ΑΡΧΕΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ

Πρόκειται για μια συναρπαστική καινοτομία η οποια έχει ήδη αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Συνδέσμου δικηγορικών εταιριών Ελλάδος.

Στο συνοδευτικό υπόμνημα διαβάζουμε:

Η Επιτροπή Δεοντολογίας του Συνδέσμου Δικηγορικών Εταιριών δεν επανεφηύρε το «δικηγορικό επάγγελμα» και τις αρχές που το διέπουν στο πλαίσιο της άσκησής του μέσω δικηγορικών εταιριών. Δεν εισήγαγε επίσης κάποια νέα ηθική ούτε προσέρχεται ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου Δικηγορικών Εταιριών με τον πέλεκυ της δικηγορικής ορθοφροσύνης. Η Επιτροπή Δεοντολογίας σύμφωνα με τις εντολές του ΔΣ επιχείρησε να συντάξει ένα πλαίσιο Αρχών οι οποίες να διέπουν τις μεταξύ μας σχέσεις ως μελών του Συνδέσμου, τις σχέσεις δηλαδή των δικηγορικών εταιριών που είναι μέλη του Συνδέσμου και υπηρετούν τους καταστατικούς του σκοπούς.

Με σαφή πεποίθηση ότι όλοι οι δικηγόροι τηρούν τους κανόνες του επαγγέλματος και του προσωπικού τους ήθους, η Επιτροπή μας επιχείρησε να προσθέσει ορισμένα στοιχεία που θα αναδείξουν την ιδιαιτερότητα της άσκησης του επαγγέλματος του δικηγόρου μέσω των δικηγορικών εταιριών και να εξάρει την δεοντολογική της πτυχή σε σχέση με ένα ευρύ φάσμα σχέσεων.

Αν κάτι χαρακτηρίζει το δικηγόρο στην άσκηση του επαγγέλματός του είναι η προσωπικότητα του ανθρώπου που ασκεί το συγκεκριμένο επάγγελμα. Τι συμβαίνει όμως όταν αυτό ασκείται στο πλαίσιο ενός εταιρικού σχήματος? Τι διατηρείται από την οντότητα αυτή και τι χάνεται μέσα στο νομικό πρόσωπο? Τι επιπλέον αναδεικνύει το νομικό πρόσωπο και τι προσθέτει στην οντότητα του δικηγόρου? Τέτοια ερωτήματα μας απασχόλησαν και άλλα πολλά κατά τη σύνταξη του παρόντος Σχεδίου Αρχών ενώ βαθύ συναίσθημα ευθύνης μας διακατείχε τόσο έναντι των μελών του ΣΔΕΕ αλλά και του λοιπού δικηγορικού σώματος. Διότι με το συγκεκριμένο σύστημα αρχών θα δίναμε ένα στίγμα τόσο σε σχέση με το ΣΔΕΕ όσο και σε σχέση με τον τρόπο που βλέπουμε το ρόλο μας ως δικηγόρων που εργάζονται στο πλαίσιο δικηγορικών εταιριών.

Θεωρούμε ότι αυτή την επαγγελματική ηθική εκφράζει και η απόφαση του ΔΣ να θέσει υπόψη της Γενικής Συνέλευσης το σχέδιο Αρχών και  ενόψει αυτού η Επιτροπή μας αισθάνεται την ανάγκη να εξηγήσει το πώς εργάσθηκε και τι εισηγείται. Διότι ο δικηγόρος ακόμη και ως εταίρος εταιρίας και ως εργαζόμενος σε εταιρία δεν χάνει την οντότητά του και τη γνώμη του. Μέσω της κάθε εταιρίας απλώς αναλαμβάνει κάποιες επί πλέον ευθύνες τις οποίες θεωρούμε ότι οφείλει να τιμά σε επίπεδο αρχών.

Διαδικασία

Η Επιτροπή Δεοντολογίας συγκροτήθηκε με απόφαση του ΔΣ του Συνδέσμου Δικηγορικών Εταιριών με το πρακτικό 9/11/2010 και αποστολή τη σύνταξης Κώδικα/Πλαισίου Αρχών Δεοντολογίας Δικηγορικών Εταιριών μεταξύ άλλων.

Τα μέλη της Επιτροπής ορίσθηκαν να είναι οι εξής: Νίκος  Φραγκάκης, Κωστακόπουλος Γεώργιος, Στάθης Ποταμίτης, Χαρακτινιώτης Στέφανος,  και Ελένη Τροβά.

