της Eλένης Tροβά - 17/2/2014 4:28:02 μμΤο 1953 ιδρύθηκε σωματείο με την επωνυμία «Οι Φίλοι της Μουσικής» με σκοπό τη δημιουργία αιθουσών μουσικής κατάλληλων για την εξυπηρέτηση μουσικών εκδηλώσεων, η ίδρυση Μουσικής Βιβλιοθήκης και Μουσείου Μουσικής, η οργάνωση συναυλιών και άλλων μουσικών εκδηλώσεων. Το 1956 με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου παραχωρήθηκε έκταση για ανέγερση Μεγάρου Μουσικής. Ηταν η εποχή που η μεταπολεμική αστική τάξη διεκδίκησε το χώρο που της άρμοζε δίπλα στην Αμερικανική Πρεσβεία. Η μουσική θα ήταν το μείζον διακύβευμα.
Η ιστορία του Μεγάρου Μουσικής, όπως τουλάχιστον απεικονίζεται στη νομοθεσία (με το νόμο 3700/1957 , σε συνδυασμό με το υπ` αριθ. 11605/9.1.56 συμβόλαιο του Συμβολαιογράφου) ξεκινά το 1957 με την μεταβίβαση ακινήτου περίπου 7.000 τμ που βρισκόταν τη Λ. Βασιλίσσης Σοφίας και Λάχητος του Δημοσίου στο Σύλλογο Οι Φίλοι της Μουσικής με σκοπό να κατασκευάσει εκεί «επί τω σκοπώ ανεγέρσεως εν αυτώ Μεγάρου Μουσικής, καταλλήλον δια την τέλεσιν συμφωνικών συναυλιών, παραστάσεων μπαλέτου και αξιολόγων συναφών μουσικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων προς άνοδον του μουσικού μορφωτικού επιπέδου των ελλήνων μουσικών και του ελληνικού κοινού εν γένει».
Στις διατάξεις του νόμου αυτού περιγράφεται για πρώτη φορά το Μέγαρο Μουσικής και το ειδικό του αντικείμενο.
« επί τω αποκλειστικώ σκοπώ της δαπάναις του εν λόγω Συλλόγου ανεργέσεως επ` αυτού του Μεγάρου Μουσικής, περιλαμβανοντας: α) Αίθουσαν Μεγάλων Συναυλιών 2.000- 2.500 θέσεων β) Αίθουσαν Ρεσιτάλ 1.000 -1200 θέσεων. γ) Την Μεγάλην Μουσικήν Βιβλιοθήκην της Ελλάδος δ) Το Μουσείον Μουσικής ε) FΟΥΕR, βοηθητικάς αιθούσας δοκιμών, εναποθηκεύσεως οργάνων κλπ. στ) Τα Γραφεία του Συλλόγου, και ζ) Υπαιθρον αίθουσαν Συναυλιών
Στη συνέχεια ο Σύλλογος οι Φίλοι της Μουσικής αφού εξασφάλισε χορηγία και μετά από σειρά μελετών «κατόπιν πλήρους εκπονήσεως των σχετικών αρχιτεκτονικών, στατικών, μηχανολογικών, ηλεκτρολογικών, ακουστικών και λοιπών τεχνικών και κατασκευαστικών σχεδίων και μελετών υπό ομάδος αρμοδίων Ελλήνων και Γερμανών επιστημόνων, προηγηθείσης δε και της καταλλήλου εδαφολογικής μελέτης, ήρχισεν εν έτει 1976 την κατασκευήν του κτιρίου, όπερ ήδη ευρίσκεται εις το στάδιον της ολοκληρώσεως του φέροντος σκελετού, καθώς του ημίσεος των κατασκευών διαμορφώσεως του περιβάλλοντος χώρου» όπως αναφέρει ο ν. 1198/1981.
Συνεπώς το 1981 είχε κατασκευασθεί ο φέρον σκελετός και μέρος των κατασκευών του περιβάλλοντος χώρου του Μεγάρου Μουσικής όπως είχε αρχικά μελετηθεί πριν το 1976 κατά ρητή αναφορά του νόμου και οριζόταν στο αρχικό παραχωρητήριο.
Στη συνέχεια αρκετά χρόνια μετά το μαγικό 1981 ιδρύθηκε ο ΟΜΜΑ, ένα νομικό σχήμα δηλαδή που θα υποκαθιστούσε το αστικό όραμα με τρόπο θεσμικό και κρατικής- νομοθετικής έμπνευσης.
