ΝΟΜΙΚΑ ΝΕΑ

NOMIKΑ ΝΕΑ LAW BLOG

NOMIKΑ ΝΕΑ LAW BLOG

Τετάρτη 26 Σεπτεμβρίου 2007

ΤΥΧΕΡΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έταξε στην Ελλάδα, στη Γαλλία και στη Σουηδία προθεσμία έως τις 29 Οκτωβρίου προκειμένου να προχωρήσουν στην απελευθέρωση των αγορών τυχερών παιχνιδιών και να επιτρέψουν τη λειτουργία και ξένων ομίλων σε αυτές. Η Κομισιόν έχει ήδη προειδοποιήσει τη Γαλλία και τη Σουηδία ότι βρίσκονται «ένα βήμα» πριν από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ενώ στην περίπτωση της Ελλάδας έχει εκδώσει προειδοποίηση σχετικά με τα κρατικά μονοπώλια τυχερών παιχνιδιών[1].
Το ζήτημα των μονοπωλίων στον τομέα των τυχερών παιχνιδιών
[2] έχει απασχολήσει επανειλημμένως την Ευρωπαϊκή Ένωση και έχουν εκδοθεί τα τελευταία χρόνια ποικίλες αποφάσεις του ΔΕΚ[3]. Η θέση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου έως σήμερα ήταν σαφής : είχε κριθεί ότι είναι επιτρεπτοί οι περιορισμοί στον τομέα των τυχερών παιγνίων εφόσον τίθενται αδιακρίτως σε όλους τους πολίτες, για λόγους προστασίας της κοινωνικής τάξεως ή εν όψει των κοινωνικών και πολιτιστικών ιδιομορφιών κάθε κράτους – μέλους αρκεί οι απαγορεύσεις αυτές να μη θίγουν την ελευθερία παροχής υπηρεσιών και την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, και συνεπώς τα κράτη - μέλη να μη προβαίνουν σε διακρίσεις υπέρ των ημεδαπών τυχερών παιγνίων. Επαφίεται συνεπώς στα κράτη μέλη και στον εθνικό νομοθέτη η αποκλειστική αρμοδιότητα να θέτει περιορισμούς και απαγορεύσεις σε θέματα διοργάνωσης και διεξαγωγής τυχερών παιγνίων. Με τις πιο πρόσφατες όμως αποφάσεις του ΔΕΚ αλλά και την όλη πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης η θέση αυτή φαίνεται να αλλάζει. Η κρίση του ΔΕΚ επικεντρώνεται στο νομικό προβληματισμό ότι κατά το κοινοτικό δίκαιο περιορισμοί στον ανταγωνισμό και στην ελεύθερη κυκλοφορία, εγκατάσταση, παροχή υπηρεσιών κλπ επιτρέπονται μόνον κατ΄ εξαίρεση και δη εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις των άρθρων 45 και 46 ΕΚ ή επιτακτικοί λόγοι γενικού συμφέροντος[4].
Το ζήτημα φαίνεται να αποκτά ολοένα και αυξανόμενο ενδιαφέρον ενόψει των διακυβευομένων οικονομικών συμφερόντων τα οποία διευρύνονται σημαντικά με την είσοδο στο χώρο των τυχερών παιγνίων των εταιριών στοιχημάτων που δραστηριοποιούνται μέσω του διαδικτύου. Το ελληνικό κράτος μέσω του μονοπωλίου του ΟΠΑΠ κερδίζει μεγάλα χρηματικά ποσά και έχει συμφέρον να διατηρήσει το μονοπώλιο. Από δηλώσεις άλλωστε των κυβερνητικών εκπροσώπων στον ημερήσιο τύπο φαίνεται ότι η ελληνική κυβέρνηση θα προσπαθήσει να διατηρήσει το μονοπώλιο για όσο μπορεί. Οι εξελίξεις στο χώρο απότι φαίνεται θα είναι σημαντικές και η θέση της ΕΕ φαίνεται να είναι κρίσιμη. Δεν αποκλείεται μάλιστα να γίνουν προσπάθειες για την εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών στον τομέα των τυχερών παιγνίων
[5]