Σύνδεσμος της Επιτροπής Δεοντολογίας με το ΔΣ ορίσθηκε ο κ. Λεωνίδας Γεωργόπουλος.

Η Επιτροπή εξέλεξε στην πρώτη της συνάντηση ως προεδρεύοντα τον κ. Νικόλαο Φραγκάκη και ως Γραμματέα τον κ. Στέφανο Χαρακτινιώτη.

Η Επιτροπή συναντήθηκε αρκετές φορές και συνεργάσθηκε σε άριστο κλίμα. Στην Επιτροπή πάντα ήταν παρών και ο εκπρόσωπος του ΔΣ κ. Λεωνίδας Γεωργόπουλος ο οποίος, εκτός των άλλων, ανέλαβε να συμμετέχει και στο έργο της Επιτροπής ως μέλος της.

Μεθοδολογικά ακολουθήθηκε η εξής διαδικασία:

1.      Συγκεντρώθηκαν οι υφιστάμενες διατάξεις και διανεμήθηκε φάκελος με τις ισχύουσες διατάξεις για την δικηγορική δεοντολογία στα μέλη της Επιτροπής

2.      Συγκεντρώθηκαν σημαντικός αριθμός κωδίκων δεοντολογίας της διεθνούς πρακτικής και διανεμήθηκαν στα μέλη της Επιτροπής

3.      Διεξήχθηκαν μακρά σειρά συζητήσεων σε ζητήματα επαγγελματικής ηθικής και δεοντολογίας. Ιδίως σε αναφορά με το άνω υλικό διαπιστώθηκε η ιδιομορφία ο συγκεκριμένος Κώδικας/Πλαίσιο Αρχών να αφορά σε εταιρίες κάτι που τον καθιστά εντελώς πρωτότυπο.

4.      Αφού συμφωνήθηκε ένα σύνολο αρχών και βρέθηκε ένας κοινός τόπος σε επίπεδο δομής, ο οποίος και σχεδιάσθηκε από κοινού κατανεμήθηκαν τα θέματα για να συνταχθεί πρώτο σχέδιο από κάθε υπεύθυνο ανά θέμα.

5.      Τα σχέδια αυτά κυκλοφόρησαν και σχολιάσθηκαν αυτοτελώς από όλους.

6.      Στη συνέχεια με τα σχολιασθέντα κείμενα συγκροτήθηκε το πρώτο σχέδιο συνολικού κώδικα το οποίο και σχολιάσθηκε και συζητήθηκε ως σύστημα

7.      Μετά από πολλές συναντήσεις και παρατηρήσεις και αφού έγιναν σειρά σχεδίων που σχολιάσθηκαν από όλους δόθηκε σχέδιο στο ΔΣ για σχολιασμό εντός των προθεσμιών που τάχθηκαν

8.      Το ΔΣ έστειλε τα σχόλιά του και διένειμε το Σχέδιο κατά την κρίση του.

9.      Το ΔΣ αποφάσισε τέλος την σημερινή συζήτηση του Σχεδίου Αρχών Δεοντολογίας με σκοπό την επίτευξη ευρύτατης συναίνεσης.

10.  Ας σημειωθεί ότι ο όρος Κώδικας στην πορεία της διαδικασίας μεταβλήθηκε σε Αρχές Δεοντολογίας και αποφασίσθηκε να μην υπάρχουν κυρώσεις. Η Επιτροπή Δεοντολογίας θα μεριμνά για την ενημέρωση των μελών του ΣΔΕΕ για τις αρχές αυτές και τον σεβασμό τους, όπως απλά αναφέρεται στο τελευταίο άρθρο των Αρχών.

Το σχέδιο Αρχών Δεοντολογίας Δικηγορικών Εταιριών

Το ανά χείρας σχέδιο αρχών συνοψίζει ευρύτατους προβληματισμούς και ιδέες. Μέσω του σκοπού του αλλά και της δομής του τούτο θεωρούμε αναδεικνύεται ξεκάθαρα.

Σκοπός και Δομή

Σκοπός των Αρχών Δεοντολογίας

Μέσω της διατύπωσης ενός σκοπού του παρόντος πλαισίου αρχών εκφράζεται η θέση του σε σχέση με άλλους κανόνες που διέπουν το αυτό ζήτημα και εξειδικεύουν την αυτονομία του σε σχέση με το Σύνδεσμο και τις Δικηγορικές Εταιρίες που είναι μέλη του.