Στο χρονικό αυτό σημείο το όραμα για παρισσότερη μουσική ταυτίστηκε με την κρατική πρωτοβουλία για τη σύγχρονη τέχνη.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθ. 10 του Ν. 1198/1981 (ΦΕΚ A` 238), ιδρύεται ΝΠΙΔ με έδρα την Αθήνα και επωνυμία Οργανισμός Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (στο εξής ο ΟΜΜΑ) με οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια και αυτονομία που λειτουργεί βάσει των αρχών τις ιδιωτικής οικονομίας. Ο Οργανισμός αυτός είναι κοινωφελής, δεν είναι κερδοσκοπικός και τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργού πολιτισμού (άρθ. 1 της κυρούμενης σύμβασης).
Σκοπός του ΟΜΜΑ είναι η ολοκλήρωση της κατασκευής και η κατάλληλη λειτουργία και συντήρηση του Μεγάρου Μουσικής καθώς και η διάθεση των αιθουσών και λοιπών χώρων του για σοβαρές μουσικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις (άρθρο 2 της κυρούμενης σύμβασης).
Ο ΟΜΜΑ διοικείται από δεκαμελές Διοικητικό Συμβούλιο (στο εξής το ΔΣ) που διορίζεται με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού (άρθ. 3 της κυρούμενης σύμβασης εκ των οποίων οι μισοί διορίζονται με υπόδειξη του Συλλόγου «Οι φίλοι της Μουσικής» προς τον Υπουργό Πολιτισμού.
Πόροι του ΟΜΜΑ από τους οποίους καλύπτονται τα έξοδα λειτουργίας του είναι μεταξύ άλλων ετήσια επιχορήγηση από τον Υπουργό Πολιτισμού (άρθ. 6 της κυρούμενης σύμβασης) .
Ο ΟΜΜΑ χρηματοδοτείται στο πλαίσιο των ως άνω με κοινοτικούς πόρους, αλλά και με δανεισμό τον οποίο εγγυάται το Ελληνικό Δημόσιο .
Η ανέγερση του Μεγάρου Μουσικής συντελείται σε χώρο που έχει παραχωρηθεί από το Ελληνικό Δημόσιο ήδη αρχικά από το 1955 και στη συνέχεια με το 1998 . Ο ΟΜΜΑ τέλος είναι ΝΠ πολιτιστικού σκοπού επιδιώκουν πολιτιστικούς σκοπούς για την εφαρμογή των διατάξεων της παραγρ. 3 του άρθρου 9 του Ν.2557/97 και του έκτου εδαφ. της περιπτ. στ` της παραγρ. 1 του άρθρου 8 του Ν. 2238/94.
Από τα προαναφερθέντα είναι σαφές ότι ο ΟΜΜΑ είναι ΝΠΙΔ πολιτιστικού σκοπού κοινωφελές και μη κερδοσκοπικό που λειτουργεί με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας εποπτευόμενο από τον Υπουργό Πολιτισμού.
Σύμφωνα λοιπόν με τις διατάξεις του άρθ. 10 του Ν. 1198/1981 (ΦΕΚ A` 238), σκοπός του ΟΜΜΑ στον οποίο και μεταβιβάσθηκε το ακίνητο με τις κτιριακές εγκαταστάσεις που είχαν ανεγερθεί , είναι η ολοκλήρωση της κατασκευής και η κατάλληλη λειτουργία και συντήρηση του Μεγάρου Μουσικής καθώς και η διάθεση των αιθουσών και λοιπών χώρων του για σοβαρές μουσικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις (άρθρο 2 της κυρούμενης σύμβασης)». Ενώ κατά το άρθ. 7 αυτού.
Κατά το 1981 συνεπώς ο ΟΜΜΑ ανέλαβε την υποχρέωση να ολοκληρώσει το Μέγαρο Μουσικής.
Αξίζει λοιπόν στο σημείο αυτό να επισημαθεί ότι το 1975 η νομοθεσία αντιμετώπιζε το Μέγαρο σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθ. 10 του ν. 1198/8.
