Ελληνικό ΑΕ: άλλη μία ανώνυμη εταιρία στο χορό!

Ο θεσμός της Ανώνυμης Εταιρίας δοκιμάζεται εδώ και χρόνια στο βωμό της ιδιωτικοποίησης των κανόνων που διέπουν έργα, ακίνητα, υπηρεσίες, διαχείρηση γης, προμήθειες. Ενας νόμος του 92 έγινε το έναυσμα για τη δημιουργία της Εγνατία Οδός ΑΕ η οποία εσχάτως ολοκληρώθηκε και έκτοτε σειρά άλλων ανάλογων εταιριών συνέβαλαν στην πρόοδο της χώρας. Η μεταφορά από τους κανόνες του δημοσίου δικαίου στο ιδιωτικό, δεν απέτρεψαν το κοινοτικό δίκαιο να έχει ενεργό ρόλο στις εταιρίες αυτές. Εξάλλου η ιδιωτικοποίηση των κανόνων δεν είναι πλήρης όταν αφορά σε κοινόχρηστα πράγματα όπως ανέφερε το ΣτΕ με αφορμή τις παραλίες της ΕΤΑ ΑΕ.

Οι ειδικότεροι κανόνες που διέπουν τη λειτουργία των εταιριών αυτών δοκιμάζονται κάθε φορά καθώς οι υποκρυπτόμενες καταστρατηγήσεις προϋφιστάμενων ή υπέρτερων κανόνων επιβιώνουν με τρόπο που δεν είναι υπολογίσιμος στην αρχή.

Το δίκαιο περιβάλλοντος παίρνει το λόγο και διεκδικεί και αυτό με τη σειρά του το ρόλο που όλοι αποφεύγουν να του δώσουν. Τα πολιτιστικά αγαθά δυσκολεύουν τις εξελίξεις.

Αλλά η παρούσα συγκυρία παραβλέπει κάθε νομικό ορθολογισμό. Η φτώχεια βλέπεις επιβάλλει ακβορασίες για την επιτάχυνση της σωτηρίας της χώρας. Προστρέχει λοιπόν η χώρα στο τραπεζικό σύστημα για να της δώσει μια ανάσα ζωής. Και με γνώμονα τις απαιτήσεις του βαδίζει.

Ιδρύθηκε λοιπόν και η Ελληνικό ΑΕ αλλά και προσλήφθηκαν σύμβουλοι (προδήλως χωρίς διαγωνισμό όπως και οι λοιποί) για την προαγωγή του παλαιού αεροδρομίου στο Χασάνι.

Η Εταιρία αυτή θα γλυκοκοιτάξει τις διατάξεις της οδηγίας 2004/18 για τα ακίνητα και τις συμβάσεις που τα αφορούν. Θα συνυπάρξει με την "επιφάνεια" για να μην πωλήσει γη, θα εξοπλισθεί με φαστ τρακ ιδέες και λύσεις.

Θα προκαλέσει γνωμοδοτήσεις και δίκες σωρό.

διαφημιστικών πινακίδων συνέχεια

Το μπλογκ παρακολουθεί με αμείωτο ενδιαφέρον τις εξελίξεις στις παράνομες διαφημιστικές πινακίδες. Το γεγονός είναι ότι πλέον σε πολλά σιδερένια πάνελ βλέπουμε λευκό ή κάτι απίθανους διαφημιζόμενους πράγμα που συμβαίνει ότι οι διαφημιζόμενες εταιρίες αποφεύγουν την ευθύνη και το αυτόφορο (επί του παρόντος) αλλά οι διαφημιστές δεν έχουν βάλει κάτω τα όπλα αφού τα πάνελ παραμένουν στη θέση τους (ή πολλά από αυτά). Το σημαντικότερο νέο προέρχεται από το Συμβούλιο Επικρατείας σύμφωνα με πρόσφατες δημοσιεύσεις στην Καθημερινή η οποία επίσης παρακολουθεί το θέμα από κοντά. Το Δημόσιο λοιπόν αποζημιώνει και μάλιστα με σοβαρά ποσά για τα ατυχήματα από παράνομες διαφημιστικές πινακίδες.
Σχετικά αναφέρει στο Εθνος ο Αλέξανδρος Αυλωνίτης:
"Η Ολομέλεια του ΣτΕ, υπό τον πρόεδρό της Π. Πικραμμένο, δέχθηκε (168-169/10) ότι για τον θάνατο του οδηγού και τον τραυματισμό της συνοδηγού ευθύνονται το Δημόσιο και ο δήμος, γιατί παράνομα παρέλειψαν να απομακρύνουν τη διαφημιστική πινακίδα όπου προσέκρουσε το ΙΧ.

Η σχετική αποζημίωση προβλέφθηκε μειωμένη κατά ποσοστό 60%, καθώς αναγνωρίστηκε ότι και ο ίδιος οδηγός έφερε ευθύνη και αυτός για το τροχαίο, καθώς έτρεχε με ταχύτητα μεγαλύτερη της επιτρεπόμενης (80 χλμ. αντί για 50 χλμ. την ώρα), ενώ το οδόστρωμα ήταν υγρό από βροχόπτωση και η ορατότητα ήταν περιορισμένη λόγω νύχτας και ανεπαρκούς τεχνητού φωτισμού.

Στη συνυπαιτιότητα ελήφθη επίσης υπόψη το γεγονός ότι δεν φορούσε ζώνη ασφαλείας, παρά τη σχετική υποχρέωση από τον ΚΟΚ.

Η απόφαση του ΣτΕ θα αποτελέσει «μπούσουλα» και για άλλες παρόμοιες δικαστικές αξιώσεις για αποζημίωση" .

Το αυτονόητο θα μου πει κανείς. Που όμως, όπως φαίνεται από την εξέλιξη της νομολογίας, τις γνωμοδοτήσεις που χορηγήθηκαν από γνωστούς καθηγητές, τη φιλολογία της αντίθετης πλευράς αλλά και την πολιτική πρακτική δεν ήταν τόσο αυτονόητο.
Το αυτονόητο που είναι γενικευμένο!
Η προσωπική μου εμπειρία: κληθείσα σε σύσκεψη στελεχών με υπουργούς, δημάρχους και νομικούς αλλά και με την περίφημη ομάδα του γραφείου Πρωθυπουργού πριν από λίγους μήνες άκουσα την άποψη (η οποία και επικράτησε!) ότι το θέμα πρέπει να εξελιχθεί σιγά σιγά. Να μην δημιουργηθούν σοβαρές ανατροπές. Ακουσα την άποψη ότι δεν υπάρχει χρήμα για την αποξήλωση και ότι πρέπει να γίνουν διαγωνισμοί. Οτι το θέμα είναι σύνθετο νομικά.
Η θέση μου ήταν ότι για μεν το κόστος αποξήλωσης αρκούν οι γλυκίτατοι Ρομά που θα σηκώσουν το σύμπαν από σιδερικά χωρίς φράγκο αποζημίωση. Οτι δεν απαιτείται διαγωνισμός για να συλλέξεις σκουπίδια από τους δρόμους (εδώ δεν απαιτείται για τους συμβούλους αποκρατικοποιήσεων!) και ότι μερικά συνεργεία Ρομά θα έλυναντο θέμα στο λεπτό σε όλη τη χώρα και μάλιστα με κέρδος από την πώληση των παλιοσίδερων που είναι καλούτσικο.
Η επόμενη θέση μου ήταν ότι δεν χρειάζονται νομικοί ούτε υπάρχουν νομικά θέματα διότι είναι όλα λυμένα. Κάτι που επίσης προβλημάτισε. Εκτοτε δεν με ξανακάλεσαν διότι θεώρησαν ότι περιττεύω εγώ, πράγμα που είναι γεγονός αναντίρρητο.
Η τελευταία μου άποψη στο σιγά σιγά να μην προβληματισθεί η αγορά διαφήμισης ήταν ότι όταν υπάρχει ποινικό αδίκημα σπεύδεις και μάλιστα όταν είναι αυτόφορο επιτόπου. Δεν σκέπτεσαι μην αιφνιδιασθεί ο κλέφτης ή ο φονιάς και χρειασθεί μετά ψυχοθεραπεία. Αυτό είναι η υποχρέωση της Πολιτείας και αν τυχόν πληγωθεί ο παρανομών κακό του κεφαλιού του. Δεν έγινε δεκτή.
Τέλος εισηγήθηκα να ιδρύσουν ένα fund (το είπα αγγλικά για να το καταλάβουν οι γνωστοί ημέτεροι) για τις επικείμενες αποζημιώσεις που θα έρθουν. Και μάλιστα να βάλουν μέσα πολύ χρήμα διότι ούτε ασφαλιστική εταιρία ασφαλίζει τον κίνδυνο που αναλαμβάνει το Δημόσιο με τα ματσούκια αυτά στο οδικό δίκτυο. Θεώρησαν ότι αστειεύομαι και με ξαπόστειλαν ...
Ιδού τώρα η νομολογία επιβεβαιώνει ότι είχα δίκαιο. Φυσικά ας μην ελπίζουν κάποιοι να ασχοληθώ με την μαντική και να τους αφήσω ήσυχους με τα νομικά μου. Η μαντική μου ικανότητα οφείλεται σε στοιχειώδη κατάρτιση και δυνατότητα νομικής υπαγωγής. Οχι σε μάσημα χόρτου.
Αυτό που μένει τώρα είναι να ενταχθούν τα αρμόδια υπουργεία στο κίνημα ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΩ ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΩ μήπως και δουν θεού πρόσωπο. Κάτι που ήδη φυσικά πράττουν αν και ανένταχτα στο κίνημα αλλά από φυσικού τους, "εκ του προορισμού τους" που θα έλεγαν και οι καθαρευουσιάνοι.

