ΝΟΜΙΚΑ ΝΕΑ

NOMIKΑ ΝΕΑ LAW BLOG

NOMIKΑ ΝΕΑ LAW BLOG

Δευτέρα 4 Ιανουαρίου 2016

ΣΤΕ 4643/15: ΥΠΟΘΕΣΗ ΡΑΚΙΝΤΖΗ

Μποναμά επιφύλαξε το Συμβούλιο της Επικρατείας δημοσιεύοντας την τελευταία μέρα του χρόνου σειρά αποφάσεων που αφορούν στο πολυσυζητημένο θεσμό του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης τον οποίο εκπροσωπεί  από το 2004 ο κ. Λέανδρος Ρακιντζής τ. Αρεοπαγίτης. Η θητεία του έχει λήξει από το έτος 2009 σύμφωνα με το ν. 3074/2002.

 Η απόφαση είναι το δίχως άλλο προπομπός για σειρά ανάλογων ζητημάτων καθώς η θητεία και άλλων Ανεξάρτητων Αρχών έχει λήξει προ πολλού δημιουργώντας έντονο προβληματισμό για την ιδιατερότητα αυτής της πρακτικής. Ας σημειωθεί μάλιστα ότι σήμερα κιόλας ο Υπουργός Επικρατείας ανακοίνωσε την επικείμενη συγκρότηση του ΕΣΡ τα μέλη του οποίου παρέμεναν παρά τη λήξη της θητείας τους όπως και άλλων ΑΔΑ. Το ζήτημα αυτό έδωσε λαβή για επιστημονικό διάλογο ιδίως μετά την διάταξη του ν. 4339/2015. Αντίθετη μάλιστα  στη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και αντισυνταγματική έκρινε η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα τη διάταξη του νόμου 4339/2015 σύμφωνα με την οποία «αποχωρούν αυτοδικαίως από τη θέση τους τα μέλη των ανεξάρτητων Αρχών, των οποίων έχει λήξει η αρχική θητεία τους». Η Αρχή αναφέρει ότι σύμφωνα με την συνταγματική αρχή της συνεχούς λειτουργίας των ανεξάρτητων Αρχών και το νόμο 4055/2012 η θητεία των μελών των ανεξάρτητων Αρχών παρατείνεται αυτοδικαίως μέχρι το διορισμό των νέων.



Το Γ΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας με σειρά αποφάσεων του, παρέπεμψε, λόγω σπουδαιότητας, στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, να κριθεί εάν ο Γενικός Επιθεωρητής ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης Λ. Ρακιντζής, μετά την λήξη της 5ετους θητείας του (14 Σεπτεμβρίου 2009), παραμένει νόμιμα στην θέση του και ασκεί προσφυγές ενώπιον της Δικαιοσύνης κατά τελεσίδικων αποφάσεων των πειθαρχικών συμβουλίων που αφορούν δημοσίους υπαλλήλους ιδίως δε αν είναι αρμόδιος να ασκεί προσφυγές μετά τη λήξη της θητείας του.

 Ειδικότερα, το Γ΄ Τμήμα με πρόεδρο τον Μιχάλη Βηλαρά και εισηγητή τον πάρεδρο Γεώργιο Ζιάμο, δημοσίευσε την τελευταία ημέρα του 2015, σειρά αποφάσεών του (4643/2015, κ.ά.), που αφορούσαν προσφυγές, τόσο του κ. Ρακιντζή ο οποίος ζητάει να μετατραπούν προς το αυστηρότερο οι τελεσίδικες πειθαρχικές αποφάσεις σε βάρος δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και προσφυγές δημοσίων υπάλληλων που ζητούν να απορριφθούν οι προσφυγές του κ. Ρακιντζή κατά των πειθαρχικών τους αποφάσεων. Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Ρακιντζής τοποθετήθηκε στη θέση του Γενικού Επιθεωρητή ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης στις 13 Σεπτεμβρίου του 2004 και η θητεία του έχει λήξει από τις 14 Σεπτεμβρίου του 2009. 