1 Ειδικότερα με τις παραγράφους 1 και 2 του Ν. 205/1975 "Περί εντάξεως περιοχής εις το Πνευματικόν Κέντρον Αθηνών" (Α 235) ορίζονται τα εξής : "1. Η εντός του εγκεκριμένου σχεδίου της πόλεως Αθηνών περιοχή η περιλαμβανομένη μεταξύ των οδών Βασιλίσσης Σοφίας, Λάχητος, του προς νότον ορίου του Νοσοκομείου Πολεμικού Ναυτικού και του ανατολικού ορίου του Νοσηλευτικού Ιδρύματος του Μετοχικού Ταμείου Στρατού μέχρι της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, εντάσσεται εις το κατά το Ν.Δ. 1122/1972 "Πνευματικόν Κέντρον Αθηνών", εντός δε ταύτης, πλην του ήδη υπάρχοντος μνημείου, επιτρέπεται μόνον η ανέγερσις του υπό της υπ` αριθ. 179/1956 Πράξεως του Υπουργικού Συμβουλίου, της κυρωθείσης διά του άρθρου 1 του Ν. 3700/1957, προβλεπομένου Μεγάρου Μουσικής του Συλλόγου "οι Φίλοι της Μουσικής". 2. Η πολεοδομική διάρθρωσις ης περιοχής, η θέσις εν αυτή του κατά την προηγουμένην παράγραφον κτιρίου, οι όροι δομήσεως και το ανώτατον ύψος αυτού κατ` εξαίρεσιν από πάσης άλλης διατάξεως ως και η διαμόρφωσις του υπολοίπου χώρου εις χώρον πρασίνου ή ακάλυπτον τοιούτον καθορίζονται διά Π.Δ/τος εκδιδομένου προτάσει του Υπουργού Δημοσίων Εργων. Διά του αυτού Π.Δ/ τος δύναται να καταργηθούν υφιστάμεναι εντός της περιοχής οδοί και να καθορισθή πάσα εν γένει συναφής λεπτομέρεια". Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές εκδόθηκε το από 9-2-1976 Π.Δ/γμα "Περί πολεοδομικής διαρθρώσεως της περιοχής του Πνευματικού Κέντρου Αθηνών της περικλειομένης μεταξύ των οδών Βασιλίσσης Σοφίας, Λάχητος, του προς Νότον ορίου του Νοσοκομείου Πολεμικού Ναυτικού και του Ανατολικού ορίου του Νοσηλευτικού Ιδρύματος του Μ.Τ.Σ. μέχρι της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας (Δ 59) διά του οποίου α) καθωρίσθη η θέσις ανεγέρσεως του Μεγάρου Μουσικής του Συλλόγου "Οι Φίλοι της Μουσικής", β) κατηργήθη η οδός Ευζώνων κατά το εμπίπτον εντός του ως άνω χώρου τμήμα, γ) διεπλατύνθη η οδός Λάχητος κατά το μεταξύ των οδών Ευζώνων και Βασιλίσσης Σοφίας τμήμα, δ) καθωρίσθη κοινόχρηστος χώρος πρασίνου, ως ειδικώτερον εμφαίνεται εις το προσηρτημένον και συνδημοσιευθέν διάγραμμα και τέλος, καθωρίσθησαν όροι και περιορισμοί δομήσεως διά την ανέγερσιν του Μεγάρου Μουσικής.
Τότε εκδόθηκε και η πρώτη άδεια αρ. 3113/1976 για ανέγερση πολυωρόφου οικοδομής.
Στη συνέχεια με το από 3-10-1978 Π.Δ/τος (Δ 663) τροποποιήθηκε το ρυμοτομικό σχέδιο Αθηνών «εις τον ως άνω καθορισθέντα διά την ανέγερσιν του Μεγάρου Μουσικής χώρον διά της εγκρίσεως υπογείου διαβάσεως αυτοκινήτων.
Πρώτη αναθεώρηση της αδείας του Μεγάρου Μουσικής έγινε το 1986 υπ.αρ. 1083/86.
Κατόπιν με την αρ. 1113/1990 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Αθηνών (Δ 507) τροποποιήθηκε εκ νέου το ρυμοτομικόν σχέδιον Αθηνών μεταξύ των οδών Σουηδίας, Λάχητος και Ευζώνων (Ο.Τ. 33) διά του χαρακτηρισμού υπογείου χώρου ως χώρου διά την κατασκευήν τριωρόφου σταθμού αυτοκινήτων. Η απόφαση αύτη καταργήθηκε με τη μεταγενέστερη υπ` αριθμ. 102405/ 7167/4-12-1991 του Υφυπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (Δ 967), με την οποία καθωρίσθηκε νέο περίγραμμα τα»ου υπογείου χώρου σταθμεύσεως αυτοκινήτων και επετράπη η δημιουργία δευτέρου, τρίτου και τετάρτου υπογείου διά την εξυπηρέτησιν σταθμού αυτοκινήτων 750 θέσεων».
Ο ΟΜΜΑ με την υπ` αριθ. 7282/3.3.1991 αίτησή είχε ζητήσει την αναθεώρηση προηγηθεισών αδειών (υπ` αριθ. 3113/1976, 2147/1988) για ορισμένες τροποποιήσεις του «Μεγάρου Μουσικής», ως και την άδεια για την, κατ` επέκταση, προσθήκη στο κτίριο αυτό υπογείου χώρου σταθμεύσεως αυτοκινήτων.