[1] Ενδεικτικά βλ. http://news.pathfinder.gr/world/eu/423781.html, www.euro2day.gr
[2] Στην Ελληνική νομοθεσία το μονοπώλιο στον τομέα των τυχερών παιγνίων συναντάται το πρώτον Tο 1888 με το νόμο AXΛ της 30/12/1887-20/1/1888 «Περί Λαχείων» ρύθμισε καταρχήν τη γενική απαγόρευση σύστασης λαχείων και τις κρατικά ελεγχόμενες εξαιρέσεις της υπέρ κοινωφελών σκοπών. Έκτοτε ακολούθησε σειρά από σχετικά νομοθετήματα. Βλ. ενδεικτικά Β.Δ> από 20.12. 1958 «περί συστάσεως Οργανισμού Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου (ΟΠΑΠ)», Ν.1904/90 περί λειτουργίας αριθμολαχείου ΛΟΤΤΟ και λαχείου ΠΡΟΤΟ κλπ
[3] Ενδεικτικά βλ. C 275/92, C 124/97, C-65/05, Επιτροπή κατά Ελλάδος, για την αντίθετη στο κοινοτικό δίκαιο απαγόρευση εγκαταστάσεως και λειτουργίας ηλεκτρικών, ηλεκτρομηχανικών και ηλεκτρονικών παιγνίων επ’ απειλή ποινικών ή διοικητικών κυρώσεων. Στις νεότερες αποφάσεις όπως είναι οι συνεκδικασθείσες C-338/04,C-359/04 και C-360/04 (για εταιρείες στοιχημάτων μέσω διαδικτύου), C-191/06, C-397/05, C-466/05κρίθηκε ότι «Εθνική κανονιστική ρύθμιση απαγορεύουσα την άσκηση δραστηριοτήτων συγκεντρώσεως, αποδοχής, καταχωρίσεως και διαβιβάσεως προτάσεων στοιχημάτων, ιδίως επί αθλητικών εκδηλώσεων, ελλείψει παραχωρήσεως αδείας από τις αρμόδιες αρχές ή χορηγήσεως αδείας από την αστυνομία του οικείου κράτους μέλους συνιστά περιορισμό της ελευθερίας εγκαταστάσεως και της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών που προβλέπουν, αντιστοίχως, τα άρθρα 43 ΕΚ και 49 ΕΚ.
Στο αιτούν δικαστήριο εναπόκειται να διαπιστώσει αν η εθνική κανονιστική ρύθμιση, καθόσον περιορίζει τον αριθμό των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα των τυχερών παιγνίων, συμβάλλει πράγματι στην επίτευξη του σκοπού της αποτροπής της εκμεταλλεύσεως των δραστηριοτήτων στον τομέα αυτό για εγκληματικούς σκοπούς ή για απάτες.
Τα άρθρα 43 ΕΚ και 49 ΕΚ πρέπει να ερμηνευθούν υπό την έννοια ότι απαγορεύουν εθνική κανονιστική ρύθμιση, όπως η επίμαχη στο πλαίσιο της κύριας δίκης, η οποία απέκλειε και εξακολουθεί να αποκλείει από τον τομέα των τυχερών παιγνίων τις επιχειρήσεις που έχουν συσταθεί υπό τη μορφή κεφαλαιουχικής εταιρίας, της οποίας οι μετοχές είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο.
Τα άρθρα 43 ΕΚ και 49 ΕΚ πρέπει να ερμηνευθούν υπό την έννοια ότι απαγορεύουν εθνική κανονιστική ρύθμιση, όπως η επίμαχη στο πλαίσιο της κύριας δίκης, η οποία επιβάλλει ποινικές κυρώσεις σε πρόσωπα, όπως οι κατηγορούμενοι της κύριας δίκης, για την άσκηση οργανωμένης δραστηριότητας συγκεντρώσεως στοιχημάτων ελλείψει της απαιτούμενης από την εθνική νομοθεσία παραχωρήσεως αδείας από τις αρμόδιες αρχές ή χορηγήσεως αδείας από την αστυνομία, στις περιπτώσεις που τα πρόσωπα αυτά δεν ήταν δυνατό να λάβουν τις σχετικές άδειες λόγω της κατά παράβαση του κοινοτικού δικαίου αρνήσεως του οικείου κράτους μέλους να τους τις παράσχει».
[4] C-338/04,C-359/04 και C-360/04 «Κατά συνέπεια, με την απόφαση έγινε δεκτό ότι το άρθρο 4 του νόμου 401/89 συνιστά περιορισμό των δικαιωμάτων της ελεύθερης εγκαταστάσεως και της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών (σκέψη 59) και ότι επιβάλλεται να εξεταστεί αν μπορούν να επιτραπούν τέτοιοι περιορισμοί λόγω μιας των εξαιρέσεων που προβλέπουν τα άρθρα 45 ΕΚ και 46 ΕΚ ή για επιτακτικούς λόγους γενικού συμφέροντος (σκέψη 60).» Αναφέρεται δε στις προτάσεις του εισαγγελέα στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-338/04,C-359/04 και C-360/04 ότι στις εξαιρέσεις αυτές 33. Σε καμία από αυτές τις δύο εξαιρέσεις δεν περιλαμβάνεται η μείωση των φορολογικών εσόδων (σκέψη 61) ή η χρηματοδότηση κοινωνικών δράσεων από το προϊόν των εσόδων που πρέπει «να συνιστά [...] παρεπόμενη ευεργετική συνέπεια» (σκέψη 62).
[5] Στις προτάσεις του εισαγγελέα στις συνεκδικασθείσες C-338/04,C-359/04 και C-360/04 διατυπώνεται ρητά η άποψη ότι υπάρχει ανάγκη για εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών στον τομέα των τυχερών παιγνίων (σκέψεις 144-149) :
«Η έλλειψη εφαρμοστέων στα τυχερά παίγνια διατάξεων παραγώγου δικαίου καθιστά αναγκαίο να δοθεί απάντηση στα προδικαστικά ερωτήματα με σημείο αφετηρίας το πρωτογενές δίκαιο, μολονότι, λαμβανομένων υπόψη των οικείων τομέων, θα ήταν σκόπιμη μια εν προκειμένω εναρμόνιση στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής, ως προς την οποία δεν έλειψαν οι ευκαιρίες….».
Στη συνέχεια δε αναλύονται οι ευκαιρίες αυτές.

12 σχόλια:

Unknown είπε...

Γιατί πιστεύεις ότι γίνεται αυτό Ειρήνη?
Επαψε ο τζόγος να είναι απαγορευμένος πιά?
Αλλαξαν οι αντιλήψεις περί ηθικής?
και τι λόγος υπάρχει κάτι που απαγορεύεται για τον ιδιώτη να επιτρέπεται για το κράτος?

nikolaou eirini είπε...

Τα τυχερά παιχνίδια αποτελούν κρατικό μονοπώλιο για τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες οι οποίες έως σήμερα επικαλούνταν ζητήματα ηθικής τάξης και ασφάλειας για να νομιμοποιήσουν τη «δημόσια υπηρεσία» την οποία ενασκούσαν. Η Ελλάδα δραστηριοποιείτο παραδοσιακά στον τομέα των τυχερών παιγνίων μολονότι σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία αυτά τα ίδια τυχερά παιχνίδια είναι απαγορευμένα. Η παράδοξη αυτή πραγματική και νομική κατάσταση που έχει εξ αυτού του λόγου δημιουργηθεί οφείλεται κατά πάσα πιθανότητα στα ισχυρά οικονομικά συμφέροντα και τα κέρδη που αποκομίζει το κράτος από τις δραστηριότητες αυτές. Η κατάργηση του μονοπωλίου θα διακινδύνευε για το κράτος τα έσοδα αυτά καθώς θα ήταν πολύ πιθανό να έπρεπε να τα μοιραστεί με άλλους «επιχειρηματίες» που θα εισχωρούσαν στην ελληνική αγορά. Αυτό που αλλάζει σήμερα και καθιστά επιτακτικότερο το άνοιγμα της αγοράς των τυχερών παιχνιδιών είναι ενδεχομένως πρώτα από όλα η ενδυνάμωση του ρόλου της ευρωπαϊκής ένωσης και τα ζητήματα που τίθενται στο πλαίσιο της κοινής αγοράς. Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει την κατάργηση των μονοπωλίων και ευνοεί τον ανταγωνισμό, αντιτίθεται δε σε κάθε κρατική πολιτική που εισάγει εμπόδια στην ελεύθερη παροχή υπηρεσιών, ελεύθερη εγκατάσταση κλπ. Έτσι στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανακύπτουν εν τοις πράγμασι πολλά εμπόδια για το κρατικό μονοπώλιο. Τα τυχερά παιχνίδια μπορεί να επιτρέπονται σε κάποια κράτη μέλη, να δίνονται οι απαραίτητες άδειες και παρόλα αυτά σε ένα άλλο κράτος μέλος αντίστοιχες δραστηριότητες να είναι απαγορευμένες . Περαιτέρω, ένας ακόμα λόγος για τον οποίο υπάρχει ανάγκη κατάργησης του μονοπωλίου είναι η αυξανόμενη σημασία του διαδικτύου και των εταιρειών στοιχημάτων που έχουν ιδρυθεί. Οι πολίτες ενός κράτους μέλους στο οποίο είναι απαγορευμένα τα τυχερά παίγνια μπορούν με ευκολία να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του διαδικτύου και να «εξάγουν» το κεφάλαιό τους σε εταιρείες που έχουν την έδρα τους σε κράτος μέλος ή Τρίτη χώρα στην οποία τα τυχερά παιχνίδια επιτρέπονται. Έτσι τα τυχερά παιχνίδια παύουν σταδιακά να είναι εθνικό θέμα και προβάλουν σήμερα επιτακτικά συμφέροντα, ιδίως οικονομικά τα οποία απότι φαίνεται θα εξαναγκάσουν τα κράτη σε αλλαγή των αντιλήψεών τους περί ηθικής γιατί στην αντίθετη περίπτωση οι πολίτες θα επενδύουν τα χρήματά τους σε εταιρείες άλλων χωρών που ευνοούν τα τυχερά παιχνίδια.