NIKOY AΛΙΒΙΖΑΤΟΥ: ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΤΟΥ...

Κυκλοφόρησε στις εκδόσεις Πόλις παχουλό να με ωραίο εξώφυλλο.

Για όσους θυμούνται το 81 το Νίκο να διδάσκει συνταγματική ιστορία και συναισθηματικά ενδιαφέρον.

Στις εκδόσεις πόλις κυκλοφόρησε και η ιδιαίτερη ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ του Sandel

Αγοράστε τα μαζύ!

Και ένα δημοσίευμα που κόπηκε από τους "φίλους" του συγγραφέα  για την ιστορία

Νίκου Αλιβιζάτου, Το Σύνταγμα και οι εχθροί του στη Νεοελληνική Ιστορία. Εκδόσεις Πόλις 2011.

Έτυχε να αγοράσω το πρώτο αντίτυπο του βιβλίου από τις εκδόσεις Πόλις. Χάρηκα για το ποδαρικό και το επισήμανα στο συγγραφέα όταν ήδη οι εφημερίδες έγραφαν για το βιβλίο αυτό, τα μπλογκ το συζητούσαν, όταν ήδη ο θόρυβος ήταν αρκετούτσικος. Οι σκέψεις αυτές αποτελούν μικρή συνεισφορά του «αναποδιασμένου αναγνώστη» που δεν είδε πουθενά «αφηγηματικό έργο» αντίθετα βρήκε την αφήγηση πολιτική και το έργο σύστημα πολιτικών θεσμών.

Έχω αγοράσει όλα τα βιβλία του Νίκου Αλιβιζάτου για λόγους τόσο συναισθηματικούς όσο και επιστημονικούς.

Συναισθηματικούς καθώς το 1981 ήταν ο πρώτος μας δάσκαλος στο συνταγματικό δίκαιο στα φροντιστηριακά μαθήματα της Νομικής Σχολής Αθηνών όταν καθηγητής ήταν ο Αριστόβουλος Μάνεσης. Είχε το Τ. Αυτό το γράμμα και αυτή η τάξη έβγαλε με την συμπαράστασή του σημαντικούς συναδέλφους που ασχολήθηκαν με το συνταγματικό δίκαιο στη συνέχεια. Ο Νίκος Αλιβιζάτος μας έκανε υπέροχο βραδινό μάθημα τότε και ήταν φίλος και συμπαραστάτης μας όπως πρόσταζε η αριστερή κουλτούρα της γενιάς του Μάη του 68, η γαλλική του καλλιέργεια και η αστική του καταγωγή. Η αστική του αυτή καταγωγή ιδιαίτερα ήταν που θύμιζε τους γάλλους καθηγητές μας στη συνέχεια στο Παρίσι όπου πολλοί οδηγηθήκαμε λόγω του συγκεκριμένου συναπαντήματος στο πρώτο εκείνο έτος των σπουδών μας. Διδαχθήκαμε συνταγματική ιστορία από ένα ευσύνοπτο εγχειρίδιο[1] το οποίο είναι πρόγονος του Συντάγματος και των Εχθρών του και αποδείκνυε τη σχέση του με συγγραφέα με τη διαλεκτική της ιστορίας και του πολιτεύματος που χρονολογείται αποδεδειγμένα από την εκπόνηση της διδακτορικής του διατριβής[2]. Μερικά χρόνια αργότερα η διατριβή του  μεταφράσθηκε και εκδόθηκε στην Ελλάδα [3] αναδεικνύοντας την πνευματική σχέση του Νίκου Αλιβιζάτου με τον Αριστόβουλο Μάνεση[4] αλλά και τη γαλλική θεωρία που συνδέει τη διδασκαλία του συνταγματικού δικαίου με τους πολιτικούς θεσμούς δια της ιστορίας.  Όσο για το Τ. του 1981 διέπρεψε στην περίοδο των αναθεωρήσεων και του χρηματιστηρίου, μετείχε σε πάμπολλα σεμινάρια ,όσο αυτά καθώς και οι συνταγματολόγοι ήταν trend, και όταν οι συνταγματολόγοι προσγειώθηκαν για καλά στην πολιτική προχώρησαν το δρόμο τους χωρίς ιδιαίτερα σοβαρές επιστημονικές αναζητήσεις όπως φαίνεται και από την βιβλιογραφική παραγωγή. Υπό την έννοια αυτή το έργο του καθηγητή που μας έσπρωξε στην περιπέτεια είναι ενδιαφέρον για τους μαθητές όταν οι ήρωές της αναπαύονται και υπάρχει χρόνος περίσκεψης.

Παρά τα χρόνια που πέρασαν και το γεγονός ότι οι δρόμοι μας δεν συναντήθηκαν το συναίσθημα υπάρχει όπως και η μνήμη.

Οι επιστημονικοί λόγοι είναι σύνθετοι. Ποικιλία θεμάτων, ένταση απόψεων, ζωντάνια και πάθος αλλά παράλληλα και ένδεια ως προς την ακαδημαϊκή παραγωγή από πλευράς πρωτοβάθμιων καθηγητών. Φοβάμαι ότι τον Αλιβιζάτο τον διαβάζεις σχεδόν αναγκαστικά! Καθώς κανείς δεν γράφει και πολύ αφού εξελιχθεί και προφανώς δεν έχει και τίποτε αξιοσημείωτο να πει. Όταν λοιπόν είσαι εξαίρεση σε διαβάζουν και κατά συνέπεια σε σχολιάζουν!

Έρχομαι όμως στο συγκεκριμένο βιβλίο. Οι λόγοι που σε κάνουν να σπεύσεις να το αγοράσεις είναι  πολλοί πιο ιδιόμορφοι από  την περιέργεια που επάγεται ένα έργο που δεν φαίνεται να είναι αυστηρά νομικό, οπότε όπως συνήθως συμβαίνει πληκτικό. Και κακογραμμένο να ήταν θα οφείλαμε να το διαβάσουμε καθώς η θεματική του σύλληψη απαιτεί ένα ιδιαίτερο θάρρος που δεν έλειπε στον Αλιβιζάτο από τους καιρούς που πρωτοσυναντηθήκαμε.

Αν αναζητήσει κανείς κάποιο αυτόνομο έργο συνταγματικής ιστορίας και ερμηνείας για τη χώρα μας θα διαπιστώσει, με την εξαίρεση των έργων του Γεωργίου Αναστασιάδη,  ότι η συνταγματική ιστορία είναι συνήθως το σύντομο πρώτο κεφάλαιο ενός έργου συνταγματικού δικαίου ή ένα έργο ιστορίας χωρίς νομικές φιλοδοξίες[5]. Υπάρχει σχεδόν ομοφωνία στη μεθοδολογία στη χώρα μας. Το Σύνταγμα το μελετάμε έξω από την ιστορία. Ο λόγος διόλου δεν είναι επιστημονικά θεμελιωμένος.

Πενία ιστορίας και βάθος χρόνου των θεσμών θα υπέθετε κανείς ότι επεξηγεί το φαινόμενο στη χώρα μας. Περισσότερο θα έλεγα ότι οι λόγοι είναι πολιτικοί. Η συγγραφή έργου συνταγματικής ιστορίας θα σήμαινε ότι κανείς τολμά να μιλήσει και να θίξει ζητήματα που μέχρι πρότινος δεν αναφέρονταν στη χώρα μας παρά σε καθαρά κλειστές συζητήσεις. Ποιος αλήθεια θα τολμούσε να εξελιχθεί στο ελληνικό πανεπιστήμιο μιλώντας κριτικά για τα πολιτεύματα της χώρας μας? Αλλά και ποιος έγραφε ιστορία στην χώρα μας που να μην είναι προπαγάνδα?[6] Ο Νίκος Αλιβιζάτος ήταν αρκετά ασφαλής και επαρκής για να το πράξει. Με το έργο του αυτό ολοκληρώνει μια πνευματική διαδρομή που ξεκίνησε με τη διδακτορική του διατριβή και θέτει το θεμέλιο για να συνεχισθεί σε καιρούς λιγότερο χαλεπούς η επιστημονική αυτή αναζήτηση. Με το βιβλίο αυτό επίσης και τον τρόπο παρουσίασής του δίνει ερείσματα στο να ξεκινήσει διάλογος για κάθε θέμα χωριστά. Δίνει επίσης το έρεισμα να γίνουν άλλα βιβλία της αυτής θεματικής και ώθηση στους άτολμους και πολιτικά συγκείμενους πάσης φύσεως να προχωρήσουν σε διάλογο.

Αποτελεί συνεπώς σημαντικό γεγονός για την κοινότητα των συνταγματολόγων της χώρας η έκδοση ενός έργου συνταγματικής ιστορίας και μία έκθεση σε κριτική, όχι τόσο για το περιεχόμενο, αλλά κυρίως για το αντικείμενο της έρευνας και τον τρόπο που αυτή διεξάγεται.

Οι σύγχρονοι συνταγματολόγοι μας, όσοι δεν αναλώθηκαν στην πολιτική και τις σκοπιμότητες που αυτή υπηρετεί δεν θα ρίσκαραν εύκολα ένα διάλογο ανάμεσα στην ιστορία και το Σύνταγμα, πολύ δε περισσότερο μια αναφορά στους «εχθρούς του Συντάγματος». Κορεσμένοι  από θωπείες της παράταξης που τους ανέδειξε πραγματεύονται συνήθως ζητήματα που αποτέλεσαν αντικείμενα της ακαδημαϊκής τους εξέλιξης ή όταν ωριμάζουν αντικείμενα επιστημονικών γνωμοδοτήσεων. Αλλά μήπως δεν επισημαίνει ο συγγραφέας αυτή την παράμετρο στους «Εχθρούς του Συντάγματος»? Eξαίρεση ο Μάνεσης με το ευσύνοπτο «Η εξέλιξη των πολιτικών θεσμών στην Ελλάδα (αναζητώντας μια δύσκολη νομιμοποίηση)»[7]. Ο Αλιβιζάτος δεν χάνει την ευκαιρία να αναδείξει αυτή την συναισθηματική πτυχή του έργου του.

Αντίθετα η γαλλική παράδοση όπως προαναφέρθηκε θέλει την ιστορία  και το Σύνταγμα σε συνεχή διάλογο και επικοινωνία. Το Σύνταγμα καθώς και η ερμηνεία του αποτελούν συνάρτηση της ιστορίας και των προσωπικοτήτων. Ο Αλιβιζάτος λοιπόν διέπραξε το αυτονόητο: σε ένα έργο ωριμότητας έκανε μία παρουσίαση πολιτικών θεσμών και συνταγματικής ιστορίας όπως ο Hauriou, o Duverger, οι Prelot- Boulouis[8] ένα συνταγματικό δίκαιο όπως (διάβολε) ο Vedel[9]!

Δεν διατείνομαι φυσικά ότι το συγκεκριμένο βιβλίο είναι μεθοδολογική αντιγραφή. Τουναντίον. Σημειώνω απλώς ότι η ύλη αυτού του έργου εντάσσεται μεθοδολογικά στην συνταγματική θεωρία όπως οφείλει να παρατίθεται. Το γεγονός ότι στη χώρα μας τούτο απουσιάζει είναι απλώς μία συνετή πολιτική επιλογή ενόψει ικανοποίησης κριτηρίων που καμία σχέση δεν έχουν με την επιστήμη.

Με το βιβλίο ανά χείρας και με το απαραίτητο συναισθηματικό και επιστημονικό κίνητρο προχωρεί κανείς στην ανάγνωση με ζήλο σαν να δαγκώνει φρεσκοψημένο ψωμάκι.

Ο τίτλος

 Για τον τίτλο του και τις αναφορές στον Πόπερ και τους Εχθρούς της Ανοιχτής κοινωνίας έχουν ήδη γραφθεί πολλά. Θα μπορούσε να προσθέσει κανείς τον Εχθρό Λαό, τους Εχθρούς του Λαού και φυσικά το γνωστό Peter Schneider, Nicole Casanova, Te voilà un ennemi de la Constitution, (Flamarion, 1973). Όλες οι υποθέσεις είναι έγκυρες και πιθανές. Για μένα ο τίτλος έχει περισσότερο να κάνει με την διαλεκτική αντιπαλότητα που διακατέχει το συγγραφέα στη σκέψη και την κριτική του προσέγγιση παρά στις εκλεκτικές συγγένειες με άλλα κείμενα. Προσωπικά φαντάζομαι το συγγραφέα παιδί να παίζει μοναχικά με στρατιωτάκια καουμπόιδες και ινδιάνους αναζητώντας τον εχθρό που και στις δυο περιπτώσεις κινεί ο ίδιος.

Η ανάγνωση

Όπως πάντα η ανάγνωση γίνεται από πίσω προς τα μπρός! Είναι απλή και εξελικτική, γνώριμη των αναγνωστών του Νίκου Αλιβιζάτου και του ύφους του. Με παράθεση πηγών και πλούσια βιβλιογραφία όπου πάντα αναδεικνύονται οι φιλικές - συναισθηματικές προτιμήσεις του συγγραφέα (αν και συχνά αντιφατικές), με αναλυτικό ευρετήριο κυρίων ονομάτων όπου επίσης μπορεί να αντιληφθεί κανείς φιλίες και εκλεκτικές συγγένειες , χωρίς παραπομπές ανά σελίδα αλλά με παράθεση γενικής βιβλιογραφίας, το έργο επιδιώκει να εμφανίζεται ως σύστημα ωριμότητας με αποδεικτική και μαιευτική δομή και λειτουργία.

Ο πλούτος του παραπεμπόμενου υλικού και προσώπων μεγάλος όσο πάντως και οι ελλείψεις του στο μέτρο που τρανταχτές απουσίες σε βάζουν σε σκέψεις. Δυο λόγια ειδικά για την παραπεμπόμενη βιβλιογραφία λοιπόν: τους συναδέλφους, τους αναγκαίους, τις αναγνώσεις των διδακτορικών χρόνων, τις αγάπες της νεότητας και της ωριμότητας και ιδίως την αμερικανική σχολή, το Σβορώνο και το Μαρκεζίνη (Σπ. Και Β.) τους βρίσκεις εκεί. Στον τελευταίο «συγκριτικό περίπλου» τρία μόνον έργα μετά το 2005[10]. Όλοι γνωρίζουμε ότι η βιβλιογραφία κρίνεται αυτοτελώς.

Θα περίμενα από τον Αλιβιζάτο να αποφύγει τις παραπομπές αβρότητας και να τολμήσει να ξεκινήσει νέα αναγνώσματα παρά το ότι έχει πολλά να πει ο ίδιος με συνέπεια μια ζωή να μην αρκεί. Θεωρώ ότι δικαιούται μια ακαδημαϊκή απελευθέρωση που θα τον εξέθετε σε σημαντικό διάλογο με άλλους επιστήμονες του διεθνούς χώρου ώστε ο περίπλους του να είναι περισσότερο ενδιαφέρων και για τον ίδιο και για την Ελλάδα.

Με την ευκαιρία οφείλει να εξάρει κανείς τον αυτοπεριορισμό του συγγραφέα στην αυτοπαραπομπή που μαστίζει την ελληνική βιβλιογραφία παρά το ότι θα ήθελα να δω στον τρίτο κεφάλαιο να παραπέμπεται το έργο του Judges as veto players (http://www.uni-potsdam.de/db/vergleich/Publikationen/Parliaments/chapter17.pdf  ).

Δομή

Τριμερές έργο,  δομή για την οποία ίσως μας επέπληττε στα «σεμινάρια της Δευτέρας» κάποτε, διαιρεί την ιστορική και συνταγματική εξέλιξη της χώρας σε τρείς περιόδους: 1800- 1915, 1915- 1974, 1974- 2010. Η διάκριση αυτή είναι από μόνη της μία επιλογή. Η πρώτη ονομαζόμενη και «εποχή της ανόδου» κατά το συγγραφέα αιτιολογείται στην εισαγωγή με συγκεκριμένα κριτήρια που υιοθετεί. Η δεύτερη που τιτλοφορείται «Στη δίνη των διχασμών»  αιτιολογείται κυρίως περιγραφικά. Η Τρίτη υποκύπτει στη μαγεία του 1974 που ονομάζει «Όψιμη εξομάλυνση». Δεν συμμερίζομαι προσωπικά καθόλου τη διαίρεση αυτή αν και για τις ανάγκες ενός έργου την βρίσκω αποδεκτή. Η διαίρεση αυτή άλλωστε οδήγησε τους ταχείς αναγνώστες στην πεποίθηση ότι πρόκειται για ένα περιγραφικό έργο αφηγηματικού χαρακτήρα. Επί πλέον και η αφήγηση δεν πείθει καθώς τόσο οι πρωταγωνιστές όσο και τα γεγονότα εκτείνονται στις περιόδους αυτές χωρίς η διαίρεση που έγινε να μπορεί να πείσει.  

Παράδοξο και μη αναμενόμενο στοιχείο τα τρία κεφάλαια του «Συγκριτικού περίπλου» στο τέλος κάθε μέρους. Θα μπορούσαν να λείπουν ή να αποτελέσουν τα τρία μαζί ένα άλλο βιβλίο. Η γνώμη μου είναι ότι τα κεφάλαια αυτά είναι η καλύτερη ιδέα του συγγραφέα που φυσικά είναι σε θέση να υποστηρίξει με απόλυτη δεινότητα. Διαλεκτικά στη σχέση εθνικού Συντάγματος και συγκριτικού δικαίου, διόλου περιγραφικά, οδηγούν σε συμπεράσματα που ξεπερνούν την ιστορική διάσταση του θέματος. Ίσως τα κεφάλαια αυτά προσδίδουν και διεθνή πρωτοτυπία στο έργο που λόγω της ύπαρξής τους αποτελεί σύστημα το οποίο αξιώνει μετάφραση σε περισσότερο προσεγγίσιμη γλώσσα στη διεθνή αγορά. Ίσως έτσι να κλείσει και ο κύκλος σε γλωσσικό επίπεδο της αφήγησης του συγγραφέα. Τα κεφάλαια αυτά τον εκθέτουν παράλληλα και στην μεγαλύτερη κριτική.

Δεν μπορώ παρά να παραδεχθώ ότι ξεκίνησα από τα επιλεγόμενα και κατέληξα στον πρόλογο. Στα επιλεγόμενα απήλαυσα τα μικρά γράμματα και την ευθύτητα λόγου που χαρακτήριζε τις απόψεις που εκτίθενται έτσι σε βαθμό να ευχόμουν όλο το έργο να ήταν γραμμένο με τέτοιους χαρακτήρες. Συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς με το σύστημα που παρουσιάζεται, δεν μπορεί παρά να διαπιστώσει την πληρότητα και διαλεκτική που το χαρακτηρίζει.

Αυτή τη διαλεκτική την διεκδικεί και στο σύνολο του τριμερούς έργου που φαινομενικά μόνον έχει αφηγηματικό χαρακτήρα με παράθεση διαδοχής γεγονότων.

Ο συνταγματολόγος κρίνει την ιστορία και την αξιολογεί και ο νομικός τον ιστορικό σε κάθε σημείο του έργου. Η διαλεκτική ιστορίας και θεσμών είναι παρούσα σε κάθε γραμμή. Και το κάθε μέρος του βιβλίου διαλέγεται με το επόμενο αλλά και το τελευταίο με το πρώτο επιτυγχάνοντας ένα σύνολο εθνικού αντικατοπτρισμού μέσα στους θεσμούς.

Αντιλαμβάνομαι ότι και η επιλογή της δομής και ο τρόπος παράθεσης της ύλης παρέχει μια σύμβαση για την τιθάσευση του υλικού. Κατά τα λοιπά πλούτος πληροφορίας, θέσεων και συμπερασμάτων.

Αν ο Αλιβιζάτος ήταν μαθητής μου θα τον εξωθούσα με την ποιότητα και πληρότητα των εργαλείων που κατέχει, σε μεγαλύτερη τόλμη και καινοτομία. Όμως δεν είναι και παρά το διαρκές της νεότητάς του δεν θα μου δοθεί ποτέ η ευκαιρία να τον εξωθήσω στην διανοητική επίθεση που αισθάνομαι να επιθυμεί διακαώς. Είναι στοιχείο της ιστορίας μας πιστεύω ο ακαδημαϊκός χώρος να οφείλει στον καθωσπρεπισμό περισσότερα από το ρίσκο.

Ιστορικό αφήγημα  ή  μελέτη για τους θεσμούς?

Παγιδευμένος στη φιλική σχέση με τον εκδότη το έργο εμφανίζεται στη σειρά historia οδηγώντας τον τεμπέλη νομικό στο συμπέρασμα ότι το βιβλίο αφορά ιστορική ανάλυση και όχι νομική σκέψη. Τούτο ιδίως καθώς ο ίδιος εκδότης αποτολμά και εκδίδει Dworkin, Sandel, Rawls, ου μην και Τσακυράκη σε αυτόνομες εκδόσεις που εντάσσει γενικότερα στην κατηγορία Κοινωνικές Επιστήμες. Το έργο θα μπορούσε εκδιδόμενο σε γενικό και όχι νομικό εκδότη, να μην φέρει αυτό το χαρακτηρισμό οπότε να μην περιορίζει το κοινό του. Θα μπορούσε ακόμη να έχει μελετηθεί σε βάθος από τον εκδότη του και να προβληθεί ως προς την ουσία του που είναι, για τα ελληνικά πράγματα μοναδική.

Εξίσου παγιδεύτηκε στην καλόπιστη κριτική που παρουσίασε το έργο ως αφηγηματική μελέτη[11] η οποία και επαναλήφθηκε διαδικτυακά. Στο ζήτημα αυτό πρέπει να είμαστε κατηγορηματικοί : όποιος αναζητά ένα «αφήγημα για μικρούς και μεγάλους» καλύτερα να το αναζητήσει αλλού. Το έργο είναι έργο για τους πολιτικούς θεσμούς. Μια κριτική προσέγγιση και διόλου παρατακτική αναφορά. Και ο συγγραφέας μας το υποδηλώνει με τον τίτλο : Το Σύνταγμα και οι εχθροί του, και η δομή υπερασπίζεται αυτή την οπτική.

Το περιεχόμενο

Συνταγματική ιστορία της Ελλάδας και ιστορία των θεσμών: κριτική προσέγγιση θα ήταν ο απλούστερος τίτλος του έργου που θα απεικόνιζε το περιεχόμενό του. Με παιδαγωγική οπτική η παράθεση πρωτότυπων κειμένων και σκέψεων, με προκλητική δυναμική τα κείμενα με μικρότερους χαρακτήρες. Με συγκριτική διάσταση θα έλεγε κανείς πρόχειρα για το τελευταίο κεφάλαιο του κάθε μέρους. Με χιούμορ και οξυδέρκεια όταν αναφέρεται στην προσφώνηση του πρύτανη στον Παύλο και στην Φρειδερίκη το 1954, με σκεπτικισμό και σύνεση στην κάθε του σελίδα.

Ένα έργο που συνιστά προαπαιτούμενο για κάθε συνταγματική ανάγνωση και ερμηνεία. Διδακτικό βιβλίο θα μπορούσε να διατελέσει.

Έργο αναφοράς το αυτό.

Πληθώρα πηγών και συνεπέστατη κατάρτιση ολοκληρώνει το σύστημα που οφείλει να ανοίξει επιτέλους την πόρτα στη διδασκαλία του Συνταγματικού Δικαίου ως δικαίου των πολιτικών θεσμών μετά από τόσα και τόσα έτη κρίσεων και εκτροπής που θα οδηγούσαν και τον πιο καλόπιστο μελετητή στο να αποφεύγει ακανθώδη θέματα.