Με το ν. 2052/1992 ορίζεται στο άρθρο 6 παρ. 16 ότι είναι επιτρεπτή η χορήγηση παρεκκλίσεων από τις κείμενες πολεοδομικές και κτιριοδομικές διατάξεις στο κτίριο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών ή στις επεκτάσεις του. Στο συγκεκριμένο νόμο γίνεται ρητή αναφορά σε επεκτάσεις του Μεγάρου Μουσικής οι οποίες διαφοροποιούνται από το κτίριο.
Τέλος, με το από 30-9-1992, Π.Δ/τος περί τροποποιήσεως του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου Αθηνών εις τον κοινόχρηστον χώρον 33 και εις τα 32, 34 και 35 οικοδομικά τετράγωνα ως και καθορισμού όρων και περιορισμών δομήσεως (Δ 1070): « α) εγένετο μετατόπισις των ρυμοτομικών και οικοδομικών γραμμών, κατάργησις των μεταξύ αυτών οδών και έγκρισις πεζοδρόμων, β) ετροποποιήθη το προβλεπόμενον από το εγκεκριμένον σχέδιον προκήπιον, γ) εντός του κοινοχρήστου χώρου 33 ενεκρίθη το περίγραμμα ωρισμένων κτιρίων, εμφαινομένων εις το συνδημοσιευόμενον διάγραμμα, και δη α. Κτιρίου Μουσείου Εθνικής Αντίστασης υπό στοιχείον 5, β. Κτιρίου Εκθεσιακών Χώρων υπό στοιχείον 6, γ. Κτιρίου Μουσείου Ελευθερίου Βενιζέλου υπό στοιχ. 7, δ. Κτιρίου Μουσείου γενικού ενδιαφέροντος υπό στοιχ. 8, ε. Κτιρίου Συνεδριακού Κέντρου υπό στοιχεία 1, 2, 3, 4, 1, στ. Κτιρίου εστιατορίου υπό στοιχ. 9, ζ. Κτιρίου καταστημάτων υπό στοιχ. 10 και η. Υπογείου Χώρου Τεχνικής Εξυπηρετήσεως του Μεγάρου Μουσικής υπό στοιχεία Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Η, Η1, Θ1, Κ, Κ1, Α., δ) Εις την πρώτην στάθμην (α όροφον) του καθορισθέντος διά της προμνημονευθείσης υπ` αριθμ. 102405/7167/ /4-12-1991 αποφάσεως του Υφυπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. υπογείου χώρου σταθμεύσεως αυτοκινήτων επετράπη η δημιουργία χώρου Συνεδριακών Εκδηλώσεων ως και αι απαραίτητοι διαμορφώσεις (αίθριον εκσκαφαί) εις τον περιβάλλοντα κοινόχρηστον χώρον προς εξασφά λισιν του ηλιασμού αυτού και της επικοινωνίας του με τον κοινόχρηστον χώρον». Τέλος με το ίδιο διάταγμα καθορίσθηκε «το μέγιστον ύψος των ανεγερθησομένων εντός των εγκρινομένων περιγραμμάτων κτιρίων, και δη του κτιρίου Συνεδριακού Κέντρου υπό στοιχεία 1, 2, 3, 4, 1 εις δώδεκα (12) μέτρα, του κτιρίου εστιατορίου υπό στοιχ. 9 εις τέσσερα μέτρα και πενήντα εκατοστά (4,50 μ.), του κτιρίου καταστημάτων υπό στοιχείον 10 εις τρία (3) μέτρα και του α υπογείου ορόφου (χώρου Συνεδριακών Εκδηλώσεων) εις πέντε (5) μέτρα, μετρούμενα από το δάπεδον έως την οροφήν, επεβλήθη δε η φύτευσις του κοινοχρήστου χώρου 33 με υψηλόν και χαμηλόν πράσινον»
Είναι συνεπώς ξεκάθαρο ότι ήδη από το 1978 το Μέγαρο Μουσικής έπαψε να εκλαμβάνεται από το νομοθέτη ως το αρχικό περίβλημα των μελετών του 1976 και σταδιακά εξελίχθηκε σε πολύ πιο σύνθετο αντικείμενο.