Unknown είπε...

Eιρήνη σου έχω μια έκπληξη: πριν μερικά χρόνια, όταν ακόμη υπήρχε ένα εξαιρετικό περιοδικό το SAMIZNTAT είχα σκαρώσει αυτό που ακολουθεί και ο φίλος Αντώνης Παπαγιαννίδης το είχε δημοσιεύσει.
Εκλεκτικές συγγένειες?

Eλληνικό Kράτος και Tζόγος : Eπιτρεπόμενα “απαγορευμένα παιχνίδια”


H παρτίδα του πόκερ της εξουσίας παίζεται εσχάτως στο πράσινο τραπέζι των καζίνο και στο πράσινο πεδίο της νέας κοινωνικής ηθικής, της προστασίας του περιβάλλοντος (αλήθεια τι απέγινε τάχα το πράσινο πασοκ; ). Tα των διαπλεκομένων και τα των σκανδάλων, τα αφήνω στους ειδικούς. Στο διάλογο θα άξιζε ίσως να προστεθεί και μία ακόμη θέση. Mε αφορμή το τζόγο, θα προσεγγίσω το ρόλο του Δημοσίου ως ντοστογιεφσκικού Παίκτη και την ενδεχόμενη τήρηση από αυτό των κανόνων των παιγνίων. Tων εκάστοτε παιγνίων. Tούτο θα ελέγετο επί το νομικότερο, Aρχή του Kράτους Δικαίου ή στη σύγχρονη ελληνική καθομιλουμένη, fair play.

-Tο Kράτος Παίκτης
Oλα τα παιχνίδια είναι δραστηριότητες ελευθερίας. Παιχνίδια παιδιών ή ενηλίκων προϋποθέτουν ως χώρο διεξαγωγής τους την χωρίς όρια ελευθερία του νου και του σώματος. Δεν ελέγχονται ως πράξεις από κανέναν, αφού δεν αφορούν την κοινωνική οργάνωση. Δεν αποτελούν εργασία, από αυτές που ασκεί ο άνθρωπος μετά την απώλεια του Παραδείσου. Παιχνίδια παίζονταν και στον Παράδεισο, στο χώρο που όλα επιτρέπονται.
Στενά συνδεδεμένα με την ηδονή και την ένταση, καθοδηγούν την αδρεναλίνη σε υπερεκκρίσεις και δίδουν νόημα και περιεχόμενο στο χρόνο που κυλά από την γέννηση μέχρι το θάνατο. Tα παιχνίδια έχουν όλα τους κανόνες τους. Kαι οι βρεττανοί, ως γνήσιοι συνεχιστές της αριστοκρατικής παράδοσης των παιγνίων, κατέστησαν το FAIR PLAY αρχή της πολιτικής δημοκρατίας και του κοινοβουλευτισμού.
H οργάνωση σε κράτος καθιστά σημαντικό αριθμό παιγνίων απαγορευμένα. O απωλεσθείς Παράδεισος αναιρεί την ουσία του παιγνίου ως πράξη ελευθερίας και ηδονής. Πολλά παιχνίδια το Kράτος τα απαγορεύει. Oι απαγορεύσεις ποικίλλουν κατά εποχές και κοινωνίες. H θέσπιση απαγορεύσεων κατέστησε το Kράτος Παίκτη. Στο πόκερ της εξουσίας έχει και αυτό ένα συγκεκριμένο ρόλο.
Oι κίνδυνοι του πόκερ είναι μεγάλοι γι’αυτό και οι κανόνες του εξαιρετικά σαφείς και συγκεκριμένοι. Oύτως συμβαίνει με τα παίγνια και τις ελευθερίες : παίζονται σε πλαίσιο αυστηρό και η τήρηση των κανόνων συνδέεται με την ηδονή του παίζειν.
Tο σύγχρονο νεοελληνικό κράτος δεν φαίνεται να διδάχθηκε πολλά από τη θεωρία των παιγνίων και συμπεριφέρεται εκφράζοντας ανεξέλεγκτα πάθη. Eπιθυμία, εκδίκηση, αλαζονία, και άλλα συναφή αφήνουν στην συντεταγμένη εξουσία το περιθώριο σημαντικών σφαλμάτων . Σφαλμάτων ανεπίτρεπτων σε αντίστοιχα παίγνια.
Tο Kράτος - Παίκτης δεν φαίνεται να κουμαντάρει τα πάθη του. Eίναι δε εύλογο στο πόκερ της εξουσίας, όπως και στο πόκερ της τράπουλας, όποιος δεν ελέγχει τα πάθη του να θέτει σε κίνδυνο την ίδια του την ύπαρξη.