Κυρίως όμως έργο γνώμης. Στο χώρο του συνταγματικού δικαίου οι σχολές που διαθέτουμε είναι σχολές προσώπων. Και όσο και αν καταμαρτυρεί κανείς στον Αλιβιζάτο προσωπικές προτιμήσεις, διαπιστώνει ότι η γνώμη υπερισχύει. Η ανάγκη για εκφορά θέσεων και εκτιμήσεων ξεπερνά συχνά και την ίδια την καλή αγωγή του που του προσδίδει ιδιαίτερη αυτοσυγκράτηση όπως σημείωσα πιο πάνω. Στο χώρο των νομικών επιστημών η γνώμη και οι απόψεις απουσιάζουν σπαραχτικά. Η επανάληψη και η επιβεβαίωση, παράλληλα με τις τιμές των γηραιότερων, προσδίδει την ασφάλεια που αποζητά το ακαδημαϊκό σύστημα για να διατηρηθεί. Τον Αλιβιζάτο δεν τον πολυνοιάζει αυτό. Λέει τις απόψεις του και διατηρεί τις θέσεις του όσο και αν γίνεται δεικτικός.

Σε σχέση με τη γνώμη εν τέλει δεν έχει σημασία αν συμφωνείς ή διαφωνείς. Πρέπει να υπάρχει. Και τι καλύτερο από τη συνταγματική ιστορία  που πολλοί χαρακτηρίζουν ως αφήγημα, για να πάρει τα ινία όποιος τολμά?

Ελένη Τροβά

---

[1] Ν. Αλιβιζάτος  Εισαγωγή στην Ελληνική και Συνταγματική Ιστορία, τεύχος Α, Αντ. Σάκκουλας 1981 Αθήνα - Κομοτηνή.

[2]    Les Institutions politiques de la Grece a travers les crises, 1979.

[3] Νίκος Αλιβιζάτος, Οι πολιτικοί θεσμοί σε κρίση 1922-1974, Θεμέλιο, Αθήνα, 1983,

[4] ΑΡΙΣΤΟΒΟΥΛΟΣ ΜΑΝΕΣΗΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ, ΣΑΚΚΟΥΛΑΣ ΑΘΗΝΑ-ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1978 ΑΘΗΝΑ-ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Μάνεσης Αριστόβουλος,Η εξέλιξη των πολιτικών θεσμών στην Ελλάδα, Τετράδια Συνταγματικού Δικαίου 1987.

   

[5] Γ. Αναστασιάδη: Πολιτική και Συνταγματική Ιστορία της Ελλάδας (1821-1841), Σάκκουλας 2001 Θεσσαλονίκη, Γ. Αναστασιάδη: Ιστορία των Πολιτικών και Συνταγματικών Θεσμών, Σάκκουλας 1993 Θεσσαλονίκη, Γ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ, Ιστορία των πολιτικών και συνταγματικών θεσμών, Θεσσαλονίκη 1993,

Υπάρχει ακόμη και Δημήτρη Χ. Βούκαλης, Συνοπτική πολιτική και συνταγματική ιστορία της νεώτερης Ελλάδας, Εκδόσεις: Μακεδονικές Εκδόσεις

[6]  Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στη Γερμανία για διαφορετικούς λόγους βέβαια.

[7] Αντ. Ν. Σάκκουλας 1987 σειρά τετράδια συνταγματικού δικαίου.

[8] Αντί πολλών βλ. M Morabito,  Histoire constitutionnelle de la France (1789-1958), 2008, Montchrestien, MCE Deslandres,  Histoire constitutionnelle de la France de 1789 à 1870: L'avènement de la troisième république: la consitutuion de 1875- 1979 - A. Colin, JL Godechot Les constitutions de la France depuis 1789,  1970 - Garnier-Flammarion, J Gicquel Droit constitutionnel et institutions politiques- 1995 – Montchrestien, O Duhamel,  Histoire constitutionnelle de la France- 1995 - Éd. du Seuil, A Hauriou,  Droit constitutionnel et institutions politiques- 1966 – Montchrestien, P Bodineau,  Histoire constitutionnelle de la France - 2002 - Presses universitaires de France.

[9] Vedel Gg., Droit Constitutionnel, 1949, Sirey.

[10] Μεταξύ πολλών κυκλοφορούν

 Robert Badinter, Stephen G. Breyer – 2004 Judges in contemporary democracy, an international  conversation,  NY University press, Richard  Posner How Judges Think , 2008, Harvard University Press,

[L Epstein, J Knight The role of constitutional courts in the establishment and maintenance of democratic systems of government, … - Law & Society Review, 2001 - JSTOR

[11]Καθημερινή 4/4/2011

Βιβλίο: «Το Σύνταγμα και οι εχθροί του στη Νεοελληνική Ιστορία»

Αφηγηματική μελέτη του καθηγητή Νίκου Αλιβιζάτου, από τις εκδόσεις Πόλις.

Η ιστορία του Συντάγματος, από την Επανάσταση του 1821 έως το σημερινό Μνημόνιο, είναι το βιβλίο «το Σύνταγμα και οι εχθροί του στη Νεοελληνική Ιστορία», που κυκλοφόρησε αυτές τις μέρες ο Νίκος Αλιβιζάτος από τις εκδόσεις Πόλις.

Ένα αφήγημα διαβάζει ο Κώστας Μάρδας σε http://www.i-reportergr.com/2011/04/o.html#ixzz1Ide7f75n

http://www.inews.gr/142/to-syntagma-kai-oi-echthroi-tou-sti-neoelliniki-istoria.htm

περισσότερο ουσιαστικός είναι ο Σωτηρόπουλος e- lawyer http://elawyer.blogspot.com/2011/03/blog-post_27.html και η ελευθεροτυπία σε http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=264394

ενώ ο Αντώνης Μανιτάκης στην Αυγή της 5/6/2011 http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=620818 όπου εκφράζει τις σκέψεις του με αφορμή αυτό το βιβλίο διαβάζοντας ότι «συναρθρώνει, με τρόπο αρμονικό, την ιστορική αφήγηση των περιπετειών που γνώρισαν το πολίτευμα και η συνταγματική νομιμότητα στην δύο αιώνων πορεία τους, με τη στοχαστική μελέτη τους και την κριτική αξιολόγησή τους».

Ο Ξενοφών Κοντιάδης στο Έθνος http://www.greekopinions.gr/index.php/archives/35728

αντίθετα βλέπει κάτι περισσότερο από ένα αφήγημα: «Χρησιμοποιώντας ως ερευνητική βάση τα Συντάγματα που ίσχυσαν από τη γέννηση του ελληνικού κράτους, το νέο βιβλίο του Νίκου Αλιβιζάτου «Το Σύνταγμα και οι εχθροί του» (εκδ. Πόλις, 2011) δεν είναι απλώς μια μελέτη πολιτικής και συνταγματικής ιστορίας, αλλά ένα εγχείρημα εξήγησης της πολιτικής, κοινωνικής και θεσμικής διαδρομής που, μέσα από εθνικούς θριάμβους και καταστροφές, πολιτικούς νεωτερισμούς και διαψεύσεις, κατέληξε στο ιδιότυπο καθεστώς υποτέλειας που βιώνει σήμερα η χώρα».

Αφθονα σκουπίδια

Αφθονα σχέδια συμβάσεων που θα έδιδαν λύσεις τα τελευταία χρόνια στο πρόβλημα των σκουπιδιών χαλαρώνουν νωχελικά στο σκληρό δίσκο μου ενώ από το Δεκέμβρη στη χωματερή των Λιοσίων έχουν βρεθεί πέντε πτώματα πεταμένα και έχουν σκοτωθεί ή καταπλακωθεί διάφοροι ρακοσυλλέκτες Ρομά ή άλλοι μετανάστες που μεταβάλλουν την περίφανη ευρωπαϊκή μας χώρα σε τριτοκοσμική χωματερή.
Αφθονα σκουπίδια κάθε Χριστούγεννα αποτελούν τη μόνιμη διακόσμιση του εμπορικού κέντρου που μαστίζεται από αναδουλειές και απολύει τους τελευταίους εμποροϋπαλλήλους της ιστορίας της πόλης των Αθηνών
Αφθονα σκουπίδια στολίζουν τις θάλασσες, το περιβάλλον την καθημερινότητα με αποτέλεσμα να διδάσκονται τα παιδιά στο σχολείο ενίοτε την ανακύκλωση που ποτέ δεν ολοκληρώνεται, και να γίνονται συνέδρια για τα απόβλητα με ειδικούς επιστήμονες στα απόβλητα, τα σκουπίδια, τη βρώμα και τη δυσωδία.
Αφθονα σκουπίδια προβάλλονται στα ΜΜΕ πνευματικά τοιούτα και σπουδαία
Αφθοντα σκουπίδια και μαζί με τον καταπλακωμένο Ρομά οι συμβάσεις που δεν εκτελούνται ποτέ, που όμως εισπράττονται επιδοτήσεις, οι Δήμοι, οι Σύνδεσμοι Δήμων, οι προσωπικότητες με τα μαύρα, οι Δανειστές, οι ειδικοί στην αποτέφρωση, οι επιστήμοντες, τα ΣΔΙΤ, οι συμβάσεις παραχώρησης...

