Στο κρεβάτι του Dworkin και ολίγη φασολάδα!

Πριν δύο περίπου δεκαετίες άρχισε να ακούγεται στη χώρα το Δημόσιο Δίκαιο. Ο καλός νομικός παλιότερα ήταν αναγκαία αστικολόγος. Τότε αναπτύχθηκε και ο επαγγελματικός τύπος του Συνταγματολόγου που έγινε γνωστός από την τηλεόραση και το χώρο της πολιτικής. Μετά την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία δεν υπήρχε πολιτικό στιγμιότυπο χωρίς το συνταγματολόγο του και στον πολιτικό (τηλεοπτικό ιδίως) διάλογο είχαν πάντα μια θέση, μέχρις ότου κάποιοι από αυτούς προσγειώθηκαν εντελώς στο χώρο της πολιτικής και… μεταξύ άλλων τακτοποίησαν την κ. Γεννηματά και αναθεώρησαν το Σύνταγμα σε βαθμό που του άλλαξαν τον αδόξαστο. Οι υπόλοιποι περιμένουν τη σειρά τους, Εννοείται στο χώρο της πολιτικής.

Το Δημόσιο δίκαιο στη χώρα μας ήταν τέκνο της χωριστής διοικητικής δικαιοδοσίας και συνδέθηκε με το Συμβούλιο της Επικρατείας και ως εκ τούτου με τη γαλλική επιστημονική σχολή. Το δημόσιο δίκαιο μιλούσε γαλλικά κατά παράδοση και όσοι προτίμησαν τη γερμανική που πρυτάνευε στις νομικές σχολές είχαν κάπως δύσκολο βίο. Πήγαινες στη Γαλλία λοιπόν και μάθαινες τo boudin noir και το κιρ ρουαγιάλ, που λέει ο λόγος.

Το τέλος της δεκαετίας του 90 γνώρισε στη νομική σχολή της Αθήνας ιδίως τη σύγκρουση Τιτάνων γερμανικής και γαλλικής προέλευσης με αποτέλεσμα να δεινοπαθούν στο πτυχίο όσοι διάβαζαν τον έναν και εξεταζόντουσαν από τον άλλο (ή ακόμη χειρότερα τους οπαδούς τους). Η γαλλογερμανική σύγκρουση έληξε με θρίαμβο των αμερικανών όπως και ο β παγκόσμιος πόλεμος.

Η καινοτομία της νέας γενιάς συνταγματολόγων (που ήταν και διοικητολόγοι συνήθως) ήταν η γνώση της αγγλικής. Η γενιά του Στρατηγάκη, του αμερικάνικοι κολλεγίου και του «Πέιτον Πλέης». Μετά το 80 ξέραμε όλοι τα αγγλικούλια μας. Και αν θέλαμε να είμαστε trendy έπρεπε να προσβλέπουμε στις επιστημονικές καταβολές των ΗΠΑ. Έτσι οι συνταγματολόγοι ακόμη και οι φερόμενοι ως αριστεροί, έπαψαν να μιλούν συχνά για το γαλλικό Conseil d’etat και άρχισαν να μιλούν για το Supreme Court. Οι νεώτεροι πρωθυπουργοί σπούδαζαν στις ΗΠΑ και τα παιδιά των ΒΠ όφειλαν να περάσουν από την Αγγλία σίγουρα αλλά οπωσδήποτε και από κάποιο ακριβό αμερικάνικο Πανεπιστήμιο. Μια βόλτα …

Τελειώνοντας τη Νομική σχολή τη δεκαετία του 80 άρχισαν και οι συνταγματολόγοι να μιλούν την αγγλική και κάποιοι καθηγητές έστελναν τους ευνοούμενους πάσης φύσεως στις ΗΠΑ ή την Αγγλία. Μια τέτοια ευνοούμενη ψυχή με κάλεσε κάποτε να κοιμηθώ στο κρεβάτι του Dworkin. Να νοιώσω τα ίχνη του κορμιού του και τη μνήμη της ανάσας του. Γιατί ο Dworkin είχε κοιμηθεί εκεί πριν λίγους μήνες, καλεσμένος ενός καθηγητή της νομικής που δεν είχε τόσο ωραίο εξοχικό όπως η ευνοούμενή του.

Εγώ στη διάλεξη δεν είχα πάει. Και ήμουν λίγο αντιδραστική στη συγκεκριμένη μόδα συχνά μάλιστα παρέπεμπα ισόρροπα και τον εχθρό του Hart που για κάποιο λόγο δεν έγινε το ίδιο μόδα στη χώρα. Ο θετικισμός είχε αφήσει πάνω μου ανεξίτηλα σημάδια: Ηθική και Δίκαιο ήταν πράγματα που δεν μου άρεσε να ανακατεύονται στο ίδιο τσουκάλι. Αναγκάστηκα να τον παραπέμπω όπως το αλατοπίπερο που βάζεις στο ψητό για γεύση ώστε να μην θεωρηθώ άσχετη από τους οπαδούς του, αλλά μέχρι εκεί. Και σε κάποια ταξίδια μου ξόδευα το συνάλλαγμα που ακόμη υπήρχε ως έννοια για να αγοράσω τα έργα του που άκουγα ως πολύ πολύ σπουδαία. Τα οποία και διάβασα.

Με αφορμή το ενδιαφέρον του Αθήναιου για το Dworkin σκάρωσα λοιπόν ένα μικρό σημείωμα για τον επιστημονικό επαρχιωτισμό με αναφορές σε μαγειρέματα αλάτια και μπαχαρικά και πιπεράτες αναφορές όσο το επιτρέπει ο νομικός μικρόκοσμος.

Στο κρεβάτι εκείνο που είχε ξαπλώσει ο τρισμέγιστος δεν ονειρεύτηκα τίποτε. Μύριζε την ξιπασιά των γύρω και την πνευματική ερήμωση που συνεπάγεται το να ηρωοποιείς μια μόδα. Θα μου είχε φανεί πολύ εξωτικότερο ένα ταϊλανδέζικο πιάτο και όχι μια φιλοσοφικοπολιτική αμερικανιά. Σίγουρα πιο έντιμη θα ήταν μια καλομαγειρεμένη φασολάδα!

Όπως και η γαλλική κουζίνα έτσι και η γαλλική επιστήμη έχει μια ιστορία και πολλές δυσκολίες. Όπως και η αμερικανική κουζίνα έτσι και η αμερικανική επιστήμη σερβίρεται σε τεράστια πιάτα, χορταίνει πεινασμένους νεόπλουτους και εντυπωσιάζει με την ευκολία της ακόμη και τον πλέον αδαή. Ο μιμητισμός έχει αυτό το αποτέλεσμα φευ!

Στο κρεβάτι του Dworkin κατάλαβα ξανά και ξανά πόσο μοναχικό πράγμα είναι η σκέψη. Και επειδή μπήκαμε στη Μεγάλη Εβδομάδα θα έλεγα σε κάθε φερέλπιδα νομικό κάθε φορά που θέλει να σκεφθεί και να δημιουργήσει να νηστεύει. Μετά να μαγειρεύει το δικό του πιάτο με τα υλικά που νομίζει σωστά. Και να αφήνει τους συνδαιτημόνες να δοκιμάζουν το πιάτο του και να κρίνουν. Αλλιώς θα χορτάσουν πολιτική και θα κοινωνήσουν την αηδία της.

Μετά τη νηστεία έρχεται η Ανάσταση και η μαγειρίτσα της. Και την Κυριακή του Πάσχα το αρνάκι. Θέλει όμως υπομονή. Γιατί το καλό πράγμα αργεί να γίνει.