- Aπαγορευμένα - επιτρεπόμενα παιχνίδια
Tο Kράτος ελέγχει τις ηδονές. Aπό το σύνολο των παιχνιδιών απαγορεύει τα τυχερά παιχνίδια, τον επαγγελματικό έρωτα, τις λεγόμενες ναρκωτικές ουσίες. Eπιμελώς ελέγχει “το ανεξέλεγκτο” και προστατεύει πατρικά τον πολίτη. Tο κράτος “μοραλίστας” κερδίζει πόρους από την απαγόρευση αυτή αφού διατηρεί το νομοθετικά κατοχυρωμένο μονοπώλειο στο τζόγο και την ελευθερία στην διακίνηση ουσιών. Για το ίδιο το κράτος δεν υπάρχει ανάγκη περιορισμών και κανόνων. Eχει το τεκμήριο του ήθους. Iσως γι αυτό δεν αισθάνεται την ανάγκη να τηρεί τις αρχές ”της συζύγου του Kαίσαρος”.
Eξαιρετικά όμως το κράτος επιτρέπει την άσκηση των κάθε είδους τυχερών παιχνιδιών, αν συνεταιρισθεί με την διεξαγωγή τους, αν καθορίσει το στόχο τους και ρυθμίσει το πλαίσιο άσκησής τους. Tοιουτοτρόπως επέρχεται και ο εξαγνισμός. Aίρεται η απαγόρευση ενόψει υπερτέρων συμφερόντων.
H απαγόρευση στην εξάσκηση των απαγορευμένων δραστηριοτήτων για τους θνητούς παύει ως εκ τούτου έναντι ανταλλαγμάτων προς το Δημόσιο και με θέσπιση πλαισίου ελέγχου των θνητών παιζόντων. Στη Γαλλία, η νομολογία του Conseil d’Etat θεώρησε εγκαίρως τις ιπποδρομίες, ως δημόσια υπηρεσία (service publique) μεταφέροντας αυτή τη δραστηριότητα στα sacrosanta του δημοσίου δικαίου.
Tο άλλοθι της αρετής ευρέθη : η δημόσια υπηρεσία και η εξυπηρέτηση δημόσιου σκοπού. Mε το άλλοθι αυτό το δημόσιο εισήλθε στο χώρο του απαγορευμένου και έπαιξε με τους ιδιώτες άλλου είδους “επικίνδυνα παίγνια”.
H σύσταση του νέου ελληνικού κράτους δεν αγνόησε το τζόγο. Tο 1888 με το νόμο AXΛ της 30/12/1887-20/1/1888 “Περί Λαχείων” ρύθμισε κατ’αρχήν τη γενική απαγόρευση σύστασης λαχείων και τις κρατικά ελεγχόμενες εξαιρέσεις της υπέρ κοινωφελών σκοπών.
Eκτοτε σειρά νομοθετημάτων κάλυψε το πάθος του παίζειν είτε επρόκειτο για “μπαρμούτι”, είτε για ευπρεπέστερα “καζίνο”. Tα λαχεία, τα παιχνίδια τυχερά, τεχνικά και μεικτά, οι ηλεκτρονικοί ληστές με το ένα χέρι απασχόλησαν από το νομοθέτη έως και τις αστυνομικές αρχές.
Στην περίοδο της μεταπολεμικής ανάπτυξης ψηφίσθηκε ο πρώτος νόμος που αφορούσε ίδρυση και λειτουργία Kαζίνο, ειδικότερα δε τα Kαζίνο της Pόδου και της Kέρκυρας ( νδ 4212 της 19/19-9-61). Tα Kαζίνο τότε αναφέροντο ως “διεθνούς τύπου λέσχες ψυχαγωγίας και τυχηρών παιγνίων” και ιδρύθηκαν με σύμβαση που κυρώθηκε με νόμο μεταξύ του Eλληνικού Δημοσίου και του EOT και του γερμανού Dr.Hartmann Freiherr von Richthoffen. Tο 1970 κυρώθηκε εξάλλου με το νδ 468 της 7/16-3-70 και η σύμβαση μεταξύ Eλληνικόυ Δημοσίου και EOT αφενος κα Φρίξου Δημητρίου αφετέρου για την ίδρυση του καζίνο της Πάρνηθας.
Tα καζίνο αυτά συνόδευσαν τις οικογενειακές εξορμήσεις της δεκαετίας του 70 προς ένα ευρωπαϊκότερου χαρακτήρα σαββατοκύριακου, και πλούτισαν την τοπική φαντασίωση για τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα του τουρισμού μας. Aναμβίφολα δεν μετέτρεψαν σε Monte Carlo την Eλλάδα και παρήκμασαν στα τέλη της δεκαετίας του 80 χρεώνοντας με κάποιες επιπλέον προβληματικές επιχειρήσεις την εθνική οικονομία.
H έναρξη της δεκαετίας του 90 και η αναθεώρηση των απόψεων για τον τουρισμό και το ρόλο του κράτους οδήγησαν στην ψήφιση δύο νόμων, έναν από τη NΔ και έναν από το ΠAΣOK, αμοιβαία τους, ν. 2160/93 και του ν. 2206/94. Mε τα νομοθετήματα αυτά προβλέφθηκε η χορήγηση αδειών σε ιδιώτες για την ίδρυση καζίνο μετά από διεθνείς διαγωνισμούς για ορισμένο χρόνο. Oι ιδιωτικές αυτές επιχειρήσεις θα προβούν σε κατασκευή τουριστικών επιχειρήσεων πολυτελούς χαρακτήρα, συνεδριακών κέντρων, κλπ αναβαθμίζοντας την παροχή τουριστικών υπηρεσιών και θα απασχολήσουν σημαντικό αριθμό εργαζομένων. Θα συνδράμουν στην πολιτιστική ανάπτυξη και θα διέπονται από σημαντικούς κανόνες “επιχειρηματικής ηθικής” τους οποίους ελέγχουν εξειδικευμένοι φορείς και αρχές. Oι δύο νόμοι είναι συγγενέστατοι και, πέραν του γεγονότος ότι απασχόλησαν διπλά τη Bουλή, καταδεικνύουν τη σύγκλιση απόψεων των πολιτικών κομμάτων στη διεξαγωγή τέτοιων δραστηριοτήτων.
Mε βάση αυτή τη νομοθεσία δόθηκαν αρκετές άδειες και εξ αυτών ανεκλήθη μία, η οποία οδήγησε και στις γνωστές από τον τύπο εμπλοκές. Hδη λειτουργούν κάμποσα Kαζίνο με βάση τις άδειες αυτές και η Eλλάδα του 21ου αιώνα θα έχει σαφώς ξεκαθαρισμένη θέση στο θέμα : το Δημόσιο διατηρεί το μονοπώλειο στο τζόγο και χορηγεί σε ιδιώτες το δικαίωμα να συμμετέχουν στην άσκησή του επιχειρηματικά, υπό όρους. Tο δημόσιο κερδίζει από την επιχείρηση αυτή σημαντικά κονδύλια για τον προϋπολογισμό και παράλληλα ασκεί και εθνική πολιτική. H θέση των Kαζίνο (Φλώρινα, Θράκη κλπ) καθιστά ασφαλέστερη την τύχη των κατοίκων από τους ποικίλους κινδύνους που καραδοκούν, συνδέοντας με οικονομικά συμφέροντα με συγκεκριμένα εδάφη. Eξάλλου απασχολεί την επαρχία με δραστηριότητες που αίρουν την εθνική ανοία. Tούτη είναι η σύγχρονη επίσημη στάθμιθη της εξουσίας για τα τυχερά παιχνίδια στον τόπο μας.
Tο δίκαιο των παιγνίων τυγχάνει γνωστό και στο δίκαιο της EE. H ηθική και τα όριά της στη σχέση εθνικής και ευρωπαϊκής στάθμισης απασχόλησαν το ΔEK εφόσον συνδέονται με άσκηση ελευθερίας εγκατάστασης και παροχής υπηρεσιών.
Δεν αγνοεί συνεπώς το δίκαιο της EE το ζήτημα της ηθικής και νομικής στάσης των Kρατών - Mελών της για το άκρως κερδοφόρο αντικείμενο του τζόγου. Hδη με την απόφαση ΔEK C 275/92, έκρινε μια σειρά ζητημάτων που αφορούσαν την ελεύθερη παροχή τέτοιου είδους υπηρεσιών. Mε αφορμή τη δίκη αυτή το ΔEK έκρινε ότι το μέτρο της απαγόρευσης των τυχερών παιγίων κατέχει αποκλειστικά ο εθνικός νομοθέτης, ο οποίος είναι και ο μόνος αρμόδιος να θέτει περιορισμούς και απαγορεύσεις σε θέματα διοργάνωσης και διεξαγωγής λαχειοφόρων αγορών ή άλλων παιγνίων. Oι απαγορεύσεις αυτές πρέπει να τίθενται αδιακρίτως σε όλους τους πολίτες για λόγους προστασίας της κοινωνικής τάξεως ή εν όψει των κοινωνικών και πολιτιστικών ιδιομορφιών κάθε κράτους- μέλους.Oι απαγορεύσεις αυτές όμως δεν θίγουν την ελευθερία παροχής υπηρεσιών και την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων και συνεπώς τα κράτη μέλη δεν μπορούν να προβαίνουν σε διακρίσεις υπέρ των ημεδαπών τυχερών παιγνίων.
Tο ΔEK άφησε τις περί εθνικής ηθικής κρίσεις στα κράτη-μέλη και επιφύλαξε στον εαυτό του την κοινοτική νομιμότητα και την τήρησή της αποκλειστικά δηλαδή την ελευθερία παροχής υπηρεσιών και την ελεύθερη εγκατάσταση.

- Eπικίνδυνα παιχνίδια και εθνικός μοραλισμός
H πρόσφατη πρακτική του Eλληνικού Δημοσίου κατέδειξε ότι η ώρα να αναθεωρήσει την κρατούσα θέση του για το τζόγο και να αναιρέσει το άλλοθι του κρατικού μοραλισμού είχε φθάσει. H οικονομική κρίση οδήγησε στην ανάγκη πώλησης της τιμής του Δημοσίου σε κάθε είδους λαχεία, καζίνο και άλλες δραστηριότητες που θεωρούσε αμαρτωλές. H κρατική ηθική γνώρισε τα όριά της όταν άδειασαν τα ταμεία.
Mε αφορμή την αναθεώρηση αυτή των απόψεών του το Δημόσιο κατενόησε ότι ο τζόγος χρησιμεύει και ως παράγων ανάπτυξης , ότι περιορίζει την ανεργία, ότι ευνοεί την τέχνη, ότι εν πάση περιπτώσει ήρθε καιρός να αναθεωρήσει τα παραδοσιακά αναθέματα και να διερευνήσει νέες κερδοφόρες για το μεσογειακό μας κλίμα πίστες.
Aπό το τζόγο και τα παίγνια καλείται να μάθει οψίμως το Δημόσιο ότι ο μόνος εύλογος κανών ηθικής είναι η τήρηση των κανόνων του παιχνιδιού. Tόσα έτη εθνικού πουριτανισμού, βλέπεις, τούτο το απλό δεν το κατενόησαν. Aλλά δεν είναι τάχα η έλλειψη ορθολογισμού και ευθυκρισίας που οδηγεί στην ανάπτυξη του τζόγου? του κάθε είδους τζόγου: του πολιτικού, του εθνικού, του δημοσιονομικού ...
Tο περιβάλλον του τζόγου είναι η πράσινη τσόχα. Eμελλε η πράσινη φύση και η πράσινη ιδεολογία να οδηγήσει σε ανάκληση την Aδεια του Φλοίσβου αφού θέσει ανάγλυφες τις σχέσεις πολιτικής (παλαιού και νέου ΠAΣOK), φύσης (ανάκληση άδειας καζίνο λόγω ιδίως μη τήρησης όρων προστασίας περιβάλλοντος), δικαστηριακής και πολιτικής εξουσίας (όπου όλοι επιλαμβάνονται και ο ένας περιμένει την απόφαση του άλλου), συμβατικής ηθικής και ικανότητας συμβιβαστικών λύσεων (οπότε η κ. Παπανδρέου ανακάλεσε την Άδεια χωρίς να επιστρέψει το καταβληθέν τίμημα παρά ένα χρόνο μετά υπό την πίεση των συνθηκών και των αγωγών ατόκως). Oι εξεταστικές επιτροπές καλούνται να παίζουν το ρόλο του κήνσορα και να διασώσουν άλλη μια φορά τα προσχήματα. Tο Δημόσιο διατηρεί στο ακέραιο την ηθική του υπόσταση, σπάζοντας δήθεν τα αποστήματα. Eπικαλείται δε ως άλλοθι, το νέο “κόκκινο βιβλιαράκι”, την πράσινη περιβαλλοντική ηθική. Πράγματι το Δημόσιο δια της οδού αυτής προσεγγίζει τον καταπράσινο παράδεισο και μέσα στα φυλλώματα ξαναβρίσκει την αγνότητά του.
Σύντομα το ζήτημα θα πάρει το δρόμο του και οι ποικίλες δημόσιες ηθικές θα αποκατασταθούν και θα ξεχασθούν οι κρίσεις καθώς και οι ύβρεις. Tο γεγονός παραμένει όμως ότι το νεοελληνικό κράτος δεν διδάχθηκε, ούτε τα διδάγματα του ευρωπαϊκού διαφωτισμού, ούτε τους κανόνες του τζόγου. H τήρηση των κανόνων και των συμβατικών δεσμεύσεων δεν είναι η δική του ηθική. Aλλωστε τι τη χρειάζεται αφού έχει με το μέρος του τον (υποτιθέμενο) περιβαλλοντικό μοραλισμό....

- pacta sunt servanda
Mακριά από την απόλυτη ελευθερία του παίζειν και την ηδονή της κατακόρυφα αυξημένης αδρεναλίνης, το Kράτος διαπραγματεύεται τη μόνη τιμή που του αρμόζει, αυτή της τήρησης των κανόνων : την ηθική του pacta sunt servanda. H διαπραγμάτευση αυτή έχει πολλούς αποδέκτες: Tα κόμματα, τις τάσεις που αναπτύσσονται μέσα στα κόμματα, τους πολίτες, τους συμβαλλόμενους του δημοσίου, τα άλλα κράτη. Mακριά από το “βρώμικο 89” η διαπίστωση της ανάγκης του να παύσει η διαφθορά να αποτελεί τον αυτονόητο κανόνα, είναι παρούσα και επιτακτική. H κρατική διαφθορά σε αντίθεση με την ιδιωτική είναι πολύ πιό απλή στην αντιμετώπισή της. H “συμβατική ηθική”, όποιο και αν είναι το περιεχόμενό της ιστορικά, αποτελεί κώδικα τιμής.
Oι κανόνες της “συμβατικής ηθικής” δεν είναι τόσο μίζεροι όσο ακούγονται και αρμόζουν και στους μεγάλους Παίκτες.
Aλλά αυτό το γνωρίζουν οι μεγάλοι τζογαδόροι και όταν στήνουν καζίνο σπεύδουν να υπαχθούν στο νδ 2687/53, νόμο αυξημένης τυπικής ισχύος κατά το άρθ. 107 του Συντάγματος που τους κατοχυρώνει τουλάχιστον τη νομοθετική παγειοποίηση και την κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους από μελλοντικούς πολιτικούς κλειδωνισμούς. Mετά από σημαντική αχρησία αυτού του, διεθνούς μοναδικότητας νομοθετήματος, ήταν με αφορμή τα Kαζίνο που αναζωπυρώθηκε το ενδιαφέρον των συμβαλλομένων με το Δημόσιο γι’αυτό. Tο ιδιόρρυθμο νομοθέτημα που φέρνει την Eλλάδα στην εποχή του σχεδίου Mάρσαλ αποτέλεσε το εχέγγυο της κρατικής ηθικής για την ίδρυση καζίνο.
Oταν τα πάθη των παικτών κατασιγάσουν και κοπάσει ο κουρνιαχτός θα διαφανεί ότι οι κανόνες του παιχνιδιού δυστυχώς δεν έχουν τηρηθεί, ούτως ή άλλως. Tούτο τελεί σε επίγνωση όλων. Kαι των πολιτών και του Δημοσίου. Eπιφέρει ως εκ τούτου την αδιαμφισβήτητη συνέπεια της νομιμοποίησης του ανεξέλεγκτου και των παθών, αφού το Kράτος -Παίκτης διαλέγεται με Πολίτες Παίκτες, χωρίς σαφείς κανόνες.
Eφόσον στην Eλλάδα του επόμενου αιώνα ο τζόγος θα είναι πηγή νόμιμου κέρδους και για το Δημόσιο και για τους ιδιώτες, θα ήταν χρήσιμο να διευκρινήσει η Xώρα τις προθέσεις της τόσο σε επίπεδο ηθικής όσο και σε επίπεδο συμβάσεων.
Kαι στο μεν επίπεδο ηθικής κάθε χώρα (όπως είπε και το ΔEK) μπορεί να έχει τις απόψεις της. Σε επίπεδο συμβάσεων όμως, οι κανόνες του παιχνιδιού οφείλουν να τηρούνται στο ακέραιο. Eίτε πρόκειται για την πράσινη φύση είτε για την πράσινη τσόχα. Kάθε αμοράλ (ούτως ή άλλως) κοινωνία οφείλει να τηρεί τους κανόνες του παιχνιδιού : ακριβώς όπως συμβαίνει, λόγου χάριν, με τους κώδικες της Mαφίας.

paragrafos είπε...

Μπράβο, μπράβο!!!

Εξαιρετική η δουλειά και τα σχόλια καμωμένα με επισημοσύνη.

Συγχαρητήτρια!!!

Με αγάπη

Παράγραφος

nikolaou eirini είπε...

Απότι φαίνεται κάποια θέματα είναι πάντα επίκαιρα..

nikos gavrielis είπε...

Σε συνέχεια αυτού του θέματος και ειδικότερα σε ό,τι αφορά το ζήτημα της "εξαγωγής" καφαλαίου σε τρίτες χώρες στις οποίες επιτρέπονται τα τυχερά παιχνίδια δεν μπορώ να μη θυμηθώ την διαλεκτική που είχε αναπτυχθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2004 όταν ήμουν μεταπτυχιακός φοιτητής και παρακολουθούσα τα σεμινάρια του "gambling on the internet".
Συγκεκριμένα, τότε το αρμόδιο υπουργείο επεξεργαζόταν ένα νομοσχέδιο για τον "εκμοντερνισμό" της νομοθεσίας σχετικά με τον τζόγο, αφού ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα ήταν ότι το "Gaming Act 1968" απαγόρευε το λεγόμενο "remote gambling". Ο παίκτης δηλαδή έπρεπε να βρίσκεται αυτοπροσώπως στις εγκαταστάσεις όπου διεξάγονταν τα τυχερά παιχνίδια και απαγορευόταν να δεχτούν οι εταιρείες τζογάρισμα από το τηλέφωνο, τον υπολογιστή κτλ. Αποτέλεσμα αυτού, και μετά την έκρηξη του διαδικτύου, ήταν πολλές εταιρείες που δραστηριοποιούνταν στον διαδικτυακό τζόγο να εδρεύουν σε μέρη που επιτρεπόταν το "remote gambling", όπως πχ στο isle of man κτλ. και όχι στο Ηνωμένο Βασίλειο από το οποίο όμως προερχόταν το σύνολο σχεδόν των πελατών τους.
Το καθεστώς άλλαξε με το Gambling Act 2005, με το οποίο επετράπη το "remote gambling" (http://www.onlinegamblingmythsandfacts.com/downloads/Olswang%20Article%20on%20UK%20Regulation%20May%2005.pdf)
Η Αγγλική Κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι άλλαξε το καθεστώς επιθυμώντας να προστατέψει τους πολίτες της από το ιντερνετικό, κυρίως, τζογάρισμα σε εταιρείες τις οποίες δεν μπορούσε να ελέγξει. Έτσι προσέφερε μια κάποια ασφάλεια στον παίκτη ο οποίος θα μπορούσε πια να τζογάρει σε μια εταιρεία εδρεύουσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε περίπτωση που ανέκυπτε ένα νομικό πρόβλημα αυτός θα προστατευόταν από το αγγλικό δίκαιο.
Κανείς όμως δεν μπορούσε να πείσει εμάς τους φοιτητές τότε, αλλά ακόμη και τον ίδιο τον καθηγητή, ότι ο πραγματικός στόχος της Κυβέρνησης δεν ήταν ο περιορισμός της "εξαγωγής" τεράστιων χρηματικών ποσών (είναι πασίγνωστη η τάση των Άγγλων προς τον τζόγο)σε χώρες εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου! Δεν έχω εικόνα για την τωρινή κατάσταση στην Αγγλία μετά την εφαρμογή του νέου νόμου, αλλά υποθέτω ότι οι εταιρείες διαισθανόμενες την εκτόξευση των κερδών τους από τη σημαντική άνοδο του αριθμού των παικτών οι οποίοι αισθάνονται πιο ασφαλείς τζογάροντας σε μια εταιρεία που εδρεύει στη χώρα τους, λογικά θα εδρεύουν πια εντός του Ηνωμένου Βασιλείου και έτσι το αγγλικό χρήμα δεν θα "εξάγεται" πια, με ό,τι θετικό αυτό συνεπάγεται για την αγγλική εφορία. Όσο το χρήμα μένει εντός των συνόρων, τόσο δύναται να φορολογηθεί!

philos είπε...

Αν κάποτε ο τζόγος θεωρηθεί επισήμως ως εξάρτηση, ως μια ασθένεια κατα ένα τρόπο - εγώ προσωπικά έτσι τον βλέπω - δεν θα έπρεπε τότε να ασκείται μόνο από το κράτος και όσο φιλελεύθερος και αν είμαι νομίζω ότι θα πρέπει το κράτος να προφυλάξει τον παίκτη-αρρωστο από τις χειρότερες συνέπειες? Προτιμώ λοιπόν το μονοπώλιο του κράτους σε αυτή την εξάρτηση από μία παγκόσμια αγορά που απλά απομυζά το χρήμα εκατομυρίων ανθρώπων χωρίς να δίνει το παραμικρό ποσό στο κράτος για να βοηθήσει όλους αυτούς τους ασθενείς.

Οι φιλελεύθερες ΗΠΑ απαγόρεψαν τον online τζόγο γιατί δισεκατομύρια δολάρια χάνονταν με μερικά μόνο κλικς... Τι βλέπουν αυτοί που ο Ευρωπαίος νομοθέτης δεν μπορεί να δεί?

nikolaou eirini είπε...

Ανεξάρτητα από τις ηθικές περί τζόγου αντιλήψεις και το αν και κατα πόσο μπορεί αυτός να θεωρηθεί ως "ασθένεια" είναι υπεράνω λογικήςτο να επιτρέπονται μεν τα τυχερά παιχνίδια και η συμμετοχή των πολιτών σε αυτά να είναι καθόλα θεμιτή και ευπρόσδεκτη όταν το κράτος είναι ο μονοπωλιακός πάροχος τέτοιων υπηρεσιών και σε κάθε άλλη περίπτωση τα τυχερά παιχνίδια να απαγορεύονται με μοναδικό κριτήριο το οτι "οργανώνονται" και διεξάγονται από ιδιώτες επιχειρηματίες. Πράγματι, ίσως θα ήταν για κάποιους σκόπιμο και επιθυμητό το κράτος να παρεμβαίνει και να θέτει περιορισμούς στη διεξαγωγή των τυχερών παιγνίων (όπως για παράδειγμα στο καζίνο να μην επιτρέπονται πονταρίσματα που υπερβαίνουν ένα συγκεκριμένο θεμιτό όριο)ή να απαγορεύει συνολικά κάποιες μορφές τυχερών παιχνιδιών για λόγους κοινωνικής πολιτικής και ασφάλειας. Ωστόσο οι σκοποί αυτοί δεν επιτυγχάνονται με την εκ μέρους του κράτους προώθηση και εμπορική, επιχειρηματική εκμετάλλευση του ανθρώπινου εθισμού στο τζόγο και την παράλληλη απαγόρευση άλλων να εισέλθουν στην αγορά. Κατα την προσωπική μου άποψη εαν το κράτος θέλει να προστατεύσει τους κοινωνούς του από τέτοιου είδους καταχρήσεις θα πρέπει να αποταθεί σε άλλες μεθόδους, με ενδεχομένως όχι και τόσο άμεσα αλλά σίγουρα πιο μακροχρόνια αποτελέσματα όπως την εκπαίδευση και τη γενικότερη πολιτισμική αναβάθμιση.
Οσο για τις ΗΠΑ, εξ όσων γνωρίζω, η πολιτική επιλογή της να απαγορεύσει το διαδικτυακό τζόγο από το έδαφος των ΗΠΑ θεωρείται από πολλούς (της ΕΕ συμπεριλαμβανομένης)ως ένας απλώς τρόπος εύνοιας των καζίνο της χώρας τα οποία καθώς φαίνεται χάνουν μεγάλο μέρος των εσόδων τους όταν ο τζόγος γίνεται τόσο εύκολος πλέον μέσω του διαδικτύου. Εαν πραγματικός σκοπός ήταν να σώσει τους πολίτες από την κατασπατάληση των περιουσιών τους δε θα επέτρεπε την ίδια στιγμή να χτίζοντια ολόκληρες "πολιτείες τζόγου" όπως είναι το λας βέγκας. Κατά την άποψή μου και αν ο τζόγος είναι για πολλούς "ασθένεια" το κρατικό μονοπώλιο της εμπορικής εκμετάλλευσης του τζόγου δεν είναι το σωστό φάρμακο για την ασθένειά τους ...

philos είπε...

Ειρήνη δεν διαφωνώ καθόλου στο σκέλος που αναφέρεσαι στο ότι το κράτος δεν έχει δικαίωμα στο μονοπώλιο.
Και σίγουρα όπως λες και συ, δεν είναι λύση το κράτος μόνο να πουλάει τον τζόγο στους εθισμένους πολίτες του.
Πρέπει ο τζόγος όμως και γρήγορα μάλιστα να αντιμετωπισθει ως ασθένεια και να μην ενθυμούμαστε τον φιλελευθερισμό μας επιλεκτικά.

Ξέρεις πόση μεγάλη ευκολία είναι να παίζεις από το σπίτι με μερικά κλικς από το να τρέχεις στα διάφορα καζίνο ή ακόμη και στο Προποτζίδικο της γειτονιάς σου?
Και μάλιστα είναι πιο βολικό για τις νέες γενιές, που ίσως να μην γουστάρουν ή νακρατάνε αποστάσεις από τα καζίνο.
Όλοι αυτοι που παιζανε φρουτάκια πριν μερικά χρόνια μανιωδώς, δεν ήταν άνθρωποι που πηγαίνανε καζίνο ή στον Ιππόδρομο. Παίζανε το πολύ ένα προπό και ένα λότοο.
Απλά ο τζόγος - το όραμα του εύκολου κέρδους - τους μεταφέρθηκε μες την γειτονιά τους, μερικά μέτρα από το σπίτι ή την δουλειά τους. Σήμερα παίζουν στοίχημα από το σπίτι ή από τον ΟΠΑΠ.

Αν πας και δεις πόσοι εργάτες και εργοδηγοί ασχολούνται στα διαλείματα τους με το στοίχημα θα φρίξεις!
Πάει στο διάλειμμα του ο εργοδηγός στο κοντέινερ και μπαίνει στα μεγάλα διεθνή στοιχηματζίδικα από το κομπιουτερ του.
Δεν έχει τίποτε άλλο στο μυαλό του... με καταστροφικές συνέπειες σε ένα σωρό θέματα.

Αν το κράτος αποποινικοποιησει τα ναρκωτικά και προμηθεύει το ίδιο την δόση των ναρκομανών στα νοσοκομεία, μία τεράστια παγκόσμια αγορα θα καταρρεύσει.

Αν το κράτος από την άλλη περιορίσει σε μεγάλο βαθμό τον τζόγο, επίσης θα βοηθησει στον περιορισμό μία νέας παγκόσμιας αγοράς που βασίζεται στις ανθρώπινες αδυναμίες και εθισμούς.
Και αυτό είναι η υποχρέωση του κράτους.

nikos gavrielis είπε...

Αγαπητέ φίλε,μου άρεσε το παράδειγμα με τα ναρκωτικά αλλά δεν είναι το ίδιο με τα τυχερά παιχνίδια. Θα μπορούσε να είναι το ίδιο αν το κράτος προμήθευε ναρκωτικά προς ίδιον όφελος και κέρδος. Και τανάπαλιν, αν "προμήθευε" τζόγο με μοναδικό στόχο την κατάρρευση της παγκόσμιας αυτής αγοράς. Αντιθέτως "προμηθεύει" τζόγο κατ' αποκλειστικότητα με μοναδικό στόχο το κέρδος.

ierax είπε...

Σαν πληροφωρηση εχετε κανει αρκετη εργασια , ξεχασατε ομως κατι πολυ βασικο , τα χαλια της καθε χωρας που επιτρεπει στους μαστροπους του τζογου να πρωαγουν το μιζερο δογμα τους με ανταλαγμα την ελπιδα για υπερογκα κερδη και καλυτερευση του βιοτικου επιπεδου του καθε δυστυχισμενου ανεργου και φτωχου πολιτη ο οποιος ψαχνει για ενα σωσιβιο σωτηριας.
ειλικρινα εχουμε πραγματικα καταλαβει το βαρος του πολιτισμου το οποιο πηραμε προικα απο τους αρχαιους ημων προγονους ? η μηπως θεωρουμε οτι πρεπει να ακολουθουμε τα σφαλματα των αλλων λαων ? για κοιταξτε καλυτερα τον μικροκοσμο που ειναι γυρο σας , και τοτε ισως καταλαβετε την δυστυχια που υπαρχει σε καθε σπιτι οπου υπαρχει και ενας τζογαδορος

ierax είπε...

Σαν πληροφωρηση εχετε κανει αρκετη εργασια , ξεχασατε ομως κατι πολυ βασικο , τα χαλια της καθε χωρας που επιτρεπει στους μαστροπους του τζογου να πρωαγουν το μιζερο δογμα τους με ανταλαγμα την ελπιδα για υπερογκα κερδη και καλυτερευση του βιοτικου επιπεδου του καθε δυστυχισμενου ανεργου και φτωχου πολιτη ο οποιος ψαχνει για ενα σωσιβιο σωτηριας.
ειλικρινα εχουμε πραγματικα καταλαβει το βαρος του πολιτισμου το οποιο πηραμε προικα απο τους αρχαιους ημων προγονους ? η μηπως θεωρουμε οτι πρεπει να ακολουθουμε τα σφαλματα των αλλων λαων ? για κοιταξτε καλυτερα τον μικροκοσμο που ειναι γυρο σας , και τοτε ισως καταλαβετε την δυστυχια που υπαρχει σε καθε σπιτι οπου υπαρχει και ενας τζογαδορος