αφθονα σκουπίδια στο σκληρό μας δίσκο, την πόλη μας, στο νου και την ψυχή μας

Επιφάνεια- Διαφάνεια- Νεκροφάνεια

Οταν οι λέξεις υποκαθιστούν τις αποφάσεις επιτυγχάνεται ιστορική γραφικότητα:

η λύση στο χρέος είναι η επιφάνεια όπως η λύση για το κράτος ήταν η διαφάνεια.

Ο κόσμος χαίρεται που ο συμπαθής παππούς συνάδελφος θυμήθηκε τα νιάτα του και έβγαλε από το σεντούκι του το σκελετό που κοιμόταν. Ο κόσμος σχολιάζει που ο συμπαθής παππούς αντί για τη συνήθη φασολάδα θα μαγειρέψει τις καινοτόμες ιδέες του με τους πολιτικούς μαθητευόμενους μάγους. Ο κόσμος χαίρεται και το διατυμπανίζει στα ΜΜΕ.
Ας θεσμοθετήσουμε λοιπόν λέξεις και άλλες λέξεις και περισσότερες λέξεις. Αυτές θα δώσουν τη λύση και ΟΧΙ ΕΜΕΙΣ. Η απόφαση θα είναι κρυμμένη καλά μέσα στη λέξη δεν θα ειπωθεί ποτέ.
Η επιφάνεια όπως και η διαφάνεια από μόνη της δεν σημαίνει τίποτε. Λέξεις με πολυσημεία, με ιστορία, με ήχους γνώριμους και αβέβαιους θα δώσουν λύση εκεί που ο νους δεν τολμά. Επιπροσθέτως μας θυμίζει την υπέροχη Μπλανς Επιφανί που διασκέδασε τη νεότητά μας με τα απίστευτα πάθη της. Περισσότερη πληροφόρηση υπάρχει και νομική και ιστορική. Και φυσικά στη συνέχεια θα εισέλθουν και οι καθηγητές της νομικής να επιβεβαιώσουν ή αμφισβητήσουν την ορθότητα του λόγου. Την εφιφάνεια αν την θεσμοθετήσουμε θα την αναλύσουμε με πάθος. Πιθανότατα θα την κάνουμε συνέδρια και πιθανότατα θα την πουλήσουμε σε διεθνή φόρα. Μετά θα την παρακολουθήσουμε να αποκομιέται στο χαρτί της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως ενώ την λύση στα δεινά μας θα προσφέρει ο πόλεμος στη Λιβύη ή το τουριστικό κύμα της Αιγύπτου ή το πεπρωμένο που ευτυχώς ευνοεί γεωγραφικά τη μικρή μας χώρα.


Αλήθεια ακόμη και σήμερα μπορεί κανείς να βαυκαλίζεται τόσο ξεδιάντροπα?

Αφιέρωμα σε έναν τζέντελμαν.

Συζητείτο σήμερα στο Συμβούλιο Επικρατείας η γνωστή υπόθεση του "Βασικού Μετόχου" μετά την έκδοση των αποφάσεων του ΔΕΕ σε συνέχεια παραπεμπτικών αποφάσεων του ΣτΕ. Μια πολυετής διαδικασία που γνώρισε μέχρι σήμερα τρείς προέδρους του ΣτΕ, διάφορες κυβερνήσεις πολύπλοκες συγκυρίες, αναθεωρήσεις συνταγματικές, επιχειρηματικές ανακατατάξεις (η Σαραντόπουλος πχ δεν υφίσταται πλέον ούτε η Απογευματινή), ενώ ο Εισηγητής είναι πλέον από τους αρχαιότερους Συμβούλους. Οι νομικοί παραστάτες άλλαζαν πλην ελαχίστων ανάλογα την πολιτική συγκυρία και τις εκάστοτε εύνοιες και φιλίες και όσοι γνωριζόμαστε από την αρχή είδαμε τις ρυτίδες στα πρόσωπά μας να αυξάνουν και το όνομά μας να φωτίζεται από την ιστορία της ζωής μας περισσότερο παρά από τη σημασία της υπόθεσης που χειριζόμαστε.

Η προσωπική μου αίσθηση είναι ότι ένα μέρος της σύγχρονης ιστορίας του τόπου ήταν εκεί. Ολοι οι λόγοι της μιζέριας μας και της τωρινής μας δυστυχίας:

Η επιστημονική στάση της γενιάς των μετά το 80 συνταγματολόγων ήταν εκεί. Ο ρόλος που διεκδίκησαν πριν αφομοιωθούν πλήρως με την πολιτική. Η πρόσδεσή τους με τα κόμματα και τον τύπο ήταν εκεί. Οι ιδέες τους και η κατάληξή τους επίσης. Η επιστημονική αυτή γενιά με τόσες σπουδές επέτρεψε στο Συνταγματικό μας πειραματόζωο να κατισχύει οδηγιών και άλλων δεινών ενώ πλέον ερμηνεύεται όπως νάναι. Νομική ανασφάλεια και πολιτικός ζαμανφουτισμός αντάμα! γιατί λοιπόν η ανομία να μην θριαμβεύει?

Το μίσος κατά της παραγωγικής μηχανής και του πλούτου της περιόδου της Αλλαγής από τα παλιότερα τζάκια ήταν εκεί. Ο εταιρικός ανταγωνισμός δεν άνθισε στο επαγγελματικό αποτέλεσμα αλλά στα δικαστήρια και τις σπηλώσεις υπολήψεων. Αν καμάρωναν το έργο τους οι εταιρίες ίσως σήμερα ο φθόνος τους να ήταν παραγωγικότερος. Ισως να μην απέλυαν. Πλην σήμερα η οικονομική ζωή πάει κατά διαβόλου και κανείς δεν είναι νικητής ή νικημένος ενώ το έργο που ΔΕΝ έγινε δηλώνει πολλά για τους οργισμένους κατά των ανταγωνιστών που πάντως και αυτοί αποδυναμώθηκαν.

Οι συνάδελφοι και το ήθος τους ήταν εκεί. Κάποιοι διαμαρτυρόμενοι για το ασυμβίβαστο του βασικού μετόχου για πράξεις που οι ίδιοι εξέδωσαν με τα γραφεία τους να τις ακυρώνουν, για νόμους που συνέταξαν και γνωμοδοτήσεις που έδωσαν να υποστηρίζουν τα αντίθετα. ή περίπου. Κάποιοι εκμεταλλευόμενοι κατά καιρούς πολιτικές σχέσεις κάποιοι μόνον με επιχειρήματα. Κάποιοι με τους πελάτες τους κουρασμένους και απογοητευμένους μόνον! Κάποιοι έχουν φύγει και από τη ζωή. Κάποιοι ζωντανοί και ένας απίστευτος κύριος, ένας τζέντελμαν που μου έμαθε τι σημαίνει αντιδικία. Νάναι καλά!

Το ΕΣΡ ήταν εκεί επίσης. Οι προχθεσινές ιδέες του Ράδιο Αρβύλα για το ρόλο του σε φιλικά και άλλα με βρίσκει σύμφωνη δυστυχώς αν και μου επιτρέπει πολύ γέλιο.

Το Συμβούλιο Επικρατείας πολύ διαφορετικό μα την αλήθεια έζησε και αυτό τις συνέπειες των ρηξικέλευθων αναθεωρήσεων και στο τσακ γλύτωσε από το Συνταγματικό Δικαστήριο. ενώ πλέον πολλά μέλη της Ολομέλειας προέρχονται από τα Διοικητικά Δικαστήρια Δεν γλύτωσε όμως το Δικαστήριο της Ενωσης που πλέον έχει κάνει στενό συνέταιρο.Υποθεση που θύμιζε "τον ωραίο λοχαγό" συζητείτο ξεθυμασμένη με πολλούς δικαστές να έχουν απλά βαρεθεί τόση φασαρία χωρίς λόγο. Η μητέρα των δικών για τη σύγχρονη συνταγματική ζωή ακούσθηκε από ολιγιμελές ακροατήριο (δικηγόροι μόνον των άλλων υποθέσεων το κοινό).