Παρότι με τη ΣΤΕ 2242/1994 ακυρώθηκε το διάταγμα από 30-9-1992 Π.Δ/γμα (Δ 1070) η αντίληψη για το τι είναι το Μέγαρο Μουσικής συνεχίσθηκε να περιλαμβάνει υπόγειο χώρο εξυπηρέτησης αυτοκινήτων και χώρο εξυπηρέτησης πολιτιστικών εκδηλώσεων. Εξάλλου με τη ΣτΕ 880/1995 δεν ακυρώθηκε η οικοδομική άδεια του 1992 . (534/29.5.1992 άδεια οικοδομής της Υπηρεσίας Πολεοδομίας Νομαρχίας Αττικής) η οποία περιλάμβανε διευρυμένο αντικείμενο.
Στη συνέχεια με το Π.Δ/γμα της 23.11/4-12-1995 (ΦΕΚ Δ` 1061) τροποποιήθηκε το ρυμοτομικό σχέδιο Αθηνών στην περιοχή όπου έχει ανεγερθεί το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και, ειδικότερα, στον υπ` αριθμ. 33 κοινόχρηστο χώρο και στα υπ` αριθμ. 32, 34 και 35 οικοδομικά τετράγωνα, με τη μετατόπιση ρυμοτομικών και οικοδομικών γραμμών, την κατάργηση οδών και την έγκριση πεζοδρόμων. Με το άρθρο 3 παράγραφος 1 εδάφιο ε του ίδιου Διατάγματος εγκρίθηκε, εξ άλλου, εντός του αναφερθέντος κοινοχρήστου χώρου 33, το περίγραμμα "κτιρίου πολιτιστικών λειτουργιών", ενώ με την παράγραφο 2 του αυτού άρθρου επετράπη αφ` ενός μεν "η δημιουργία υπογείου χώρου εξυπηρέτησης πολιτιστικών εκδηλώσεων του Μεγάρου Μουσικής, ως και οι απαραίτητες διαμορφώσεις (αίθριο-εκσκαφές) στον περιβάλλοντα κοινόχρηστο χώρο, για την εξασφάλιση του ηλιασμού αυτού και επικοινωνίας με τον κοινόχρηστο χώρο εδάφιο α), αφ` ετέρου δε "η δημιουργία υπογείων χώρων στάθμευσης αυτοκινήτων 750 θέσεων για την εξυπηρέτηση των πολιτιστικών λειτουργιών του Μεγάρου" (εδάφιο β).
Ακόμη και το 2003 η νομοθεσία (ν. 3207/2003) που ρύθμισε τον τρόπο έκδοσης αδειών, τροποποιήσεων και αναθεωρήσεων του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών αναφέρεται και κάνει αποδεκτή την προσθήκη κατ’επέκταση των υπογείων χώρων σύμφωνα με το ν. 2052/92 άρθ. 6 παρ. 16 και του ν. 2005/1975 και το πδ 23.11.1995.
Με τον τρόπο αυτό και μέσα από ένα συνοθίλευμα κρατικών παρεμβάσεων ολοκληρώθηκε τουλάχιστον ως εικόνα το Μέγαρο και λειτούργησε αν και χωρίς πλήρη αδειοδότηση όσο ακομη ζούσε ο Χρήστος Λαμπράκης ο οποίος έφυγε με την αγωνία των ημιτελών εκκρεμοτήτων.
Οι εξελίξεις που διαβάζουμε δεν σταματούν τη μουσική ούτε αλλάζουν το όραμα. Απλά παρακολουθούν τη μοίρα του τόπου.
Το δικό μου ερώτημα παραμένει όμως:
με νέα όπερα υπό κατασκευή και σειρά συνεδριακών κτιρίων ποιός αλήθεια θα ακούει τους ήχους της μουσικής και ποιόν αφορά αυτή η εξέλιξη?
Μήπως οι μέρες μας δεν χρειάζονται τόσους πολλούς χώρους τέχνης και ήχου αλλά περισσότερη σκέψη και περισυλλογή?
Μήπως θα πρέπει να συλλογιστούμε τις τελευταίες παρακαταθήκε του Χρήστου Λαμπράκη και να αναρωτηθούμε αν το ζητούμενο γι'αυτόν ήταν κτίρια ή περιεχόμενο?
Επειδή σίγουρα ήταν το δεύτερο και επειδή τα κτίρια δεν μοιάζει να εξυπηρετούν το στόχο του πολιτισμού ας αναμετριθούμε με τα τόσα κτίρια που υπάρχουν δήθεν γι'αυτόν και δημιουργούνται και πάλι γι'αυτόν.
Τόση όπερα και τόση ανομία μα την αλήθεια!
περισσότερα για το Μέγαρο Μουσικής στα Νομικά Νέα http://www.nomika-nea.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου