ακριβή μου δικαιοσύνη

Posted at 15:42h in Βιβλίο by Ελένη Τροβά

Κυκλοφόρησε πρόσφατα το νέο βιβλίο του Παναγιώτη Δέγλερη από τις εκδόσεις Σάκκουλα (Αθήνα- Θεσσαλονίκη) με θέμα: «Το θεμελιώδες δικαίωμα στην αποτελεσματική (και πραγματική) προσωρινή δικαστική προστασία στις δημόσιες συμβάσεις σε περίοδο κρίσης.
Το «παράδειγμα» της ακριβής δικαιοσύνης- μια αποκλίνουσα σχέση δικαίου και δικαιοσύνης.
Τον Παναγιώτη Δέγλερη τον διαβάζω χρόνια και τον γνωρίζω ως αναγνώστης θέλω να πιστεύω «επαρκής». Τον παραπέμπω στα συγγενικά συχνά γραπτά μου όπως παραπέμπουν όσοι δεν κολακεύουν δια της παραπομπής κατά τα ακαδημαϊκά ήθη. Τις εννοώ τις παραπομπές!
Ήξερα ότι είναι κοντά στην ηλικία μου αλλά δεν είχε συμβεί να τον συναντήσω μέχρις ότου ένας γλυκίτατος κοινός μας γνωστός επισήμανε τόσο τη μεταξύ μας συγγένεια όσο και την δική του συμπάθεια στο πρόσωπό του. Στο γραφείο μου τώρα στέκει το νέο του έργο πριν προλάβω να τον γνωρίσω από κοντά.
Ένα βιβλίο που όλοι όσοι ασχολούμαστε με τον συγκεκριμένο επαγγελματικό χώρο θα θέλαμε να είχαμε γράψει. Ένα βιβλίο για την απονομή δικαιοσύνης στις δημόσιες συμβάσεις ιδίως την προσωρινή, όπως μας την υποσχέθηκε το κοινοτικό δίκαιο κάποτε για να είναι αποτελεσματική και ουσιαστική, αλλά και τις συνέπειες των μεθοδεύσεων που την καθιστούν φενάκη.
Διαβάζοντάς το σκέπτομαι ότι οι ενδιαφερόμενοι φορείς του θεμελιώδους δικαιώματος στην αποτελεσματική προσωρινή δικαστική προστασία ούτε που θα μπορούσαν να πιστέψουν πώς ένας συγγραφέας ξόδεψε τόση ψυχή για εκείνους που συνήθως η ελληνική κοινωνία θεωρεί κατά τεκμήριο ως μπαμπέσηδες: δηλαδή τους συμβαλλόμενους με τις αναθέτουσες αρχές. Τη σκέψη αυτή δεν μπορώ να μην επισημάνω διαπιστώνοντας ότι η στοργή του δικηγόρου για τον εντολέα του έχει εξαφανισθεί τελείως. Ο Παναγιώτης Δέγλερης θα μπορούσε να αναγγείλει απλά στους πελάτες του ότι «προσωρινή προστασία» δύσκολα πλέον γιατί το παράβολο είναι τόσο ακριβό και η νομολογία τόσο παράδοξη που δεν κάνεις τίποτε ουσιώδες. Λίγο ως πολύ αυτό το μάθαμε όλοι. Όμως ο Παναγιώτης Δέγλερης αντιμετώπισε και αυτούς ακόμη τους δυνάμει πελάτες ως φορείς ενός θεμελιώδους δικαιώματος, όπως δηλαδή στ’αλήθεια είναι. Και πάλεψε έστω και με τη δύναμη της θεωρίας και της σκέψης να στηρίξει τη θέση του με  περισσή τιμιότητα.
Διαβάζοντάς το σκέπτομαι επίσης ότι λόγω της σε βάθος γνώσης του θέματος που πραγματεύεται δεν φοβάται να κρίνει και να τοποθετηθεί απέναντι σε δικαστικές αποφάσεις. Σπάνιο στις μέρες μας από τη θεωρία όπου συνήθως διαβάζεις ποτάμια κολακίας προς τα δικαστήρια αν όχι και τους δικαστές επωνύμως προσωπικά και ταπεινά. Αν η ιδιότητα του arretiste  είναι η πιο σημαντική τιμή για ένα θεωρητικό νομικό, η ελληνική θεωρία έχει παραιτηθεί αυτής της τιμής λόγω της επαγγελματικής δράσης στην οποία συνήθως αναλίσκεται. Όχι όμως ο Παναγιώτης Δέγλερης, ο οποίος με πολύ προσοχή σχολιάζει και τοποθετείται απέναντι σε γνωστές δικαστικές υποθέσεις.  Σε εποχές που ούτε οι δικηγορικοί μας σύλλογοι δεν τολμούν να σχολιάσουν ευθέως την κρίση περί αντισυνταγματικότητας της δικηγορικής αποχής, το να σχολιάζει ένας επαγγελματίας τους δικαστές των εντολέων του χρειάζεται κουράγιο. Γιατί για το θέμα αυτό αν και όλοι συζητάμε δεν γράφουμε.
Διαβάζοντάς το διαπιστώνω ότι ο Παναγιώτης Δέγλερης είναι ένας καλλιεργημένος άνθρωπος (αν και νομικός δεν σταμάτησε να διαβάζει όπως μας λένε άλλοι διάφοροι…). Η σκέψη του για την ακριβή δικαιοσύνη και τις συνέπειές της περνά από τον Foucault και φθάνει σαν ψαράκι στο νερό στο Πρωτοδικείο Χανίων και την Εφημερίδα Δημοσίου Δικαίου. Η ιδιότητα αυτή επιτρέπει την σφαιρική προσέγγιση του ζητήματος που πραγματεύεται και την κρίση ως προς τους νόμους και τους σκοπούς που εξυπηρετούν. Ένα βιβλίο που δεν μιλά για ένα μόνο νόμο είτε αυτός είναι ο ΑΚ είτε είναι το κοινοτικό δίκαιο της προσωρινής δικαστικής προστασίας είναι πραγματικά σπάνιο. Το μεγάλο μου παράπονο διαβάζοντας εμπράγματο ήταν πάντα ότι η κυριότητα αν και ρυθμίζεται από τον ΑΚ περιγράφεται χωρίς την ουσιαστική της έκφανση που βρίσκεται σε άλλες ρυθμίσεις νομοθετικές τις οποίες παραλείπουν να παραθέτουν και να σχολιάζουν οι συγγραφείς. Το ίδιο με προβλημάτιζε πάντα ως προς τη μέθοδο γραφής της θεωρίας και στο δημόσιο δίκαιο. Το παράπονό μου ήταν ότι μιλάμε σαν γιατροί που διαφημίζουμε φάρμακα επειδή πηγαίνουμε σε συνέδρια φαρμακευτικών εταιριών. Απειρα βιβλία για το πόσο σωστό είναι το κοινοτικό δίκαιο της προσωρινής δικαστικής προστασίας ή η αίτηση ακυρώσεως ή εν γένει πόσο σωστοί είναι διάφοροι κανόνες που θεσπίζονται. Σπάνια να διαβάσεις σχολιασμό τους. Ιδίως με αφορμή παλιές εκδόσεις βλέπεις ότι υμνείται ο νομοθέτης έστω και αν έστερξε να καταργήσει το νόμο του τρεχάτος. Ο Παναγιώτης Δέγλερης δεν υμνεί το νομοθέτη.
Διαβάζοντας το βιβλίο τέλος διαπιστώνω ότι δεν μένει στο σημείο αλλά επιστρέφει στο όλο. Δεν περιορίζεται στο παράβολο που θεσπίσθηκε για να μειωθούν οι διαφωνίες για τους διαγωνισμούς που αναγκάζεται να κάνει το Δημόσιο, αλλά αναλύει το ζήτημα της ακριβής δικαιοσύνης, την νεοελληνική «κανονικότητα» και την σταθερά αποκλίνουσα σχέση δικαίου και δικαιοσύνης. Ο συγγραφέας είναι ένας σκεπτόμενος άνθρωπος που παρουσιάζει επιχειρήματα και θεμελιώνει κριτικό λόγο. Γνωρίζοντας ότι οι δικηγόροι πλέον δεν αγοράζουμε βιβλία (όπως παραπονούνται οι εκδότες) διότι που λεφτά για πέταμα, λυπάμαι που δεν αγόρασα το βιβλίο αυτό. Με τιμά ότι μου προσφέρθηκε αλλά θα προτιμούσα να το είχα αγοράσει και να το είχα δωρίσει σε πολλούς άλλους συνοδοιπόρους στη γραφή νομικούς που εκδίδουμε βιβλία με ναρκισσισμό και αντιοικολογική σκέψη. Δυστυχώς συχνότατα σκέπτομαι τα δένδρα που χάνονται για να φωτογραφίζει έκαστος εξ ημών την προσδοκία αθανασίας που καλλιεργεί. Ο συγγραφέας πρόταξε τη γνώμη του απέναντι στη ματαιοδοξία.
Θα προσπαθήσω να γνωρίσω το συγγραφέα αυτόν από κοντά, όχι μόνον γιατί έχουμε έναν κοινό γλυκίτατο φίλο και αρκετά κοινά μεράκια αλλά γιατί θέλω να δω δια ζώσης δικηγόρους που σκέπτονται και μοιράζουν τη σκέψη τους με άλλους με γνώση, αρετές, κέφι, και θα κατηφορίσω στον Πειραιά που πάντα αγαπούσα πολύ. Μπράβο και στον Παναγιώτη το Σάκκουλα που εξέδωσε ένα ακόμη βιβλίο που διαβάζεται και δεν στολίζει βιβλιοθήκες ή βιογραφικά. Δεν προσδοκώ να διαβάσει το βιβλίο αυτό ο νομοθέτης ή ο δικαστής. Δεν προσδοκώ να αλλάξει τη ροή των πραγμάτων. Αντίθετα πιστεύω ότι θα δώσει έναυσμα για δικαίωση όσων πιστεύουν ότι η προσφυγή στη δικαιοσύνη κάνει κακό στην υγεία και χαλάει τα δόντια όπως οι καραμέλες καθώς πέτυχε το στόχο της πονηρούτσικα. Όμως χαίρομαι που υπάρχουν ακόμη συγγραφείς που πιστεύουν στην απονομή δικαιοσύνης και προσπαθούν προς την κατεύθυνση αυτή άδολα.
Καλοτάξιδο να είναι το βιβλίο και μαζί του  η ελπίδα για περισσότερους σκεπτόμενους ανθρώπους.