Από την ιστορία αυτή στο αρχείο μου έχουν μείνει πολλά, έχω αναθεωρήσει την όλη στάση μου απέναντι στη δικηγορία, έχω πικραθεί και χαρεί πολύ. Στην ψυχή μου όμως η εικόνα ενός συναδέλφου μένει καθαρή και γι αυτόν και μόνον γράφω αυτές τις λέξεις παρότι αφορούν υπόθεσή μου. Γιατί ήταν ο ευγενέστερος αντίδικος. Γιατί δεν κομπορρημονούσε ποτέ. Γιατί μας στρίμωξε όλους με το χαμόγελο και με σοβαρά επιχειρήματα. Επιστημονικός και επικίνδυνος (για τον αντίπαλο) όπως μπορεί να είναι μόνον ένας καλός δικηγόρος. Διότι δικηγόρος ξεκίνησε και δικηγόρος είναι. Διότι δεν πούλησε ποτέ τον πελάτη του. Διότι δεν μίλησε ποτέ άσχημα σε κανέναν ακόμη και μέρες με χιόνια και κόπο απίστευτο αν και δεν ήταν ο νεώτερος. Διότι παρέμεινε νέος με το δικό του τρόπο ξέροντας να μιλά και να σωπαίνει. αναγνωρίζοντας το ουσιώδες. Ούτε μία τρικλοποδιά δεν θυμάμαι από τον κύριο αυτό. Θα μπορούσα να πω και το όνομά του. Δενμας συνδέει καμία σχέση συμφέροντος. Δεν είναι όμως αυτό το ζητούμενο.

Στην εικόνα αυτή της χώρας και της δικαιοσύνης ένας τζέντελμαν είναι κάτι πολύ ξεχωριστό, μοναχικό και ιδιαίτερο. Ιδίως αν έχει αντέξει έτσι μια ολόκληρη ζωή. Τον ευχαριστώ που στη διαδικασία αυτή με δίδαξε ήθος και που ήταν παρών.

ΦΥΛΑΚΕΣ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΑΥΛΩΝΑ: το βραβείο!

Στην αληθινή ζωή τα παιδιά "δεν παίζουν" στο δρόμο. Στο δρόμο κρατούν πιστόλι και πολεμούν. Αναφέρομαι στους φιλοξενούμενους ανήλικους των φυλακών Αυλώνα! ΚΑΝΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΣΕ ΚΕΛΙ! Είναι το σύνθημά μας και σας στηρίζουμε με ή χωρίς βραβεία της μαθηματικής εταιρίας. Διότι η είδηση αυτή όσο και αν τιμά το νεαρό που το κατάφερε και το σχολείο που εντός των φυλακών τον υποστήριξε δεν τιμά ολόκληρη την κοινωνία μας που κομπάζει καθώς φυλακισμένα παιδιά βραβεύονται. Υποθέτω θα τους υποσχόμαστε ότι τους περιμένει λαμπρή συνέχεια και δόξα. Οτι θα τους στηρίξουν δυναμικά διάφοροι στην αποφυλάκισή τους. Οτι το στίγμα τους θα διαγραφεί δια παντός αφού η αριστεία ξεπλένει. Ε λοιπόν λεβέντες όχι! η αριστεία δεν ξεπλένει τίποτε. Και κυρίως δεν ξεπλένει αντιλήψεις που πιστεύουν ότι η θέση του παιδιού μπορεί να είναι στη φυλακή. Οτι και να έπραξε, ότι και να ήταν ο λόγος της καταδίκης του. Στις φυλακές ανηλήκων Αυλώνα κρατούνται περίπου 300 παιδιά σήμερα για βαρειά αδικήματα. Είναι ιδιαίτερα σκληρές οι φυλακές αυτές όπως και η ορμή της εφηβείας των ανήλικων παραβατών.

Η άποψή μας δεν είναι ούτε ακραία ούτε εξωθεσμική. Ακόμη και ο Συνήγορος του Παιδιού την αποδέχεται και δηλώνει ότι δεν υπάρχει θέση για παιδιά στις φυλακές. Παρότι δεν διεκδικούμε την μοναδικότητα του θεσμού ο προβληματισμός παραμένει. Και όλοι γνωρίζουν ότι ο εκλεισμός επιβεβεβαιώνει και την βελτιώνει αποτελεσματικά. Παρότι συχνά αυτοκτονούν τα παιδιά που φυλακίζονται συνήθως αποφυλακίζονται με πτυχίο στο έγκλημα.

Τα ανήλικα καταδικασμένα παιδιά είναι συνήθως έξυπνα. Το έγκλημα χρειάζεται εξυπνάδα για να το κάνεις. Και θυμό. Ο νεαρός βραβευμένος της μαθηματικής εταιρίας είναι μια απόδειξη. Ο υψηλότατος δείκτης νοημοσύνης των μικρών τσιγγάνων που ποτέ δεν πηγαίνουν σχολείο άλλη. Αλλά γιατί χρειαζόμαστε αποδείξεις? Για άλλοθι για επιβεβαίωση?

Προσωπικά θα επιθυμούσα να ακούσω τα παιδιά των φυλακών αν και ξέρω πως δεν μπορώ να τα βοηθήσω. Γιατί εκτός από κατανόηση και σκέψη δεν ξέρω καν αν θα προσλάμβανα ποτέ έναν απόφοιτο φυλακών. Δεν ξέρω αν θα είχα το κουράγιο.
Η κοινωνία άλλωστε έχει σοβαρότερες εργασίες αυτό τον καιρό να διεκπεραιώσει. Ισως όμως θα είχε νόημα να τα ακούσει ο Υπουργός των Οικονομικών της συφοριασμένης μας πατρίδας (αντί να μιλάει μόνον με την Τρόικα) για να του πούν πώς κάποιοι επιβιώνουν χωρίς φράγκο. Μήπως και πάρει ιδέες. Επίσης θα ήθελα να τα ακούσουν όλα "τα φλόρια" που εκτρέφουμε ως ελπίδα της κοινωνίας καθώς η αλήθεια δεν είναι μόνον μία, ούτε το καλό αυτονόητο και δεδομένο. Οι αξίες είναι παντού. Ακόμη και στην ανήθικη φυλακή για παιδιά. Με ή χωρίς βραβεία πρέπει να τις ψάξουμε, να τις βρούμε και να τους αποδώσουμε τη θέση τους.

Μήπως και ως κοινωνία ξεχρεώσουμε.

Ενας νομικός που ζήλεψα σήμερα!

ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΤΡΙΒΙΖΑΣ: «Η φαντασία είναι ο προθάλαμος κάθε προόδου»

Μαρία Προκοπίου (αναδημοσίευση από City Press)

