Υπόθεση PERİNÇEK v. SWITZERLAND - η αποθέωση της ελευθεροστομίας

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έκρινε ότι ο Τούρκος πολιτικός, Dogu Perincek, δε θα έπρεπε να είχε διωχθεί ποινικά από τις ελβετικές αρχές για τη δημόσια δήλωσή του πως οι μαζικές εκτοπίσεις και οι σφαγές που υπέστησαν οι Αρμένιοι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1915 δεν αποτελούσαν γενοκτονία. Μία απόφαση υπέρ της ελευθερίας του λόγου η οποία αν αφορούσε την  γενεοκτονία των Εβραίων ίσως να είχε στείλει το δικαστήριο που την εξέδωσε στις καλένδες της  ιστορίας,  δικαίως.
Το Δικαστήριο έκρινε, κατά πλειοψηφία (10-7), ότι η καταδίκη του Perincek για φυλετικές διακρίσεις από δικαστήριο της Ελβετίας, εξαιτίας της δήλωσής του πως «η γενοκτονία των Αρμενίων είναι ένα μεγάλο ψέμα», συνιστά παραβίαση του άρθρου 10 (ελευθερία έκφρασης) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Ο Perincek, πρόεδρος του Τουρκικού Πατριωτικού Κόμματος , είχε καταδικαστεί στην Ελβετία το 2007, ενώ το ΕΔΔΑ είχε αποφανθεί σε πρώτο βαθμό υπέρ του το 2013.
Όπως αναφέρει το ΕΔΔΑ, έχοντας επίγνωση της μεγάλης σημασίας που αποδίδεται από την αρμενική κοινότητα στο ζήτημα του κατά πόσο οι μαζικές εκτοπίσεις και σφαγές που υπέστησαν θα έπρεπε να θεωρηθούν ως γενοκτονία, το δικαστήριο έκρινε ότι η αξιοπρέπεια των θυμάτων αλλά και η αξιοπρέπεια και η ταυτότητα των σημερινών Αρμενίων προστατεύονται από το άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο έπρεπε να βρει μια ισορροπία μεταξύ των δύο συγκρουόμενων δικαιωμάτων, ήτοι του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης και του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής ζωής, λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές περιστάσεις της υπόθεσης και την αναλογικότητα μεταξύ των μέσων που χρησιμοποιούνται και του σκοπού που επιδιώκουν.
Το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η επιβολή ποινικών κυρώσεων στον κ. Perinçek προκειμένου να προστατευθούν τα δικαιώματα της αρμενικής κοινότητας δεν ήταν αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία.
Παράλληλα, το ΕΔΔΑ υπογράμμισε ότι η αναγνώριση της γενοκτονίας δεν είναι δική του αρμοδιότητα, αλλά των διεθνών ποινικών δικαστηρίων.

Μεταξύ άλλων, το Δικαστήριο έλαβε υπόψη τα ακόλουθα στοιχεία για την απόφασή του:
α) Οι δηλώσεις του κ Perinçek αφορούσαν ένα θέμα δημοσίου ενδιαφέροντος και δεν αποτελούσαν κάλεσμα σε πράξεις μίσους και μισαλλοδοξίας.
β) Το πλαίσιο στο οποίο έγιναν δε χαρακτηριζόταν από αυξημένες εντάσεις ή κάποια ειδική ιστορική συγκυρία στην Ελβετία.
γ) Δεν μπορεί να θεωρηθεί πως οι δηλώσεις του επηρέασαν την αξιοπρέπεια των μελών της αρμενικής κοινότητας σε τέτοιο βαθμό που να απαιτείται η λήψη μέτρων ποινικού χαρακτήρα από τις ελβετικές αρχές..
δ) Δεν υπάρχει καμία διεθνής νομική υποχρέωση της Ελβετίας για την ποινικοποίηση τέτοιων δηλώσεων.
ε) Τα ελβετικά δικαστήρια φαίνεται να έχουν καταδικάσει τον κ. Perinçek απλώς επειδή διατύπωσε μία γνώμη που αποκλίνει από αυτές που έχουν καθιερωθεί στην Ελβετία.
το πλήρες κείμενο της απόφασης εδώ