ΣτΕ Ολ 1466/2016: η δικηγορική αποχή

Posted at 15:28h in Δικηγορικά by Ελένη Τροβά

Η πρόσφατη νομολογία είναι πλούσια σε επίλυση ζητημάτων που αφορούν στο δικαίωμα απονομής δικαιοσύνης, στην ένδικη προστασία, στην ασφάλεια δικαίου κλπ. Τα παράβολα, το κόστος των σύγχρονων δικών, οι αποζημιώσεις από τη μακρά διάρκεια των δικών είναι κάποιες από τις αποφάσεις που συγκροτούν το σώμα της σύγχρονης δικαιοδοτικής λειτουργίας στη χώρα. Πρόσφατα κιόλας παρουσιάσαμε στο άρθρο Ακριβή μου Δικαιοσύνη τις απόψεις του συναδέλφου κ. Δέγλερη σε ένα πρόσφατο βιβλίο του.
Δύο σημαντικές αποφάσεις προστίθενται στην τελευταία απόφαση που αφορά στο πόθεν έσχες των δικαστικών λειτουργών κατόπιν της αιτήσεως ακυρώσεως των δικαστικών ενώσεων που σχολιάσαμε ήδη, σε σχέση με την λειτουργία της δικαιοσύνης και το συνταγματικό της καθεστώς. Η πρώτη αφορά τα μισθολογικά των δικαστών και η δεύτερη την αποχή των δικηγόρων.
Συνοπτικά οι αποφάσεις αυτές αναφέρουν:
Μισθοδικείο (Ειδικό Δικαστήριο άρ. 88 παρ. 2 Σ.) 127/2016
Συνταγματικές αρχές του κράτους δικαίου, της ασφάλειας δικαίου και της διάκρισης των λειτουργιών – Ένδικη προστασία (άρ. 20 παρ. 1 και 95 παρ. 5 Σ. και άρ. 6 παρ. 1 ΕΣΔΑ) – Ιδιαίτερη μισθολογική μεταχείριση των δικαστικών λειτουργών (άρ. 87 και 88 Σ.) – Έκταση δικαιοδοσίας και δεσμευτικότητα αποφάσεων του Μισθοδικείου (Ειδικού Δικαστηρίου άρ. 88 παρ. 2 Σ.) – Υποχρέωση των οργάνων της νομοθετικής και εκτελεστικής λειτουργίας για συμμόρφωση προς απόφαση του Μισθοδικείου που κρίνει αντισυνταγματικές διατάξεις νόμου περί μείωσης των αποδοχών των δικαστικών – Αντίθετη στο Σύνταγμα και στην ΕΣΔΑ η διάταξη του άρθρου 86 παρ. 6 του ν. 4307/2014, η οποία προέβλεψε την περικοπή κατά 50% της διαφοράς αποδοχών που οφείλονταν στους δικαστικούς λειτουργούς για το χρονικό διάστημα από 1.8.2012 έως και 30.6.2014, κατόπιν της κήρυξης ως αντισυνταγματικών, με την 88/2013 απόφαση του Μισθοδικείου, των ρυθμίσεων του ν. 4093/2012 περί αναδρομικής μείωσης των αποδοχών τους (http://www.humanrightscaselaw.gr/)
ΣτΕ Ολομ. 1466/2016
Δικαιοδοτική λειτουργία και δικαίωμα ένδικης προστασίας (άρθρα 26 και 20 παρ. 1 Σ. – άρθρο 6 παρ. 1 ΕΣΔΑ ) – Επαγγελματική ελευθερία και αρχές της αναλογικότητας και της απαγόρευσης κατάχρησης δικαιώματος (άρθρα 5 παρ. 1 και 25 παρ. 1 και 3 Σ.) – Δικηγόροι – Εκτελεστότητα απόφασης δικηγορικού συλλόγου για αποχή των μελών του από τα καθήκοντά τους – Επαναλαμβανόμενες αποφάσεις περί αποχής, περιορισμένης χρονικής διάρκειας – Κριτήρια νομιμότητας – Χρόνος διάρκειας της αποχής –  Έκταση δικαστικού ελέγχου – Πρόσφατη αποχή διαρκείας (άνω των 4 μηνών) των δικηγόρων Δ.Σ.Α. – Η συνολική διάρκεια κρίνεται ότι έχει υπερβεί τον επιτρεπόμενο βραχύ χρόνο αποχής (http://www.humanrightscaselaw.gr/).
Το πλήρες κείμενο της απόφασης αυτής έχει παρουσιάσει ήδη ο συνάδελφος Αντώνης Αργυρός σε ανάρτησή του και μπορείτε να δείτε εδώ.
Η δικαιοδοτική λειτουργία θίγεται λοιπόν όπως και το δικαίωμα ένδικης προστασίας  από την αποχή των δικηγόρων που ασκείται κατασχηστικά λόγω της συνολικής της διάρκειας, θίγεται επίσης από τους περιορισμούς στις αποδοχές των δικαστικών λειτουργών, δεν θίγεται όμως από τα τεράστια επιβληθέντα παράβολα.
Η απόφαση για την δικηγορική αποχή είναι ορθότατα γραμμένη και εκδόθηκε έγκαιρα και σε κατάλληλο χρόνο. Τούτο όμως δεν σημαίνει ότι αποδίδει δικαιοσύνη. Οπως δεν αποδίδει δίκαιο η απόφαση για τα παράβολα, ή την προσωρινή δικαστική προστασία. Γι΄αυτό νομίζω ότι τις αποφάσεις δεν πρέπει να τις διαβάζει κανείς μία μία αλλά συνολικά και συνδιασμένα. Αυτός είναι άλλωστε και ο ρόλος των Προέδρων των Δικαστηρίων που πρόσφατα εκφέρουν αυτόνομο δημόσιο λόγο.
Δεν θα τολμήσουν πολλοί να κρίνουν την απόφαση του ΣτΕ για την αποχή των δικαστών ούτε να τη σχολιάσουν. Η απόφαση είναι σωστή και άριστα γραμμένη. Θυμίζει άλλες εποχές του δικαστηρίου, δεν φλυαρεί και επιλύει το ζήτημα όπως αρμόζει σε ένα ακυρωτικό δικαστήριο. Η απόφαση αυτή όμως δεν είναι δίκαιη. Και τούτο διότι:

1. η αποχή έγινε με προσωπικό κόστος του δικηγορικού κόσμου και όχι με ζημία της εργοδοσίας
2. η αποχή είχε αιτήματα που αφορούν στην δυνατότητα συνέχισης της άσκησης των καθηκόντων τους
3. η αποχή είχε ένα στοργικό βλέμμα για τους νέους (έστω και με συνδικαλιστικά κίνητρα) που ίσως υποχρεωθούν να αφήσουν το συγκεκριμένο επάγγελμα για καλά.

Η αποχή των δικηγόρων είχε και άλλα κίνητρα. Προστάτεψε την κυβέρνηση από μια μεγάλη όξυνση τη χρονιά που θα δικαζόντουσαν κρίσιμα θέματα. Ιδίως ποινικά που σταδιακά παραγράφονται. Βοήθησε την αγορά να συνεχίσει υφιστάμενη για λίγο καιρό ακόμη. Αλλά τούτο είναι συγκυριακό. Γιατί η Ελλάδα καταδικάζεται από το Στρασβούργο για την αργή απονομή της δικαιοσύνης χρόνια τώρα.
Η απόφαση αυτή της Ολομέλειας 1466/2016 μπορεί μόνον υπό ένα όρο να δικαιώσει την ορθότητά της ως προς την απονομή δικαίου. Αν ακολουθήσει ακύρωση των εκτελεστικών του νόμου πράξεων για το ασφαλιστικό. Αν κριθεί ότι αντίκειται στην ελευθερία άσκησης επαγγέλματος η υποχρέωση πληρωμής ταμείων με τρόπο που αποκλείει την άσκηση του επαγγέλματος ολοκληρωτικά. Διαφορετικά θα έχουμε μία επιτυχή εγχείρηση και έναν νεκρό ασθενή.