21-02-2011

Ο Ευγένιος Τριβιζάς, ο «ποιητής των παραμυθιών», θα περιμένει τους μικρούς του φίλους στο «Public» Συντάγματος το Σάββατο 26 Φεβρουαρίου, στις 18.00. Με αφορμή αυτή την εκδήλωση του «Public», ο αγαπημένος συγγραφέας μικρών και μεγάλων μιλάει στη «C.P.» για τα παιδιά, τη φαντασία του, την κρίση, τα όνειρα που πρέπει να διατηρηθούν, και μας χαρίζει μια απολαυστική συνέντευξη...
Ποια είναι η πρώτη σκέψη που σας έρχεται στο μυαλό όταν βλέπετε ένα παιδί;
Ότι, αν θέλω να επικοινωνήσω ουσιαστικά μαζί του, πρέπει να απαλλαγώ από τις παρωπίδες της σοβαροφάνειας και να αντικρίσω τον κόσμο έστω και για λίγο μέσα από τα δικά του μάτια.
Το ερχόμενο Σάββατο θα βρεθείτε στο «Public» Συντάγματος για να συναντήσετε τους μικρούς και μεγάλους αναγνώστες σας. Τι σας λένε όταν σας γνωρίζουν από κοντά;
Με ρωτάνε τι χρώμα έχουν οι πιτζάμες μου, μου ζητάνε να τους δείξω πού βρίσκεται κρυμμένο το όγδοο χρώμα του ουράνιου τόξου, μου αφιερώνουν ποιηματάκια, όπως αυτό που σας στέλνω [στη φωτό] και μου προσφέρουν χάρτινες βαρκούλες. Ένα κοριτσάκι μού χάρισε μια φούχτα χαρτοπόλεμο με μια συλλαβή γραμμένη σε κάθε μικροσκοπικό κομματάκι. Μου ψιθύρισε στο αφτί ότι, αν τοποθετήσω τα κομματάκια προσεκτικά στη σωστή σειρά, σύμφωνα με τα χρώματα του ουράνιου τόξου, θα μπορέσω να διαβάσω τι μου έγραφε.
Έχετε γράψει περισσότερα από 150 βιβλία. Τι είναι αυτό που πυροδοτεί τη φαντασία σας;
Τα ηλιοτρόπια της Ισπανίας, οι σαύρες του Αγίου Δομήνικου, οι μπουκαμβίλιες της Πλάκας, οι υπόνομοι του Αμβούργου, οι κόκορες της Ντελαγκράτσια, οι κάκτοι της Αριζόνας, ένα χρώμα, ένας ήχος, μια σκιά. Ακόμα και το πιο ασήμαντο αντικείμενο, όπως ένα κουκούτσι βύσσινου, ένα τούλι μπομπονιέρας, ένα καμένο σπίρτο ή ένα καλαμάκι πορτοκαλάδας, μπορεί να πυροδοτήσει τη φαντασία. Μια άλλη πηγή είναι τα λάθη που κάνω όταν γράφω βιαστικά ή που βλέπω όταν διορθώνω τα δοκίμια των βιβλίων μου. Για παράδειγμα, είχα δει σε ένα τυπογραφικό δοκίμιο τη λέξη «Λυκοπατάτες» αντί «Γλυκοπατάτες», και αυτό μου έδωσε την έμπνευση για πατάτες που, όταν τις τρως, γίνεσαι λύκος. Επίσης, η επικοινωνία με τα παιδιά, οι ερωτήσεις και οι παρατηρήσεις τους προσφέρουν μια ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης. Για παράδειγμα, σε ένα σχολείο που παρουσίαζα ένα παραμύθι μου με θέμα την κλωνοποίηση ρώτησα τι σημαίνει αυτή η λέξη και ένα αγοράκι μου απάντησε «σημαίνει ότι οι άνθρωποι γίνονται κλόουν». Αυτό μου έδωσε την ιδέα να γράψω μια ιστορία για τη Χώρα των Σοβαρών Ανθρώπων, που μια μέρα, για κάποιο μυστηριώδη λόγο, αρχίζουν ο ένας μετά τον άλλο να παρουσιάζουν συμπτώματα κλοουνοποίησης και να μεταμορφώνονται σε κλόουν.
Πόσο εύκολο είναι να γράφει ένας συγγραφέας βιβλία που απευθύνονται στα παιδιά, με την έννοια ότι θα διαπαιδαγωγήσει έναν άνθρωπο;
Το γράψιμο για παιδιά θεωρείται η Σταχτοπούτα των λογοτεχνικών ειδών. Πολλοί πιστεύουν ότι είναι απλούστερο, ευκολότερο και όχι τόσο σημαντικό. Έχω την αντίθετη άποψη. Το θεωρώ σημαντικότερο από το να γράφω για μεγάλους. Κι αυτό επειδή τα πρώτα μας αναγνώσματα μας αγγίζουν βαθύτερα, μας επηρεάζουν δραστικότερα και μας συνοδεύουν πολλές φορές σε όλη μας τη ζωή. Τα παιδιά, όμως, κουράζονται και πλήττουν εύκολα. Αν θέλει να κρατήσει κανείς αμείωτο το ενδιαφέρον τους, θα πρέπει να κινεί από την πρώτη στιγμή την περιέργειά τους, δημιουργώντας μια μαγευτική ατμόσφαιρα και προκαλώντας μια σειρά αινιγμάτων. Προτού απαντηθεί το πρώτο, το επόμενο θα πρέπει να έχει ανακύψει. Η περιέργεια του παιδιού μπορεί να πυροδοτηθεί ακόμα και από έναν τίτλο («Οι Πειρατές της Καμινάδας», «Οι Ιππότες της Τηγανητής Πατάτας», «Τα Μυστικά των Αρλεκίνων») ή έστω από την πρώτη παράγραφο του βιβλίου, όπως στο μυθιστόρημά μου «Η Τελευταία Μαύρη Γάτα».
Ποια πιστεύετε ότι είναι τα βασικά μηνύματα που πρέπει να διοχετεύονται στα παιδιά;
Μηνύματα αισιοδοξίας και οράματα φανταστικών κόσμων που μπορεί να αποτελέσουν τα πρότυπα αλλαγής του δικού τους κόσμου, τρόπους ξεπεράσματος των δικών τους προβλημάτων.
Θεωρείτε ότι τα παιδιά χάνουν πιο νωρίς πλέον την παιδικότητα που πρέπει να τα διακρίνει;
Χάνουν την παιδικότητα χωρίς να αποκτούν ωριμότητα. Με το να δίνουμε έμφαση στη συσσώρευση γνώσεων και αφήνοντας τη φαντασία τους να λιμοκτονεί, μετατρέπουμε τα παιδιά σε ρομπότ ή πιόνια. Δεδομένου ότι η φαντασία είναι ο προθάλαμος κάθε προόδου, το κοινωνικό κόστος αυτής της νοοτροπίας είναι ανυπολόγιστο. Τα παιδιά δεν πρέπει να μαθαίνουν μόνο να υπηρετούν την πραγματικότητα αλλά και να την ξεπερνάνε.
Έχετε λάβει παγκόσμιες διακρίσεις, ενώ τα βιβλία σας είναι ιδιαίτερα δημοφιλή. Η μεγαλύτερη ηθική ικανοποίηση που πήρατε όμως ποτέ ποια ήταν;
Η δημοσίευση των «Πειρατών της Καμινάδας», του πρώτου μυθιστορήματός μου, σε συνέχειες, στο περιοδικό «ΔΙΑΠΛΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ» και η πρώτη επιστολή που έλαβα από μία αναγνώστρια, που έγραφε «αισθάνομαι τους Πειρατές της Καμινάδας τόσο δικούς μου, σαν να ήταν κρυμμένοι στη φαντασία μου και ξύπνησαν ξαφνικά».
Πώς κρίνετε την κατάσταση που βιώνουμε ως πολίτες μιας χώρας που βρίσκεται σε κρίση, ως άνθρωποι που ζούμε μια γενική κατήφεια;
Έχουμε περάσει στην ιστορία μας και έχουμε επιβιώσει μετά απά σοβαρότερες κρίσεις. Οι δυσοίωνες προοπτικές και οι απαισιόδοξες προβλέψεις θα μπορούσαν να αναδείξουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητα ως τα απαραίτητα εφόδια για την αντιμετώπιση της ζοφερής πραγματικότητας. Όσο βαθιά κι αν έχουμε κατρακυλήσει στης χρεοκοπίας τη σκάλα, θέλω να ελπίζω ότι θα φυτρώσουν πάλι τα φτερά μας, αν όχι μεγάλα, μετρίου μεγέθους έστω, αρκεί να μην αρχίζουμε να τα ψαλιδίζουμε μεθοδικά πάλι εμείς οι ίδιοι.
Κοιτάζοντας πίσω στο παρελθόν σας, πιστεύετε ότι εκπληρώσατε, αν όχι όλα, τα περισσότερά σας όνειρα;
Τα όνειρα είναι σαν τα αστέρια για τους παλιούς ναυτικούς. Σε οδηγούν στον προορισμό σου, χωρίς ποτέ να καταφέρνεις να τα αγγίξεις.
Εσείς που έχετε δημιουργήσει μερικούς από τους ομορφότερους κόσμους με τα παραμύθια σας τι θα συμβουλεύατε όσους θεωρούν ότι ο πραγματικός κόσμος είναι ανάξιος για να προωθήσει όνειρα και ελπίδες;
Ο πραγματικός κόσμος είναι πολυδιάστατος, πολυσήμαντος και συνεχώς μεταλλασσόμενος. Όπως γράφω στο έργο μου τα «Γουρουνάκια Κουμπαράδες»:
Όλα αλλάζουν όψη.
Λιακάδα το αγιάζι
ελπίδα το μαράζι
αχτίδα φεγγαριού
του λεπιδιού η κόψη.
Σκοτάδι η χαραυγή
το βάλσαμο αφιόνι
ο χείμαρρος δροσοπηγή
λάσπη τ’ άσπιλο το χιόνι.