Μνημόνιο 2 δεν δίδει το παράδειγμα καλής νομοθέτησης αλλά ούτε και το Μνημόνιο 1 καθώς και οι λεγόμενοι εφαρμοστικοί του νόμοι. Το σίγουρο είναι ότι σε εφαρμογή τους εντατικοποιείτα η προσπάθεια καλής νομοθέτησης. Τι είναι τούτο πάλι θα πει κάποιος? Το βέβαιο είναι ότι υπέστη διαβούλευση.
Ο ημερήσιος τύπος μας έχει ενημερώσει από καιρό. Αν δεν κάνω λάθος μάλιστα έχουμε ήδη μια μονάδα καλής νομοθέτησης.Και από το 2006 ασχολείτο ο τότε Πρωθυπουργός μας.Φυσικά υπάρχει και το απαραίτητο ευρωπαϊκό δίκτυο καλής νομοθέτησης.
Η Καλή Νομοθέτηση (Better Regulation) αποτελεί διακυρηγμένο στόχο της ΕΕ. Ήδη από το 1985 αρχίζει να διαμορφώνεται ως τάση μέσα στην Κοινότητα, αλλά και σε μεμονωμένα κράτη μέλη. Για πρώτη φορά διατυπώνεται ως στόχος στις Συνθήκες και συγκεκριμένα, στη Συνθήκη του Άμστερνταμ του 1997, όπου παρατίθεται ως παράρτημα η Δήλωση υπ' αριθ. 39 (Δήλωση για την ποιότητα της διατύπωσης της κοινοτικής νομοθεσίας):
"Η Διάσκεψη σημειώνει ότι η ποιότητα της διατύπωσης της κοινοτικής νομοθεσίας αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την ορθή εφαρμογή της από τις αρμόδιες εθνικές αρχές και για την καλύτερη κατανόησή της από το κοινό και τους επιχειρηματικούς κύκλους. Υπενθυμίζει τα σχετικά συμπεράσματα στα οποία κατέληξε η Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Εδιμβούργο στις 11 και 12 Δεκεμβρίου 1992, επί του θέματος, καθώς και το ψήφισμα του Συμβουλίου όσον αφορά την ποιότητα της διατύπωσης της κοινοτικής νομοθεσίας, το οποίο εκδόθηκε στις 8 Ιουνίου 1993 (Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων C 166 της 17. 6. 1993, σ. 1).
Έκτοτε, η ΕΕ έκανε σημαντικά βήματα για να επιτύχει τη θεσμοθέτηση της καλής νομοθέτησης όσον αφορά τις πράξεις που εκδίδει.
Στην ανακοίνωση του Μαρτίου 2005 με τον τίτλο «Βελτίωση της νομοθεσίας για την ανάπτυξη και την απασχόληση στην Ευρωπαϊκή Ένωση» αναγνωρίστηκε ότι η απλούστευση αποτελεί προτεραιότητα για την ΕΕ. Παραπέρα, στην Ανακοίνωση της 25.10.2005, η Επιτροπή έθεσε σε εφαρμογή τη στρατηγική αυτή, παραθέτοντας τις εξής μεθόδους που θα ακολουθήσει:
α. Κατάργηση παρωχημένων ή ακατάλληλων νομοθετικών πράξεων
β. Κωδικοποίηση της νομοθεσίας (για τον περιορισμό του μεγάλου όγκου της)
γ. Αναδιατύπωση (με συγχώνευση, ενδεχομένως, νομοθετικών πράξεων)
δ. Τροποποίηση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος
ε. Ενίσχυση της χρήσης της τεχνολογίας των πληροφοριών
Η νομοθετική λειτουργία τάχα όμως τι απέγινε και δεν αρκεί? Δεν μας τα λέει καλά το Σύνταγμα και οι νόμοι τουλάχιστον σε επίπεδο ορολογίας?
Ο πρόσφατος νόμος 4048/12 ορίζει ως αντικείμενό του τη βελτίωση της ρυθμιστικής διακυβέρνησης. Και επειδή αυτό είναι ακατανόητο επεξηγεί: Ως βελτίωση της ρυθμιστικής διακυβέρνησης νοείται η τήρηση των αρχών καιη εφαρμογή των μέσων της καλής νομοθέτησης.
2. Για τους σκοπούς του παρόντος συνεχίζει το άρθρο 1:
α. Ρύθμιση είναι κάθε νομοσχέδιο, προσθήκη ή τροπολογία και κάθε πράξη ή απόφαση, η οποία περιέχει
γενικούς και απρόσωπους κανόνες δικαίου και είναι μείζονος σημασίας.
β. Καλή νομοθέτηση είναι η πολιτική και η διαμόρφωση αρχών και μέσων για τη βελτίωση της ποιότητας των ρυθμίσεων και των διαδικασιών παραγωγής τους.
γ. Ρυθμιστική διακυβέρνηση είναι η διαδικασία συντονισμού των δράσεων καλής νομοθέτησης, στις οποίες
περιλαμβάνονται ο ρυθμιστικός προγραμματισμός και η τήρηση των αρχών αυτής κατά τη σύνταξη, θέσπιση και εφαρμογή των ρυθμίσεων, καθώς και η λήψη μέτρων
πολιτικής για την προώθησή τους.
Βεβαίως θεσπίζεται Γραφείο Καλής Νομοθέτησης που είναι το Γραφείο Καλής Νομοθέτησης της Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης.
Βεβαίως με τον ίδιο νόμο εισάγονται αρχές!
Άρθρο 2
Αρχές της καλής νομοθέτησης
1. Η ποιότητα των ρυθμίσεων διασφαλίζεται με την τήρηση των αρχών καλής νομοθέτησης, όπως είναι ιδίως:
α. Η αναγκαιότητα.