Το Γ΄ Τμήμα του ΣτΕ αναφέρει, μεταξύ των άλλων στις αποφάσεις του: «Δεν είναι κατ’ αρχήν επιτρεπτή, μετά τη λήξη της θητείας του, η συνέχιση της αρμοδιότητάς του να ασκεί προσφυγές ιδίως ενώπιον του ΣτΕ, κατά τελεσίδικων αποφάσεων πειθαρχικών συμβουλίων. Και είναι μεν ανεκτή η άσκηση της εν λόγω αρμοδιότητας από τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης του οποίου έληξε η θητεία, μόνον όμως εφόσον συντρέχουν συνθήκες όλως εξαιρετικές, οι οποίες καθιστούν αδύνατη την έγκαιρη επιλογή νέου Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης από το υπουργικό συμβούλιο και πάντως, όχι πέραν ενός ευλόγου χρονικού διαστήματος το οποίο κρίνεται κατά τις εκάστοτε συντρέχουσες περιστάσεις».

Το Δημόσιο όμως - αναφέρει το ΣτΕ - δεν επικαλέστηκε λόγους εξαιρετικών συνθηκών, οι οποίες να κατέστησαν αδύνατη την έγκαιρη επιλογή του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, μεταξύ της λήξης της θητείας του και της άσκησης των προσφυγών του ενώπιον της Δικαιοσύνης. Αντίθετη ερμηνεία του νομοθετικού πλαισίου, η οποία θα επέτρεπε τη χωρίς χρονικό περιορισμό συνέχιση της άσκησης προσφυγών από τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης μετά τη λήξη της θητείας του, «δεν μπορεί να βρει έρεισμα στην αρχή της συνέχειας των δημοσίων υπηρεσιών, δεδομένου ότι η αρμοδιότητά του ανάγεται στον εσωτερικό έλεγχο της Δημόσιας Διοίκησης, αποσκοπεί αποκλειστικά στην προστασία του δημοσίου συμφέροντος και δεν αφορά, την παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες ή στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους» σημειώνουν οι σύμβουλοι Επικρατείας. Εξάλλου - όπως αναφέρεται στις δικαστικές αποφάσεις - η διαδικασία επιλογής του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, «ουδόλως προσκρούει σε δυσχέρειες ανάλογες με εκείνες της επιλογής των μελών των ανεξάρτητων αρχών που προβλέπονται στο Σύνταγμα». 

Στις αποφάσεις υπήρξαν δύο μειοψηφίες
Η πρώτη μειοψηφία είναι του συμβούλου Επικρατείας Φ. Ντζίμα ο οποίος, υποστήριξε ότι εφόσον συντρέχει εύλογη αιτία αδυναμίας διορισμού νέου Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης από το υπουργικό συμβούλιο, «ως εύλογο χρονικό διάστημα νοείται εκείνο που δεν υπερβαίνει το ήμισυ της θητείας του». 
Η δεύτερη μειοψηφία είναι του συμβούλου Επικρατείας Γ. Ποταμιά, ο οποίος υποστήριξε ότι μετά την λήξη της θητείας του, ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης δεν μπορεί «να εκφράζει εγκύρως την βούλησή του διοικητικού οργάνου, αλλά ούτε να ασκήσει, κατά το νόμο, οποιαδήποτε από τις αρμοδιότητες του ίδιου του οργάνου και επομένως ούτε προσφυγή ενώπιον του ΣτΕ κατά τελεσίδικών αποφάσεων των πειθαρχικών συμβουλίων».

Ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης είναι γεγονός ότι συχνά απασχόλησε τον Τύπο και έδωσε λαβή για συζητήσεις και διάλογο χωρίς όμως να έχει προκύψει κάποια ουσιαστική συνέπεια από τη δράση του, όπως συχνά συμβαίνει με τις Ανεξάρτητες Αρχές. Το γεγονός αυτό προβληματίζει ιδιαίτερα καθώς η δικαιοσύνη αποδυναμώνεται συστηματικά και οι φήμες (ιδίως όταν προέρχονται από θεσμικούς παράγοντες) επιτρέπουν τη σπήλωση κάποιων προσωρινά αλλά και την εκτόνωση των γεγονότων τα οποία όφειλαν υπο κανονικές συνθήκες να απασχολήσουν τα δικαστήρια και να οδηγήσουν σε σύντομη και αποτελεσματική δικαστική προστασία. 

Δεν υπάρχουν σχόλια: