Ο Κώδικας περί Dικηγόρων απαγορεύει τη δικηγορική διαφήμιση με πειθαρχικές συνέπειες. Όμως το 2010 σε συμμόρφωση με το κοινοτικό δίκαιο ψηφίσθηκε η ακόλουθη διάταξη. Ακολούθησαν σχόλια και σκέψεις. Είναι δα γνωστό ότι και αν απαγορευόταν η δικηγορική διαφήμιση (γκρίζα μαύρη και πάντα καλοπληρωμένη) ήταν πάντα κάτι που συνέβαινε. Και στην τηλεόραση, και στον τύπο και φυσικά στα διάφορα διεθνή και τοπικά έντυπα που έναντι αμοιβής μας κάναν όλους νευροχειρουργούς.
Το άρθρο 25 του Νόμου 3844/2010 προβλέπει:
«1. Καταργούνται όλες οι συνολικές απαγορεύσεις εμπορικών επικοινωνιών για τα νομοθετικώς κατοχυρωμένα επαγγέλματα.
2. Οι εμπορικές επικοινωνίες που χρησιμοποιούν τα νομοθετικώς κατοχυρωμένα επαγγέλματα πρέπει να τηρούν τους επαγγελματικούς κανόνες που συνάδουν με το κοινοτικό δίκαιο και ιδιαίτερα αυτούς οι οποίοι είναι συναφείς με την ανεξαρτησία, την αξιοπρέπεια και την ακεραιότητα του επαγγέλματος, καθώς και το επαγγελματικό απόρρητο, κατά τρόπο συνάδοντα με τις ιδιαιτερότητες κάθε επαγγέλματος. Οι επαγγελματικοί κανόνες για τις εμπορικές επικοινωνίες δεν πρέπει να δημιουργούν διακρίσεις, οφείλουν να δικαιολογούνται αντικειμενικά από επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος και να είναι αναλογικοί.
3. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, καταργούνται ή τροποποιούνται οι υφιστάμενοι περιορισμοί και απαγορεύσεις στα πλαίσια των ρυθμίσεων της προηγούμενης παραγράφου.».
Μετά από αυτό άρχισε η φασαρία στο χώρο των δικηγόρων αλλά και στο χώρο της διαφήμισης.
Η Ολομέλεια των δικηγορικών συλλόγων έδωσε στη δημοσιότητα σχέδιο κώδικα δικηγορικής διαφήμισης.
Με απόφαση του ΔΣΑ στη συνέχεια δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο προεδρικού διατάγματος που ρυθμίζει το δικαίωμα επαγγελματικής προβολής των δικηγόρων και των δικηγορικών εταιριών.
Το ΔΣ του ΔΣΑ συγκρότησε επιτροπή, αποτελούμενη από τους Ιωάννη Χαρακτινιώτη, Χριστίνα Τσαγκλή, Φώτιο Κωτσή , Ηλία Νικολακάκο, και Παναγιώτη Γαλετσέλη, προκειμένου να επεξεργασθεί κείμενο σχεδίου του ΠΔ που προβλέπεται στο άρθρο 25 του Νόμου 3844/2010, με το οποίο καταργούνται όλες οι απαγορεύσεις που υπάρχουν σχετικά με τη διαφήμιση των ελευθέρων επαγγελματιών. Το κείμενο αυτό όταν οριστικοποιηθεί και εγκριθεί από το ΔΣ, θα προταθεί στον κ. Υπουργό Δικαιοσύνης.
Η επιτροπή αφού έλαβε υπ΄ όψη της τον ισχύοντα κώδικα δεοντολογίας καθώς και τον κώδικα δεοντολογίας της CCBE, κατέληξε στην ακόλουθη πρόταση, η οποία αναρτάται σήμερα στην ιστοσελίδα του ΔΣΑ, και καλούνται οι συνάδελφοι να αποστείλουν τις παρατηρήσεις και προτάσεις τους στην ηλεκτρονική διεύθυνση: proedros@dsa.gr.
Το προτεινόμενο σχέδιο έχει ως ακολούθως:
«Άρθρο 1
Επιτρέπεται η προβολή, δημοσιοποίηση και προώθηση της επαγγελματικής δραστηριότητας δικηγόρου ή δικηγορικής εταιρίας τόσο εντός της Ελλάδας όσο και στο εξωτερικό στο μέτρο και βαθμό που καθορίζεται στο παρόν και με τρόπο που να συνάδει με το κύρος και την αξιοπρέπεια του δικηγορικού λειτουργήματος.
Επιτρέπεται μόνο σε δικηγόρο-φυσικό πρόσωπο να αναφέρει την επιστημονική του εξειδίκευση, η οποία αποδεικνύεται κατ’ αρχήν από ακαδημαϊκούς τίτλους. Η δικηγορική εταιρία ως νομικό πρόσωπο δεν έχει αυτοτελώς επιστημονική εξειδίκευση. Επιτρέπεται σε δικηγόρο ή δικηγορική εταιρία η αναφορά στους τομείς επαγγελματικής δραστηριότητας με τους οποίους ασχολούνται.
Άρθρο 2
Ειδικότερα επιτρέπεται:
(α) η δημοσίευση και κυκλοφορία επαγγελματικών καρτών με στοιχεία επικοινωνίας και αναφορά είτε σε επιστημονική ειδίκευση, ως ορίζεται ανωτέρω, είτε σε τομέα δραστηριότητας, εφόσον τα στοιχεία είναι ακριβή.
(β) η καταχώριση αγγελίας σε τηλεφωνικούς ή άλλους καταλόγους επικοινωνίας, σε τοπικά, εθνικά ή διεθνή ευρετήρια δικηγόρων ή άλλα ευρετήρια που εκδίδονται στον τομέα των υπηρεσιών, έντυπα ή ηλεκτρονικά.
(γ) η δημιουργία και παρουσίαση επαγγελματικής ιστοσελίδας στο διαδίκτυο με το κατά τα ως άνω επιτρεπόμενο περιεχόμενο.
Άρθρο 3
Οποιαδήποτε προβολή ή δημοσιότητα δικηγόρου ή δικηγορικής εταιρίας δεν πρέπει:
(α) να είναι αθέμιτη.
(β) να είναι ανακριβής, αναληθής ή παραπλανητική.
(γ) να περιέχει αναφορά σε αριθμό υποθέσεων ή ποσοστά επιτυχίας του δικηγόρου σε δικαστηριακές ή άλλες υποθέσεις.
(δ) να περιλαμβάνει αναφορές ή συγκρίσεις με άλλους δικηγόρους ή δικηγορικές εταιρίες σε σχέση με την ποιότητα των υπηρεσιών, ή την αμοιβή σε ωριαία βάση ή οποιαδήποτε άλλη μέθοδο χρέωσης.
(ε) να περιέχει ονόματα πελατών ακόμα και με την συγκατάθεση τους.
(στ) να γίνεται στις εφημερίδες ή περιοδικά, ραδιόφωνο, τηλεόραση ή μέσω ομαδικών επιστολών και κάθε είδους εντύπου.
(ζ) να περιέχεται σε αφίσες ή να τοποθετείται σε διαφημιστικές πινακίδες.
(η) να περιέχει οποιαδήποτε αναφορά σε προηγούμενη ιδιότητα του δικηγόρου.
Άρθρο 4
Απαγορεύεται σε δικηγόρο είτε ατομικά είτε ως μέλος δικηγορικής εταιρίας να δίνει συνεντεύξεις στον Τύπο, έντυπο και ηλεκτρονικό, με τρόπο που να έχει ως αποτέλεσμα την έμμεση παραβίαση των παραπάνω υποχρεώσεων. Ο δικηγόρος επίσης οφείλει να μην αναπαράγει τη δημοσίευση στοιχείων ή πληροφοριών σε σχέση με εκκρεμούσα υπόθεση ενώπιον της Δικαιοσύνης.
Άρθρο 5
Κάθε δικηγόρος ή δικηγορική εταιρεία που δημιουργεί και ανανεώνει υφιστάμενη επαγγελματική ιστοσελίδα οφείλει εντός προθεσμίας ενός μηνός να γνωστοποιεί αυτή στον οικείο Δικηγορικό Σύλλογο. Εντός προθεσμίας 2 μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, όλοι οι δικηγόροι και δικηγορικές εταιρίες που διατηρούν ιστοσελίδα να γνωστοποιούν αυτή στον οικείο Δικηγορικό Σύλλογο.
Άρθρο 6
Η παραβίαση των διατάξεων του παρόντος, πέραν των ποινικών ή αστικών ή διοικητικών συνεπειών που τυχόν προβλέπονται σε άλλες διατάξεις (περί ψευδούς διαφήμισης, περί προστασίας του καταναλωτή κλπ.), συνιστά και πειθαρχικό παράπτωμα τιμωρούμενο δια προστίμου 1.000-10.000€ ανά παράβαση. Σε περίπτωση υποτροπής δικηγόρου ή δικηγορικής εταιρίας επιβάλλεται η ποινή της προσωρινής παύσης από δύο ως έξι μηνών.
Άρθρο 7
Αρμόδιοι για την κίνηση της πειθαρχικής διαδικασίας είναι και ο Δικηγορικός Σύλλογος όπου είναι εγγεγραμμένος ο δικηγόρος ή η δικηγορική εταιρία, και ο Δικηγορικός Σύλλογος στην περιφέρεια του οποίου τελέσθηκε το παράπτωμα, οι οποίοι υποχρεούνται να κινήσουν αμελλητί την πειθαρχική διαδικασία όταν με οποιοδήποτε τρόπο λάβουν γνώση πληροφορίας ότι τελέσθηκε παράβαση των διατάξεων του παρόντος.-
Στο Σχέδιο Νόμου «Επείγουσες ρυθμίσεις που αφορούν την εφαρμογή του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής 2012 – 2015» ρυθμίζεται στο άρθρο 6 για τη δικηγορική διαφήμιση τελικώς άλλη ρύθμιση
Το πλήρες κείμενο του σχεδίου νόμου εδώ και η αιτιολογική έκθεση εδώ.
Άρθρο 6
Ρυθμίσεις επειγόντων θεμάτων Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
1. Μετά το άρθρο 38 του ΝΔ 3026/1954 (Α' 235) προστίθεται άρθρο 38 Α, ως εξής:
«Άρθρο 38 Α 1.Επιτρέπεται η προβολή, δημοσιοποίηση και προώθηση των τομέων της επαγγελματικής δραστηριότητας δικηγόρου ή δικηγορικής εταιρίας, τόσο εντός της Ελλάδας όσο και στο εξωτερικό, στο μέτρο και βαθμό που καθορίζεται στο παρόν και με τρόπο που να συνάδει με το κύρος και την αξιοπρέπεια του δικηγορικού λειτουργήματος.
2.Επιτρέπεται ιδίως η δημοσίευση και κυκλοφορία επαγγελματικών καταχωρήσεων, έντυπα ή ηλεκτρονικά, στις εφημερίδες ή στα περιοδικά, με στοιχεία επικοινωνίας και αναφορά είτε σε τίτλους σπουδών που αφορούν σε επιστημονική ειδίκευση δικηγόρου - φυσικού προσώπου, είτε σε τομέα δραστηριότητας.
3.Οποιαδήποτε προβολή ή δημοσιοποίηση δικηγόρου ή δικηγορικής εταιρίας δεν πρέπει: (α) να είναι αθέμιτη. (β) να είναι ανακριβής, αναληθής ή παραπλανητική. (γ) να περιέχει αναφορά σε αριθμό υποθέσεων ή ποσοστά επιτυχίας του δικηγόρου σε δικαστηριακές ή άλλες υποθέσεις. (δ) να περιλαμβάνει αναφορές ή συγκρίσεις με άλλους δικηγόρους ή δικηγορικές εταιρίες σε σχέση με την ποιότητα των υπηρεσιών, ή την αμοιβή σε ωριαία βάση ή οποιαδήποτε άλλη μέθοδο χρέωσης. (ε) να περιέχει ονόματα πελατών εκτός αν υπάρχει η συναίνεσή τους και εφόσον πρόκειται για καταλόγους δικηγόρων ή για εκδόσεις που αφορούν δικηγόρους. (στ) να γίνεται στο ραδιόφωνο ή την τηλεόραση. (ζ) να περιέχεται σε αφίσες ή να τοποθετείται σε υπαίθριες διαφημιστικές πινακίδες,
4.Απαγορεύεται σε δικηγόρο είτε ατομικά είτε ως μέλος δικηγορικής εταιρίας να δίνει συνεντεύξεις στον Τύπο, έντυπο και ηλεκτρονικό, αναπαράγοντας τη δημοσίευση στοιχείων ή πληροφοριών σε σχέση με εκκρεμούσα υπόθεση ενώπιον της Δικαιοσύνης.
5.Κάθε δικηγόρος ή δικηγορική εταιρία που διατηρεί ή δημιουργεί επαγγελματική ιστοσελίδα, οφείλει να το γνωστοποιεί στον οικείο Δικηγορικό Σύλλογο με την υποβολή της ετήσιας δήλωσης εγγραφής.
6.Η παραβίαση των διατάξεων του παρόντος, πέραν των ποινικών ή αστικών ή διοικητικών συνεπειών που τυχόν προβλέπονται σε άλλες διατάξεις συνιστά και πειθαρχικό παράπτωμα τιμωρούμενο δια προστίμου 1.000-10.0006 ανά παράβαση. Σε περίπτωση υποτροπής δικηγόρου επιβάλλεται η ποινή της προσωρινής παύσης από δύο ως έξι μήνες και πρόστιμο μέχρι το διπλάσιο του ανωτάτου ορίου. Σε περίπτωση υποτροπής δικηγορικής εταιρίας επιβάλλεται η ποινή του προηγούμενου εδαφίου στο νόμιμο εκπρόσωπο αυτής.
7. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Οικονομικών τα ανωτέρω πρόστιμα μπορούν να αναπροσαρμόζονται».
Σήμερα η διαδικασία ολοκληρώθηκε και η δικηγορική διαφήμιση ρυθμίζεται συνολικά.
Ας ελπίσουμε και με τη δέουσα σοβαρότητα!
Δεν θέλουμε να σχολιάσουμε τη ρύθμιση ούτε τις εξελίξεις. Η συνέχεια θα δώσει πολλές αφορμές και πολύ χαριτωμένες.
Πρέπει όμως να κρατήσουμε στο νου την ημέρα και τη συγκυρία.
διότι οι καιροί αλλάζουν.