Ρητώς αναγνωρίζεται ότι οι συγκεκριμένες αρχές δεοντολογίας θα πρέπει να ερμηνεύονται και να εφαρμόζονται κατά τρόπο που να μην αντιβαίνει στους κανόνες άσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος όπως αυτοί ορίζονται στον Κώδικα περί Δικηγόρων (ν.δ. 3026/1954 όπως ισχύει), στον Κώδικα Δεοντολογίας του Δικηγορικού Συλλόγου στον οποίον ανήκει κάθε μέλος, στο π.δ. 18/2005 περί δικηγορικών εταιρειών, καθώς και στον Κώδικα Δεοντολογίας (Code of Conduct) του CCBE (Council of Bars & Law Societies of Europe) ο οποίος έχει υιοθετηθεί από την Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων της Ελλάδας στις 11 Μαΐου 2008, έχει εγκριθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών στις 29 Μαΐου 2008 και ισχύει σε διασυνοριακές υποθέσεις.

Πεδίο Εφαρμογής Ratione Personae

Το πλαίσιο αρχών δεοντολογίας εφαρμόζεται στα νομικά πρόσωπα-μέλη του Συνδέσμου και αφορά στους εταίρους-φυσικά πρόσωπα αυτών, καθώς και τα φυσικά πρόσωπα ή νομικά πρόσωπα τα οποία - είτε με σχέση εξαρτημένης εργασίας είτε με σχέση παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών - αναγνωρίζονται ως συνεργάτες ή υπάλληλοι των μελών του Συνδέσμου. Είναι αντιληπτό ότι σε κάθε εταιρία εναπόκειται να διασφαλίσει την τήρηση των αρχών αυτών από τα φυσικά πρόσωπα που αναφέρει το σχετικό άρθρο. Είναι επίσης σαφές ότι τελούμε εν γνώσει ότι η ρύθμιση αυτή χαρακτηρίζεται από μία κανονιστική χαλαρότητα αλλά και από μία ηθική σημασία.

Γενικές Αρχές

Το άρθρο 2 περιλαμβάνει ένα πλαίσιο αρχών με προέχοντα τον ηθικό τους χαρακτήρα αλλά και τον προσανατολισμό του συγκεκριμένου πλαισίου αρχών. Θεωρούμε ότι αναφερόμαστε στο αυτονόητο αλλά και επιχειρούμε να το εκφράσουμε συνοπτικά.

«Οι Δικηγορικές Εταιρείες υπηρετούν τη δικαιοσύνη και συμβάλλουν στην ορθή απονομή της. Προασπίζουν και τιμούν το δικηγορικό λειτούργημα, το οποίο είναι ταγμένο στην προστασία των δικαιωμάτων και των ελευθεριών του ανθρώπου. Είναι προσηλωμένες στις θεμελιώδεις αρχές που διέπουν το δικηγορικό λειτούργημα: τη διασφάλιση της αλήθειας και της δικαιοσύνης, με πνεύμα ανεξαρτησίας, ελευθερίας και αξιοπρέπειας.

Οι Δικηγορικές Εταιρείες, οι εταίροι τους και οι συνεργάτες δικηγόροι ασκούν το λειτούργημα τους και παρέχουν τις επαγγελματικές υπηρεσίες τους σύμφωνα με το Σύνταγμα και τους νόμους και ιδίως εκείνους που ρυθμίζουν τα περί την δικηγορία και τις δικηγορικές εταιρείες και τηρούν τους κανόνες δεοντολογίας και τις κατά νόμον σχετικές αποφάσεις των οικείων Δικηγορικών Συλλόγων.

       Οι Δικηγορικές Εταιρείες μεριμνούν για την τήρηση των Αρχών Δεοντολογίας από τους εταίρους τους και τους συνεργάτες δικηγόρους»

Το άρθρο αυτό είναι η καρδιά του Πλαισίου Αρχών και παρακαλούμε ως τέτοιο να αντιμετωπισθεί από όλους κατά την εκτίμηση της κοινής βούλησης. Οφειλε να μην είναι υπερβολικά θεωρητικό και φιλοσοφικό αλλά να έχει μία ελάχιστη δηλωτική κανονιστικότητα. Η ισορροπία της διάταξης εκτιμούμε ότι επιτεύχθηκε χωρίς πομπώδεις δηλώσεις.

Δομή

Στην αρχή εισάγεται ονοματολογία. Διατυπώνονται στη συνέχεια οι Γενικές Αρχές και δηλώνεται το εύρος εφαρμογής Rationae Personae και Rationae Materiae.

Ρητά διευκρινίζεται ότι το συγκεκριμένο κείμενο συμπληρώνει τις υφιστάμενες δεσμευτικές διατάξεις που διέπουν το επάγγελμά  μας τις οποίες και κατονομάζει. Είναι όμως σαφές ότι οι διατάξεις αυτές αφορούν σε δικηγόρους και όχι σε δικηγορικές εταιρίες. Το συγκεκριμένο κείμενο στοχεύει να συμπληρώσει τις αρχές του δικηγορικού επαγγέλματος όπως διατυπώνονται σε κανονιστικά κείμενα με εξειδίκευση που αφορά μόνον στις εταιρίες και ειδικότερα στα Μέλη του Συνδέσμου.

Στη συνέχεια εξειδικεύονται συγκεκριμένες ενότητες ζητημάτων που πραγματεύεται.

1.      Σχέσεις με τους Δικηγορικούς Συλλόγους

2.      Σχέσεις μεταξύ μελών του Συνδέσμου

3.      Σχέσεις μεταξύ εταίρων των μελών του Συνδέσμου

4.      Σχέσεις με δικηγόρους και ασκούμενους που απασχολούνται από τα μέλη του Συνδέσμου

5.      Σχέσεις με Δικαστήρια

6.      Σχέσεις με πελάτες

7.      Σχέσεις με αντιδίκους

 Στο πλαίσιο των άνω διατάξεων που αναλυτικά εκτίθενται στο Σχέδιο Αρχών προβλέπεται η δυνατότητα σύνταξης Κανονισμών που να διέπουν επί μέρους κάθε Εταιρία.

Τίθεται στο τέλος μία διάταξη που προσδιορίζει την έκταση της δεσμευτικότητας των συγκεκριμένων Αρχών και τον τρόπο μεταβολής τους. Δεν κρίθηκε ορθό στην παρούσα φάση τουλάχιστον να τεθούν κυρώσεις για τους παραβάτες των αρχών της δεοντολογίας.

Επίμετρο

Το ανά χείρας Σχέδιο Αρχών Δεοντολογίας αποτελεί ένα αρκετά φιλόδοξο εγχείρημα το οποίο σηματοδοτεί τον τρόπο λειτουργίας των δικηγορικών εταιριών του Συνδέσμου όπως τον αντιλαμβανόμαστε σε πρώτο στάδιο.

Είναι βέβαιο ότι θα χρειασθεί συστηματική εργασία και προσπάθεια για την έκφραση της ταυτότητας της δικηγορικής εταιρίας και του δικηγόρου που αποτελεί μέλος της καθώς και του δικηγορικού επαγγέλματος στο σύνολό του.

Η παρούσα συγκυρία δεν ευνοεί την έκφραση αισιόδοξων υποθέσεων ως προς τον τρόπο που θα εξελιχθεί η πραγματικότητα της δικηγορικής εταιρίας όταν η συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας οδηγεί σε περιορισμό της δικηγορικής ύλης τόσο    σε θεσμικό επίπεδο όσο και σε πραγματικό. Από την άλλη μεριά είναι γεγονός ότι σε περιόδους κρίσεων δημιουργείται το νέο και το νεωτερικό. Θα ήταν συνεπώς άξιο λόγου να δηλώσουμε την συμμετοχή μας στη πρόκληση της νεωτερικότητας όπως μας την προσφέρει η συγκυρία και στην ανάπτυξη αρχών σε εποχές που χρειάζονται και δεν συναρτώνται απαραίτητα με το κέρδος.

 Οι δικηγόροι, ως μέλη εταιριών ή ως άτομα αυτοτελώς οφείλουν να κάνουν τη δουλειά τους με ζήλο ούτως ή άλλως σε όλες τις εποχές. Ο καθένας με τον τρόπο και τις αρχές του. Η προσωπική διαδρομή δεν μεταβάλλεται μέσα από Πλαίσια Αρχών και Κώδικες Δεοντολογίας. Θα θέλαμε όμως να εκφράσουμε την ελπίδα ότι, όπως συλλογικά και αρμονικά δούλεψε η Επιτροπή μας καταλήγοντας σε ένα κοινό σχέδιο έτσι και ο Σύνδεσμος θα μπορούσε να επιβάλει με το παράδειγμά του ένα κοινό πλαίσιο αξιών που θα συντελέσει στην διαμόρφωση της ταυτότητας της δικηγορικής εταιρίας στη χώρα μας. Για το λόγο αυτό ευχαριστούμε θερμά τη Γενική Συνέλευση και το Διοικητικό Συμβούλιο που μας έδωσε την ευκαιρία να ενώσουμε τις δυνάμεις μας προς την κατεύθυνση αυτή.