β. Η αναλογικότητα (καταλληλότητα, εύλογη σχέση μέσου και σκοπού με υιοθέτηση του λιγότερο επαχθούς μέτρου).
γ. Η απλότητα και η σαφήνεια του περιεχομένου των ρυθμίσεων.
δ. Η αποφυγή αποκλινουσών από την κατά περίπτωση γενική πολιτική ή αντιφατικών ρυθμίσεων.
ε. Η αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα με συνεκτίμηση τόσο των θεμελιούντων τη ρύθμιση των οικονομικών και άλλων στοιχείων, όσο και των συνεπειών της ρύθμισης.
στ. Η διαφάνεια.
ζ. Η επικουρικότητα και λογοδοσία με τον προσδιορισμό των αρμόδιων οργάνων εφαρμογής των ρυθμίσεων.
η. Η ασφάλεια δικαίου.
θ. Η προσβασιμότητα στις ρυθμίσεις και με ηλεκτρονικά μέσα.
ι. Η δυνατότητα υποβολής προτάσεων σχετικών με τις ρυθμίσεις κατά το στάδιο της κατάρτισης και της αξιολόγησης της εφαρμογής τους (ανοιχτή διαδικασία).
ια. Η ισότητα των φύλων.
ιβ. Η δημοκρατική νομιμοποίηση.
2. Οι αρχές της καλής νομοθέτησης εφαρμόζονται:
α. κατά την κατάρτιση και αξιολόγηση νόμων και κανονιστικών πράξεων,
β. κατά την απλούστευση, με την τροποποίηση ή κατάργηση διατάξεων, την αναμόρφωση και την κωδικοποίηση, καθώς και κατά την ενσωμάτωση του κοινοτικού δικαίου,
γ. κατά την κατάρτιση προτάσεων νόμου.
Το άρθρο 3 προτείνει και διαδικασίες καλής νομοθέτησης
Το αρθρο 4 ρυθμίζει τις υποχρεώσεις των οργάνων θέσπισης ρυθμίσεων για την τήρηση των αρχών καλής νομοθέτησης
Ειδικότερα τα όργανα θέσπισης ρυθμίσεων μεριμνούν για:
α. Τον εντοπισμό και οριοθέτηση του προβλήματος, το οποίο επιβάλλει τη ρύθμιση και τον εντοπισμό των συναφών νομοθετικών ή κανονιστικών ρυθμίσεων.
β. Τον προσδιορισμό και τεκμηρίωση των αρνητικών συνεπειών της μη ρύθμισης.
γ. Τον προσδιορισμό των διαθέσιμων εναλλακτικών επιλογών και τη συγκριτική τεκμηρίωση της ικανότητάς τους να επιτυγχάνουν τους επιδιωκόμενους σκοπούς.
δ. Τη στάθμιση των ωφελημάτων, του κόστους και των διακινδυνεύσεων που προκύπτουν από την υιοθέτηση της ρύθμισης σε αναφορά με τη βέλτιστη σχέση κόστους-οφέλους της προκρινόμενης εναλλακτικής και την ελάχιστη δυνατή επέλευση παρεπόμενων δυσμενών αποτελεσμάτων, ιδίως στην οικονομία, την κοινωνία, τη διοίκηση και το περιβάλλον.
ε. Τη σαφήνεια των νοημάτων της ρύθμισης και ιδίως τη διατύπωση συγκεκριμένων, μετρήσιμων, σαφών και χρονικά οριοθετημένων στόχων που επιδιώκονται με αυτή.
Ειδικότερα, την παροχή σε ανοιχτή και επεξεργάσιμη μορφή όλων των απαραίτητων δεδομένων, ιδίως στατιστικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών και χωρικών που αφορούν και τεκμηριώνουν την προτεινόμενη ρύθμιση.
στ. Τη γραμματική και συντακτική ορθότητα των διατάξεων και την τήρηση των νομοτεχνικών κανόνων.
ζ. Την υιοθέτηση όλων των απαραίτητων μέτρων για τη διασφάλιση της επίτευξης των στόχων πολιτικής με το ελάχιστο δυνατό κόστος, στο οποίο περιλαμβάνονται τα διοικητικά βάρη για τις επιχειρήσεις, τους πολίτες και τη διοίκηση.
η. Την οργάνωση και παρακολούθηση κοινωνικής ή κάθε άλλου είδους διαβούλευσης, που κρίνεται ως αναγκαία, καθώς και την οργάνωση και παρακολούθηση της συμμετοχής των ενδιαφερομένων κατά το σχεδιασμό, εφαρμογή και αξιολόγηση της ρύθμισης.
θ. Το σαφή προσδιορισμό των οργάνων της διοίκησης που είναι αρμόδια για την εφαρμογή της ρύθμισης.
ι. Την υιοθέτηση κανόνων που υπηρετούν τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης.
Στα παραπάνω αν κατανοώ τι μας λένε φυσικά, δεν έχω σημαντικές ενστάσεις επί της ουσίας. Εκεί όμως που προβληματίζομαι είναι πώς τα όργανα του κράτους όπως τα ορίζει το Σύνταγμα ονοματίζονται όργανα θέσπισης ρυθμίσεων σε ένα κουβά μαζί.
Το πώς δηλαδή είτε σε επίπεδο ορολογίας είτε σε επίπεδο ουσίας κανείς δεν σκέφθηκε ότι υπάρχει και Σύνταγμα. Οτι καλή η διαβούλευση αλλά το δημοκρατικό πολίτευμα λειτουργούσε με έναν τρόπο που είχε κατοχυρωθεί θεσμικά και πως οι αλλαγές του δεν γίνονται με εξ αντιγραφής και εκ μεταφράσεως νομοθετήματα που αποφασίζουν την καλή νομοθέτηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου